Prof. Dr. Sinsi
|
Lif Bitkileri
lif bitkileri hakkında - lifli bitkilerin kullanımı
Cannabis sativa lif ve yağ eldesinde kullanılan Cannabis cinsine ait, tek yıllık bitki türüdür
Türkiye'de genellikle Kastamonu'da tarımı yapılmaktadır Bitkinin yaprak ve çiçek kısımlarının özel bir kokusu vardır Kimyasal birleşimini rezin, az miktarda da uçucu yağ içerir Rezin içersinde THC ve türevleri bulunmaktadır Bu bileşiğin miktarı, bitkinin yetişme ortamına ve iklimine bağlı olarak büyük oranda değişiklik gösterir

Ham madde kaynağı olarak kullanılan lifler, kaba dokumacılıkta (çuval, halat çanta, ağ yapımı gibi) kullanılır Lifleri dayanıklı ve oldukça uzundur Liflerde lignin maddesi biriktiğinde esneklik özelliği azalır
Kenevir ya da Hint keneviri (Cannabis), Cannabaceae familyasına ait, tek yıllık bitki cinsidir
İnsanlık tarihinin en eski bitkisel ham madde kaynağı olan, saplarında bulunan lifler iplik, dokuma ve kumaş yapımında, hamurlu kısmı ise kağıt yapımında kullanılan bir bitki türüdür Anavatanı Orta Asya'dır Ilıman ve Tropik bölgelerde yetişir ve kültürü yapılır Tür; sert, çalımsı, gövde içi boş, palmat yapraklı, dioik ve tek yıllıktır Lifleri dayanıklı ve oldukça uzundur Liflerde lignin maddesi biriktiğinde esneklik özelliği azalır Cinsin lifleri, kaba dokumacılıkta (çuval, halat çanta, ağ yapımı gibi) kullanılır Yapraklarının tıpta ve kozmetikte kullanımları vardır Tohumu ise oldukça yağlı olması açısından yakıt ve oldukça besleyici olması açısından da gıda olarak kullanılmaktadır Sabun yapımı ve boya yapımında da tohumlarından yararlanılır Tohumları kuşların en sevdiği besinlerden biridir
Cinsin yağ ve lif eldesinde kullanılan türü, Cannabis sativadır Esrar eldesinde kullanılan türü ise, Cannabis indicadır Kenevirin esrar yapımında kullanılanı, dişi eşeyli bitkidir ve yetiştirilmesi için Tarım Bakanlığından izin alınması gerekmektedir Erkek bitki esrar elde etmede kullanılmazken, yetiştirmek için izin gerekli olup olmadığı kanunda tam olarak belirtilmemiştir
Tarihte
Kenevir bitkisi, 1930’larda Amerika’da çıkarılan "Marihuana Vergi Yasası" ile yetiştirilmesine engeller getirildikten sonra adım adım tüm dünyada yasaklanmıştır Yasaklamanın bilimsel açıdan çok, ekonomik ve siyasi çıkar gruplarınca yapıldığı düşünülmektedir Bir dönüm kenevir 4 dönüm ağaça denk kağıt hamuru sağlayabilecek, selüloz açısından çok zengin bir odunsu bitkidir Lifleri ise, petrol yan sanayi ürünü olan sentetik lifler dünya çapında yagınlaşmadan önce bütün dünyada lif kaynağı olarak kullanılmıştır Günümüzde dünyadaki tarım ilaçlarının büyük bir kısmı, lif üretiminde kullanılan pamuk yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır Kenevir ise çok güçlü bir bitkidir ve ilaç kullanımına neredeyse hiç ihtiyaç duymaz Keneviri yasaklamada önderlik eden çıkar çevrelerinin aynı zamanda da petrol ve ilaç endüstrisiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir Dişi kenevirin yasaklanması için neden olarak gösterilen goncalı üst kısımlarında yoğun olarak bulunan THC (tetra-hidro-kanabinol) maddesi insanlık var olalı beri (esrar olarak) kullanılmıştır ve tıbbi kullanımlarının olduğunu gösteren bilimsel dergilerde yayınlanmış birçok araştırma vardır Günümüzde Hollanda'da kullanımı, yetiştirilmesi serbestleştirilmiştir
Pamuk (Gossypium hirsitum), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türü
Tarih-Etimoloji
Arkeolojik kanıtlar gerek Hindistan gerek Güney Amerika'da birbirinden bağımsız olarak 6000 ila 7000 yıl önce pamuğun değişik türlerinin tarımının yapıldığı ve giyimde kullanıldığını göstermektedir Eski dünyaya pamuk Hindistan'daki Harappa uygarlığından gelmiştir Mezopotamya'dan da Eski Mısır'a geçmiştir (→İngilizce wikipedia)
Pamuğun Arapça'daki ismi olan kutun ('al kutun') İngilizce'ye cotton, İspanyolca'ya algodón olarak geçmiştir Pamuk için Türkiye'de yerel olarak üreticilerin kullandığı 'pambuk','bambuk' adının da, bugün kuzey Suriye'de yer alan Manbij şehrinin (Hierapolis Bambyce ya da Bambyke) başka dillerdeki değişik söylenişinden geldiği muhtemeldir (Arnold Toynbee, Turkey: A Past and a Future, dipnot 50)
Türkiye'de Pamuk
Türkiye’de M Ö 330 yılına dek geriye giden uzun bir tarihçesi olmasına karşın asıl gelişmesini 11 yüzyılda Selçuklu Türkleri, 14 Yüzyılda Osmanlı Türkleri zamanında olmuştur Türkiye Cumhuriyetin ilanından sonra ise pamuk tarımına büyük önem verilmiştir
Pamuk bitkisi kök, sap, yaprak, çiçek ve tohumdan oluşmaktadır Tür ve varyetesine göre 60-120 cm, ağaç halinde olanlar ise 5-6 m boylanabilir Pamuk 30-100 cm derine, 50-80 cm yanlarına uzanan kazık köke sahiptir Toprak yüzeyinin 8-10 cm altında ilk yan kökler meydana gelir Bunlar yatay olarak büyürler Yan köklerin sayıları 3-4 tanedir Her biri tekrar dallanarak etrafa yayılır Epidermis hücrelerinin dışa doğru uzaması ile sayısız emici tüyler meydana gelir Genel olarak kök toprakta dik olarak ya da bir süre sonra zigzag çizerek devam eder Uygun koşullarda kök uzunluğu 1 5 m ye kadar ulaşabilir
Afrika’da, çok yıllık ağaç şeklinde olan pamuk çeşitleri de vardır Pamuk gövdeleri dik, dallanmış ve çok tüylüdür Yapraklar uzun saplı, parçalı ve tabanı kalp şeklindedir Çiçekler saplı ve yaprakların koltuğunda tek tek bulunur Dış çanak yaprakları üç parçalı, taç yaprakları ise beş serbest parçalıdır Meyve, olgunlukta açılan veya kapalı kalan, 3-5 gözlü bir kapsüldür Bu kapsüle koza da denir Her gözde siyahımsı renkli, oval şekilli ve üzeri uzun, sık ve beyaz renkli tüylerle örtülü 5-10 tohum bulunur Pamuk tohumu, etrafındaki bu tüy veya liflerle beraber `kütlü` adını alır
Pamuk, alüvyonlu ve kuvvetli toprakları sever Derin sürülmüş ve iyi gübrelenmiş topraklara ekilir Ekim; sıcak bölgelerde şubat, soğuk bölgelerde mart-nisan aylarında yapılır Ağustos ve eylülde hasat edilir Pamuk için en büyük tehlike yağmurlardır Yağmurlar, verimin ve kalitenin düşmesine sebep olur
Pamuk çeşitleri
Türkiye'de yetiştirilen pamukların tamamı orta lifli pamuklar olup birçok çeşidi kullanılmaktadır Yaygın olanları; Stoneville 453, Carolina Quin, Çukurova 1518, Sayar 314, Nazilli 84, Nazilli 87, Maraş/Erşan 92 ve Ege 7913 çeşididir Yağmur sevmez
Pamuk cildimizi rahatlatır Pamuk bakımı yapmak için malzemler
1 pamuk
2 salatalık
3 yoğurt
4 krem yüz için
5 susam yağı
6 zeytinyağ hakıkı
bunların hepsini karıştırıp yüze sürüyoruz Bir akşam yatın öyle sabaha pamuk gibi cildiniz olsun bu karışımları karıştırdıktan sonra pamuğu yüznüze kapatın
|