Mitoloji Ve Mevsimler

MİTOLOJİ VE MEVSİMLER
İlkbahar ve yaz mevsiminde tarlalarda görülen verimlilik ve canlılık sonbahar gelince biterEkinler ölmüş ve güneşin gücü azalmıştırSonbahar mevsimi mitolojilerde kahramanın veya tanrının ölümünü simgelerAynı zamanda ana tanrıçanın yokedici gücü de etkisini gösterir
İsa’dan yüzyıllar önce Anadolu’da insanlar Mitraizme inanıyorlardıKendisi de bir boğa olan güneş tanrısı Mitra,bir boğayı kurban etmiştirBu durumda Mitra,hem ölen hem de öldürendirBu nedenle Mitraizmde kurban kesme büyük önem taşırZira kurban,mevsimlerde olduğu gibi bir değişimi simgelemektedirBereketi arttırır,insan ruhunu arıtırKurban edilen boğa acı çeker,tanrı bile ondan gözlerini kaçırmak zorunda kalırAma yeni kurban edilmiş hayvanın çeşitli parçalarından yenilenmiş bir evren doğar
*
Dünya üzerindeki yaşam ve ölüm çevrimi,İskandinav tanrılarına bir ayrıcalık tanımazOnlar da egemenliklerinin sonunda canavarlar tarafından öldürülürTanrıların sonu,kuzey kışlarının başlangıcını simgelerAma oğulları,tanrıların öcünü alırlarTanrı Odin kurt Fenris tarafından parçalanmıştırOdin’in oğlu kurt Fenris’i öldürürBöylece yeryüzü ağacı Yggdrasil’den yeni bir kuşak türer
Aktaion bir geyik avladığı sırada nedimeleriyle birlikte yıkanan Artemis’i görürArtemis çok öfkelenir Aktaion’u bir geyiğe dönüştürürSonra onu köpeklerine parçalatırBu öykü görünüşte bir kadına duyulan şehvetin cezalandırılması gibidirAncak geyik kutsal bir hayvandırAslında Aktaion’n parçalanışı,gelecek hasadı bereketli kılmak için bir kurban verilmesini simgeler
*
Zeus,Persephone’nin hem babası hem de dayısıdır Persephone’yi yer altı dünyasının kralı olan kardeşi Hades’le evlendirmeye söz vermiştirAncak Persephone’in annesi Demeter’in bundan haberi yoktur Persephone bir gün kırlarda çiçek toplarken ansızın toprak yarılır ve Hades Persephone’yi kaçırırKızının kaçırıldığını öğrenen bereket tanrıçası Demeter,Zeus’a kızar ve Olympos’u terk ederBöylece yeryüzü hiçbir bitkinin yetişmediği kıraç bir yer olur,toprağın bereketi kalmazKıtlık başlarBunun üzerine Zeus, Persephone’yi geri getirmesi için Hermes’i yollarHades buna razı olurAma Persephone’ye büyülü bir nar yedirmiş ve onu kendine bağlamıştırZeus bu duruma bir çözüm üretir Persephone çiçek ve meyve mevsimini annesinin yanında geçirecek,yılın geri kalan bölümünde kocası Hades ile birlikte yeraltında olacaktır
*
Bereket ve ölümü mevsimlerle birlikte niteleyen bu mitte yeraltında yaşayan Persephone toprağa gömülmüş tohumu simgelemektedir Persephone’nin annesine kavuşması ise insan ve hayvanları besleyen tohumun büyümesidirBu olayın devamını sağlamak ve Demeter’i hoşnut etmek için her yıl şenlikler düzenlenirdi
Mitler mevsimlerin birbirini izlemesini açıklarBunun yanısıra güneşin doğuş ve batışını açıklayan mitler de vardırHatta bir avın evrelerini niteleyen örnekler bile görülürHint-Avrupa mitlerinde güneşin yörüngesi bir at ve araba olarak ele alınırHindu güneş tanrısı Surya gökyüzünü ateşten bir araba ile dolaşırKuzey ülkelerine ait bir mit,Güneş ve Ay’ın hareketini,onların kızgın kurtlar tarafından kovalandığı biçiminde yorumlar
*
Hindistan’da ay,tanrıların içinden ölümsüzlük iksiri Amrita’yı içtikleri çanaktırAy tutulmaları canavar Rahu yüzündendirTanrılar süt okyanuslarını yayıkla döverek ilk iksiri elde ettikleri sırada Rahu bu iksirden ilk yudumu çalmıştırVişnu hemen onun başını kesmiş,ama bu baş hırsla Ay’ı izlemiştirRahu Ay’ı tutmayı başardığında Ay tutulurAma midesi olmadığı için Ay yeniden ortaya çıkar ve yeni bir kovalamaca başlar