Perinatal Takip |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Perinatal TakipPerinatal takip [/b] Günümüzden yaklaşık 100 yıl öncesine kadar doğum ile ilgilenen doktor ve ebeler sadece doğum olayı ile ilgilenirler gebeliğe ve gebelikte takibe çok fazla önem vermezlerdi Tıp bilmindeki gelişmelere paralelolarak gebelik ve fetal gelişimdeki pekçok faktörün anlaşılması buna bağlı olarak görülen anne ve bebek ölümlerinin azalmasında ve sağlıklı toplumların oluşmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır Bu olaydatıp alanındaki ilerlemeler kadar iletişimdeki gelişmelerin etkisi ile anne ve baba adaylarının bilinçlenmesinin ve günümüzde takip talep etmelerinin de rolü son derece önemlidir Prenatal takip adıyla anılan bu bakımın anahedefleri: 1)Anne ve fetusun sağlık durumunun tanımlanması 2)Gebelik yaşının saptanması ve fetal gelişimin izlenmesi 3)Komplikasyon riskindeki hastaların tanımlanması ve riskin mümkün olduğunca azaltılması 4)Problemlerin önceden tahmin edilip önlenmesi 5)Hastanın eğitilmesidir ![]() Bu amaçların gerçekleşmesi bir takım planlı sağlık hizmeti ile mümkündür ![]() Gebelik Öncesi Danışmanlık Gebeliğin başarı ile sonlanmasında gebelik öncesi alınan bazı önlemler ve tedaviler etkili olabilmektedir Örneğinşeker hastalığı olan bir kadında gebelikten önce kan şeker düzeylerinin kontrol altına alınması anomalili bebek doğurma riskini en aza indirecektir Benzer şekilde gebelik üzerindeetkili olabilecek tüm hastalıklar ya da sosyal davranışlar kontrol edilmelidir ![]() Kişideki bazı durumlar gebeliği olumsuz yönde etkileyebileceği gibi, gebeliğin kadını olumsuz yönde etkileyebileceği bazı hastalıklar da mevcuttur Örneğin konjenital ya da sonradan edinilmiş kalphastalıkları, akciğer damararındaki yüksek tansiyon, damar tıkanıklığı ya da bazı konjenital anomaliler kadın gebe kaldığında hayatını tehdit edebilecek komplikasyonlara yol açabilir ![]() Yine daha önceki dönemlerde düşük ya da ölü doğum ile sonuçlanmış başarısız gebelik tecrübesi yaşayan kadınlar gebelik öncesi danışmanlıktan fayda görebilirler ![]() Anne yaşı, madde ya da ilaç bağımlılığı, viral enfeksiyolar gibi faktörlerde söz konusu ise gebelik öncesi danışmanlık ayrıca önem kazanır ![]() Gebelik sonrası takip Üreme çağında ve düzeli adet gören kadınlarda aniden adet kesilmesi saptandığında ilk şüphelenilmesi gereken durum gebeliktir Bu nedenle prenatal bakımın ilk aşamasıgebeliğin tespitidir %8 oranında son adet tarihinden itibaren40 gün civarında hafif bir kanama olabilir Bu gebelikürününün rahime yerleştiği döneme (implantasyon) denk gelen bir kanamadır Adet gecikmesi olduğunda ve bu gecikme 10günü geçtiğinde idrar ya da kanla yapılan tahliler yardımı ile mutlaka gebelik olup olmadığı tespit edilmelidir Butüğr testler sadece gebeliğin var olup olmadığını gösterirler Eğer gebelik testi pozitif ise yapılması gerekenilk işlem bir ultrasonografi ile gebeliğin normal olup olmadığının saptanmasıdır Test pozitif olduğu haldegebelik ürünü gelişmemeiş olabilir (blighted ovum, boş gebelik), veya bir dış gebelik söz konusu olabilir Benzer şekilde de halk arasında üzüm gebeliği denilen mol gebelikte ya da embryonun hayatını yitirdiği missed abortus denen durumlarda da hiçbir belirti olmaksızın sadece gebelik testi pozitif olabilir Böyle durumlar anne hayatını tehtid edensonuçlar doğurabilirler Bebek öldüğü halde plasenta birsüre daha hormon salgılanmaya devam edeceğinden gebelik testleri uzunca bir süre daha pozitif sonuç verebilir Gebeliğin saptanıp, rahim içerisinde canlı normal bir gebeliğin varlığı ultrason ile tespit edildikten sonraki ilk aşama bu gebeliğin yaşını hesaplamaktır Gebelik yaşı hesaplanırken gebekalındığı düşünülen gün değil son adet kanamasının başladığı ilk gün gebeliğinde başlangıcı olarak kabul edilir (son adet tarihi=SAT) ![]() Genelde günümüzde kabul edilen prenatal takip planı şu şekildedir ![]() İlk Ziyaret Gebeliğin tespiti, gebeliğin rahim içerisinde olduğunun tespiti, gebelik ürününün canlı olduğunun tespiti, Hastanın aile ve şahsi sağlık problemleri ile ilgili öyküsünün alınması, kan sayımı, kan grubu tayini, idrar tetkiki, enfeksiyonlar ile ilgili kan tetkikleri (hepatit, HIV vb ), risk değerlendirmesi ve varsa riskeyönelik tetkikler, hasta eğitimi ![]() 12 HaftaFetal kalp atımlarının saptanması, büyümenin değerlendirlmesi 14-16 HaftaBüyümenin değerlendirilmesi, risk faktörleri varsa amniyosentez, 18-20 HaftaGebelik yaşının yeniden teyid edilmesi, Doğumsal anomaliler yönünden ayrıntılı ultrason incelemesi,üçlü tarama testi yapılması 24 HaftaDoğum ile ilgili bilgilendirme, fetal gelişmi değerlendirme 28 HaftaKan uyuşmazlığı varsa buna yönelikkoruyucu tetkik ve tedavi, şeker yükleme ile diabet taraması, Kan sayımı tekrarı, Risk değerlendirmesinin tekrarı ![]() 30-40 Hafta Gebenin durumuna göre komplikasyonların gözlenmesi ve takiplerin planlanması, fetal iyilik halinin uygun yöntemlerle saptanması 41 HaftaGün aşımına yönelik plan Ayrıca her ziyarette ******l akıntı, mesane fonksiyonu, bebek hareketleri, rahim kasılmaları gibi kişinin şikayetleri değerlendirilir ve kan basıncı, vücut ağırlığı ölçümleri yapılır Yinehemen hemen her ziyerette idrarda protein ve şeker bakılması idealdir ![]() Yine her ziyerette anne adayına gebelikteki tehlike işaretleri, diet, egzersiz, uyku, sigara ve ***** alımı cinsel ilişki gibi konularda eğitim verilir ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
Perinatal Takip |
|
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Perinatal TakipPerinatal takip [/b] Günümüzden yaklaşık 100 yıl öncesine kadar doğum ile ilgilenen doktor ve ebeler sadece doğum olayı ile ilgilenirler gebeliğe ve gebelikte takibe çok fazla önem vermezlerdi Tıp bilmindeki gelişmelere paralelolarak gebelik ve fetal gelişimdeki pekçok faktörün anlaşılması buna bağlı olarak görülen anne ve bebek ölümlerinin azalmasında ve sağlıklı toplumların oluşmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır Bu olaydatıp alanındaki ilerlemeler kadar iletişimdeki gelişmelerin etkisi ile anne ve baba adaylarının bilinçlenmesinin ve günümüzde takip talep etmelerinin de rolü son derece önemlidir Prenatal takip adıyla anılan bu bakımın anahedefleri: 1)Anne ve fetusun sağlık durumunun tanımlanması 2)Gebelik yaşının saptanması ve fetal gelişimin izlenmesi 3)Komplikasyon riskindeki hastaların tanımlanması ve riskin mümkün olduğunca azaltılması 4)Problemlerin önceden tahmin edilip önlenmesi 5)Hastanın eğitilmesidir ![]() Bu amaçların gerçekleşmesi bir takım planlı sağlık hizmeti ile mümkündür ![]() Gebelik Öncesi Danışmanlık Gebeliğin başarı ile sonlanmasında gebelik öncesi alınan bazı önlemler ve tedaviler etkili olabilmektedir Örneğinşeker hastalığı olan bir kadında gebelikten önce kan şeker düzeylerinin kontrol altına alınması anomalili bebek doğurma riskini en aza indirecektir Benzer şekilde gebelik üzerindeetkili olabilecek tüm hastalıklar ya da sosyal davranışlar kontrol edilmelidir ![]() Kişideki bazı durumlar gebeliği olumsuz yönde etkileyebileceği gibi, gebeliğin kadını olumsuz yönde etkileyebileceği bazı hastalıklar da mevcuttur Örneğin konjenital ya da sonradan edinilmiş kalphastalıkları, akciğer damararındaki yüksek tansiyon, damar tıkanıklığı ya da bazı konjenital anomaliler kadın gebe kaldığında hayatını tehdit edebilecek komplikasyonlara yol açabilir ![]() Yine daha önceki dönemlerde düşük ya da ölü doğum ile sonuçlanmış başarısız gebelik tecrübesi yaşayan kadınlar gebelik öncesi danışmanlıktan fayda görebilirler ![]() Anne yaşı, madde ya da ilaç bağımlılığı, viral enfeksiyolar gibi faktörlerde söz konusu ise gebelik öncesi danışmanlık ayrıca önem kazanır ![]() Gebelik sonrası takip Üreme çağında ve düzeli adet gören kadınlarda aniden adet kesilmesi saptandığında ilk şüphelenilmesi gereken durum gebeliktir Bu nedenle prenatal bakımın ilk aşamasıgebeliğin tespitidir %8 oranında son adet tarihinden itibaren40 gün civarında hafif bir kanama olabilir Bu gebelikürününün rahime yerleştiği döneme (implantasyon) denk gelen bir kanamadır Adet gecikmesi olduğunda ve bu gecikme 10günü geçtiğinde idrar ya da kanla yapılan tahliler yardımı ile mutlaka gebelik olup olmadığı tespit edilmelidir Butüğr testler sadece gebeliğin var olup olmadığını gösterirler Eğer gebelik testi pozitif ise yapılması gerekenilk işlem bir ultrasonografi ile gebeliğin normal olup olmadığının saptanmasıdır Test pozitif olduğu haldegebelik ürünü gelişmemeiş olabilir (blighted ovum, boş gebelik), veya bir dış gebelik söz konusu olabilir Benzer şekilde de halk arasında üzüm gebeliği denilen mol gebelikte ya da embryonun hayatını yitirdiği missed abortus denen durumlarda da hiçbir belirti olmaksızın sadece gebelik testi pozitif olabilir Böyle durumlar anne hayatını tehtid edensonuçlar doğurabilirler Bebek öldüğü halde plasenta birsüre daha hormon salgılanmaya devam edeceğinden gebelik testleri uzunca bir süre daha pozitif sonuç verebilir Gebeliğin saptanıp, rahim içerisinde canlı normal bir gebeliğin varlığı ultrason ile tespit edildikten sonraki ilk aşama bu gebeliğin yaşını hesaplamaktır Gebelik yaşı hesaplanırken gebekalındığı düşünülen gün değil son adet kanamasının başladığı ilk gün gebeliğinde başlangıcı olarak kabul edilir (son adet tarihi=SAT) ![]() Genelde günümüzde kabul edilen prenatal takip planı şu şekildedir ![]() İlk Ziyaret Gebeliğin tespiti, gebeliğin rahim içerisinde olduğunun tespiti, gebelik ürününün canlı olduğunun tespiti, Hastanın aile ve şahsi sağlık problemleri ile ilgili öyküsünün alınması, kan sayımı, kan grubu tayini, idrar tetkiki, enfeksiyonlar ile ilgili kan tetkikleri (hepatit, HIV vb ), risk değerlendirmesi ve varsa riskeyönelik tetkikler, hasta eğitimi ![]() 12 HaftaFetal kalp atımlarının saptanması, büyümenin değerlendirlmesi 14-16 HaftaBüyümenin değerlendirilmesi, risk faktörleri varsa amniyosentez, 18-20 HaftaGebelik yaşının yeniden teyid edilmesi, Doğumsal anomaliler yönünden ayrıntılı ultrason incelemesi,üçlü tarama testi yapılması 24 HaftaDoğum ile ilgili bilgilendirme, fetal gelişmi değerlendirme 28 HaftaKan uyuşmazlığı varsa buna yönelikkoruyucu tetkik ve tedavi, şeker yükleme ile diabet taraması, Kan sayımı tekrarı, Risk değerlendirmesinin tekrarı ![]() 30-40 Hafta Gebenin durumuna göre komplikasyonların gözlenmesi ve takiplerin planlanması, fetal iyilik halinin uygun yöntemlerle saptanması 41 HaftaGün aşımına yönelik plan Ayrıca her ziyarette ******l akıntı, mesane fonksiyonu, bebek hareketleri, rahim kasılmaları gibi kişinin şikayetleri değerlendirilir ve kan basıncı, vücut ağırlığı ölçümleri yapılır Yinehemen hemen her ziyerette idrarda protein ve şeker bakılması idealdir ![]() Yine her ziyerette anne adayına gebelikteki tehlike işaretleri, diet, egzersiz, uyku, sigara ve ***** alımı cinsel ilişki gibi konularda eğitim verilir ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
Perinatal Takip |
|
|
#3 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Perinatal TakipPerinatal takip [/b] Günümüzden yaklaşık 100 yıl öncesine kadar doğum ile ilgilenen doktor ve ebeler sadece doğum olayı ile ilgilenirler gebeliğe ve gebelikte takibe çok fazla önem vermezlerdi Tıp bilmindeki gelişmelere paralelolarak gebelik ve fetal gelişimdeki pekçok faktörün anlaşılması buna bağlı olarak görülen anne ve bebek ölümlerinin azalmasında ve sağlıklı toplumların oluşmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır Bu olaydatıp alanındaki ilerlemeler kadar iletişimdeki gelişmelerin etkisi ile anne ve baba adaylarının bilinçlenmesinin ve günümüzde takip talep etmelerinin de rolü son derece önemlidir Prenatal takip adıyla anılan bu bakımın anahedefleri: 1)Anne ve fetusun sağlık durumunun tanımlanması 2)Gebelik yaşının saptanması ve fetal gelişimin izlenmesi 3)Komplikasyon riskindeki hastaların tanımlanması ve riskin mümkün olduğunca azaltılması 4)Problemlerin önceden tahmin edilip önlenmesi 5)Hastanın eğitilmesidir ![]() Bu amaçların gerçekleşmesi bir takım planlı sağlık hizmeti ile mümkündür ![]() Gebelik Öncesi Danışmanlık Gebeliğin başarı ile sonlanmasında gebelik öncesi alınan bazı önlemler ve tedaviler etkili olabilmektedir Örneğinşeker hastalığı olan bir kadında gebelikten önce kan şeker düzeylerinin kontrol altına alınması anomalili bebek doğurma riskini en aza indirecektir Benzer şekilde gebelik üzerindeetkili olabilecek tüm hastalıklar ya da sosyal davranışlar kontrol edilmelidir ![]() Kişideki bazı durumlar gebeliği olumsuz yönde etkileyebileceği gibi, gebeliğin kadını olumsuz yönde etkileyebileceği bazı hastalıklar da mevcuttur Örneğin konjenital ya da sonradan edinilmiş kalphastalıkları, akciğer damararındaki yüksek tansiyon, damar tıkanıklığı ya da bazı konjenital anomaliler kadın gebe kaldığında hayatını tehdit edebilecek komplikasyonlara yol açabilir ![]() Yine daha önceki dönemlerde düşük ya da ölü doğum ile sonuçlanmış başarısız gebelik tecrübesi yaşayan kadınlar gebelik öncesi danışmanlıktan fayda görebilirler ![]() Anne yaşı, madde ya da ilaç bağımlılığı, viral enfeksiyolar gibi faktörlerde söz konusu ise gebelik öncesi danışmanlık ayrıca önem kazanır ![]() Gebelik sonrası takip Üreme çağında ve düzeli adet gören kadınlarda aniden adet kesilmesi saptandığında ilk şüphelenilmesi gereken durum gebeliktir Bu nedenle prenatal bakımın ilk aşamasıgebeliğin tespitidir %8 oranında son adet tarihinden itibaren40 gün civarında hafif bir kanama olabilir Bu gebelikürününün rahime yerleştiği döneme (implantasyon) denk gelen bir kanamadır Adet gecikmesi olduğunda ve bu gecikme 10günü geçtiğinde idrar ya da kanla yapılan tahliler yardımı ile mutlaka gebelik olup olmadığı tespit edilmelidir Butüğr testler sadece gebeliğin var olup olmadığını gösterirler Eğer gebelik testi pozitif ise yapılması gerekenilk işlem bir ultrasonografi ile gebeliğin normal olup olmadığının saptanmasıdır Test pozitif olduğu haldegebelik ürünü gelişmemeiş olabilir (blighted ovum, boş gebelik), veya bir dış gebelik söz konusu olabilir Benzer şekilde de halk arasında üzüm gebeliği denilen mol gebelikte ya da embryonun hayatını yitirdiği missed abortus denen durumlarda da hiçbir belirti olmaksızın sadece gebelik testi pozitif olabilir Böyle durumlar anne hayatını tehtid edensonuçlar doğurabilirler Bebek öldüğü halde plasenta birsüre daha hormon salgılanmaya devam edeceğinden gebelik testleri uzunca bir süre daha pozitif sonuç verebilir Gebeliğin saptanıp, rahim içerisinde canlı normal bir gebeliğin varlığı ultrason ile tespit edildikten sonraki ilk aşama bu gebeliğin yaşını hesaplamaktır Gebelik yaşı hesaplanırken gebekalındığı düşünülen gün değil son adet kanamasının başladığı ilk gün gebeliğinde başlangıcı olarak kabul edilir (son adet tarihi=SAT) ![]() Genelde günümüzde kabul edilen prenatal takip planı şu şekildedir ![]() İlk Ziyaret Gebeliğin tespiti, gebeliğin rahim içerisinde olduğunun tespiti, gebelik ürününün canlı olduğunun tespiti, Hastanın aile ve şahsi sağlık problemleri ile ilgili öyküsünün alınması, kan sayımı, kan grubu tayini, idrar tetkiki, enfeksiyonlar ile ilgili kan tetkikleri (hepatit, HIV vb ), risk değerlendirmesi ve varsa riskeyönelik tetkikler, hasta eğitimi ![]() 12 HaftaFetal kalp atımlarının saptanması, büyümenin değerlendirlmesi 14-16 HaftaBüyümenin değerlendirilmesi, risk faktörleri varsa amniyosentez, 18-20 HaftaGebelik yaşının yeniden teyid edilmesi, Doğumsal anomaliler yönünden ayrıntılı ultrason incelemesi,üçlü tarama testi yapılması 24 HaftaDoğum ile ilgili bilgilendirme, fetal gelişmi değerlendirme 28 HaftaKan uyuşmazlığı varsa buna yönelikkoruyucu tetkik ve tedavi, şeker yükleme ile diabet taraması, Kan sayımı tekrarı, Risk değerlendirmesinin tekrarı ![]() 30-40 Hafta Gebenin durumuna göre komplikasyonların gözlenmesi ve takiplerin planlanması, fetal iyilik halinin uygun yöntemlerle saptanması 41 HaftaGün aşımına yönelik plan Ayrıca her ziyarette ******l akıntı, mesane fonksiyonu, bebek hareketleri, rahim kasılmaları gibi kişinin şikayetleri değerlendirilir ve kan basıncı, vücut ağırlığı ölçümleri yapılır Yinehemen hemen her ziyerette idrarda protein ve şeker bakılması idealdir ![]() Yine her ziyerette anne adayına gebelikteki tehlike işaretleri, diet, egzersiz, uyku, sigara ve ***** alımı cinsel ilişki gibi konularda eğitim verilir ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|