Kıbrıs'taki Yahudilerin Tarihi

Kıbrıs'taki Yahudiler - Kıbrıs'taki Yahudiler Hakkında - Kıbrıs'taki Yahudi Tarihi

Antik çağ


Kıbrıs, Akdeniz'in doğusunda bulunan Akdeniz'in üçüncü büyük adasıdır Kıbrıs'ın ilk yerlileri büyük ihtimalle Karyalılardır, bunu Fenikeliler ve Yunanlar takip eder Adaya ilk Yahudiler Yunanlar işgali altında girmiştir Adadaki diğer dini gruplarla iyi ilişkiler içinde olan Yahudilere Romalılar da hoşgörüyle yaklaşıyordu Kıbrıs Kralı Ptolemy Lathyrus ile Alexander Jannæus arasında geçen Ptolemais şehrindeki savaşta birçok Yahudi öldürüldü Savaş sırasında Yahudiler Kral Lathyrus'a sadık kaldılar

Yahudi ayaklanmaları ve Bizans dönemi


Yahudiler, Roma hakimiyeti altındaki Kıbrıs'ta iyi yaşıyorlardı Bu dönemde, önce Pavlus ardından Barnabas Hristiyanlığı yaymak için vaazlar verdiler İsa'nın fikirlerini yayıp Yahudileri Hristiyanlaştırmaya çalıştılar Yahudiler, Artemion önderliğinde 117 senesinde Trajan hükümdarlığındaki Romalılara karşı ayaklandılar; Dio Cassius'a göre 240,000 Yunanlı katledildi Buna ceza olarak Yahudilerin (gemileri kaza yapsa bile) Kıbrıs topraklarına ayak basmaları yasaklandı Yinede Yahudiler adada yaşamaya devam etti Sakin geçen birkaç yılın ardından Yahudi cemaati tekrar gelişmeye başladı 610'da Yahudiler Heraclius hükümdarlığı altında tekrar ayaklandılar 646 ve 1154 yıllarında Araplar Kıbrıs'ı yıkıma uğrattı

Osmanlı dönemi (1570-1878)


Osmanlı-Venedik Savaşıyla (1570-1573) ada Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçti Osmanlı topraklarından göç eden Sefaradlar sayesinde adadaki Yahudi cemaati tekrar kalkındı Famagusta Osmanlı Yahudi cemaatinin merkezi haline geldi


1878'e kadar süren Osmanlı hakimiyetindeki topraklar İngiliz hakimiyetine geçti

Modern tarih


19yy'ın son 20 senesinde Rus ve Romanyalı Yahudi mültecileri Kıbrıs'a yerleştirme çabaları gerçekleşmiştir İlk uğraşıda 1883'te birkaç yüz Rus Yahudisi Papho yakınlarındaki Orides'e yerleştirildi 1885'te 27 Romanyalı aile kolonizasyon için geldiği adada cemaat kurmayı başaramadılar 1891'de getirilen Romanya Yahudileri ise adada kalıcı olamadılar Londra'daki Ahavat Zion ve Yahudi Kolonizasyon Birliği'nin destekleriyle Walter Cohen 15 Rus Yahudi ailesini Margo'da koloni kurmak için 1897'de getirdi Ağustos 1899'da Basel'deki Üçüncü Siyonist Kongre delegesi Davis Trietsch, Kıbrıs'ta Yahudi kolonileri için (özellikle Romanyalı Yahudiler için) yardım alma çabasında bulundu Her ne kadar bu teklif konseyden geri döndüyse de Trietsch'in ısrarcılığı iki düzine Romanya Yahudisinin bu topraklara göç etmesini sağladı Bunu 28 Romanya Yahudi ailesi izledi ve Yahudi Kolonizasyon Birliği'nden destek aldılar Bu yerleşimciler Margo ve Aşeriton'da çiftlikler kurdular Yahudi Kolonizasyon Birliği Kıbrıs konusunda küçük yardımlar yapmaya devam etti 1900'lerin başlarında Yahudi cemaatlerinin çoğu Nicosia'da bulunmaktaydı


1901'de adadaki Yahudi nüfusu 63 erkek 56 kadından ibaretti 1902'de Theodor Herzl Londra Parlamenter göçmen komitesine "İngiltere ve Birleşik Devletlere Yahudi Göçü Sorunu İlerideki Kıbrıs Yahudi Kolonizasyonu ile Çözüldü" başlıklı bir broşür sundu


IIDünya Savaşı ve Holokost sırasında Kıbrıs Avrupa'daki Yahudi cemaatleri için önemli bir rol oynadı 1933'te Nazizmdeki yükselişle yüzlerce Yahudi Kıbrıs'a kaçtı Avrupa'daki imha kamplarından kaçıp Filistin'e gitmeye çalışan Yahudiler için İngiltere Kıbrıs'ta bir toplama kampı açtı 1946'dan 1948'te İsrail bağımsızlığını ilan edene kadar 50,000 Yahudi mülteci İngiliz kontrolünde adada tutuklu kaldı İsrail devleti kurulduktan sonra mültecilerin çoğu İsrail'e göç etti Adada, İsrail'e gitmeyi bekleyen mültecilerden 2000 bebek dünyaya geldi

Bugün


İsrail'in 1948'de bağımsızlığını ilan etmesiyle birlikte İngiltere garantörlüğündeki Kıbrıs'la diplomatik ilişkiler başladı İsrail ve Kıbrıs'ın ilişkileri Kıbrıs 1960'da bağımsızlığını ilan etmesiyle gelişti


2003'te haham Arie Zeev Raskin Chabad tarafından İsrail'den Kıbrıs'a adadaki Yahudi hayatını canlandırmak için gönderildi Reskin, 12 Eylül 2005'te dönemin İsrail elçisi, Rabbi Moshe Kotlarsky, Kıbrıs Eğitim Bakanı, Larnaca Vali tesmilcisi Alexis Michaelides, Kıbrıs hükümet görevlileri, politikacılar ve diplomatların bulunduğu bir törenle Kıbrıs Yahudi cemaati başkanlığına aday gösterildi


Ayrıca, Larnaka'da ilk sinagog ve mikve açıldı


Kıbrıs'ta bugün, çoğu iş imkânları için gelmiş, 350 civarında Yahudi aile yaşamaktadır Bunların yarısı İsrail'li olup geriye kalanları İngiliz ve Rus kökenlidir