Eyre Gölü,yüzölçümü,genişliği,uzunluğu

EYRE GÖLÜ





Eyre Gölü,Güney Avustralya eyaletinin orta kesiminde büyük tuz gölüToplam yüzölçümü 9300 km2"dirYaklaşık 1295000 km2"lik kapalı bir havza olan ve suları bazı kesintili ırmaklarca toplanan Büyük Artezyen Havzasının güneybatı ucunda yer alırGenellikle kurudur,ama zaman zaman taşkınlara uğrarAvustralya kıtasının en alçak bölgesidirFaunası ve florasının yanı sıra oluşma koşulları da bilimsel araştırmalar açısından önem taşır

En alçak kesimi deniz düzeyinden 14 m aşağıda olan göl iki bölümden oluşurKuzey Eyre (uzunluğu 144 kmgenişliği 64 km) ve Güney Eyre ( uzunluğu 64 kmgenişliği 19 km) Bu iki bölüm dar Goyder Kanalıyla birbirine bağlanırİki bölümünün toplam yüzölçümü göz önüne alındığında Eyre dünyanın 16büyük gölüdürAdı 1840"ta gölü ilk gören Avrupalı olan Edward John Eyre"den gelir1872-73 yıllarında gölü ve doğusundaki ırmakları gösteren bir harita hazırlanmıştır

Eyre gölü bölgesinin bugünkü görünümü yüzmilyonlarca yıl süren yerkabuğu hareketleri,aşınma,tortul çökelmesi ve iklim değişiklikleri sonucunda oluşmuşturgölün batısındaki oluşumlar,bugunkü tuz gölü çöküntüsünün yaklaşık 30 bin yıl önce yerkabuğunda gerçekleşen ve denize çıkışı kapayan aşağı doğru bir kırılma sonucunda ortaya çıktığını göstermektedirGünümüzde göle ulaşan su çok çabuk buharlaşırGöl yatağının yüzeyinde suyun buharlaşması sonucunda oluşan ince bir tuz katmanı vardır

Göl normal olarak kurudurher yüzyılda iki kez suyla dolduğu düşünülmekteyse de bazı küçük bölümleri çok daha sık dolmaktadırYörede çok az miktarda ve aralıklı olarak görülen yağışla (yılda 125 mm"az) ve yeraltı akarsularıyla yetersiz beslenen göl,olağanın üstündeki yağışlar sırasında kıta çapındaki büyük akaçlama sisteminden beslenirYeraltı suları,gölün ortasına doğru akaren önemli yeraltı suları Simpson Çölü bölgesinden gelirGölün hemen kuzeyindeki sığ yeraltı suları doymuş tuz katmanlarından oluşmaktadır

Kuzey Eyre gölünün tabanındaki ince tuz katmanının kalınlığı güneye gittikçe 20 cm"ye kadar çıkarKatman bir kaba kristalin yığışım durumundadırhemen hemen tümü sert sodyum klorürden oluşur ve ağır taşıtları bile çekebilecek güçtedirHer yeri aynı ölçüde nemli olan katman,kayaç kökenli tuzla doymuştur

Eyre Gölünün çevresinde genellikle çöl ortamına özgü bitkiler yaşarKumulların tepesinde Glyceria cinsinden gövdeleri mum kaplı bilkiler ,kumullar arasındaki kumlu koridorlarda kirpiotu ( spinifex)kumdaki çukurlarda Hakea cinsi iğneyapraklı bitkiler görülürKumullar arasındaki killi koridorlarda step tipi bitkiler yaşarAyrıca Cruciferae familyası üyeleri ve otlar gibi mevsimlik bitkilere rastlanırgöl çevresindeki bitki varlığının büyük bölümü Avustralya"ya özgü türlerden oluşur

Bölgedeki böcekler,yüksek sıcaklıkta ve çok kuru dönemlerde yaşamlarını sürdürmelerini sağlayan mekanizmalar ve davranış kalıpları geliştirmiştirsayılarında dönemsel olarak büyük,dalgalanmalar görülürÇöle uyum sağlamış kelerler ve çok sayıda yılan türü yöredeki başlıca sürüngenlerdirSayıları belli yörelerde dönemsel artışlar göstermekle birlikte,memelilere az rastlanır

Kaynak;AnaBritannica cilt 12 frmsinsinet için derlenmiştir