Atçalı Kel Mehmet Efe Efsanesi

Bugün Atçalı arkadaşlarımı ziyarete gitmiştim Laf lafı açarken konu Atça yöresine ait efsanelere ve ilçenin çok düzenli olan planına geldi Sonunda arkadaşım dayanamayıp elime yöreyle ilgili bir kitap -Atça Tarihi- ve ardından da İsmet Nadir Atasoy'un yöredeki efsane hakkında yazdığı Sevda Zamana Sığmaz adlı romanı tutuşturdu Eve gelince de efsane ile ilgili kaynaklara ulaştım Hoşuma giden anlatım tarzı olarak da Yavuz Donat'ın kalemini seçtim Umarım siz de beğenirsiniz


Atça’nın hemen girişinde 410 metre yüksekliğinde bir heykel vardır“Atçalı Kel Mehmet Efe’nin” heykeli Heykeli yaptırmaya “Belediye Meclisi” karar vermiş“Kültür Bakanlığı’ndan” izin alınmış1970′te bitirilmiş


DESTAN GİBİ Atçalı Kel Mehmet Efe 1780-1820 tarihleri arasında yaşamış Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya‘nın anlatımıyla:Atçalı Kel Mehmet, çobanmış Bey kızına aşık olmuş Her yıl yağlı güreş yapılırmış Atçalı beyinin pehlivanı, herkesi yenmiş, başpehlivan olmuş Bey demiş ki:- Var mı benim pehlivanımı yenecek olan? Kim yenerse, benden ne isterse, istesin, vereceğim Çoban Kel Mehmet “ben varım” demiş Başpehlivanı yenmiş Sonra da ağaya dönmüş:- Kızını istiyorum


KELOĞLAN… KELEŞOĞLAN

Ağanın adamları, çoban Kel Mehmet’i dövmüşler Mehmet, köyde barınamamış, dağa çıkmış Dönem, Osmanlı’nın zayıflama dönemiAğalar, beyler halkı eziyor Yerel yöneticiler halka zulmediyorAtçalı Kel Mehmet Efe, dağda örgütlenmiş Ona kimi “Keloğlan” dermiş, kimi “Keleşoğlan”, kimi de “Keleş Mehmet”


MÜHÜR

Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya bir çay molası verdiOdadakiler kulak kesildiBaşkan, hikayeye kaldığı yerden devam etti: 1818′de zulme, haksızlığa karşı Kuyucak’ta isyan başlamışİsyanın lideri, dağdan inen Atçalı Kel Mehmet EfeKuyucak‘ta, Köşk‘te, Arpaz‘da evi, barkı, tarlası, tapanı, odu, ocağı ağalar, beyler tarafından yakılıp, yıkılan köylü, Atçalı Kel Mehmet Efe’ye destek olmuşMehmet Efe’nin isyanı Aydın’da son bulmuşEfe, hükümet binasını ele geçirmişValinin koltuğuna oturmuşBir de mühür kazdırmış:“Vali-i Vilayet, Hademe-i Devlet, Atçalı Kel Mehmet”


DEVLETİN HADEMESİ

O bir “isyancı” ama, devlete sadık Bu “mühürden” belli:“Vilayetin valisi, devletin hademesi…”


PADİŞAHIN EMRİ-

Eee sonra Başkan?Başkan Osman Yıldırımkaya, sonrasını anlatmaya başladı:- Aşık olduğu bey kızıyla evlenmiş… Ağalardan alıp, yoksullara vermiş… Adil bir yönetim sergilemiş… Halk kahramanı olmuş… Fakat, padişah demiş ki “Aydın’ı iyi de yönetse, o bir isyancı… Tez getirin kellesini”- Eeee, sonra?- Padişah, İstanbul’dan kuvvet yollamış… Atçalı Kel Mehmet Efe’nin kellesini almışlar… İstanbul’a götürmüşler


HALK KAHRAMANI

Adına efsaneler anlatılmışTürküler yakılmışVe Atça’nın girişine heykeli dikilmiş“Meşhur mührü” de, heykelin üzerine yazılmış:“Vali-i vilayet, hademe-i devlet, Atçalı Kel Mehmet


ATÇALI KEL MEHMET EFE TÜRKÜSÜ


Aydın dağlarında gezerim gari

Yazıldı fermanım okundu gari

Aldım martinimi çıktım dağlara

Dünya bir olsa tutulmam gari

Atçalı Mehmet'im bilsinler beni

Yoksulun yanında görsünler beni

Koyarım bu yola bu tatlı canımı

Dünya bir olsa tutulmam gari

On iki yaşımda binerdim taya

Minnet etmezdim paşaya beye

Bizi yaman bildirmişler devlete

Dünya bir olsa tutulmam gari

Anonim



alıntı