Çocuklarınız İçin Sorumluluk Eğitimi...

Çocuklarınız İçin Sorumluluk Eğitimi
Hepimiz çocuklarımızın sorumluluk alabilen, aldığı sorumluluğu en iyi şekilde yerine getiren bireyler olmasını isteriz Peki çocuklarımıza nasıl sorumluluk almaları gerektiğini yeterince iyi bir biçimde öğretebiliyor muyuz? İşte bu yazıda çocuklara sorumluluk kazandırmak için neler yapabilirsiniz bunlardan bahsetmek istiyoruz


Sorumluluk nedir? İlk önce bu soruyla başlayalım Sorumluluk, birçok uzman tarafından â??bireyin uyum sağlaması, üzerine düşen görevleri yerine getirmesi ve kendine ait bir olayın başkaları üzerindeki etkilerinin sonuçlarını üstlenmesiâ? olarak tanımlanmaktadır Sorumluluk öğrenilebilen bir beceridir ve bu nedenle erken yaşta çocukların sorumlulukla ilgili bilgilendirilmeleri/eğitilmeleri önemli bir noktadır


1-3 yaş döneminde sorumluluk


Çocuklar bir oyuncağı yere attığında ona verdiğiniz tepkiyi öğrenir ve bu davranışın tekrarlandığı anlarda da aynı tepkiyi alan çocuk, artık sizin bu davranışa verdiğiniz tepkiyi öğrenmiş olur Bu nedenle çocuğunuza bu yaşlarda bir şey öğretmek istediğiniz zaman tepkinizi önceden belirlemeniz ve davranış her tekrarlandığında aynı tepkiyi vererek tutarlı olmanız çok önemli


Bu dönemde ayrıca çocuğa sorumluluklarını yerine getirmediği durumlarda ne gibi sonuçlarla karşılaşıcağı öğretilmeli ve bu konuda mutlaka tutarlı olunmalıdır


Bu yaş grubundaki çocuklara yemek masasına malzeme taşımak, kendi başına giyinmek, dişlerini fırçalamak, oyuncaklarını toplamak gibi görevler verilerek sorumluluk kazanması teşvik edilebilir


4-6 yaş döneminde sorumluluk


Bu dönemdeki çocuklar, sorumluluk becerilerini yetişkinlere göstermek konusunda oldukça istekli ve heyecanlıdırlar Çocuklara bu dönemde sorumluluk vermek, çocukların bu isteklerini desteklemek için çok önemlidir Çocuklara verilen sorumluluklar özellikle bu evrede gelişen özkontrollerini de destekleyecek, kendi kişisel becerilerini fark etmelerini sağlayacaktır


Bu yaş grubundaki çocukların bir grup içinde sorumluluk alması sağlanabilir Böylece çocuklar hem kendi gelişimlerini fark etme olanağına hem de empati kurma becerisi geliştirme imkanına sahip olurlar


Neler Yapılabilir?


•Çocuğun yaşına, gelişimsel düzeyine, bireysel özellik ve ilgilerine uygun görev ve sorumluluklar vermek


•Olanak buldukça seçim yapmasına imkan sağlamak


•Karşılaştığı sorunlara kendi başına çözüm yolları bulmasına destek olmak ve sadece gerektiği yerde müdahale etmek


•Sorumlu şekilde davrandığı durumlarda mutlaka ödüllendirmak


•Yaptığı hareketlerin sonuçlarını değerlendirmek ve bu hareketlerin başkalarını nasıl etkileyebileceğini görmesini sağlamak


•Çocuğun sorumluluk almak istediği durumları iyi değerlendirmeye çalışarak hevesini kırmadan sorumluluğunu yerine getirmesine destek ve yardımcı olmak


•Çocuğu üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirebilmesi için cesaretlendirmek


Yararlanılan Kaynaklar:


Chamberlin, L J, Chambers, N S, Developing Responsibility in Today s Students The Clering House, V:67, n:4, p: 204-206, 1994


Crabtree, P, Child Raising Advice: Responsible Children PegeWise Inc, 2002


Çelebi Öncü, E, Erken Çocukluk Döneminde Sorumluluk Eğitimi Çoluk Çocuk Dergisi, n:21, p: 14-17, 2002


İDİL SEDA AK

Kaynak: Bebek