Bumin Kağan

Bumin Kağan


Göktürk Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı Göktürkler târih sahnesine çıktıkları sıralarda Juan-juanlara tâbi olarak, Altay Dağlarında an?anevî sanatları demircilikle uğraşıyorlar ve bu devlete silah îmâl ediyorlardı Devrin Çin yıllıklarından, Göktürklerin bu sıralarda da dağınık halde bulunmadıkları ve federatif bir mahiyette Juan-juanlara bağlı oldukları görülmektedir Nitekim Tu-wa adlı başbuğun yerine hânedânın başına geçen Bumin, 534 yılında Kuzey-Tabgaç idârecileriyle siyâsî münâsebet kurdu 542?de akıncıların başında Huagn-ho Nehri yakınlarına kadar ilerledi 546?da Juan-juan Devletine karşı ayaklanan Tölesleri itaat altına aldı Bu başarısından sonra Juan-juan Devleti hükümdarı ile eş değerde olduğunu göstermek maksadıyla kızına tâlip oldu Ancak bu isteğinin kabaca reddedilmesi üzerine üst üste vurduğu darbelerle Juan-juan Devletini çökertip arâzisini tamâmen hâkimiyeti altına aldı İl-kağan unvanını alarak tahta çıktıktan sonra eski Hun başkenti Ötüken?i ele geçirerek devlet merkezi yaptı (552)


Bumin Kağan, hükümdarlığını ilan ettikten sonra, küçük kardeşi İstemi?ye, Yabgu unvanıyla ülkenin batı kanadının idâresini verdi İstemi Han, yeni yerler fethederek Batı Göktürk Kağanlığının temellerini atarken, Bumin Kağan, tahta çıktığı yıl içerisinde öldü Yerine, oğlu Kolo (Kara) ve bunun genç yaşta ölümü üzerine de diğer oğlu Mu-kan Kağan geçti