Türk Kelimesinin Geçtiği İlk Türkçe Metinler

İlk Türkçe Metinler - İlk Türkçe Metin Hakkında - Türk Kelimesi

Orhun Yazıtları Köktürk imparatorluğunun ünlü hükümdarı Bilge Kağan döneminden kalan yazılı taşlardır Bu taşlar, hem maddî hem de manevi bakımdan Türk dili, kültürü ve tarihinin en değerli anıtlarıdır "Türk" kelimesi, Türk milletinin adı olarak ilk defa bu bengü taşlarda geçmektedir Bunlar, Türk edebiyatının ilk şaheseri, Türk hitabet sanatının muhteşem örneği, Türk yazı dilinin ilk belgeleridir Şüphesiz daha önceki dönemlerden kalma Türkçe metinler ve kitabeler de vardır


"Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metin İlk Türk tarihi Taşlar üzerine yazılmış tarih Türk devlet adamlarının millete hesap vermesi, milletle hesaplaşması Devlet ve milletin karşılıklı vazifeleri Türk nizamının, Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün büyük vesikası Türk askerî dehasının, Türk askerlik sanatının esasları Türk gururunun ilâhî yüksekliği Türk feragat ve faziletinin büyük örneği Türk içtimaî hayatının ulvî tablosu Türk edebiyatının ilk şaheseri Türk hitabet sanatının erişilmez şaheseri


Hükümdarane eda ve ihtişamlı hitap tarzı Yalın ve keskin üslubun şaşırtıcı numunesi Türk milliyetçiliğinin temel kitabı Bir kavmi bir millet yapabilecek eser Asırlar içinden millî istikameti aydınlatan ışık Türk dilinin mübarek kaynağı Türk yazı dilinin ilk, fakat harikulade işlek örneği Türk yazı dilinin başlangıcını miladın ilk asırlarına çıkartan delil Türk ordusunun kuruluşunu en az 1250 sene öteye götüren vesika Türklüğün en büyük iftihar vesilesi olan eser İnsanlık aleminin sosyal muhteva bakımından en manalı mezar taşları Dünyanın bugün belki de en büyük meselesi olan Çin hakkında 1250 sene evvelki Türk ikazı" (Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, Ön Söz'den)


6 yüzyılın başlarından 7 yüzyılın ortalarına kadar olan dönemde Köktürk İmparatorluğu Mançurya'dan İran'a kadar uzanıyordu Türk boyları güçlü hakanların buyruğunda birleşmiş, Batı Kağanlığı Doğu Kağanlığına tâbi olmuş, bir merkezden idare edilen Türkler Asya'nın hâkimi durumuna gelmişlerdi Fakat daha sonra imparatorluğu teşkil eden kavimler arasındaki çekişme, Türk Beyleri arasındaki dayanışmanın bozulması Çin'in entrikaları ve özellikle güçlü kağanların gelmeyişi İmparatorluğun çökmesine yol açtı Devletin doğu kısmı Çin hâkimiyetine geçti Çin daha sonra batı kısmına da yayılmaya başladı Türk illeri işgal, Türk boyları esir edildi Fakat bu esaret uzun sürmedi, İlteriş Kağan dağılan milleti topladı; 680-682 yıllarında devleti Çin esaretinden kurtararak yeniden kurdu