Gül Nedir - Gül Yetiştiriciliği

Gül Nedir - Gül Yetiştiriciliği


GÜL HANGİ TOPRAKTA YETİŞİR


Gül fazla seçici olmamakla beraber, en iyi bağ toprağı da denilen demiri bol hafif kırmızımsı,kumlu killi toprakta yetişir Bakir toprakları sever Fazla asitli,kireçli ve besin açısından zayıf topraklar gül yetiştirmek açısından uygun değildir Bol gübre veya kompost kullanılarak böyle topraklarda da gül yetiştirmek mümkündür


Ağaç veya yüksek çalı bitkilerinin altlarına gül dikilmemelidir Gölge olması bir yana, ağaç kökleri fidanların gelişmesine izin vermez


Mecbur kalınırsa dikim çukuru biraz geniş ve derin açılır ve buradan çıkan toprak kullanılmaz Bahçenin başka bir yerinden toprak getirilir Eski toprak başka yerde rahatlıkla kullanılabilir


Ayrıca toprağın drenajlı olması gerekir Su tutan yerlere gül dikilmez


ESKİ GÜLLERİN YERİNİ DEĞİŞTİRMEK


Bazen gölgede kaldığı için veya başka bir sebeple gül fidanının yeri değiştirilmek istenir Bitki 10 yaşında bile olsa bu mümkündür Bu iş için en uygun zaman kasım-aralık aylarıdır Böylece fidan bahar gelmeden yeni yerine alışma fırsatı bulur


Önce yeni çukur açılıp hazırlanır Daha sonra sökülecek gülün dalları kısaltılır Bitkinin etrafı köke zarar vermeden açılır Çatal bel yardımıyla dikkatle yerinden oynatılır Toprağıyla çıkarılırsa daha iyi olur Vakit geçirilmeden yeni yerine dikilir ve bolca sulanır


GÜL İÇİN GEREKLİ BESİN NASIL SAĞLANIR


Aşırı besin tüketen bir bitki olduğu için toprağı her yıl gübrelenmelidir Güllerin çevresi sonbaharda yanmış gübre ile tamamen örtülür Bu suretle hem kökler soğuktan korunmuş olur hem de toprak besince zenginleşir


● Gül için hazırlanmış kurumuş kan ve öğütülmüş boynuz ile yapılan tabii gübreler de çok faydalıdır Yavaş etkili bu gübreler ilkbaharda fidan başına bir avuç hesabıyla gül diplerine serpilirİlk çiçekleri geçtikten sonra ve yaz ortasında olmak üzere iki kere daha aynı miktarda gübre verilmelidir


● Fidanlar tomurcuk zamanı gübre şerbeti veya suni gül gübresi eritilmiş suyla arada bir sulandığı takdirde bol çiçek açar Temmuz ayına kadar hiç olmazsa üç kez şerbet verilmelidir Özellikle çiçekli dönemlerinin sonunda verilirse yeni tomurcuklar çıkarmakta gecikmeyecektir


Gülleri beslemek için yukardaki iki usulden biri tercih edilir


Gübre şerbeti için bir kovaya bir kaç kürek yanmış gübre ıslatılır Üzeri örtülü olarak 3-4 gün bekletilir Daha sonra sulama sırasında güllere verilir Özellikle kuş gübreleri böyle verilmelidir


GÜL DİKİLECEK YERİN HAZIRLANMASI


Az sayıda gül dikilecekse mümkünse dikimden bir ay önce 40-50 cm derinlik ve 50 cm genişlikte çukurlar açılırÇıkan toprağın üst kısmı bir tarafa,alt tabaka ise başka bir tarafa ayrılır Çok sayıda fidan tarh şeklinde dikilecekse seçilen yer bolca yanmış gübreyle karıştırılıp,tarla usulü kazılır Çukurlar daha sonra açılır Buralardaki yabani otlar ve varsa iri taşlar temizlenir


GÜL DİKİMİ


Ayrılan üst tabaka toprak fidan başına bir kova yanmış gübreyle karıştırılır Yoksa gül için hazırlanmış yavaş etkili bir suni gübre fidan başına bir avuç toprağa karıştırılır Çukura biraz gübreli toprak atılır Fidan saksıdan toprağını dağıtmadan çıkarılır Bunun için saksı dikkatle yan yatırılıp dibine birkaç kez vurulur Fidan çukura oturtulur Gübreli toprakla çukur doldurulurYetmezse alt topraktan ilave edilir Aşı yeri hafifçe örtülür Toprak ayakla dikkatlice sıkıştırılır Hemen sulanır


Gül çıplak köklü dikilecekse açılan çukurun dibine gübreli topraktan bir tümsek yapılır Köklerin ezik ve yaralı yerleri hafifçe budanır Kökler yelpaze biçiminde tümseğe yayılır ve çukur dikkatle doldurulur Sıkıştırılıp sulanır Çıplak köklü güller mutlaka sonbaharda dikilmelidir Kökleri sıcak tutmak için fidanın dibine biraz saman veya kuru yaprak örtülür


Bir kova içinde birer kürek gübre ve killi toprak az suyla eritilip dikimden önce kökler bu sulu balçığa batırılırsa daha kolay tutar


DİKİM ARALIKLARI NE KADAR OLMALI


Bu önemli bir ayrıntıdır Fidanlar arasında yeteri kadar aralık bulunmazsa bitkiler havasız kalacağından mantar hastalıkları artar Bakım işleri zorlaşır Gülün cinsine göre dikim aralıkları şöyle olmalıdır:



Minyatür güller: 30 cm


Melez çay ve demet güller, boylarına göre:


Kısa: 45 - 60 cm


Orta: 60 - 75 cm


uzun:75 cm - 1 metre


Çalı güller: Boyuna göre 50 cm ile 1,5 metre arası


Sarmaşık güller: 2 metre


GÜL NASIL BUDANIR


Güller budandıkça gençleşir ve ömrü uzar Her yıl budama yapılmalıdırBu pek zor değil ancak teknik gerektiren bir iştir Bunu öğrenmek için en iyi metot budama mevsiminde bir gül serasını ziyaret edip,olayı bizzat yerinde görmektir


Öncelikle kaliteli bir gül makası gerekir Elleri koruyacak uygun bir eldiven de unutulmamalıdır


Tekrar açan güller iklime göre ocak ve mart ayları arasında budanır Bir kez açanlar ise çiçekleri geçtikten hemen sonra yazın budanmalıdır Baharda budanırlarsa o yıl çiçek açmazlar Gül budaması gülün cinsine göre farklılık gösterir


Budamaya başlarken öncelikle kuru,hastalıklı ve zayıf ve çok ince dalları dipten kesin Bitki çalılaşmışsa hava alması için orta kısımdan birkaç dal alın Bunlar düzgün olmayan çapraz dallar olabilir Gülleriniz üç yıllık olunca her yıl eski dallardan üç de birini kesin Gül budarken daima dalın dış yüzeyindeki bir gözün yarım cm üzerinden kesin Hafif verev,temiz bir kesik olsun


Yeni dikilmiş güller kuvvetlenmesi için ilk yıl derin budanır Aşı yeri üzerinden 15 cm yani 3-5 göz üzerinden budanmalıdır


Yetişkin melez çay ve demet güller de her dal 5-6 göz üzerinden budanır


Çalı gülleri yüksekliğinin yarısı kadar kesilir Kuru ve bozuk dallar ayıklanırDerin budanmaz


Sarmaşık güller ilk yıllarda şekil verilmek için budanır Daha sonraları yalnızca kuru, bozuk ve hastalıklı dalları ayıklanır


Minyatür güller de daha çok normal bir makasla hafifçe budanır Kuru ve hastalıklı dalları ayıklanır


Gül bitkisi için hijyen çok önemlidir Budama sırasında çıkan bütün artıklar yakılarak yok edilmeli veya derhal bahçeden uzaklaştırılmalıdır


YAZ BUDAMASI


Bahar ve yaz aylarında gül keserken,her dalın üzerinde 4-5 göz bırakmaya dikkat edilir Böylece dal körleşmez Kalan gözlerden yeni tomurcuklar verir Yeni dikilen güllerden vazo için gül kesmemelidir Yalnızca solan güller gül makasıyla temizlenir


Bazen gül dalları körleşir açmaz Bunlar birkaç göz altından kesilirse yeni tomurcuk verir Solmuş güller ve hastalıklı,kuru dallar açma mevsiminde de ayıklanmalıdır



GÜL HASTALIKLARI


Güllere musallat olan bir çok zararlı vardır Mantar hastalıkları:


Külleme: Yapraklar ve tomurcuklar pudralanmış gibi beyazlaşır Zamanla tomurcuklar düşer,yapraklar kıvrılıp kurur


Pas: Yaprakların altında pas rengi lekeler oluşur Zamanla genişler ve yaprakları kurutur


Siyah Nokta: Yapraklarda siyah noktalar oluşurGenişleyerek yaprakları kurutur


Güller budandıktan hemen sonra bakır esaslı bir mantar ilacı ile ilaçlanmalı ve bu işlem 2 haftada bir tekrarlanmalıdır (Cupravit,Antracol vs) Hastalık görünmeden ilaçlama şarttırBaşlamışsa ilaçlama olan hasarı düzeltmez ama hastalığı durdurur


Zararlı böcekler: Gül bitleri,tırtıllar,testereli arı ve çeşitli böceklerBunlar ya bitkinin özsuyunu emer,ya da çiçek ve yaprakları yiyerek bitkiye zarar verirlerUygun ilaçlar kullanılmalıdır


Bazı böcekler dalların içine girerek boşaltırlar Böyle hastalıklı dalları sağlam yerine kadar budamalıdır


Mantar hastalıklarında belirti görülmeden ilaçlama yapılır Böcek ilaçları ise zararlılar görüldükten sonra kullanılır Bu ayrıntıya dikkat edilmelidir


İlaçlama kuru,rüzgarsız,güneşsiz ve serin havada yapılır Akşam üstü en uygun zamandır İlacın tarifesi dikkatle okunur Buna göre işlem yapılır


SULAMA:


Gül dayanıklı bir bitki olduğu için,fazla sulanmasa da kolay kurumaz Ancak çiçekleri küçülür,yeni tomurcuk vermez Bitki gelişemez Yeni fideler düzenli sulanmaz ise kuruyabilir Bol sulanan güller sürekli gelişir ve çiçeksiz kalmaz Ancak dibinde su beklememelidir


En ideal sulama için gül fidanının çevresi hafif çukurlaştırılır Haftada 1-2 defa bu çukur suyla doldurulur Sadece toprağı ıslatmak yetmez Az ve sık sulamak faydadan çok zarar verir Saksı gülleri daha sık sulanmalıdır