Benler Neden Oluşur?

Ben oluşumu çoğu insanı endişeye düşürmektedir Benlerin neden oluştuğu, ben oluşumu ile ilgili önemli bilgilerin tamamını bu yazımızda okuyabilir, benler hakkında sorularınıza yanıt bulabilirsiniz



Benler; vücudun her yerinde görülebilen, sıklıkla kahverengi, oval ya da yuvarlak iyi huylu oluşumlardır Deriye rengini veren pigmenti üreten melanosit adı verilen hücrelerden köken alır Bir kişide oluşacak benler muhtemelen önceden genetik olarak belirlenmiştir Benlerin bir kısmı doğuşta varken, bazıları ise özellikle gençlik döneminde ortaya çıkar Ama genetik olarak yatkın kişide yaşam boyu yeni benler oluşabilir


Belirti ve bulgular:


Benler vücudun herhangi bir yerinde çok değişik görünümlerde ortaya çıkabilirler Deri renginde veya pembemsi, açık kahverengi, kahverengi hatta bazen mavi-siyah renkte olabilirler Şekilleri genellikle oval veya yuvarlak, deriden kabarık veya düz, kıllı veya kılsız görünümdedirler


Benler zamanla değişikliğe uğrayabilir; ergenlik dönemi, gebelik, güneşe maruz kalma ile büyümeleri hızlanır, yenileri çıkabilir Doğuştan benler de sonradan olanlara benzer görünümde olabilir ama genellikle edinsel benlerden daha büyük ve daha kıllıdırlar


Kanserleşme riski:


Sıradan benler çok nadiren kanserleşirler Melanom ya da ?Malign Melanom? adı verilen hayatı tehdit eden bir deri kanserinin özellikle bazı ben tiplerine benzerlik göstermesi benler konusundaki en önemli çekincedir Aslında önemli olan bu ben gibi görûnebilen melanomun erken teşhis edilmesidir Bu nedenle kişilerin benlerindeki değişikliklerin hangilerini önemseyeceklerine ilişkin kuralı geliştirilmiştir Aslında halk için geliştirilmiş olan bu kural hekimler tarafından da izlenmektedir


Bu Kurallar ?ABCD? kuralları olarak sıralanmaktadır:


A: Asimetri (benin bir yarısı diğer yarısına benzemiyorsa; renk ve/veya şekil olarak)


B: Border (benin sınırlarının düzensiz olması; girintili çıkıntılı olması)


C: Color (benin renginin homojen olmaması; kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki veya daha fazlasının bir arada bulunması; alacalı görünüm)


D: Diameter (ben çapının 6mmden büyük olması; kabaca silgili kurşun kalemden büyük bir ben) ABCD kuralındaki maddelerden herhangi biri veya birkaçının bulunması kişinin bir cilt hastalıkları uzmanına (dermatolog) başvurmasını gerektirir Bir benin hiçbir darbeye maruz kalmaksızın kanaması veya üzerinde yara açılması, hızla değişim göstermesi benin bir dermatolog tarafından görülmesini gerektiren özelliklerdir


Başlangıçtan beri ABCD kuralının çoğu özelliğini taşıyan bazı özel benler vardır ki bunlar displastik veya atipik benler olarak adlandırılır; bu tür benlere sahip kişilerin daha yüksek melanom geliştirme riskleri nedeniyle bir dermatolog takibinde olmalarında yarar vardır


Doğuştan benlerde melanom geliştirme riski biraz daha fazladır Bir doğuştan ben 2 cm den büyükse bu risk daha çok artmaktadır


Ben gibi görünen oluşumlar:


Kişi kendi derisine baktığında bene benzeyen birtakım lekeler görür Bunlar en sık olarak çillerdir; yüz, sırt ve omuzlar gibi güneşe maruz kalmanın en fazla olduğu yerlerde görülür


Özellikle orta yaş ile birlikte ben ile en çok oluşumlar en sık gövde ve yüzde görülen açık-koyu kahverengi renkte siğilimsi yapılardır ki bunlar seboreik keratozdur Seboreik keratoz kötüleşme riski olmayan, bünyenin yaptığı yüzeyel deri tümörleridir


Benlerle sık karıştırılan bir diğer oluşum ise daha çok orta yaştaki kişilerde görülen kahverengimsi lekelerdir ki bunlar yaşlılık lekeleri olarak da bilinir Bunların tıp dilindeki ismi solar lentigodur


Tedavi:


Benler genellikle sağlığı bozmazlar Sadece bir ben, şeklinde, renginde veya boyutunda hızlı bir değişikliğe uğruyorsa, kanıyorsa, kaşınıyorsa, ağrıyorsa melanom olma olasılığı nedeniyle sağlık sorunu oluşturabilir Bu durumda benin çıkarılması gerekebilir Ben çıkarılldıktan sonra mutlaka patolojik (mikroskobik) değerlendirmeye gönderilmelidir


Benin çıkarılması (kısmi veya tam) kansere neden olmaz Tam tersine böylece erken teşhis edilme şansı olur Halk arasında yaygın olarak bilinen ve inanılan ?neşter değerse kanser olur? sözü doğru değildir Bazen benler kişilerin görünümlerini bozdukları için de çıkarılmaları istenebilir Ben tedavisinde lazer, elektrokoterizasyon (yakma) veya kriyoterapi (dondurma) gibi yöntemler kullanılmamalıdır Sakal bölgesindeki benler tıraş sırasında bazen yanlışlıkla kesilebilir Bu durum ben için ek bir kanserleşme riski oluşturmamaktadır ancak yine de bu tür yerleşimdeki benlerin oluşturdukları rahatsızlık nedeniyle çıkarılmaları istenebilir