100 Soruda Hadis Usulü (3)

100 soruda hadis usulü (3)
100 soruda hadis usulü (3)


BİSMİHİ TEALA
74-Geliş yollarına göre hadis türleri nelerdir? mütevatir hadis ne demektir?

74-Hadisler, geliş yollarına, yani senetlerine göre mütevatir ve ahad olarak başlıca iki kısma ayrılır
Mütevatir hadis: Senedin başından itibaren çok sayıda ravinin (yani yalan üzerinde birleşmeleri aklen mümkün olmayan bir kalabalığın) birbirlerine naklederek rivayet ettikleri hadise denir
Örnek: Kur’an-ı Kerim ve Namaz, Oruç gibi ibadetler

75-Ahad hadisin tanımı nasıldır?

75-Ahad hadis: Mütevatir hadislerin dışında kalan bütün rivayet çeşitlerine verilen genel bir isimdir Bu tür rivayetlere haberi vahid de denilir
Ahad hadisler de, her tabakada onları rivayet eden ravilerin sayısına göre, 1-Meşhur 2-Aziz ve 3-Garib olmak üzere üç kısma ayrılır

1-Meşhur Hadis: Önceleri, kelimenin sözlük anlamına uygun olarak bir çok kişi tarafından rivayet edilip, delil sayılan ve herkes tarafından tanınıp bilinen rivayet anlamında kullanılan meşhur hadis terimi, hadis usulünün gelişmesiyle birlikte her tabakada en az üç kişinin rivayet etmiş olduğu hadise isim olarak verilmiştir
2-Aziz Hadis: Senedin başından sonuna kadar her tabakada ravileri ikiden az olmayan hadislere denilir
3-Garip Hadis: Tek kişi tarafından rivayet olunan veya senedin herhangi bir yerinde ravisi tek kalan hadislere denir Garip hadislere fert hadis de denilir

76-Sahih Hadis nedir?
76-Sahih Hadis: Adalet ve zabt niteliklerine sahip ravilerin muttasıl (kopuksuz) bir isnatla rivayet ettikleri, şaz ve muallel (illetli) olmayan hadistir

77-Sahih hadisin özellikleri nelerdir?

77- 1-Ravileri adildir: Adaletten maksat, ravinin dini bütün ve itikadı sağlam olması, kötü ve haram fiillerden uzak bulunmasıdır Ravi, ALLAH’ın (Celle celalühü) emrettiklerini kusursuz yerine getirir; yasakladığı ve haram kıldığı şeylerden de şiddetle kaçınır
2-Ravileri zabıttır: Zabt, bir ravinin işitmiş olduğu bir hadisi, başkasına rivayet edinceye kadar, hafızasında tutması ve onu rivayet ederken de, söz veya kelimelerinde hiçbir değişiklik yapmadan işittiği şekilde rivayet edebilmesidir
3-Senedi muttasıldır: Her ravinin, kendisinden hadis naklettiği şeyhine kavuşmuş ve hadisi bizzat ondan almış olmasıdır İsnattaki kopukluk, ravinin, kendisinden hadis naklettiği şeyhten, hadis işitmediği halde işitmiş gibi ondan nakletmesidir
4-Hadis şaz değildir: Şaz hadis, güvenilir bir ravinin kendisinden daha güvenilir diğer ravilerin rivayetine aykırı olarak naklettiği hadistir
5-Hadis muallel (illetli) değildir: Muallel ise, senedinde veya metninde gizli bir kusur bulunan hadistir

78-Hasen Hadis nedir? sahih ile hasen hadis arasındaki fark nedir?

78-Hasen Hadis: sahih ile zayıf hadis arasında yer alan, fakat sahihe daha yakın olan bir hadis türüdür
Sahih hadisin şartı, ravilerinin sika olması; hasen hadisin şartı ise, ravileri sika olmasa bile, içlerinde yalancılıkla itham olunan birinin bulunmamasıdır
Nitekim ibn Hacer’e (rahmetullahi aleyh) göre de hasen, ravisinin zabtında, reddedilmesine sebep olmayacak kadar az zayıflık bulunan bir hadistir

79-Zayıf hadis nedir?

79-Zayıf Hadis: Sahih ve hasen hadisin şartlarından birini veya birkaçını taşımamakla beraber, uydurma (mevzu) olduğu da söylenemeyen hadisler genel olarak zayıf adıyla anılır

80-Zayıf hadisler delil kabul edilir mi? Edilirse hangi konularda edilir?

80-Zayıf hadisler dini konularda delil olarak kullanılmaz Ancak bazı (İmam-ı Nevevi (rahmetullahi aleyh) gibi) alimler helal-haram gibi dini hükümler dışında kalan, amellerin faziletleri ve ahlaki konularla ilgili zayıf rivayetlerin kullanılabileceğini söylemişlerdir

81-Hadisin senedindeki kopukluk nedeniyle ortaya çıkan zayıf hadis çeşitleri nelerdir?

81- 1-Mürsel Hadis: Tabii ravinin, sahabi raviyi atlayarak doğrudan Peygambere (Sallallahu aleyhi ve sellem) dayandırdığı hadistir
2-Mu’dal Hadis: Senedinin herhangi bir yerinde peş peşe iki veya daha çok ravisi düşen (eksik olan) hadistir
3-Muallak Hadis: Senedinin baş tarafından, yani hadisi son olarak nakleden raviden itibaren bir veya birkaç ravinin ya da bütün ravilerin peş peşe düşmüş olduğu hadistir
4-Munkatı Hadis: Senedinin ortasında bir veya peş peşe olmamak kaydıyla birden fazla ravisi düşmüş olan hadistir
5-Müdelles Hadis: Ravinin, şeyhinden işitmediği halde, işitmiş izlenimini uyandırarak naklettiği hadis türünün adıdır

82-Raviye yapılan ithamdan dolayı ortaya çıkan zayıf hadis çeşitleri nelerdir?

82- 1-Münker Hadis: Zayıf bir ravinin, güvenilir bir ravinin rivayetine aykırı olarak naklettiği hadistir
2-Metruk Hadis: Yalancılıkla itham edilmiş bir ravinin tek başına rivayet ettiği hadistir
3-Muallel Hadis: Görünürde sağlam olmakla beraber, gizli bir kusuru (illeti) olan hadislere denir
4-Müdrec Hadis: İçine, bir kelimeyi açıklamak veya bir hüküm çıkarmak gibi amaçlarla ya da yanılarak başka insanların sözlerinin karıştığı hadislere müdrec hadis denilir
Sonradan eklenen kısım biliniyorsa sağlam olması halinde bu tür hadislerle amel edilebilir
5-Mevzu Hadis: Hz Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) adına uydurulmuş sözlere mevzu (uydurma) hadis denilir

83-M evzu (uydurma) hadis nedir?
83-Uydurma (mevzu) Hadis, Hz Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söylemediği ancak çeşitli nedenlerle bazı insanların ona dayandırdıkları sözlerdir