Prof. Dr. Sinsi
|
Yararlı Cemiyetler
Cemiyetler Nedir - Cemiyetler Hakkında - Kilikyalılar Cemiyeti - Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti
Mondros'tan sonra işgallerin başlaması ve İstanbul Hükümeti'nin işgallere kayıtsız kalması üzerine millet harekete geçti
Vatanın çeşitli bölgelerinde yerel (mahalli) cemiyetler kuruldu
Yararlı cemiyetler ve amaçları şunlardır:
a Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Doğu Anadolu'nun Haklarını Savunma Cemiyeti):
Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesine engel olmak amacıyla kuruldu
NOT: Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Kongresi'ni düzenleyerek, Kurtuluş Savaşı'nın hazırlık safhasında önemli bir görev üstlendi
b Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Trakya-Paşaeli'nin Haklarını Savunma Cemiyeti) :
Mondros Ateşkesi'nden sonra ilk kurulan cemiyettir Merkezi Edirne idi Amacı, Trakya'nın Yunanlılar tarafından işgalini önlemek, Rumların bölgedeki saldırganlıklarına karşı koymaktı
c Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti (Trabzon'un Milli Haklarını Koruma Cemiyeti):
Merkezi Trabzon'du Doğu Karadeniz'de, Trabzon ve civarında Pontus Rum devletinin kurulmasını önlemek için kuruldu
ç Kilikyalılar Cemiyeti (Adana ve civarının haklarını koruma cemiyetidir):
İstanbul'da kuruldu Amacı Adana'da Ermenilerin katliama dönüşen eylemlerine son vermekti Cemiyet silahlı direniş birlikleri kurarak Ermenilere ve Fransızlara karşı Adana ve civarını koruma kararı aldı
d İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti (İzmir Osmanlı Haklarını Savunma Cemiyeti):
İzmir ve civarının Yunanistan'a katılmasını engellemek için İzmir'de kuruldu Amacı Ege Bölgesi'nde Türklerin çoğunlukta olduğunu basın-yayın yoluyla dünyaya duyurmaktı Silahlı direniş yapmayı benimsedi Bölgesel direniş kuruluşlarına silah ve cephane sağlamaya çalıştı
e Milli Kongre Cemiyeti :
İstanbul'da kuruldu Bütün milli grupları kendi içinde toplamaya çalıştı
NOT: Milli Kongre Cemiyeti, diğer cemiyetlerden farklı olarak bölgesel değildir Amacı Türk davasının haklılığını Dünya kamuoyuna basın-yayın yoluyla duyurmaktı
Milli Cemiyetlerin Ortak Özellikleri :
-Sadece kuruldukları bölgeyi savunmayı amaçlamışlardır
-Bölgeseldirler
-Çalışmaları iki esasa dayanır:
1 İşgal hareketlerini protesto etmek (Demokratik tepki),
2 işgallere silahla karşı koymak (Silahlı tepki)
|