Çin Halk Cumhuriyetinin Kuruluşu Ve Tarihi

Çin Halk Cumhuriyetinin Kuruluşu - Çin Halk Cumhuriyeti Tarihi - Çin Halk Cumhuriyeti Kuruluş Yıldönümü - 1 Ekim Çin Halk Cumhuriyeti Kuruluşu

Toprak Yüzölçümü


Çin Halk Cumhuriyeti Kısa adıyla Çin Asya kıtasının doğusunda ve Pasifik Okyanusu’nun batı kıyısında bulunuyor Çin, yaklaşık 96 milyon kilometrekarelik yüzölçümüyle Asya’nın en büyük ülkesi; dünyanın ise Rusya ve Kanada’dan sonraki üçüncü büyük ülkesidir

Çin toprakları, kuzeyde Mohe Nehri’nin kuzeyindeki Heilongjiang Nehri’nin orta noktasından (53 derece 30 dakika kuzey enlem), güneyde Nansha Takımadaları’nın en güney noktası olan Zengmuansha Kayalıkları’na uzanıyor (4 derece kuzey enlem) Bu iki nokta arasında yaklaşık 49 derecelik enlem farkı var Kuzey-güney doğrultusundaki genişlik, yaklaşık 5500 kilometredir Çin sınırları, doğuda Heilingjiang Nehri ile Wusuli Nehri’nin kavuşma noktasından (135 derece 5 dakika doğu boylam), batıda Pamir Yaylası’na uzanıyor (73 derece 40 dakika doğu boylam) Bu iki nokta arasında da yaklaşık 60 derecelik boylam farkı söz konusu Batı-Doğu doğrultusundaki genişlik, yaklaşık 5000 kilometre



Çin'in kara sınırlarının uzunluğu yaklaşık 22800 kilometredir Ülke, doğuda Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, kuzeyde Moğolistan, kuzeydoğuda Rusya, kuzeybatıda Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan, batı ve güneybatıda Afganistan, Pakistan, Hindistan, Nepal ve Bhutan, güneyde de Myanmar, Laos ve Vietnam ile sınır komşusu Doğu ve güneydoğuda ise Kore Cumhuriyeti, Japonya, Filipinler, Brunei, Malezya ve Endonezya ile deniz komşusu



Milli Marşı：

Çin Halk Cumhuriyeti Milli Marşı: Çin Halk Cumhuriyeti’nin milli marşının adı, “Gönüllü Ordu Marşı”dır 1935 yılında tiyatro yazarı Tian Han tarafından yazılmış ve Çin’in yeni müzik anlayışının kurucusu Nie Er tarafından bestelenmiştir Bu marş aslında “Fırtınalı Yılların Kahramanları” adlı filmin müziğiydi Filmde “18 Eylül” olayından sonra Çin’in kuzeydoğusundaki üç eyaletin Japon saldırganlar tarafından işgal edilişi, Çin ulusunun ölüm kalım anını yaşaması, bazı aydınların “aydın bunalımı” ve tereddütten sıyrılarak Japon saldırganlarına karşı ön cephede direnmeleri anlatılıyordu Kullanılan müzik ve şarkı, filmin değişik yerlerde gösterilmesi ve vatanı kurtarma kampanyasının başlatılmasıyla birlikte Çin’in her köşesine yayıldı, “Çin Ulusunun Kurtuluş Borusu” olarak adlandırıldı 27 Eylül 1949’da Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı 1 Genel Toplantısı’nda, Çin Halk Cumhuriyeti’nin milli marşı resmen saptanmadan önce “Gönüllü Ordu Marşı”nın milli marş olarak kullanılması kararlaştırıldı 14 Mart 2004’te Çin 10 Ulusal Halk Meclisi’nin ikinci toplantısında kabul edilen Anayasa değişikliği tasarısında Çin Halk Cumhuriyeti’nin Milli Marşı’nın “Gönüllü Ordu Marşı” olduğu belirlendi ve konu anayasal hükme bağlandı




Gönüllü Ordu Marşı Ayağa kalkın,

Köle olmak istemeyen insanlar!

Kanımız ve etimizle yeni bir Çin Seddi oluşturalım!

Çin ulusu en tehlikeli dönemden geçiyor,

Herkes son haykırışına zorlandı

Ayağa kalkın! Kalkın! Kalkın!

Hepimiz tek yürek olalım,

Düşman ateşi içinde ilerleyelim

Düşman ateşi içinde ilerleyelim

İleri, ileri, ileri!


Çin Halk Cumhuriyeti'nin başkenti: Beijing


Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkenti Beijing’dir Kısa adı, Jing Kuzey Çin Ovası’nın kuzeybatı kenarında bulunan Beijing ilk döneminde Ji kenti olarak bilinmekteydi Bahar-Sonbahar ve Savaşan Devletler Dönemi’nde Yan devletinin başkentiydi, Liao Hanedanı’nın ikinci başkentiydi ve Yanjing olarak adlandırılmıştı



Nüfus durumu


Çin, dünyada en çok nüfusa sahip ülkedir 2002 yılının sonuna kadar Çin’in toplam nüfusu 128453 milyarı bularak (Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Macao Özel İdari Bölgesi ve Taiwan eyaleti dahil değil) dünyanın toplam nüfusunun yüzde 20’sini oluşturmaktadır Çin ayrıca dünyada nüfus yoğunluğunun nispeten fazla olduğu ülkelerden biridir (ortalama nüfus yoğunluğu kilometre karede 135 kişi) Ancak Çin’in nüfus dağılımı orantılı değildir; doğuda fazla, batıda ise azdır Yoğun nüfusa sahip olan doğu kıyısında kilomatrekareye 400’den fazla kişi, orta kesimde kilometrekarede 200’den fazla kişi düşerken nüfusun az olduğu batı kesimde bulunan yayla bölgelerinde kilometrekarede 10’dan daha az kişi düşmektedir Şimdi Çin nüfusunun ortalama yaşam süresi 714 yaşına yükseldi (erkek 6963, kadın 7333 yaş) Bu rakam dünyanın ortalama seviyesiden beş yıl, gelişmekte olan ülke ve bölgelerden yedi yıl daha fazladır Ancak gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında beş yıl azdır


2002 yılında Çin nüfusunun doğal artış oranı sürekli düştü 2002 yılının sonuna kadar Çin’in iç kesiminin toplam nüfusu 128453 milyara ulaştı Kentsel nüfus 50212 milyon olup toplam nüfusun yüzde 391’ini; kırsal nüfus 78241 milyon olup yüzde 609’unu oluşturuyor Çin’de erkeklerin nüfusu 66115 milyon, kadınların nüfusu ise 62338 milyondur 0-14 yaşındaki nüfus oranı yüzde 224, 15-64 yaşındaki nüfus oranı yüzde 703, 65 ve 65 yaş üstü yaşın nüfus oranı yüzde 73’tür Yaşlıların nüfusu 93 milyon 770 bindir Çin’de her yıl doğum sayısı 1647 milyon, doğum oranı binde 1286; ölüm sayısı 8,21 milyon, ölüm oranı binde 641’dir Yılda net olarak 826 milyon nüfus artışı yaşanmaktadır, doğal artış oranı binde 6,45’tir



Siyasi yapı



Çin Halk Cumhuriyeti, işçi sınıfının liderliğinde ve işçi-köylü ittifakı temelindeki halkın demokratik diktatörlüğüyle yönetilen bir sosyalist devlettir Sosyalizm, Çin Halk Cumhuriyeti’nin temel sistemidir

　　Çin Anayasası:


　　Bir devletin temel yasası olan anayasada, o ülkenin toplumsal sistemi ve devlet yapısını belirleyen temel ilkeler, devlet organlarının örgütleniş ve faaliyetlerini düzenleyen ilkeler ve vatandaşlarının temel hak ve yükümlülükleri yer alır Bazı ülkelerin anayasalarında milli bayrak, milli marş, milli amblem, başkent ve iktidar sınıfının önemli gördüğü diğer yönetim usulleri de belirleniyor, anayasa devletin her alanını kapsıyor Devletin en yüksek yasası niteliğindeki anayasa, o ülkenin diğer yasalarının hazırlanışının temelini oluşturuyor ve o ülkedeki hiçbir yasa ve yönetmelik anayasaya aykırı olamıyor


　　Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşundan önce yürürlüğe giren “Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ortak Programı”, Çin’deki halkın demokratik birleşik cephesinin programı olmakla birlikte, geçici anayasa rolünü oynamıştı 29 Eylül 1949’da Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı 1 Genel Toplantısı’nda kabul edilerek yürürlüğe giren Ortak Program, Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası’nın yürürlüğe girdiği 1954’e kadar geçici anayasa rolünü fiilen yerine getirmişti


　　Çin Halk Cumhuriyeti’nin 1 Ekim 1949’da kurulmasından sonra 1954, 1975, 1978 ve 1982 yıllarında toplam dört anayasa hazırlanıp yürürlüğe girdi


　　Bugün yürürlükte olan Çin’in dördüncü anayasası, 4 Aralık 1982’de 5 Çin Ulusal Halk Meclisi 5 Genel Toplantısı’nda onaylanarak yürürlüğe girdi 1954 Anayasası’nda yer alan temel ilkeleri devam ettirip geliştiren bu anayasa, Çin sosyalizminin gelişmesinde elde edilen tecrübelere ve uluslararası toplumun tecrübelerine yer veren, Çin’e özgü özellikler taşıyan ve Çin’in sosyalist modernizasyon inşasının ihtiyaçlarını karşılayan temel yasadır Anayasada, Çin Halk Cumhuriyeti’nin siyasi ve ekonomik rejimiyle vatandaşların hak ve yükümlülükleri, devlet organlarının örgütleniş biçimi ve sorumluluk alanları, devletin gelecekteki temel görevleri kesin ifadelerle belirlendi Bu anayasanın başlıca özellikleri arasında Çin’in temel rejimi ve görevleriyle dört temel ilke, reform ve dışa açılma şeklindeki temel çizgisinin belirlenmesi yer alıyor Anayasada, Çin’de yaşayan bütün etnik gruplardan vatandaşlar ile örgütlerin anayasayı hareket rehberi olarak kabul etmeleri gerektiği, herhangi bir örgüt veya kişinin anayasa veya yasaların üstünde imtiyazlara sahip olamayacağı da kesin hükme bağlandı


　　Önsöz, genel program, vatandaşların temel hak ve yükümlülükleri, devlet organları, milli bayrak, milli amblem ve başkent olmak üzere beş bölümden oluşan Çin Anayasası, 138 madde içeriyor Dört kez yapılan değişikliklerle Çin Anayasası, sürekli olarak sağlamlaştırıldı

　　Halk Meclisi Sistemi:

　　Çin’in köklü siyasi sistemi olan Halk Meclisi Sistemi, Çin’deki halkın demokratik diktatörlüğü rejiminin iktidar biçimi ve Çin’in siyasi örgütleniş şeklidir Batı ülkelerinde uygulanan yasama, yürütme ve yargıya dayalı “güçler ayrılığı” sistemi altındaki parlamenter rejimden farklı olan Ulusal Halk Meclisi, Çin Anayasası’nda en yüksek devlet yetki organı olarak belirlendi 18 yaşını doldurmuş olan her Çinli vatandaş, halk temsilcilerini seçme ve seçilme haklarına sahiptir Çin’deki farklı kademelerdeki Halk Meclisleri arasında nahiye ve ilçe düzeylerindeki halk temsilcileri doğrudan seçimle, daha yüksek düzeylerdeki halk temsilcileri dolaylı seçimle, Ulusal Halk Meclisi üyeleri ise Çin’deki her eyalet, özerk bölge, merkeze doğrudan bağlı şehir ve orduda yapılan seçimle belirlenir Görev süreleri beşer yıl olan her düzeydeki Halk Meclisleri, yılda bir kez toplanıyor


　　 Halk Meclisleri’nin yıllık toplantılarında, aynı düzeydeki hükümetlerin çalışma raporları ile diğer önemli raporlar dinlenir ve yapılan incelemelerden sonra ilgili kararlar verilir Halk Meclisleri’nin kapalı olduğu dönemlerde yetkileri, daimi organları olan Halk Meclisi Daimi Komiteleri tarafından yürütülür Örneğin, Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi, anayasaya izah getirmek, anayasanın uygulanışını denetlemek, yetkisi yalnızca Meclis Genel Kurulu’nda olan yasaların dışındaki yasaları saptamak ve değişiklik yapmak, Ulusal Halk Meclisi Genel Kurulu’na karşı sorumlu olmak ve çalışmalarını genel kurula rapor etmek gibi yetkilerle donatılıyor


　　Çin’deki Halk Meclisleri’nin temel görev ve yetkileri arasında, yasama yetkisi, denetim yetkisi, önemli konularda karar verme yetkisi ve yöneticileri atama ve görevden alma yetkisi yer alıyor Çin’de belirli dönemlere ait ulusal ekonomi ve toplumsal gelişme planlarının belirlenmesi, ülkenin toplumsal gelişmesini hızlandırmayı amaçlayan önemli bir karar sürecidir Ancak bu planlar, yalnızca Ulusal Halk Meclisi’nin onayından sonra yasal bağlayıcılığa sahip olabiliyor Bununla birlikte Çin’deki yasal düzenlemeler uyarınca Cumhurbaşkanı, Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı gibi devletin önde gelen yöneticileri, Ulusal Halk Meclisi tarafından seçilir Başbakan ve bakanlar da Ulusal Halk Meclisi tarafından atanırlar Ulusal Halk Meclisi, belirli prosedürler dahilinde Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı, cumhurbaşkanı ve başbakan gibi devlet yöneticilerini görevden alma yetkisine de sahiptir

　　Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi:


　　Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) liderliğindeki Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi, Çin’in temel siyasi sistemidir

　　Birçok partinin var olduğu Çin’de, iktidardaki ÇKP’nin yanı sıra sekiz demokratik parti daha vardır Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasından önce faaliyet göstermeye başlayan bu partiler, siyasi alanda ÇKP’nin liderliğini destekliyorlar Böyle bir siyasi yönelim, bu demokratik partilerin uzun süre içinde ÇKP’yle işbirliği ve ortak mücadele sürecinde yaptıkları tarihsel seçimden kaynaklanmaktadır ÇKP ve demokratik partiler, anayasaya göre hareket etmek zorundadırlar Örgütleme bakımından bağımsız olan bütün demokratik partiler, anayasanın belirlediği sınırlar içinde özgürce siyaset yapma, bağımsızca örgütlenme ve hukuki eşitlik haklarına sahiptirler ÇKP, demokratik partilerle “uzun vadede bir arada yaşama, birbirini denetleme, birbirine içten davranma, kader birliği içinde olma” ilkeleri doğrultusunda işbirliği yapıyor


　　Çin’deki bütün demokratik partiler, “muhalefet partileri” değil, siyasete katılım partileridir Demokratik partiler, devletin önemli politikalarının ve çizgilerin saptanmasına, devlet yöneticilerinin belirlenmesine, devletin yönetimine, yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasına katılma haklarına sahiptirler


　　 ÇKP, önemli önlemler almadan veya halkın yaşamını ilgilendiren önemli konularda karar vermeden önce hep demokratik partilerle ve “demokrasi yanlısı partisizlerle” görüşmeler yaparak onların görüşlerini dinledikten sonra politika belirler Devlet siyasetine daha iyi şekilde katılmaları, devlet işlerini daha iyi tartışmaları ve denetim rolünü daha iyi yerine getirmeleri için demokratik partiler ve demokrasi yanlısı partisizler, devletin yetki organı olan her düzeydeki Halk Meclisleri, Daimi Komiteler ve Daimi Komisyonlar’da belirli oranlarda temsil ediliyor Demokratik partiler ve demokrasi yanlısı partisizlerin rolleri, Halk Siyasi Danışma Konferansları’nda ön plana çıkıyor Demokratik partililer ve demokrasi yanlısı partisizler, çeşitli düzeylerdeki hükümet ve adalet makamlarının yöneticiliklerine getirilebiliyor


Çok Partili İşbirliği ve Siyasi Danışma Sistemi’nin başlıca biçimleri şunlardır:

1 Halk Siyasi Danışma Konferansları Halk Siyasi Danışma Konferansları, demokratik partiler, halk toplulukları ve toplumun bütün kesimlerinin temsilcilerinin siyasete katıldıkları ve devlet işlerini tartıştıkları önemli kurumlardır 2 ÇKP’nin merkez komitesi ile bütün kademelerdeki komiteleri tarafından demokratik partiler ve partisiz şahsiyetlerin katılımıyla düzenlenen toplantılar Bu toplantıda önemli gelişmeler hakkında bilgi verilir, önemli çizgi ve politikalar, devlet ve yerel hükümetlerin yönetici adayları, Halk Meclisi ve Halk Siyasi Danışma Konferansı’nın oluşumu gibi konularda görüşleri alınır 3 Demokratik partililerin halk temsilcileri sıfatıyla çeşitli kademelerdeki Halk Meclisleri’nde yer almaları 4 Demokratik partilerin mensuplarının Çin Devlet Konseyi, bakanlıklar ve komiteler, ilçe ve üzeri mahalli yönetimlerde görev yapmaları 5 Belirli koşullara sahip demokratik partililerin savcılık ve yargı organlarının yöneticiliklerine getirilmesi

Para Birimi : Yuan Ancak turistler için ''Foreign Certifi-cate" denilen bir para birimi kullanılmaktadır
Konuşulan Diller : Resmi dil Çince'dirAncak İngilizce de yaygındır
Uçuş Süresi : 14 saat Saat Farkı : 6 saat ileri



İklim-Sıcaklık : Dört mevsimi ülkenin çeşitli bölgelerinde görebilirsiniz Güney bölgesinde yarı-tropikal iklim görülür Yağmur yıl boyunca zaman, zaman yağar Yazlar uzun, nemli ve sıcak olur Kışlar ise kısa ve ülkenin kuzey ve orta bölgelerine oranla daha ılımandır

Kuzey ve orta bölgelerinde kışlar son derece soğuk olur

Sağlık Detayları : Herhangi bir sağlık problemi yoktur İçmek için şişe suyunu tavsiye ederiz Giyim : Gidilecek döneme göre mevsimlik giysiler tavsiye edilir Ansızın yağacak yağmura karşı yağmurluk ve şemsiyenizi yanınızda bulundurmanızı şarttır

TÜRK KONSOLOSLUKLARI


Türk Konsolosluğu : Sanli Tun Dong Wu ]ie

No:9 100600 Pekin Tel: (10) 6532 2650

ÖNEMLİ TELEFONLAR

Ülke Kodu : 86

Türkiye'ye Telefon Nasıl Açılır? : 00+90+alan kodu+telefon numarası

Otelden telefon açmanın dakikası 25-USD' dır Ancak posta hanelerde bu ücret 8 USA' ye kadar düşmekte ama bekleme süresi artmaktadır Cep telefonları çalışmaktadır

DİĞER BİLGİLER
Bankalar : Hafta içi her gün 08:30-1730
Müzeler : 09:00-17:00
Dükkanlar : 08:30-20:00
Voltaj Düzeyi : 220 Volt
KDV : Vergi iadesi yoktur
Bahşiş : Bahşiş Çin'de yasaktır Ancak büyük otellerde ve bazı restoranlarda kabul edilmektedir
Çin Cumhuriyeti (Çince: 中華民國; pinyin: Zhōnghuá Mínguó) , 1911'de Qing Hanedanlığı'nı devirerek Çin'de 2000 yıllık imparatorluk yönetimine son vermiştir İlk başkanı, Milliyetçi Parti Kuomingtang'ın lideri Sun Yat-sen'dir 1925'te Sun Yat-sen'in kanser nedeniyle ölünce, Chiang Kai-shek yönetimi ele geçirmiştir Bundan sonra kuzey Çin'i elinde bulunduran Savaş Beylerine karşı Kuzey Seferini başlatmış, Çin'in büyük bölümünü Kuomingtang yönetiminde birleştirmiştir Bu arada milliyetçiler ile Çin Komünist Partisi (ÇKP) arasındaki gerginlik iç savaşa dönüşmüştür


1949 yılında içsavaş Chiang Kai-shek'in yenilgisiyle sona erer Chiang Kai-shek Tayvan'a kaçar ve Çin Cumhuriyeti burada günümüze kadar ulaşır Bugün dünyada Çin Cumhuriyeti'ni tanıyan 20 kadar ülke bulunmaktadır


Eski devirlere ait yapılan araştırmalar Çin hakkında devamlı yeni bilgiler vermektedir Ülkeyi yöneten ilk hanedan olarak Hya ve Şang sülaleleri bilinmektedir Hya sülalesi hakkında bilinen tek bilgi hükümdarların isimleridir Şang sülalesinin, yapılan araştırmalar neticesinde yaklaşık olarak MÖ 1450-1050 seneleri arasında Çin ovalarına hakim oldukları bilinmektedir


MÖ 1050-220 yılları arasında değişik çeşitli uygulamalarla Çov Sülalesi yönetmiştir Şang Sülalesini yıkarak başa geçen Çov Sülalesi, MÖ 1050-771 seneleri arasında feodal bir idare kurdular Ülkede, feodal devletler bağımsız devletler halinde gelişmeye başladı Bu durum hükümdarın gücünün azalmasına ve feodal devletler arasında savaşa sebep oldu Batıdan gelenTürk ve Moğollar, ülkenin büyük bir kısmını fethettiler Batı milletlerinin eline düşmüş olan topraklarından büyük bir kısmını Çin beyi Tsin, geri aldı Böylelikle devleti önemli feodal devletlerden biri oldu


MÖ 770-472 devri: Feodal beylerin kendi aralarında iç savaşlara giriştikleri bir devirdir Bu savaşlar neticesinde yedi bey kalmış ve bunlar da kral şanını alarak Çov Sülalesinden ayrıldılar MÖ 472-221 iç savaş sonunda MÖ 453 senelerinde Tsin’in feodal devleti üç devlete bölündü


MÖ 221-206 aralarında Tsin’in Sülalesi memleketi mutlakiyetle idare etti Tekerlek dingillerinin standartlaştırılması ve bazı ölçü birimlerinin kullanılmaya başlaması Çin tarihinin bu safhasına ait önemli hadiselerdir Kuzeyden gelen saldırılardan (Hun saldırıları) korunmak için Çin Seddinin ilk şekli olan toprak tabyalar yapıldı Doğu Çin bölgesinde başlayan bir ayaklanma, uzun süren savaşlara sebepiyet verdi ve bu savaşlar sonunda Han Sülalesi yönetimi ele geçirdi ise de, bir müddet sonra idare değişti


MÖ 206 yılında yönetimi, küçük rütbeli bir asker olan Lui Ki ele geçirerek Han Sülalesini (asiller) kurdu MS 168 senesinde meydana gelen bir hükumet darbesi üzerine 220 senesine kadar devam eden iç savaşlar devri başladı Büyük bir halk ayaklanması bastırıldı Bu iç savaş neticesinde ülke üçe bölündü, kuzeyde Vey (220-264), güneydoğuda Vu (229-280), güneybatı Şu (221-263) imparatorlukları kuruldu


Göçlerin arttığı devirde, Tsin Sülalesinin (265-316) başa geçerek, parçalanan Çin’i birleştirmeleri de ülkeye huzur ve istikrar getirdi Daha önceleri ücretle kullanılan milletler bu savaşlarda (asillerin savaşlarında) o derece kuvvetlendiler ki, bunlardan Hyung-nu’lar (Hunlar) 303’te yeni bir devlet (Han) kurdular Bu sülale Çin İmparatorunu iki defa esir almış ve 317’den başlayarak bütün Kuzey Çin’de hakimiyet kurmayı başarmıştır Bunun üzerine Tsin Âilesi kuzeye inerek burada Doğu Tsin Sülalesini (317-419) kurdu


Güney Çin’de 580 senesine kadar çeşitli sülalelerin kurduğu muhtelif devletler görülür Suy Sülalesi (581-618) Çin’i birleştirmeye muvaffak oldu Bu kısa ömürlü hanedan zamanında Çin, Vietnam’ın kuzey ve güneyini ve Tibet’in kuzeyini ele geçirdi Çin’in nüfuzunu tekrar Orta Asya’da hissettirdi Bu devrede Kuzey ve Orta Çin Ovasındaki ticari münasebetleri kolaylaştırmak için kanallar açıldı


Ancak bütün bu işlerin yapılması için yabancılardan yardım istenmesi Suy Sülalesinin sonu oldu T’ang Sülalesi (618-907) işbaşına geldi Bu hanedan devrinde (664) toprakların yeniden taksimi ve vergilendirilmesi yapılmıştır Müslüman Arapların saldırıları üzerine Türkistan Çin’in elinden çıktı


Bundan sonra Türkler devlet idaresinde önemli mevkilere yerleştiler ve sık sık vuku bulan ihtilallerde önemli rol oynadılar T’ang Hanedanının düşüşünden sonra 960 tarihine kadar 5 küçük hanedan iş başına geçti Bu devirde Kuzey ve Güney Çin’de küçük eyaletler şeklinde devletler meydana çıkmıştı 960 tarihinde iş başına geçen Sung Hanedanı zamanında Çin İmparatorluğunun birliği yeniden tesis edilmeye çalışılmış, ancak bunda muvaffak olunamamıştır


Bu hanedan devrinde birçok şehirler kuruldu ve barut kullanılmaya başlandı Mimari, tarih, şiir, resim, porselen ve bahçecilikte çok yüksek bir seviyeye ulaştılar Elde bulunan tarihi dokümanlar bu medeniyetin yüksekliğine delil teşkil etmektedir


Cengiz Han, 1206-27 yılları arasında Çin’i işgal etti ve Moğollar, 1214 yılında Sarı Nehirin kuzey tarafındaki bölgede hakimiyeti ele geçirdiler 1271 tarihinde Kubilay Han, imparatorluğunu ilan etti Böylece Yüan Hanedanının (1260-1368) ve başşehir Yenching (Pekin)i kurdular Moğollarla beraber Yüan Hanedanı bütün Çin’i fethederek hakimiyetleri altına aldılar Bundan sonra Moğollar Çin kültürünün etkisi altına girerek, din, örf ve adetlerinde, giyim ve kuşamlarında Çin örf ve adetlerini benimsediler


Chu Yüan Chang, Yüan Hanedanı yerine Ming Hanedanını (1368-1644) kurdu Bu hanedan zamanında Moğollar, Baykal Gölünün kuzey tarafına sürüldü ve imparatorluk eski kuvvetine kavuştu Yine bu devirde Avrupalılar Çin’e ulaştılar Portekizliler ve İspanyollar 16 yüzyılda, Alman ve İngilizler 17 yüzyılda buraya geldiler Ming Hanedanından sonra işbaşına geçen Ch’ing Hanedanı (1644-1912) zamanında, Avrupalı tüccarlar, Çin’in önemli kaynaklarını yıllarca batıya aktarıp, bundan istifade ettiler


Çin, uzun yıllar batıya kapalı kaldı Çin’in batıya açılması 19 yüzyıl ortalarında başladı Bu yıllarda Portekiz, İngiltere, Fransa, ABD ile ticari, siyasi münasebetler başladı Bunlardan İngilizler, Hint pamuklukları ve afyonunu, çay ve ipekle değiştiriyorlardı Çin üst makamları bu ticareti engellemeye çalıştılar Bununla ilgili olarak afyon ithalini yasaklayan kararlar aldılar Bunun üzerine İngilizlerle anlaşmazlıklar çıktı ve savaşlar başladı Ancak bu savaşlar İngilizlerin galibiyeti ile sona erdi (1842)


Yapılan anlaşma sonunda İngilizler daha geniş haklara sahip oldular Bunun neticesi olarak beş Çin limanı İngilizlere açıldı ve Hong Kong Adası da İngilizlere bırakıldı Bu savaşlara “Afyon Savaşı” adı verildi Daha sonra yapılan anlaşmalarla ABDve Fransa’ya aynı haklar tanındı


Zamanla anlaşmaların uygulanması aksadı Çinliler yabancıları ülkelerinden atmak istiyorlardı Fakat onlar elde ettikleri imtiyazları geri vermeye niyetli olmadıkları gibi, bunları az buldular Böylece, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında ülkede ayaklanmalar oldu Fakat bu ayaklanmalar yabancı güçler tarafından bastırıldı 1858 yılında anlaşma uyarınca İngiliz ve Fransızlar yeni haklar kazandılar Bir müddet sonra aynı menfaatler ABDve Rusya’ya da tanındı Bu olaylardan sonra, Çin’de bir sükunet dönemi başladı


Çin-Japon Savaşları: Çin’in Kore üzerinde hakimiyet kurmak istemesi üzerine 1894 yılında ilk savaş başladı Kore’de çıkan ayaklanmayı bastırmak üzere her iki ülke de Kore’ye asker gönderdi Ayaklanma bastırıldı Fakat daha sonra her iki ülke birbirleriyle savaşa tutuştular Bu savaşlar sonunda Çin büyük kayıplara uğradı 1895 yılında savaş sona erdi ve Çin, Kore’nin bağımsızlığını tanıdı, ayrıca Formoza Adasını da Japonya’ya vermek mecburiyetinde kaldı


1911’den sonra başa geçen Yuan Şi-K’ay monarşik bir idare kurmaya başlamışsa da muvaffak olmayarak 1916 ‘da öldü Bu arada 1917’de sembolik olarak Birinci Dünya Savaşına girmiş ancak bir çok şehirleri bu arada Şanghay, Japonya tarafından işgal edilmiştir 1925 yılında milliyetçilerin önderi olan Çiank Kayşek yönetimi ele geçirdi Orduları ile Japonlara karşı savaşarak bir çok yerleri geri aldı Bu arada Şanghay tekrar ele geçirildi


Ülkede 1920 yılında komünist partisi kuruldu ve taraftar toplamaya başladı Bu parti, ülkede bir çok karışıklıklar çıkardı Çiank- Kay-Şek bir taraftan Japonlarla savaşırken, bir taraftan da bu ayaklanmaları bastırmaya uğraşıyordu Nihayet 1927’de komünistlerin başına geçen Mao Çe-Tung, Çu Enlay ve Çu Di ile komünist partisi güçlenerek ülke çapında teşkilatlanmaya, hükumet kuvvetleri ile çarpışmaya başladı


İkinci Dünya Savaşı sona erince, komünistlerle milliyetçiler başbaşa kaldılar Mao Çe-Tung yönetimindeki komünist birlikleri ülkeye hakim oldular ABD milliyetçilere yardım eder göründü ABD’nin Çin’e gönderdiği diplomatlar hep milliyetçilerin aleyhine çalışmış, onların komünistlerin eline geçmesine sebep olmuşlardır Yönetim tamamen komünistlerin eline geçince, Milliyetçi Çin hükumeti, Formoza (Tay-Van) Adasına çekilmek zorunda kaldı Böylece Çin ikiye ayrıldı: Çin Halk Cumhuriyeti ve Milliyetçi Çin Cumhuriyeti


1 Ekim 1949 yılında Mao Çe-Tung’un başkanlığında Çin Halk Cumhuriyeti kurulmuş oldu Böylece Çin’in Asya kıtasındaki bütün toprakları Çin Halk Cumhuriyeti’nin eline geçti Milliyetçi Çin Cumhuriyeti de Formoza Adasına çekildi ve orada hükumet kurdu Mao, 1976’da öldü Mao’nun ölümünden sonra, Maoizm açıktan tenkid edilmeye başlandı Çin idarecileri ABD ve Japonya ile ekonomik iş birliği yaptı


Mareşal Ye Cienying, Mao’nun yanlışlarını açıkladı Eski katı durum kaldırılarak ekonomik ve siyasi yönde yumuşama başladı Çin kapıları yabancı sermayeye açıldı Son yıllarda demokratikleşme hareketleri kanlı bir şekilde bastırıldı