Aza Kötü Ruh

Aza Kimdir - Türk Mitolojisinde Aza - Altay Ve Türk Mitolojisi - Ruh Aza - Çuvaş Mitolojisi

Aza - Türk, Altay, Yakut, Çuvaş ve Moğol mitolojisinde kötür ruh Asa şeklinde de söylenir Moğollar Ada derler Azalar biçiminde çoğul olarak kullanılır

Özellikleri


Yeraltındaki karanlık yurtlarında yaşarlar Genel olarak kötücül ruhların ve kötü varlıkların tamamına verilen bir addır Çoğu zaman, görüntüleri yoktur, yalnızca sesleri ve çıkardıkları gürültüler işitilir İnsanlar onlardan korktukları için harabelerde ve kalıntılarda gezmeye çekinirler Oyrotlarda 13 farklı kötücül ruh kategorisinin tamamını anlatır Karşıtı Aya’dır Bazı kaynaklarda üç türü sayılır


Azabuk: Kötücül ruhlar

Azaşulbus: Kötücül cadılar

Azahortan: Kötücül hortlaklar


Bu sözcüklerin hepsi de farklı niteliklerde olmak üzere hep kötü ruh demektir Azar sözcüğü yine kötü ruhlara dayalı hastalıkları ifade eder Azarlamak fiili de buradan türemiştir İnsanlara kötü ruhları göndermek demektir Yakut mitoljisinde Abası adı ile kullanılır Kumandılarda ise iki farklı sınıf olarak yer alırlar


A Çertegri: Şeytan

B Çor: Cin


Ruhsal ve fiziksel hastalıkları tanımlamakta kullanılan Azar-Bazar (Asar-Masar, Eser-Meser, Azar-Pazar, Ezar-Bezar) veya Azar-Kazar (Ezer-Kezer) ya da Kasar-Pasar (Kazar-Pazar) tamlamaları da yine bu kavramla yakından alakalıdır ve olasılıkla üç tür kötücül varlıkla ilgilidir:


1 Azar (Ezer), 2 Kazar (Kezer), 3 Pazar (Bezer)


Çertegriler Türk ve Altay mitolojisinde ve halk inanışında Şeytan ile özdeşleşmiştir Azaların en tehlikeli ve en kötüleridir İnsanlara geri dönüşü olmayan zararlar verebilirler Korkunç ve güçlü yetenekleri vardır Yertanrı (Cer Tengri) ile de alakalı görünmektedir Çorlar ise daha çok cinlere benzeyen varlıklardır

Azar-Bazar


Azar-Bazar, Azerbaycan Türkçesinde, "her tür hastalık" manasına gelir Yılın son Çarşamba gününde, Azerbaycan kırsal bölgelerinde tüm evlerin önünde ateşler yakılır ve herkes ateşin üstünden atlayarak, "Azarım-Bazarım, bu ateşin üstüne dökülsün" der Buradaki "Azar-Bazar", şeytanî ruhların adlarıdır Sonradan anlam kaymasına uğrayarak "her türlü hastalık" içeriğini ifade etmeye başlamıştır

Etimoloji


(Az/Ad) kökünden türemiştir Azmak, azarlamak fiilleri ile aynı kökene sahiptir Yas tutmak anlamını da içerir Aşırılık, sapkınlık, suç gibi anlamlar içeren ve Az- ile başlayan sözcükler bu kökten türemiştir Moğolcada Az/Azh sözcüğü varoluş anlamına gelir Eski Moğolca Ad/Ada, Eski Türkçe Ada/Aza sözcükleri tehlike ifade eder