Şehzade Mustafa

Şehzade Mustafa Kimdir - Kanuni Sultan Süleyman'ın Oğlu Şehzade Mustafa - Şehzade Mustafa Evlendi mi - Şehzade Mustafanın Hayatı - Şehzade Mustafa Hakkında
Şehzade Mustafa, (d1515, Manisa - ö 6 Ekim 1553, Konya) Babası Kanuni'yi tahttan indirme planları yaptığı gerekçesiyle boğdurulan Osmanlı şehzadesidir


Sultan Süleyman’ın Mahidevran Sultan'dan olma oğludur Saruhan, Amasya, Konya sancak beyliklerinde bulunmuştur Babasının tahtına göz dikmekle suçlanmış; Nahcıvan seferi'ne giden Osmanlı ordusunun Konya’da konakladığı sırada, padişahın otağında boğdurulmuştur


Yaşamı


1515 yılında babası Sultan Süleyman’ın şehzadeliği sırasında Manisa’da dünyaya geldi Dedesi Yavuz Sultan Selim’in 1520’de hayatını kaybetmesi üzerine Osmanlı tahtına oturmak üzere İstanbul’a giden babasını yanında İstanbul’a gitti


Hürrem Sultan’ın babasının sarayına girmesinden sonra annesi Mahidevran ile Kanuni’ye dört şehzade daha doğuran Hürrem Sultan arasında, Kanuni’den sonra kendi oğullarının tahta çıkmasını sağlamak için büyük bir mücadele yaşandı


Şehzade Mustafa, 1533 -1541 arasında Saruhan Sancak Beyi olarak görev yaptı Saruhan (Manisa), padişah adayının görev yaptığı yer kabul edilirdi 1541’de Amasya Sancak beyliğine atandı; Saruhan Sancak Beyliğine ise kardeşi Şehzade Mehmet getirildi Şehzade Mehmet’in beklenmedik şekilde 1543’te ölümünden sonra Saruhan Sancak Beyliğine Şehzade Selim getirilirken; Şehzade Mustafa ise Konya Sancak beyliğine atandı


Taht yarışında Mustafa’yı bertaraf edebilmek için Sadrazam Damat Rüstem Paşa tarafından sahte mektuplar ürettiği düşünülür Bu mektuplar, Şehzade Mustafa’nın babası hayatta iken onun tahtına göz diktiğini gösterir niteliktedir Başlangıçta iddialara inanmayan Kanuni, Nahçiven Seferi’ne çıktığında Konya Ereğlisi tarafında (bugünkü Akhüyük Köyü) konakladığı sırada el öpmeye gelen Şehzade Mustafa’yı orada boğdurdu Şehzade’nin saray hademelerinden Zal Mahmut Ağa’nın arkadan saldırması sonucu hayatını kaybettiği düşünülür[1] Cesedi çadırın önüne asılmış, cenazesi daha sonra Bursa’ya gönderilerek II Murat türbesi yakınına defnedilmiştir Şehzade Mustafa’nın türbesi, 1555 yılında kardeşi Şehzade Selim tarafından yaptırılmıştır
Ölümünden sonra


Şehzade Mustafa’nın ölümü askerler ve halk arasında büyük tepki yarattı Yeniçeriler, olaydan sorumlu gördükleri Rüstem Paşa’nın çadırına saldırdılar ancak onu bulamadılar Matem göstergesi olarak öğlen yemeği yemediler ve Rüstem Paşa’nın azlini istediler[2] Kanuni artan baskı karşısında aynı gün Rüstem Paşa’yı görevden alıp yerine Kara Ahmet Paşa’yı atamak zorunda kaldı


Şehzade Mustafa’nın ölümü üzerine Fünûnî, Rahmî, Edirneli Nazmî, Muînî, Mustafa, Müdâmî, Sâmî, Kara Fazlî, Nisâyî , Şeyh Ahmed Efendi, Selîmî, Kâdirî gibi şairler mersiyeler yazdılar Hakkında yazılmış en tanınmış mersiye, Taşlıcalı Yahya Bey tarafından yazılmış olandır


Mustafa’nın idamından sonra yedi yaşındaki oğlu Şehzade Mehmet de ileride dedesine karşı açacağı olası bir intikam savaşını önlemek için öldürülmüş ve babasının Bursa’daki kabrine gömülmüştür


Ağabeyinin idamından sonra cesedinin çadır önünde asılmasına tanık olan Şehzade Cihangir, bu olayın duygusal sarsıntısı ile hastalanmış ve babası ile birlikte gittiği Halep’te 27 Kasım 1553’te hayatını kaybetmiştir


Ölümünden sonra Şehzade Mustafa adına “Düzmece Mustafa” isyanı adlı bir isyanın başlatıldığı düşünülür Şehzadenin celladın elinden kurtulduğunu ve kendisinin Şehzade Mustafa olduğunu söyleyerek tahta yürümeye kalkışan “Düzmece Mustafa”, Orhan Asena’nın Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe adlı oyununda konu edilir


Amasya'daki Şehzadeler Müzesi'nde Şehzade Mustafa’nın bir balmumu heykeli vardır
Özellikleri


Mustafa, şairdir (Mahlası Muhlisi, Ahdi Tezkire), hattattır (Elyazısı: Viyana, Şark yazmaları, No:998 de nesih ile yazılmış Süleyman-name) Manisa Bozdağ da, cami, saray, türbe, çeşmeler yaptırdı Irakeyn ve Korfu seferinde (1534, 1536, 1537) ve Boğdan seferinde Anadolu muhafızı, 9 seferde (1541) İstanbul muhafızı oldu Görüntüsü ve tavırlarıyla dedesi Yavuz Sultan Selim'e çok benziyordu


Hocaları: Celalzade Salih çelebi, Manisalı Senai Mehmed çelebi, Hayreddin Hızır efendi, Şems efendi, şair Lali çelebi, Karaçelebizade Hicri Mehmed Muhyiddin efendi, İstanbul kadısı, şair Muhyiddin Mehmed Hüseyni efendi, Kanuni nin süt kardeşi Mustafa Sururi efendi (Sultan Mustafa adına Bahrü'l- Maarif ve Zahiretü'l Müluk u yazdı Sultan Mustafa nın katli üzerine Kanuni ile alakasını kesip bir daha görüşmedi) [3]