Millî Birlik Komitesi

Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki askerî müdahaleler - 27 Mayıs Darbesi - TBMM 1960-1961 MBK üyesi


Millî Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960 günü, Demokrat Parti hükümetini askeri darbe ile devirerek siyasî iktidarı ele alan ve sonradan başına Orgeneral Cemal Gürsel'in getirildiği Türk Silâhlı Kuvvetleri'ne mensup 38 kişilik bir cuntadır Komitenin üye sayısı 12 Eylül 1960'ta üyelerden İrfan Baştuğ'un Ankara-İstanbul karayolunda trafik kazasında ölmesi sonrasında 37 kişiye düşmüştür Org Cemal Gürsel'in onayıyla Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun yürüttüğü bir tasfiye sonucu, demokratik yaşama geçişe karşı çıkarak ordunun yönetimde kalmasını savunan 14 üyenin yurt dışına görevli olarak gönderilmesi ile üye sayısı 23'e düşmüştür Bu işlem için MBK 13 Kasım 1960 tarihinde kendini feshetmiş 14 üyesini görevden af ederek yeni bir komite halinde tekrar kurulmuştur Görevden affedilen üyeler dünyanın değişik yerlerinde iki yıllık mecburi hizmetle görevlendirilerek sürgüne gönderilmişlerdir

Millî Birlik Komitesi çıkardığı ilk kanunla birlikte 1924 Anayasası'nın birçok hükmünü değiştiren geçici bir anayasal süreç başlatmıştır Bu süreçle beraber yeni bir anayasa düzenlenmesine dair çalışmalar da başlamıştır Hazırlanan yeni anayasanın 9 Temmuz 1961'de kabulü ile 15 Ekim 1961'de yapılan genel seçimlerden sonra seçilen miletvekilleri ile kurulan TBMM 12 Dönem‎, 25 Ekim 1961'de toplanarak askerî rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesi'ne son verdi Komite üyeleri, yeni anayasa gereği kurulan Cumhuriyet Senatosu'nun kayd-ı hayat şartıyla "tabii üye"leri oldular

Millî Birlik Komitesi üyeleri
# İsim 27 Mayıs 1960'da görevi Sonraki görevi Resim
1 Orgeneral Cemal Gürsel İzmir'de zorunlu izinli 26 Ekim 1961'de Cumhurbaşkanı
CemalGurseljpg
2 Korgeneral Cemal Madanoğlu KKK Lojistik Başkanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
Madanoglujpg
3 Tuğgeneral Sıtkı Ulay Harp Okulu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
Sıtkıulayjpg
4 Tuğgeneral İrfan Baştuğ Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı 12 Eylül 1960'da trafik kazasında öldü
5 Kurmay Albay Ekrem Acuner KKK Harekât Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
6 Kurmay Yarbay Refet Aksoyoğlu KKK Harekât Şubesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
7 Kurmay Albay Mucip Ataklı Kara Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
8 Hava Kurmay Binbaşı Emanullah Çelebi Hava Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
9 Kurmay Binbaşı Vehbi Ersü 43Süvari Alay II Grup Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
10 Kurmay Binbaşı Suphi Gürsoytrak 1Ordu Topçu Komutanlığı 608Topçu Taburu Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
11 Kurmay Yarbay Kadri Kaplan Millî Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliği Harekât Subayı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
12 Kurmay Yarbay Suphi Karaman KKK Personel Başkanlığı Erkân Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
13 Kurmay Yüzbaşı Kamil Karavelioğlu Kara Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
14 Kurmay Albay Osman Köksal Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
15 Kurmay Albay Fikret Kuytak KKK Harekât Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
16 Kurmay Albay Sami Küçük Genelkurmay VSubesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
17 Kurmay Yarbay Sezai Okan Genelkurmay Başkanlığı Pl ve Prens Şubesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
18 Orgeneral Fahri Özdilek 1Ordu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
Emin Fahrettin Ozdilekjpg
19 Kurmay Binbaşı Mehmet Özgüneş 61Tümen Topçu Komutanlığı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
Mehmetozgunesjpg
20 Deniz Kurmay Binbaşı Selahattin Özgür Deniz Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
21 Kurmay Binbaşı Şükran Özkaya 3Zırhlı Tugay Piyade Tabur Konumtanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
22 Hava Kurmay Albay Haydar Tunçkanat Hava Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
23 Kurmay Yarbay Ahmet Yıldız 4Tümen 13Topçu Taburu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
24 Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler Genelkurmay Başkanlığı Özel PPŞubesi Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
25 Kurmay Albay Alparslan Türkeş KKK NATO Şubesi Müdürü 13 Kasım 1960'ta Yeni Delhi hükûmet müşaviri
MBKTürkeşjpg
26 Kurmay Yarbay Orhan Kabibay 13 Kasım 1960'ta Brüksel hükûmet müşaviri
27 Kurmay Binbaşı Orhan Erkanlı 13 Kasım 1960'ta Mexico City hükûmet müşaviri
28 Deniz Kurmay Binbaşı Münir Köseoğlu 13 Kasım 1960'ta Stokholm hükûmet müşaviri
29 Kurmay Yarbay Mustafa Kaplan 13 Kasım 1960'ta Lizbon hükûmet müşaviri
30 Tank Binbaşı Muzaffer Karan Tank Taburu Harekât ve Eğitim Subayı 13 Kasım 1960'ta Oslo hükûmet müşaviri
31 Kurmay Binbaşı Şefik Soyuyüce 13 Kasım 1960'ta Kopenhag hükûmet müşaviri
32 Piyade Binbaşı Fazıl Akkoyunlu Genelkurmay Başkanlığı Muhafız Taburu Komutanı 13 Kasım 1960'ta Kabil hükûmet müşaviri
33 Deniz Kıdemli Yüzbaşı Rıfat Baykal 13 Kasım 1960'ta Tel-Aviv hükûmet müşaviri
34 Kurmay Binbaşı Dündar Taşer 13 Kasım 1960'ta Rabat hükûmet müşaviri
DündarTaşerjpg
35 Kurmay Yüzbaşı Numan Esin 13 Kasım 1960'ta Madrid hükûmet müşaviri
36 Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer 13 Kasım 1960'ta Lahey hükûmet müşaviri
37 Kurmay Yüzbaşı Muzaffer Özdağ 13 Kasım 1960'ta Tokyo hükûmet müşaviri
38 Jandarma Yüzbaşı Ahmet Er 13 Kasım 1960'ta Trablusgarp hükûmet müşaviri