07-26-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Alp Bitkileri Hakkında Herşey
ALP BİTKİLERİ dendiğinde yalnızca Avrupa' nın Alp Dağları'nda değil, dünyanın başka yerlerinde de 2 000 metre dolayındaki ağaç sınırının üzerinde yaşayan bitkiler anlaşılır
Alp bitkilerinin yüksek bölgelerde yaşama-'ya uyarlanmış birçok özelliği vardır Örneğin bu bitkilerin çoğu küçüktür; eğer böyle olmasalardı dağları süpürüp geçen güçlü rüzgârlar bitkileri yerlerinden sökerek sürükleyebilirdi Gene bu yükseltilerde yaşamanın gereği olarak, sözgelimi taşkıran (Saxifraga) bitkisi toprağın üstünde sık bir örtü oluşturur, dam-koruğu (Sedum) ise kümeler halinde büyür
Her iki büyüme biçimi de bitkiyi rüzgârdan, yazın kayaları kavuran aşırı sıcaktan ve kışın üstlerini kaplayan kar örtüsünün basıncından korur Ayrıca damkoruğunun etli gövdesi ve yaprakları su depolayarak bitkinin kurumasını önler
Avrupa ve Asya'nın yüksek dağlık bölgelerinde yetişen edelvaysın (Leontopodium alpi-num) yaprakları, Alp bitkilerinin çoğundaAslanpençesinin yaprakları arasında büyümüş yabani hercaimenekşeler olduğu gibi sık tüylüdür Bu tüyler bitkiyi aşırı sıcak ve soğuktan koruyan bir kılıf işlevi görür Alp bitkilerinin uzun ve dayanıklı kökleri bitkinin toprağa sıkıca tutunmasını sağlar ve kaya çatlakları arasındaki besin maddelerine ulaşır Kökler ayrıca besin depolayarak bitkinin kışı geçirmesine yardımcı olur Alp çiçeklerinin çoğu hemen göze çarpacak kadar güzel ve parlak renklidir
Bunlardanbazıları, örneğin sarı renkli dağlalesi (Pulsatil-la) ile parlak mavi renkli centiyan (Gentiana) iri çiçekleriyle göz alır Çuhaçiçeği (Primula) ve orkide gibi bitkilerin çiçekleri ise bir araya kümelenerek parlak renkli öbekler oluşturur Bu çiçeklerin göz alıcı renkleri, bitkinin tozlaşmasına yardımcı olan arıları ve öbür böcekleri çekmek içindir
Alp bitkileri parklarda ve botanik bahçelerinde özel olarak düzenlenmiş kaya bahçelerinde de yetiştirilir Böylece, doğada değişik yükseltilerde ve değişik yörelerde yetişen bütün Alp bitkileri küçük bir alan içinde bir arada görülebilir
Türkiye'deki Alp bitkileri de dünyadaki benzerleri gibi ağaç sınırının üzerindeki yükseltilerde bulunur Ağaç sınırı ise iklim koşullarına ve toprağın yapısına bağlı olarak bölgeden bölgeye değişir Örneğin Doğu Anadolu Bölgesi'nde ağaç sınırı kara ikliminin etkisiyle 2 500 metre yüksekliktedir
Gelişmiş Alp tipi çayırlar ise 2 900-3 000 metreden sonra başlar Buna karşılık bol yağış alan Karadeniz Bölgesi'nde ağaç sınırı 1 800-2 000 metreye iner Ağaç sınırının değişmesine bağlı olarak bu bölgelerde yetişen Alp bitkileri de değişir Örneğin İç Anadolu Bölgesi'nde geven çok yaygındır Doğu Anadolu Bölgesi'nde ise yumak (Festuca), üçgül (Trifolium), salkım-otu (Poa) ve çuhaçiçeği gibi Alp bitkileri yetişir
Temel Britannica
|
|
|