07-24-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Testosteron Ve Somato-Vejetatif Sistem - Andropoz
Burada eklem ve kas yakınmaları, terleme, sıcak basması, uyku ihtiyacında artış, uyku bozuklukları, kuvvette azalma ve kendini iyi hissetmeme ön plana çıkar Bunlara hafıza ve konsantrasyon güçlüğü ile hafif aktivi
teler de bile fiziksel yorgunluk eşlik eder Vücut ve organların yağ kitleleri artarak, kardiyo-vasküler hastalık riski ile insüline direnç fazlalaşır Kısmi androjen yetersizliği kemik kitlesinde ilerleyici bir kayba ve neticede osteoporoz gelişerek vertebra ve kalça kemiklerinde kırılma riskine yol açar Özellikle bu son durumun sonuçları erkeklerde kadınlardan daha ağır seyretmektedir (10)
Kas kitlesi ve gücü yaşa bağlı olarak azalmaktadır Ancak, kas kitlesinde ve gücündeki azalma yaşın yanı sıra, beslenme, fiziksel aktivite, IGF-1 ve serbest testosteron ile de yakından ilişkilidir (11) Testosteron eksikliğine bağlı şiddetli kas zayıflığı literatürde bildirilmiştir (12) Yaşlanmadan serbest oksijen radikalleri veya superoksid''e bağlı mitokondrial DNA hasarı sorumlu tutulmaktadır (13) Mitokondrial DNA ise, kas fonksiyonlarından sorumlu protein senteziyle ilgilidir
Gençlerle karşılaştırıldığı zaman, daha yaşlı olanlarda mitokondrial protein sentezinde belirgin düşüş ortaya çıkmaktadır (14) Vücutta enerji gerektiren aktivitelerin çoğunda mitokondrial DNA''nın gerekliliği göz önüne alınırsa ve yaşa bağlı olarak mitokondri fonksiyonlarındaki azalma ile birlikte düşünülürse, yaşlanma ile ortaya çıkan yorgunluk ve güçsüzlüğün izahı bununla ilişkilendirilebilir (13) Serbest testosteron düzeyi ile iskelet kası miyozin ağır zinciri (MHC) proteini sentezi arasında anlamlı ilişki mevcuttur (15)
Hipogonadal erkeklerde testosteron verilmesini takiben MHC''de %46 artış görülür (16) Kasta esas kontraktil protein olan bu MHC''nin sentezinin ekzersiz ile etkilenmediği gösterilmiştir Ama yaşlanmanın etkisi ve ekzersizin buna katkısı daha geniş araştırmalarla ortaya çıkarılmayı beklemektedir Yaşlı erkeklerde testosteron tedavisi ile kas kuvvetinde artış sağlanabilmektedir (17) Aynı çalışmada kas içinde protein ve IGF-1 düzeylerinde artış da gözlenmiştir Başka çalışmalarda testosteronun kas kitlesinde artış da yaptığı gösterilmiştir (18) Sih ve ark, plasebo ile karşılaştırdıklarında, 1 yıl süreyle testosteron uyguladıkları hipogonadal yaşlı erkeklerin kavrama kuvvetinde artış geliştiğini bildirmişlerdir (19) Bütün bu sonuçlar testosteronun yaşlı erkeklerde kas kuvvetini arttırdığı fikrini desteklemektedir
Bazı çalışmalarda vücut yağ miktarının testosteron verilmesi ile azaldığı ileri sürülmüştür (20) Yaşa paralel olarak leptin düzeyinde artma da meydana gelir (21) Leptindeki bu artış, serum testosteronundaki düşüş ile ilişkilidir Zaten testosteron verilmesini takiben leptinde de tekrar düşme başlar Yaşlılarda görülen fizyolojik anoreksinin leptindeki artışdan kaynaklandığı ileri sürülmektedir (22)
Erkeklerin önemli bir kısmında yaşa bağlı olarak osteoporoz gelişir Kesin sıklığı bilinmemekle birlikte %6 ile %10 arasında gelişebilmektedir (23) Bildirilmeyen olgular ve idiyopatik osteoporozis de düşünüldüğünde, bu sayının çok daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir (24) Bir erkeğin hayatı boyunca osteoporoza bağlı kırık geliştirme riski %29 olarak bildirilmiştir (25) Erkekte osteoporozun ikinci sıklıkta rastlanılan nedeni hipogonadizimdir ve semptomatik vertebra kırığı olan erkeklerin %20''sinde, femur başı kırığı olan yaşlı erkeklerin ise %50''sinde hipogonadizm bulunur (26) Yaşa bağlı olarak erkekte kemik mineral dansitesi düşer, femur boynu kırığı riski artar (27) Femur boynu kırığı erkekte önemli bir morbidite nedenidir (28)
Minimal travmalaral bu kırıkların ortaya çıkışları, testosteron seviyesindeki düşüklük ile ilişkilendirilmiştir (29) Hipogonadizmin kemik dansitesi üzerine olan olumsuz etkisinin en çarpıcı kanıtı, kastrasyon yapılan erkeklerde 5 yıl içerisinde hızlı bir kemik kaybının gelişmiş olmasıdır (30) Hipogonadal osteoporozda hem kortikal hem de trabeküler kemik azalmaktadır Hipogonadal erkeklerde testosteron replasmanı kemik mineral dansitesini artırır (31) Burada etkinin direkt testosteronun kendisine mi yoksa metaboliti olan östradiole mi ait olduğu kesin ortaya konmuş değildir Transdermal testosteron uygulamalarının da bu tür olgularda kemik dansitesi üzerinde efektif olduğu başka çalışmalarda da gösterilmiştir (32)
Bütün veriler, yaşlı hipogonadal erkeklerde testosteronun kas kitlesi, kemik mineral dansitesi ve yağ kitlesi üzerine pozitif etkisi bulunduğunu vurgulamaktadır
Kaynak: Cinsel Sağlık
|
|
|