İç Mekan Süs Bitkilerinin Mekanın İşık İlişkilerine Göre Seçimi Ve Yetiştirilmesi

İç Mekan Süs Bitkilerinin Bakımı - Süs Bitkilerinin Işık İlişkilerine Göre Seçimi Süs Bitkilerinin - Yetiştirilmesi



İşık, tür ve yer seçiminde en önemli faktördür Özellikle bu önem iç mekan larda çok daha büyüktür ve bitki yetiştirmeyi sınırlayan en önemli bir faktördür Işık yalnız bu mekanlara yerleştirilecek süs bitkilerinin yaşayabilmesi için değil aynı zamanda güzel, bol ve kaliteli çiçekler oluşturması, cazip yapraklar geliştir mesi, güzel bir form göstermesi için de zorunludur

Bitkilerde gelişmeyi sağlayan fotosentez olayında etkin olan ışık; renk fark lılıkları, ışık yoğunluğu (entansitesi veya şiddeti), kalitesi, günlük ışınlanma süre si (fotoperiyodizm) ve gelişme boyunca toplam ışınlanma süresi ile, bitkilerin ge lişmesine etki yapar


Bir bitkinin en yüksek derecede gelişebilmesi için gerekli ışık miktarına "op timum ışık şiddeti" denir Bu türe ve gelişme safhasına göre değişir Bitkinin gelişmesinde engel olacak kadar azalmış olan ışık şiddetine "minimum ışık sınırı" denir Artık bu sınırın altında o bitkiyi yetiştiremeyiz Zira fotosentez olayı cer- yan etmez Bu durumda bol ışık alan bitkiler daha iyi gelişirler

Işık şiddeti X ışıklanma süresi ile ışık spektrumunun yani tayfının birleşimi bitkinin büyüme şekli ve oranında önemli rol oynar

Bu itibarla ışığın şiddeti kadar günlük devam süresi de önem taşır Bitkilerin bazıları, gündüzlerin geceye kıyasla belli bir süre daha uzun olduğu devreler an cak çiçek açabilirler Bunlara "uzun gün bitkileri" diyoruz Örneğin Aechmeafas- cinata Uzun gün bitkileri gündüz süresi türlere göre 10-13 saatin altına düşünce çiçek açmazlar Bunlar sonbaharda gün uzunluğu azaldığı için günlerin uzun ol duğu ilkbahara kadar serada iyi gelişmezler Buna karşılık bazı bitkiler de aksine geceler daha uzun yani gündüzler kısa olduğu takdirde çiçek açarlar Bunlara da "kısa gün bitkileri" denir Örneğin ekseri Euphorbia'lar ve Chrysanthemum'lar gibi Kısa gün şartlarında çiçeklenen bu bitkiler uzun günde yani yaz aylarında çi- çeklenmezler Bilindiği gibi bunlardan Krizantemler sonbahar ve kısmen de kışın çiçek verirler Fakat gündüz saatleri bitkilerin üzerine ışık geçirmeyen siyah bez, veya siyah plastiklerle örtülürse ve gündüz ancak 9-12 saat gün ışığı görürlerse ilkbahar ve yazın da çiçek verirler Ancak siyah plastik kullanılacaksa yazın faz la sıcaklık yapmaması için delikli olmalıdır Kuzey memleketlerine gidildikçe yazlan uzun gün bitkileri, kışlan da seralarda kısa gün bitkileri bol çiçek açar Ba zı bitkiler de gündüz veya gecenin uzun veya kısa olmasından etkilenmez Yani gün uzunluğuna karşı nötr olurlar

Gün uzunluğu veya kısalığından etkilenen bitkilerde bu fotoperiyodizm olgu su çeşitli yollardan ayarlanarak, çiçek gözlerinin uyumu ve uyanma zamanlan ile büyüme oranlan kontrol altına alınabilir Böylece çiçeklerin bütün yıl içinde ve normal çiçeklenme mevsimi dışında açmaları sağlanabilir Örneğin Krizantemler, Karanfiller ve Kalanşoe'lere gün uzunluğu ayarlanarak istenildiği zaman çiçek açtınlabilir

Güneş bitkileri, ortalama 4200 lux'un altında bir ışık entansitesinde büyüme lerini tamamen durdururlar Bazı gölge bitkileri ise çok daha düşük bir ışık entan- sitesine düşünceye kadar büyümelerini devam ettirebilirler Buna karşılık güneş seven türler de olsa bitkiler seradan birdenbire yüksek ışık entansitesine sahip açık bir sahaya doğrudan çıkarılmamalıdır Aksi halde bundan büyük ölçüde etki lenerek zarar görebilirler Bu itibarla bunlan açık sahaya çıkarmadan önce gölge çardaklan altında bir ışık intibakı devresi geçirmelerine imkan vermek gerekir

Işığın süs bitkilerinin şekillenmelerinde de büyük etkisi vardır Bazı türlerde yani güneş bitkilerinde bu etki çok kuvvetlidir Biz bu şekillenmelerden süs bitkilerinin ışık açlığı içinde olup olmadığını veya lüzumundan fazla ışığa manız ka lıp kalmadığını anlanz ve ona göre önlemlerimizi alınz Işık fazlalığında yaprak lar kalınlaşır, sertleşir ve küçülür Fazla ışık alan yapraklann üst yüzeyindeki hüc relerde büyüme ve çoğalma artar, böylece yaprak dışarı içe alt tarafa doğru kıvn- lır Aksine ışık miktan azaldığında ise yaprağın üst hücrelerinde büyüme ve ço ğalma azalır, bunun sonucu alt hücrelerde ise üste kıyasla hücre çoğalması daha fazla olmuş olur Böylece yapraklann kenarı, bu sefer dışarı doğru kıvnlır Ayrı ca az ışıkta yaprak sapı da aşağı doğru yönelir Hatta yaprak düşüyor hissini uyan- dınr Böylece bitkinin az veya çok ışık aldığını kolayca saptayabiliriz Işık her ta raftan eşit geliyorsa büyüme simetrik yani her yönlü olur Eğer ışık bir yönden ge liyorsa dallar o yönde kuvvetlenir, uzar ve ışık tarafına doğru yönelir Ayrıca ye tersiz ışıkta bitkiler zayıf gövdelere sahip cılız fakat internotlann anormal uzama sı sonucu boylu ve renksiz olurlar Gölgede kalan yapraklar bazı durumlarda kü çülür ve bazı durumlarda da incelir ve büyür

Ancak bazı mecburiyetler, ışıklanmanın yeterli olmadığı yerlerde süs bitkile ri bulundurmayı bize dikte ediyorsa, bu takdirde bunlann ancak yapay müdahale lerle yani suni ışıklandırma, başka yönlerdeki ışığı yansıtma veya sık sık bu bit kileri sera veya limonluklara alarak rehabilitasyona tabi tuttuktan sonra aralıklı kullanma gibi yollarla bunlan o yerlerde yetiştirmek mümkün olur Hatta bazı iç mekan süs bitkilerinin ihtiyaçlanndan daha az ışık alan bir yerde, haftada 1-2 gün güneşli bir yere almak şartıyla yetiştirme de mümkündür Bu konuda iç mekan bahçeciliği (indoor gardening) bize geniş imkanlar hazırlar Böylece hiç ışık ol mayan bir yerde de süs bitkileri yetiştirme olanağı sağlanabilir Fakat biz süs bit- �kilerini yapay şartlar altında canlı tutmayı ve geliştirmeyi ana hatlanyla da olsa sonraya bırakarak önce normal koşullarda süs bitkileriyle ışık arasındaki ilişkiye dönebiliriz