Bolşevik Devrimi &Quot;Rus İhtilali&Quot;

Bolşevik Devrimi (Rus İhtilali)


Çara Karşı Bolşevik Devrimi

1917, Moskova


"Yüzlerin ve hatta hükümet sisteminin bir bütün olarak değişmesi zorunludur Ekselansları, sonuçlarını göremeyeceğimiz olayların arifesindeyiz Her şey öyle gösteriyor ki, en tehlikeli yolu seçtiniz: Duma'yı dağıtmak Şuna eminim ki, üç haftadan daha kısa bir süre içinde bir devrim gerçekleşecek ve her şey yerle bir olacak Siz de yönetimi kaybedeceksiniz"


Rusya'da devrim zamanı geldiğinde ülke savaş ve ekonomik zorluklar yüzünden oldukça umutsuzdu Çar II Nikola'nın danışmanlarına göre yönetimi Duma'ya bırakmalıydı Eğer "Diktatör Çar" (Bolşevikler böyle görüyordu) yönetimden alınırsa, halk meclisi Duma yönetimi ele alıp Bolşeviklerin isyan için öne sürdükleri nedenleri ortadan kaldırabilecekti

Ancak Nikola kendini hiç de demir yumruklu bir diktatör gibi görmüyordu 1905'de Batı'dan gelen liberal seslere kulak verdi ve halkın seçtiği bir parlamento olan Duma'yı kurdu Böylece kendi yetkileri azalmıştı Muhalif politik partiler ve sendikaların kurulması da yasallaştı Böylece Rusya'nın bu dönemi rahat atlatacağını düşünmüştü

1917 Şubatına gelindiğinde ekmek kıtlığı, grevler, lokavtlar ve gösteriler herkesin Rusya'nın anarşi uçurumunun kenarında olduğunu düşünmesine yol açıyordu Ordunun başındakiler iki seçenekleri olduğunu gördü; ya halkın üzerine asker gönderilecek ve ayaklananlar bastırılacaktı ya da Duma ile işbirliği içinde politik bir çözüm bulunacaktı İkinci alternatifi kullandılar ve Duma da kendine göre bir çözüm önerdi

Çarın tahttan inmesini ve tüm yetkinin Duma'ya verilmesini teklif ettiler Bunun isyanı engelleyeceğini söylüyorlardı

Teklif Nikola'ya ulaştırıldı Nikola önce buna karşı çıkıp, Duma'yı dağıtmakla tehdit ettiyse de, olayı onların açısından görmesi sağlandı Kendinde ve oğlunda olan yönetim hakkından feragat ettiğini açıkladı Böylece Rusya'da Romanov hanedanı son bulmuş oluyordu

Nikola tüm aile üyeleriyle buluştu ve ev hapsine alındı Duma yönetimi Çarın güvenliği konusunda garanti vermişti Rusya artık bir monarşi değildi, ayrıca Duma dağılmış ve yerine, orduyla işbirliği içinde bir ihtilal planı hazırlamış eski Duma üyelerinden oluşan bir meclis gelmişti Karşılarına çıkacak kimse kalmamıştı Bolşeviklerden başka Ancak onlar da lidersiz ve örgütsüzdü

Duma birkaç kritik hata yaptı Kısa bir süre sonra da bu hatalarının cezasını çekmeye başladılar

İlk olarak, kendi güdümlerindeki basının yazdıklarına gerçekten de inanmaya başladılar Kendilerinin halkın meclisi olduğuna inandılar, dahası halkın da böyle düşündüğünü sandılar

İkinci olarak, gerçekten de Rusya'nın öteki Avrupa devletleri gibi bir anayasa devleti olması gerektiğine inanıyorlardı Gerçekte Çarın yönetimindeki Rusya acı çekiyordu I Nikola ve Büyük Petro gibi geçmişteki Çarlar büyük adamlardı ancak Çarın yönetiminde köylülerin şikayetleri büyüktü Başka seçenekleri olmadığından katlanıyorlardı Yıllarca süren monarşi döneminde insanların toplumsal statüleri olduğu gibi kalmıştı Çar olmadan her şey havada kalacak gibiydi İnsanlar boyun eğecek bir otoriteye alışmıştı

Üçüncüsü ve en önemlisi ise, Duma üyelerinin belirli bir planı olmamasıydı İktidara sahiptiler ama bununla ne yapacaklarını bilmiyorlardı Sonuç olarak Bolşevikler de bu durumdan yararlanmaya hazırdı Aynı yılın Nisan ayında Lenin Rusya'ya döndü, Ekim ayında da içeride hükümetin toplantı yapmakta olduğu Kışlık Saray'ın etrafı sarılarak yönetim Bolşeviklere devredildi Duma'nın bulduğu çözüm geçici olarak iyi bir çözümdü, ancak altı aydan kısa bir süre içinde, bu fikrin uzun vadede ölümcül sonuçları ortaya çıktı

II Nikola yetkilerini bırakmış, Rusya'daki Romanov hanedanı son bulmuş, kendilerine güvenliklerinin sağlanacağı sözü verilmişti Ancak Rusya, sosyalist bir devlet olacak Sovyetler Birliği haline gelme yolunda ilerliyordu Tahtı bırakarak engellemeye çalıştığı ihtilal tüm gücüyle geliyordu ve daha önce verilen hiçbir garanti de işe yaramayacaktı

Nikola ve ailesi önce Sibirya'ya sonra da Ural dağları bölgesine gönderildi Sürekli ev hapsinde tutuluyorlardı Tahtı bırakmasından sonra Çar hep baskı altındaydı

Ailesinin güvenliği de tehlikedeydi 1918 Temmuzunda bir emir geldi ve Nikola ailesi ile birlikte idam edildi

Ekim Devrimi


Ekim devrimi 1917de, I Dünya Savaşı sırasında Rusya'da gerçekleşen devrimin adı*dır Ekim Devrimi'yle dünyadaki ilk sosyalist yönetim işbaşına gelmiştir


Geri kalmış bir ülke olan Rusya, devrim*den önce çarlar tarafından yönetiliyordu Rusya'nın Japonya ile yaptığı savaşta (1904-05) yenilgiye uğramasının ardından ülkede başlayan genel grev ve 1905 Devrimi başarı*sızlığa uğradı


Rusya I Dünya Savaşı'nda İngiltere, Fran*sa ile birlikte Müttefikler'e katıldı Çok sayı*da köylü orduya alınarak cepheye gitmek zorunda kaldı; geniş tarım alanları işlenme*den bırakıldı Kısıtlı donanım ve kötü yöne*tim orduda büyük kayıplara neden oldu 1917'de Rusya neredeyse yenik durumdaydı Savaş sırasında özellikle işçilerin ve köylüle*rin yaşam koşulları daha da kötüleşti


1917 Mart'ında işçilerin başı çektiği ayak*lanma sonunda, Çar II Nikolay'ın tahttan çekilmesiyle çarlık yönetimi son buldu Alek-sandr Kerenski başkanlığında geçici bir hükü*met kuruldu Halkın desteğini kazanamayan Kerenski hükümeti Müttefikler'in desteğiyle savaşı sürdürmeye çalıştı Bu arada işçiler birçok kentte kendi seçtikleri temsilcilerden oluşan ve "Sovyet" adı verilen yönetim birim*leri kurdular Sovyetler'in büyük bir bölümü Lenin'in önderliğindeki Bolşevikler'ce yön*lendiriliyordu (Bolşevik sözcüğü Rusça'da "çoğunlukta olanlar" anlamına gelir) Bolşe*vikler Ekim 1917'de Petrograd'da (bugün Leningrad) düzenledikleri bir ayaklanmayla iktidarı ele geçirdiler


Lenin'in başkanlığında kurulan Halk Ko*miserleri Konseyi toprakların kamulaştırılma*sını; üretimde işçilerin denetiminin sağlanma*sını ve ülke sınırları içinde yaşayan tüm uluslara kendi kaderlerini belirleme hakkının tanınmasını öngören bir dizi kararname çıkar*dı; Kızıl Ordu'nun kurulduğunu açıkladı


Almanya ile barış yapılması gerektiğini düşünen Lenin, Mart 1918'de BrestLitovsk Antlaşması'nı imzaladı Bu antlaşmayla Rusya güneydeki ve batıdaki topraklarının büyük bir bölümünden vazgeçti 1918-20 ara*sında, Bolşevikler ile karşıtları (Beyazlar) arasında iç savaş çıktı Yeni hükümeti devir*me girişimleri oldu O dönemde İngiltere, Fransa, Japonya ve ABD gibi ülkeler Beyaz-lar'ı destekledi Ama sonunda Bolşevikler üstün geldi Kari Marx'ın öğretisini benimse¬yen Sovyet yönetimi 1922'de Lenin'in önderliğinde SSCB'yi kurdu (bak KOMÜNİZM: LENİN, VLADİMİR İLYİÇ; MARX KARL)


Yeni yönetim ülkedeki büyük sanayi işletmelerini, bankaları, fabrikaları, demiryollarını ve ticareti devletleştirdi Kolhoz denen köy üretim kooperatifleri kurarak, küçük toprak sahiplerini kolektif üretime özendirdi 1924'te Lenin'in ölümünden sonra başa geçen Stalin, 1953'te ölümüne kadar yönetimde kaldı Stalin ile "sürekli devrim" kuramının savunucusu Troçki arasındaki karşıtlık, Troç-ki'nin partiden çıkarılmasıyla sonuçlandı (bak STALİN, JOSEF; TROÇKİ LEV)


Ekim Devrimi dünyanın en önemli olaylarından biridir Sosyalizm ilk büyük başarısını, sanayileşmiş bir toplum yerine, beklenmedik biçimde Rusya gibi köylülüğün egemen olduğu, geri kalmış bir ülkede gerçekleştirmiştir

1917 Rusya Devrimi


1917 yılının en önemli olaylarından birisi Rusya'da devrim çıkması oldu Batı Avrupa demokrasilerinden farklı bir yapıya sahip olan Rusya, halâ mutlak bir biçimde yönetiliyordu Büyük çoğunluğunu fakir köylü nüfusunun oluşturduğu Rusya'da, yüzyılın başında işçiler de önemli bir yer tutuyorlardı


Çok ağır yaşam koşulları içinde yaşayan bu geniş kitlelerin huzursuzluğu, daha 1905 yılında çıkan ayaklanmayla görüldü Petersburg ve Moskova'da "İşçi Sovyetleri" kuruldu Aralık ayı içinde bu ayaklanma, çok sert bir şekilde bastırıldı Bunun sonunda Çar, Duma'yı açarak bazı özgürlükler tanıdı


Birinci Dünya Savaşı, Rusya'da büyük bir yokluk ve sefalete yol açtı Boğazların kapalı oluşu yüzünden dış yardım alamıyordu 1916-1917 kışı ise çok sert geçmiş, açlık ve yakacak, giyecek bulunamaması, bütün Rusya'yı etkilemişti


8 Mart 1917'de, Petersburg'da gösteriler başladı Grevler yaygınlaştı 12 Mart'ta "İşçilerin ve Askerler'in Sovyeti" kuruldu Komutanlar da Çar'a, tahttan ayrılmasını öneriyorlardı 15-16 Mart'ta Çar, tahttan ayrıldı Devrimci Hükümet kuruldu


Nisan'da Petersburg'a gelen Lenin, "Ekmek, barış, özgürlük" sloganıyla geniş kitlelerin desteğini sağladı Devrimci Sosyalistlerden Harbiye Bakanı Kerensky'nin Temmuz'da Alman Cephesi'nde taarruzu başarısızlıkla sonuçlanınca, yeni ayaklanmalar patlak verdi


Bolşeviklerin lideri Lenin kaçtı ve Trotsky tutuklandı Hükümet düştü, Kerensky, Başbakan oldu ve 14 Eylül 1917'de de cumhuriyet ilan edildi Artık ülkenin iç durumu iyice karışmıştı Hükümet hala savaştan vazgeçmemekle en büyük hatasını yaptı


Köylülerin ayaklanması ile tüm Rusya karıştı Bundan yararlanan Bolşevikler (aşırıcılar), ordunun da devrime karışmasından yararlanarak, "Askeri Devrim Komiteleri" kurdular 7 Kasım 1917'de hükümet darbesi ile Bolşevikler iktidarı ele geçirdiler ve 8 Kasım'da Lenin Petersburg'a geldi