Beslenme Rehberi ( 4-9 Aylık Bebekler)

Beslenme Rehberi ( 4-9 Aylık Bebekler)4-9 AYLIK BEBEK BESLENMESİ
Yalnız anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıdalar en erken 4 aydan sonra başlanır 4-6 ay arasında anne sütü ile bebek yeterli kilo alıyorsa anne sütü ile beslemeye devam ediniz ve ek besinlere 6 aydan sonra başlayınız
Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmayınız
Ek gıdaya geçişte, özellikle katı gıdaların ilk başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilir Bebeklerin istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 6 aydan sonra düzelir Bebeğiniz ek gıdaları sevmedi diye endişelenmeyiniz


Çocukların beslenme durumu en iyi vücut tartılarının artışı ile değerlendirilir Bunun için çocuğunuzu düzenli sağlık kontrollerine götürerek büyüme ile izlenmesini sağlayınız

EK BESİNLER:
Çocuğu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran, ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran, besleyici değeri yüksek besinlerdir Bu dönmede verilecek ek besinler meyve suyu veya püresi, sebze çorbası veya püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, bisküvi, ekmek, yumurta gibi yiyecekleri içerir
-Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarlarda başlanarak verilir, daha sonra öğün haline getirilir
-Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk açken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz
-Ek besinlerin hepsini aynı haftada başlamayınız Yeni besinleri en az bir hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz
-Yeni verilecek yiyeceklerin alerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz
-Bebeğinize hiçbir zaman şekere ya da reçele batırılmış yalancı emzik vermeyin
-Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 hafta aralıklarla zaman tekrar vermeyi deneyiniz
-Bebeğinize vereceğiniz tüm yiyeceklerin taze ve pişmiş olmasına dikkat ediniz
-Kaynatılmamış su vermeyiniz
Meyve suyu ve meyve püresi: Meyve suyu, ilk verilecek ek besindir Elma, şeftali, üzüm, mandalina gibi meyvelerin suları, 1-2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttırılır (anne sütü almayan çocuklarda daha erken başlanabilir) Bir seferde en fazla 50 ml (yarım çay bardağı) verilir

Hazırlanışı:
Çocuğa ilk verilecek meyve mevsimine göre elma veya şeftalidir Meyveler iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir Temiz bir tel süzgeç veya bu iş için ayrılmış tülbent ile süzülerek suyu elde edilir Meyve suyuna başlandıktan 1-2 hafta sonra muz ve diğer meyveler püre şeklinde verilebilir Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükteki bir meyve verilebilir Meyve suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir Meyve püreleri yoğurt ile karıştırılarak bir öğün olarak verilir Muzun fazla tüketilmesinin kabız yaptığı unutulmamalıdır

Muhallebi: 4-6 aylıkta başlanır Genellikle akşam öğünü olarak 18:00-20:00 saatleri arasında verilir Muhallebi bebeğin kendi formül mamasıyla hazırlanabilir
Hazırlanışı:

Formül mama ile:
1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır Ateşten indirilir, hafif soğuduktan sonra 6 ölçek mama toz halinde katılır Gerekirse tel süzgeçten geçirilir

Pastörize süt ile:
1 su bardağı pastörize inek sütü, yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu, 2 tatlı kaşığı şeker ile yapılır Pirinç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir Kalan süt eklenir ve karıştırılarak pişirilir İnmeye yakın şeker eklenir

Yoğurt: Genellikle ikindi öğünü ek gıdası olan yoğurt, muhallebi yerine de verilebilir Evde yoğurt yapılması tavsiye edilir, eğer yapılamıyorsa çocuklar için pastörize olarak üretilen yoğurtlar da kullanılabilir

Hazırlanışı:
Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcaklığa kadar soğutulur 1 litre süt içine 1-2 çorba kaşığı içinde sulandırılmış 1 çorba kaşığı yoğurt maya olarak eklenir ve yavaşça karıştırılır Hareket ettirmeksizin sıcak bir yerde 6 saat bekletilir
Meyve püreleri yoğurda katılarak meyveli yoğurtlar elde edilebilir

Sebze çorbası ve püresi: 5-6 aylarda muhallebiye başlandıktan 1-2 hafta sonra (ancak iyi kilo alan bebeklerde muhallebiden önce) genellikle öğle öğününde, 1-2 tatlı kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılarak verilir

1 hafta; sebze çorbası:
4 su bardağı su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates, 1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir Düdüklü tencerede pişirecekseniz bir su bardağı su ile 15 dakika pişirmek yeterlidir Tel süzgeç veya blenderden geçirilir Bu sulu çorba önce yarım çay bardağı ile başlanır, çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılarak verilir Doyacak miktarda yiyebilene dek öğünler anne sütü ile tamamlanır

2hafta; basit sebze püresi:
Yukarıdaki gibi daha az su ile 1 çay kaşığı zeytinyağı ya da bir fındık büyüklüğünde tereyağı konarak pişirilir Havuçlar, patatesler tamamıyla ezilerek püre haline getirilir

3hafta; karışık sebze püresi:
Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir Küçük kaplarda 1-2 gün buzdolabında saklanabilir Ancak yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, maydanoz, pazı vb) günlük eklenip hemen tüketilmelidir Yeşil yapraklı sebze içeren çorbalar bir kereden fazla ısıtılmamalıdır Hazırlanan sebze püresine tepeleme bir çorba kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş) eklenebilir Sebze püresi hiçbir zaman sadece et suyu ile hazırlanmamalı, et pürenin içinden çıkarılmamalıdır Et suyu, kemik, ilik suyu gibi besinlerin sanıldığının aksine et kadar besleyici özelliğinin olmadığı unutulmamalıdır
Hazırlama ve saklama süresince alimünyum kaplar kullanılmamalıdır

Kahvaltı: Çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır

Hazırlanışı:
Formül mama , bulunamıyorsa pastörize inek sütü ya da meyve suyu, peynir, reçel ya da pekmez, ekmek ya da bebe bisküvisi ile hazırlanır Tuzu çıkartılmış peynir ve reçel süt içinde ezilir ve karışıma bisküvi ya da ekmek içi katılır Önce 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır ve miktarı giderek arttırılır Alerji yapma özelliği ve botulizm denilen bir hastalığın mikroplarını taşıma ihtimali nedeni ile 1 yaşından önce bal verilmemelidir Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı tereyağı eklenebilir Eğer kabızlık problemi varsa gül ya da kayısı reçeli tercih edilebilir

Yumurta: Katı pişmiş yumurta sarısı, çocuk kahvaltıya alıştıktan sonra 1 çay kaşığı olarak beslenme programına eklenir, yavaş yavaş miktarı arttırılır Bir haftanın sonunda bebek tam bir yumurta sarısını yiyebilir Yumurta sarısı tifo mikrobu taşıyabilmesi nedeniyle tam olarak pişirilmelidir

Et: Yukarıdaki beslenme programına 7-8 aylarda 1 tepeleme çorba kaşığı pişmiş kıyma veya orta boy ince bir biftek veya derisiz tavuk ya da hindi eti parçası hazırlanan sebze püresine eklenir

Tahıllı çorbalar: Çocuğa değişik tatları öğretmek açısından 8 ayda mercimek, yoğurtlu yayla, acısız tarhana çorbaları verilebilir, yine aynı şekilde baharat içermeyen ev halkı için pişirilmiş çorbalar çocuğa verilebilir İlk pişmiş taze halinden 1 kase alınıp içine et ya da kıyma katılarak içirilebilir

Köfte: Baharatsız olarak hazırlanmış ızgara köfte veya terbiyeli-sebzeli köfteler 9 ayda verilebilir

Pilav, makarna veya kıymalı dolmalar: 8 aydan sonra yoğurtla karıştırılarak verilebilir

Su: Genel olarak 8 aydan itibaren bebeklerin hareketleri artar Öğün aralarında susayabilirler Bebeğe her zaman kaynatılmış ılıtılmış su verilmelidir

Balık (kılçıksız): 8 ayda öğle öğünlerinde püre şeklinde et yerine değiştirilerek verilebilir

Karaciğer: 7 ayda öğle öğünlerinde et ile değiştirilerek 15 günde 1 kez olmak üzere verilebilir

Hazırlanışı:
Kuzu, koyun, dana veya tavuk ciğeri kullanılır Karaciğer az tuzlu suda haşlanır, zarı çıkarılır, püre şeklinde sebze püresinin içine eklenir
ÇAY: Besleyici değeri olmadığından çocuk beslenmesinde yeri yoktur Aksine demirin barsaktan emilmesini engelleyerek çocuğunuza zarar verebilir 4-5 aylık bebek için örnek mönü
Sabah uyandığında Anne sütü
Sabah Anne sütü
Öğlen Anne sütü
İkindi 2-6 tatlı kaşığı meyve-sebze püresi veya anne sütü
Akşam Anne sütü ve/veya muhallebi*
Gece Anne sütü**
* Muhallebi akşam yerine sabah öğününde de verilebilir
** Bebek isterse 5-6 aylık bebek için örnek mönü
Sabah uyandığında Anne sütü
Sabah Anne sütü ve 6-12 tatlı kaşığı muhallebi*
Öğlen 6-12 tatlı kaşığı meyve veya sebze püresi, içecek olarak kaynatılmış su veya anne sütü
İkindi Meyve püresi + yoğurt***
Anne sütü
Akşam Anne sütü
Gece Anne sütü**
* Muhallebi sabah yerine akşam öğününde de verilebilir
** Bebek isterse
***Patates püresi verilebilir 6-8 aylık bebek için örnek mönü
Sabah uyandığında Anne sütü
Sabah Anne sütü veya yarım kase muhallebi*
Öğlen 1 seçenek: Etli sebze püresi ve yoğurt
2 seçenek: Tavuk ve patates püresi 3 seçenek: Omlet
İçecek olarak kaynatılmış su veya anne sütü
İkindi Meyve püresi + yoğurt
Akşam Muhallebi
Gece Anne sütü**
* Muhallebi sabah yerine akşam öğününde de verilebilir
** Bebek isterse

8-9 aylık bebek için örnek mönü
Anne sütü (Saat 06:00-06:30)
Kahvaltı (Saat 08:00-09:00) 1 çay bardağı formül mama, 1 yumurta, 1 ince dilim tereyağlı ekmek veya 3-4 bisküvi, peynir, reçel ya da pekmez + anne sütü
Meyve suyu veya püresi (Saat 10:00-10:30)
Sebze püresi (Saat 12:00-14:30) İçine bir yemek kaşığı et, tavuk, balık veya karaciğer konulabilir + anne sütü
Yoğurt + meyve püresi + ekmek ya da bisküvi (Saat 16:00-16:30)
Sütlü muhallebi + anne sütü (Saat 19:30-20:30)

Bebek istiyorsa gece anne sütü verilir NOTLAR:
Bebeğinizi pütürlü gıdalarla beslerken bebeğin yiyeceği akciğerine kaçırma ihtimaline karşı dikkatli olun, onun yutabileceğinden fazla miktarlarda vermeyin Bebeğin daha kolay yutmasını sağlamak için burnunu sıkmayın, çok yaygın yapılan bu uygulama bebeğinizin nefessiz kalıp ölmesine sebep olabilir Yine aynı sebeplerden asla erişkin olmayan ya da tecrübesiz bir kişinin bebeğinizi beslemesine izin vermeyin
Bebeğinizin dişleri çıktıktan sonra yiyecekleri blenderdan geçirmeden çatalla ezerek vermeye başlayın Anne sütü verilemeyen bebeklerde uygun hazırlanmış formül mamalar tercih edilmelidir Ancak imkanlar uygun değilse uygun şartlarda hazırlanmış, iyi kaynatılmış inek sütü tercih edilebilir Fazla miktarda ve erken inek sütü tüketiminin bağırsaklardan gizli kanmaya, kansızlığa ve iştahsızlığa sebep olduğu unutulmamalıdır Eğer gece sütü verecekseniz asla içine bal, şeker, reçel katmayın, gece uzun süre şekerli materyalin diş üzerinde kalması biberon çürüklerine sebep olabilir Eğer bebeğiniz başka türlü uyumuyorsa şekerli süt bittikten sonra diş ve dişetlerini bir tülbentle silin ya da küçük bir parça peynir çiğnetin
Kabızlık problemi olan bebeklerde yiyeceklerin yeşil yapraklı gıda ya da tahıl içeriği arttırılmalı, gerekiyorsa doktorunuzla görüşerek yulaf ezmesi ya da kepek ilavesi yönünden değerlendirilmelidir


1 yaşından sonra:
Bu yaştan sonra eğer başarılı bir karışık beslenme yapabildiyseniz, artık evinizde bebeğiniz için özel yemekler pişirmenize gerek kalmamalıdır Evinizde kendiniz için hazırladığınız tüm yiyecekleri ona da yedirmeli, sofraya sizinle oturmasını sağlamalısınız Öğünlerin çocuk için bir işkence değil, keyif ve oyun olmasına gayret gösterin Bırakın bebek üstüne, başına, yerlere yemeklerini sıçratsın Unutmayın ki bu yaşlarda kurulacak sağlıklı beslenme alışkanlığı ömür boyu devam edecektir
Çocuğunuz o öğün yemek yemek istemiyorsa ve bunun hastalığa bağlı bir sebebi yoksa, ısrar etmeyin, saatlerce yemeğinin bitirmesi için uğraşmayın Sofradan tabağını kaldırın, istemediği zaman yemek zorunluluğu olmadığını ama bunun karşılığında o öğünü kaybedeceğini öğrenmesini sağlayın Buna rağmen fazla öğün atlanmak zorunda kalınırsa doktorunuzla bu durumu konuşunBebeğinizin iştahsız olduğunu düşünüyorsanız, aşağıdaki soruları kendinize sorun:
Bebeğiniz hasta görünüyor mu?
Sizce yemek yememesini açıklayacak bir sebep var mı?
Bebek gerçekten iştahsız mı, yoksa sevdiği yiyecekleri iştahla yiyor diğerlerini seçiyor mu? (Örneğin; bisküvi, çikolata, çubuk kraker vs)
Bebeğiniz öğün aralarında verdiğiniz kuru ekmek, bisküvi, meyve gibi yiyecekler doyuyor olabilir mi? Unutmayın ki 3-4 adet bisküvi 1 yaşında bir çocuğu 2-3 saat tok tutabilir
Eğer bebeğin besini reddetmesinin sizce başka bir nedeni olabileceğini düşüyorsanız mutlaka doktorunuzla görüşün
Kaynak: Pediatriportal