Aborjinler

Aborjinler Kimdir - Aborjinler Nedir - Avustralya Aborjinleri - Aborjinler Tanıtım - Aborjinler Hakkında
Avustralya Aborjinleri Avustralya kıtası yerlilerine verilen addır Aborjinler Avustralya'ya Güneydoğu Asya'dan gelmişlerdir Bir göçebe hayatı sınırları boyunca hareket halinde yaşamışlardır Avlanırken mızrak ve bumerang, balık avında ise kanolar kullanmışlar, meyve ve sebze toplamışlardır Yazılı bir dilleri olmamasına rağmen şarkılar yoluyla ağızdan ağıza birçok bilgi aktarılmıştır


Tanım


Aborjinler ifadesi genel olarak tüm bir Avustralya, Tazmanya ve çevre adalarda yaşayan yerlileri tanımlamakta kullanılmakla birlikte bu isimlendirmenin dil ve yaşayış biçimi olarak ortak noktalarıyla birlikte farklılıklar da taşıyan geleneksel toplulukları işaret ettiği de unutulmamalıdır


Yerli kabilelerden bazıları; New South Wales ve Viktorya'da Koori, Queensland'da Murri, Güney Avustralya'da Noongar, Merkezi Batı Avustralya'da Yamatji; Güneybatı Avustralya'da Nunga, Kuzey Avustralya'da ve Kuzey bölgelerine komşu bölgelerde Anangu; orta Kuzey bölgede Yapa, Doğu Arnhem topraklarında Yolngu ve Tazmanya'da Palawah kabileleri gibi


En büyük gruplardan Anangu (Çölden gelen kişi anlamına gelmektedir) kabilesinin Luritja ve Antikirinya şeklinde alt toplulukları bulunmaktadır

Nüfusu


İngilizler 18 yüzyılda Avustralya'ya yerleştiklerinde 300000'den fazla aborjin yaşamaktaydı Ancak birçoğu İngilizler tarafından öldürülmüş ya da topraklarından sürülmüştü 1900'ların ortasında Aborjin nüfusu 45000'e düşmüştü 1960'larda hükümetin Aborjinlerin toprak haklarını tanımaya başlamasıyla birlikte bu rakam yükselmiş ve bugün 250000'in üzerine çıkmıştır


2001 yılında Avustralya İstatistik Bürosu toplam yerli nüfusunu 458,521 olarak vermiştir (bu rakam Avustralya'nın toplam nüfusunun %24'üdür) Bu nüfusun %90'ı Aborjin olarak, %4'ü Torres Strait Islander, geri kalan %4'ü hem Aborjin hem Torres Strait Islander olarak tanımlanmaktadır

2001 nüfus sayımına göre Aborjin Nüfusu:


Yeni Güney Galler New South Wales - 134888

Queensland - 125910

Batı Australya Western Australia - 65931

Northern Territory - 56875

Victoria - 27846

Güney Avustralya South Australia - 25544

Tazmanya - 17384

ACT - 3909

Diğer bölgeler - 233

Kültür ve Din


Avustralya kıtasında Avrupalılar gelmeden önce farklı dillere sahip pek çok kabile barındığı için tek bir kültürden ziyade birbirleriyle benzerlikleri de olan farklı kültürlerden bahsedilebilir Pek çok büyük ve birbirlerinden farklı grupların kendi kültürleri, inanç yapıları ve dilleri bulunmaktadır Bu kültürler zaman içinde birbirleriyle az veya çok çakışmışlardır


Gökkuşağı yılanının bir temsili


Avustralya yerlilerinin toprağa saygı ve Düşzamanı inancı üzerine kurulu şifahi gelenekleri ve manevi erdemleri bulunmaktaydı Rüyalar, düşler hem yaradılışın antik zamanı hem de günümüz gerçeğini ifade etmektedir


Düş zamanı hikâyelerinden bir versiyon:


Tüm dünya uykudaydı Her şey sessiz, hareketsizdi ve hiçbir şey büyümüyordu Hayvanlar yeraltında uyumaktaydı Bir gün gökkuşağı yılanı uyandı ve dünyanın yüzeyinde süründü Her şeyi bir kenara itti ve bu onun tarzıydı Tüm bir diyarı gezdi ve yorulduğunda kıvrılıp uyumaya başladı Böylece heryere izini bıraktı Sonra geri döndü ve kurbağalara seslendi Onlar da su dolu kocaman mideleriyle ortaya çıktılar Gökkuşağı yılanı onları gıdıklayıp güldürdü Sular ağızlarından çıktı ve gökkuşağı yılanının izlerini doldurdu Göl ve nehirler böyle yaratıldı Daha sonra çimenler ve ağaçlar büyümeye ve yeryüzünü yaşam doldurmaya başladı


1996 nüfus sayımında Aborjinlerin %72 oranında Hıristiyanlığın çeşitli formlarını uyguladıkları %16'sının ise herhangi bir dini işaretlemediği bildirilmiştir 2001 yılı nüfus sayımında Aborjin nüfusunun yüzde 003 kadarının Aborjin dini pratiklerini uyguladıkları tespit edilmiştirSon Zamanlarda İslam'iyete Geçişler Başlamıştır

Aborjin Sanatı


Aborjinler suyla çeşitli kaya pigmentlerini karıştırarak elde ettikleri boyalarla kayalıklara veya ağaç kabuklarına ilkel fırçalar, çubuklar ve parmaklarını kullanarak veya ağızlarına aldıkları boyayı püskürterek boyama yapmışlardır


Aborjin sanatında temalar Aborjinlerin mitolojik Düşzamanı ile ilişkilidir, öyleki günümüzde temasını amorjin maneviyatından almayan sanatların hakiki aborjin sanatı olmadığını söyleyenler bulunmaktadır Aborjinlerin önde gelen sanatçılarından Wenten Rubuntja manevi anlamdan yoksun herhangi bir aborjin sanatı ile karşılaşmanın zor olduğunu söylemektedir


Müzik ve dansın da Aborjin kültüründe önemli bir yeri vardır Aborjinlerin hemen her durum için yazdıkları şarkıları bulunmaktadır; av şarkıları, cenaze şarkıları, atalarla ilgili şarkılar, mevsim şarkıları, hayvan ve arazi ile ilgili şarkılar ve Rüyazamanı efsaneleriyle ilgili şarkılar Aborjin müzikleri de kıtaya özgü enstrümanlarla (örneğin didgeridoo) icra edilirler

Hayatları


Aborjinler, geleneksel olarak; açıkta ya da dallardan ve ağaç kabuklarından yapılmış barınaklarda yaşamaktaydılar Vücutlarının boyanmış kısımları sayılmazsa Aborjinler pek fazla örtünmezlerdi Süsler, kemerler ve paltolar kanguru derisinden yapılmaktaydı Bugün, az sayıda Aborjin ülkenin iç kısımlarında, atalarının yaşadığı gibi yaşamaktadır Büyük bir çoğunluğu ise kasaba ya da şehirlere göç etmiş durumdadır

Sanat ve Müzik


Aborjin sanatı, esas olarak mağara duvarlarının ve ağaç kabuklarının boyanması, şiir ve şarkıların söylenmesi ve bu sayede dinsel inançların betimlenmesi biçimindedir Bügün kimi Aborjin sanatçıları toprak boyalarla ve kömür kullanarak yaptıkları eserlerini satarak geçimlerini sürdürmektedirler Aborjin müziği bir didgeridoo (uzun ve odundan yapilmış bir çeşit kaval) ve birbirine vurulan iki çubuk (aynı zamanda bu çubuklar bumerang olarak kullanılmaktadır) ile yapılmaktadır5 tane

Tarih


Avustralya yerlileri kendilerinin hep Avustralya kıtasında bulunduklarına inanırlar Yerlilerin kökeni ile ilgili elde hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır Güneybatı Asya'dan bu kıtaya gelmiş olmalarına rağmen hiçbir Asya halkıyla herhangi bir bağlantıları olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır

Avrupalı Yerleşimcilerin Kıtaya Gelişi [değiştir]

Aborjin el aletleri

Kaptan James Cook'un 1770'de adaya gelişine karşı duran yerlilerin gösterildiği bir gravür


İlk Avrupalı yerleşimcilerin kıtaya gelişinden önce Avustralya'da 250 bin ve 1 milyon arası bir nüfusun olduğu tahmin edilmektedir Nüfus düzeyi muhtemelen binlerce yıldır aynı kalmaya devam etmiştir Avustralya yerlilerinin çoğunlukla çöl sakinleri olduğu şeklindeki genel kanı aslında yanlıştır çünkü en yoğun yerli popülasyonunun olduğu bölgeler sahil bölgeleridir En büyük nüfus yoğunluğu kıtanın güney ve doğu bölgelerinde özellikle de Murray Gölü vadisinde yer almaktadır Bununla birlikte Avustralya yerlileri, Tazmanya'nın soğuk ve nemli platolarından kıtanın kurak iç bölgelerine kadar tüm Avustralya'da doğa ile başarılı bir uyum sağlamışlardır Yerlilerin kullandıkları teknikler, yiyecek türleri ve avlanma biçimleri yerel koşullara uyum sağlamıştır


Kıtanın Avrupalı yerleşimciler tarafından sömürgeleştirilmesi sonrasında sahil bölgelerindeki yerli nüfus hızla topraklarından edildiler ve geleneksel Aborjin yaşam biçimini terketmeye zorlandılar Avrupalıların yerleşmekten kaçındıkları kurak bölgelerdeki yerli topluluklar ise yaşam biçimlerini daha fazla korudularFakat Avrupalı istilacılardan kaçarak iç bölgelere sığınan Aborjinler daha fazladırÇünkü yeni gelenler onları çöle sürdüler Oysa yeni gelen Avrupalılar tanrılarının geri döndüğüne inanan Aborjinler için bir soykırım diyebileceğimiz bazı durumlara maruz kaldılar Kıyı şeridini terk edip çöle gitmek zorunda kaldılar Sonun başlangıcı başlamıştı artık!

Avrupalı Yerleşimcilerin Kıtaya Etkisi


1770 yılında Kaptan James Cook, Avustralya'nın doğu sahillerini Büyük Britanya adına ele geçirdi ve burayı Yeni Güney Galler (New South Wales) olarak isimlendirdi Avustralya'daki İngiliz sömürgeciliği 1788'de Sidney'de başladı ve kıtaya ilk gelen Batılı yerleşimciler çiçek, suçiçeği, grip, kızamık gibi rahatsızlıkları da beraberlerinde getirdiler Bünyeleri bu hastalıkları hiç tanımayan Avustralya yerlileri bu hastalıklara yakalanarak büyük ölçüde kayıplar verdiler ve nüfusları önemli ölçüde düşüş gösterdi


İngiliz yerleşimcilerin ikinci etkisi arazi ve su kaynaklarını kendilerine ayırmaları olmuştur Beyaz yerleşimciler avcı-toplayıcı olan yerli halkın kendi topraklarına sahip olma gibi bir kavrama sahip olmayan ve sürülecekleri herhangi bir yerde de mutlu yaşayabilecek göçmenler olarak görmüşlerdi Oysa geleneksel arazilerini, yiyecek ve su kaynaklarının kaybı yerliler üzerinde ölümcül etki yapmış ve hastalıklarla güçsüz düşmüşlerdi Aynı zamanda beyaz adamlar Avustralya yerlilerinin arazileriyle derin ruhsal ve kültürel bağlara sahip oldukları gerçeğini görmemiş veya görmezlikten gelmeyi tercih etmişlerdi Geleneksel dini pratiklerinden uzaklaştırılan bu halklarda doğum oranları hızla düşmüş alkol gibi yerlilere yabancı içkilerin kullanımı artmıştı 1788 yılı ile 1900 yılları arasında yerliler, maruz kaldıkları hastalıklar sonucu nüfuslarının yaklaşık %90'ını kaybettiler

Günümüzde Aborjinler


1999'da Avustralya Anayasasının değiştirilmesi kabul edildi Bu anayasaının giriş bölümünde Avustralya'da İngiliz Yerleşiminden önce Yerli Avustralyalıların kıtada yaşadığı kabul edilmekteydi


2004 yılında Avustralya Hükûmeti Avustralya'nın en büyük yerli organizasyonu olan ATSIC'i (The Aboriginal and Torres Strait Islander Commission) kamufonlarının ATSIC'in başkanı tarafından kötüye kullanıldığı gerekçesiyle feshetti ve yerlilerle ilgili spesifik programlar başka hükümet departmanlarına aktarıldı ve hükümetle koordineli çalışan "Department of Immigration and Multicultural and Indigenous Affairs" altındaki "The Office of Indigenous Policy Coordination" kuruldu


Avustralya Aborjin nüfusunun büyük bir kesimi şehirleşmiş ancak küçük bir kesimi eskiden kilise misyonu olan bölgelerdeki iskânlarda yaşamaktadır Aborjin gençleri genel nüfusa oranla 11 kat daha fazla hapse giriyor ve polis gözetimi altında işlenen intihar oranları oldukça yüksek İşsizlik, sağlık ve yoksulluk problemleri aynı şekilde genel nüfusa oranla oldukça yüksek, okul bırakma ve üniversiteye giriş oranları ise düşük seyretmektedir


Eski hükümetler beyazların Aborjin topluluklarına yaptıklarından dolayı kendilerinden özür dilemeyi sürekli reddetmişlerdir Ayrıca ATSIC gibi Aborjinlerin en büyük organizasyonlarından birini yolsuzluk gerekçesiyle kapatmışlardır Fakat son Başbakan Kevin Rudd'un tüm Avustralyalılar adına Aborjinlerden özür dilemesini öngören önerge oy birliğiyle kabul edilmiştir Rudd'un parlementoda okuduğu bu önergede “Avustralya’da birbiri ardına gelen hükümetlerin, derin üzüntü, acı ve kayıplara neden olan yasaları ve politikaları nedeniyle bu Avustralyalı vatandaşlarımızdan özür diliyoruz” ifadeleri yer almış, özür kelimesinin sıkça kullanıldığı bu konuşmada Kevin Rudd ayrıca "çalınmış nesil"den de özür dilemiştir Yaklaşık 20 dakika süren konuşma oturumu izleyen Aborjinler tarafından ayakta alkışlanmıştır


8823821128 18:14, 9 Kasım 2010 (UTC)

Suç Oranı


Avustralya yerlilerinin hapishaneye girme oranı yerli olmayan kesimden 11 kat daha fazla olduğu belirtilmektedir Bu durum Avustralya yerlilerinin suça meyilli bir yapısı olduğunu göstermemektedir Yerlilerin küçük suçlardan dolayı yerli olmayan kesimlerden daha fazla suçlandıkları da iddialar arasındadır Yerlilerin suça itilme sebepleri arasında şunlar gösterilmektedir:


İşsizlik : 2001 nüfus sayımında bir yerlinin (%20) yerli olmayandan (%76) 3 kat daha fazla işsiz kalabildiği ortaya çıkmıştır
Yetersiz eğitim : 2001 nüfus sayımında yerlilerin sadece %39'unun 12 yıllık eğitimi tamamladığı görülmektedir

Adaletsizlik ve ırkçılığa tepki
Kültürel yozlaşma : Kıtanın beyaz yöneticilerinin yerlileri kendi kültürel kökenlerinden uzaklaştırmak adına yaptıkları pek çok uygulama olduğu bilinmektedir Yerli çocuklarının ailelerinden koparılıp beyazlar gibi giyinip konuşmaya zorlandıkları okullarda okutulmaya çalışılması bunlardan sadece biridirAborjinlere yapılan haksızlıklar ve soykırımdan dolayı bu tarih niteliğindeki insanlardan günümüzde ne yazıkki artık kalmamıştır