Folik Asitin Faydaları

Folik asitin ne olduğu, faydaları, kullanımı, hangi hastalıkları önlediği, eksikliğinde neler olduğu kısacası folik asit hakkında merak ettiğiniz tüm detaylı bilgileri sizler için araştırdığım yazımızda öğreneceksiniz


Folik asit vitaminine folat adı da verilir Folat vitamini doğal olarak besinlerde bulunurken , folik asit bu vitaminin sentetik bir şeklidir ve ilaç olarak üretilir Folik asit kan yapımı, yeni hücre oluşması ve yaşaması, DNA ve RNA yapımı için gerekli bir vitamindir Bu nedenle özellikle gebelik ve çocukluk döneminde bu vitamine olan ihtiyaç artar Gebelik döneminde günde 800 mikrogram dozunda mutlaka alınmalıdır Folik asit kırmızı kan hücrelerinin yapımı için gereklidir ve homosisteinin normal sınırlarda olmasını sağlar
Folik asit kandaki homosistein denen damar sertliği yapıcı maddeyi azalttığı gibi kalp krizi, felç ve bunama riskini azaltır


Folik Asit Vitamini Hangi Gıdalarda Var:
Koyu yeşil yapraklı sebzelerde, ıspanak, fasulye, buğday, bezelye, fındık, baklagiller, kepekli ekmek, karaciğer, yumurta, balık, muz, portakal, limon, çilek, kiraz, patates ve mısırda folik asit vardır Günlük ihtiyaç 400 mikrogram kadardır


Folik Asit Yetmezliği:
Folik asit yetmezliğinin nedenleri şu başılıklar altında incelenebilir:


1) Gıdalarla Alımının Az Olması: İyi beslenmeyen veya alkolik kişilerde folat yetersizliği sıktır Gıdalardaki folatın pişirilme sırasında çoğu kaybolur Vücuttaki folat deposu çok azdır (5-10 mg) ve folat eksikliği 4-5 ay devam ederse megablostik anemi denen kansızlık oluşur Folat yetersizliği B12 vitamini gibi yaşlılarda fazla görülür 65-74 yaş arası kişilerde folat yetmezliği % 5-10 arasında görülür


2) Folat İhtiyacının Artması: Folat ihtiyacının artması da folat yetersizliği yapabilir İhtiyacın arttığı bu durumlar gebelik, hemolitik anemi denen kan hastalıkları, bazı cilt hastalıkları ve bazı ilaç kullanımlarıdır
3) Bazı İlaçlar: Trimetoprim, metoteksat ve fenitoin ilaçları folat yetmezliğine neden olur
4) Genetik Olarak Folat Emilim Bozukluğu: Çok nadir görülür ve bebeklikte daire (ishal) anemi ve nörolojik (sinir) hastalıkları ile birliktedir


Kanda Homosistein seviyesi normalin üzerinde ise B6, B12 ve folik asit vitaminleri birlikte alınmalıdır


Folat tedavisinin gerekli olduğu veya ilave alımının gerektiği durumlar şunlardır:
· Gebelik ve emzirme dönemi (800 mikrogram /gün)
· Gebe kalmadan önce alınmaya başlanmalıdır
· Alkol alanlarda
· Bağırsaklardan besin emiliminin bozuk olduğu durumlarda
· Dializ yapılan böbrek hastalarında
· Karaciğer hastalığı olanlarda folik asit vitamini alınmalıdır
· Folik asit eksikliğine bağlı anemilerde
· Yaşlılıkta işitme azlığı olanlara


Folatın vücutta kullanımını engelleyen aşağıdaki ilaçların kullanımı durumunda folik asit vitamini ilave olarak alınmalıdır


Epilepsi ilaçları
Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan Glukofage veya glukoformin gibi ilaçlar
Crohn hastalığı tedavisinde kullanılan sulfasalazin
İdrar söktürücü Triamteren ilacı
Kanser ilacı Methotrexate


Folat Vitamin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?


Folat eksikliği olan kadınlarda düşük ağırlıklı bebek, sinir hasarlı bebek doğurma riski vardır
Bebek ve çocuklarda folat yetersizliği büyümeyi yavaşlatır
Folat eksikliğinde anemi (kansızlık) oluşur
Bazı kişilerde ishal, iştah kaybı, kilo kaybı oluşur Bazen dilde ağrı, baş ağrısı, çarpıntı, unutkanlık, davranış bozukluğu olabilir
Kanda homosistein yükselir


Folik Asit Alımı Hangi Hastalıkları Önler?


Yeterli folik asit alımı şu hastalıkları önler:
1) Gebelikte alımı bebekte nöral tüp defekti denen sinir hastalığımı önler
2) Kalp hastalığından koruduğu gösterilemedi
3) Kolon (kalın bağırsak) kanserinden korur
4) Hipertansiyondan korur
5) Yaşlılıktaki işitme azlığından korur
6) Homosisteini azaltarak kemik kırıklarından korur


Folik Asit Vitamini Alırken B12 Eksikliğine Dikkat Ediniz


Folik asit vitamini günde 1000 mikrogramdan fazla alınmamalıdır Böyle alınırsa ve o kişide B12 yetmezliği hafif varsa B12 yetmezliği şikayetlerini artırır Folik asit vitamini B12 vitaminine bağlı kansızlığı düzeltir ancak B12 vitaminine bağlı beyin ve sinir hasarının kalıcı olmasına neden olur Özellikle yaşlı kişilerde veya 50 yaşından büyük kişilerde B12 yetmezliği sık olduğundan folik asit almadan önce mutlaka B12 vitamin düzeyine bakmak gerekir Multivitamin alınıyorsa folik asit yanında mutlaka B12 vitamini de olmalıdır


Fazla Folik Asitin Zararı Var mı?


Gıdalarla alınan fazla folik asitin zararı yoktur Bu vitamin suda eridiğinden fazlası idrarla atılır Ancak epilepsisi olan hastalarda fazla folik asit kasılmaları artırabilir Folik asit vitamini günde 1000 mikrogramdan fazla alınmamalıdır




Prof Dr Metin Özata