Sağlığın Rehabilitasyonunda Fizyoterapistin Rolü

Saglikli yasayabilmek, fiziksel performansin yol açtigi fonksiyonel ve dinamik

bir yasam tarzi ile mümkün olabilmektedir Fonksiyonellik ve hareketlilik pek

çok neden ile azalabilir ya da kaybolabilir Degisik nedenler ile olusan

fonksiyonel kayiplarda, fonksiyonel yetenekleri ve limitasyonlari belirleyerek

hareketliligin yeniden kazanilmasi veya geriye kalan fonksiyonlari n

artirilarak, yasam kalitesinin belirli bir standarda yükseltilebilmesi

önemlidir Bu hedeflere ulasilabilmesi amaci ile uygulanan pek çok

degerlendirme, tibbi tedavi yaklasimlari, fonksiyonel aktivite egitimleri,

fonksiyonelligi ve sosyal katilimlari destekleyen rehabilitasyon yöntemleri ve

kisinin günlük yasamindaki bagimsizlik/performansi ni artirmaya yarayan tüm

yardimci teknolojiler, araç-gereç ve ekipmanlarin kullanimi ile

gerçeklestirilen rehabilitasyon süreci bir ekip çalismasini gerektirir
Yönetimde organizasyon modelleri incelendiginde, en basarili modelin hasta ve

ailesinin ortada bulundugu model oldugu görülmektedir Bu multidispliner

çalismada hasta ve ailesi, hekimler, hemsireler, fizyoterapistler, klinik

psikologlar, diyetisyenler, sosyal çalisma uzmanlari, odyologlar, protez-ortez

teknikerleri, mühendis ve mimarlar yer almaktadir


Fizyoterapist, yaralanma, hastalik, dogustan gelen özür, hareket sistemi

bozukluklari veya diger durumlardan kaynaklanan agri ve fonksiyon

bozukluklarinda; kisilerin fonksiyonel limitasyonlari ni, agriyi, özrü ve

yeteneklerini özel ölçme, degerlendirme ve inceleme yöntemleri ile

belirleyerek hekimin tanisina göre, fonksiyonun ve fonksiyonel kapasitenin

gelistirilmesine yönelik fizyoterapi ve rehabilitasyon programini planlayan,

uygulayan ve tekrar degerlendirerek rapor eden, saglikli kisilerin sagligini

devam ettirmek amaciyla uygun egzersizler/ koruyucu pogramlar planlayan

mesleki otonomiye sahip olan bir saglik personelidir

Fizyoterapistlik meslegi; Türkiye'de 1961 yilinda Hacettepe üniversitesi Fizik

Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu'nun kurulmasi ile baslatilmistir Su anda

ülkemizde; Hacettepe üniversitesi, Istanbul üniversitesi, Dokuz Eylül

üniversitesi, Pamukkale üniversitesi, Abant Izzet Baysal üniversitesi,

Dumlupinar üniversitesi, Baskent üniversitesi, Süleyman Demirel üniversitesi

ve Mugla üniversitesi'nde olmak üzere fizyoterapist yetistiren 9 yüksekokul

mevcuttur Hepsi 4 yillik egitim vermekte olan bu okullara, liseyi bitiren

ögrenciler ögrenci Seçme ve Yerlestirme Sinavi'ndan sayisal puan alarak

girmektedirler

Fizyoterapi ve rehabilitasyon yüksekokullari nin egitim programlari

fizyoterapistlerin, aldiklari egitimi toplumun degisen gereksinimlerine

uyumlandirabilecek sekilde yapabilmelerini saglamaktadir Fizyoterapistler

hareket ve fonksiyondaki kayiplari, var olan yetenekleri, özürlülügü ve engeli

degisik ölçme-degerlendirme, özel testler ve yaklasimlar ile degerlendirir,

fizyoterapi tanimlamasini takiben kisinin fonksiyonel gereksinimleri,

yetenekleri ve motivasyonunu göz önünde bulundurarak tedavi programini planlar

ve uygular Fizyoterapi- rehabilitasyon programini uygularken nöroterapatik

yaklasimlar, egzersiz, manuel tedavi yöntemleri, fiziksel, elektroterapi ve

mekanik ajanlar, fonksiyonel aktivite egitimi ve mesleki rehabilitasyon

yaklasimlari gibi yöntemlerden yararlanirlar Gerekli durumlarda yardimci,

destekleyici ve koruyucu ekipman, cihazlar ve araç/gerecin tasarimini ve

takiben günlük yasam aktiviteleri sirasindaki kullanimini bizzat gözlemleyip

egitim vererek yardimci olurlar Herhangi bir neden ile kolunu ya da bacagini

kaybetmis kisileri fizyoterapi yöntemlerinden yararlanarak protez

uygulanmasina hazirlar, hastaya uygun protezin tasarimi ve protez ile

rehabilitasyonunda görev alirlar Fizyoterapistlik mesleginin geçtigimiz

yüzyilda elde ettigi kazanimlardan en önemlisi özellesmelerdir

Fizyoterapistlerin nöroloji, ortopedi, pediatri, kardiyoloji, gögüs

hastaliklari, fiziksel tip ve rehabilitasyon, jinekoloji, üroloji, onkoloji,

toplum sagligi, odyoloji, romatoloji, psikiyatri ve geriatri gibi tibbin pek

çok alaninda ve endüstriyel alanlarda özellesmelerinin yani sira ev

rehabilitasyonu, çevre-ev ve is ortaminda yapilan ergonomik düzenlemeler,

saglikli ve özürlü kisiler için spor ve rekreasyonel aktivitelerin

organizasyonu ve toplum temelli rehabilitasyon hizmetleri fizyoterapistlerin

sorumluluklari arasina girmistir Fizyoterapistler ayrica yönetim ve

organizasyona dayali hizmet planlama, sekillendirme, hizmetin verilisi,

devamliligi ve kaynaklarin etkin kullanimi konularinda da basarili çalismalar

yapmaktadirlar

Sagligin iyilestirilmesinde toplumsal gereksinimlere göre çalisma alanlari

çesitlilik gösteren fizyoterapistlere olan ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadir

Dilegimiz toplumun her kesimini saglikli olmak, egzersiz yapma aliskanliginin

önemi ve yasam kalitesi konularinda bilinçlendirerek daha saglikli bir toplum

olusumuna katkida bulunmak ve özürlü kisilerin sosyal katilimlarini

destekleyecek hizmetlerin yayginlastirilmasini saglayabilmek amaci ile proje

ve çalismalar yapabilmektir

Prof Dr Gül SENER
Sagligin Rehabilitasyonu
Hacettepe üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Müdürü
05-02-2007