Upj Darlığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

UPJ Darlığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler


UPJ nedir? UPJ darlığı nedir?Böbreğin en önemli görevi kanı filtre edip, atık maddeleri ve fazla tuzları oluşturduğu idrar ile vücut dışına atmaktır Böbreğin oluşturduğu idrar öncelikle böbrek içindeki küçük sonra büyük toplayıcı kanallardan idrarın toplandığı havuza (pelvis renalis) gelir ve buradan üreter ile idrar kesesine (mesane) bir süre depolanmak üzere iletilir Pelvis ile üreterin birleştiği noktaya UPJ -üreteropelvik junction türkçesiyle bileşke-denirÖzellikle çocukluk çağında olmak üzere, böbrekteki havuz (pelvis) ile üreter arasındaki geçiş noktasında idrarın taşınmasında bir darlık sonucu idrar drenaj sorunu olmaktadır Buna üretero-pelvik bileşke darlığı (UPJ darlığı) denir İdrarın iletimindeki bu engel nedeniyle, idrar böbrek havuzunda (pelvis) birikir ve pelviste genişleme (hidronefroz) meydana gelir Bu zamanla böbrek fonksiyonlarında azalmaya ya da tamamen böbreğin fonksiyonunun yitirmesine neden olurUPJ darlığında en sık neden doğumsal olarak bu bileşkedeki kas hücrelerinin gelişmemesidir Bu genellikle 1500 çocuğun 1'inde olur Bu daralma genellikle anne karnında, böbrek gelişme döneminde başlamaktadır Zamanımızda, genellikle anne karnında iken yapılan ultrasonografi takiplerinde tespit edilmektedirErişkin yaşlarda daha az sıklıkta karşılaşılmasına rağmen, darlığa ve bunun neden olduğu hidronefroza ya da böbrekte oluşan taşa başlı meydana gelen ağrılarla kendini göstermektedir Bu ağrı aralıklı şekilde gelen şiddetli ağrı atakları şeklinde olabileceği gibi, künt vasıflı, hafif bir yan veya bel ağrısı şeklinde de olabilir Bazı hastalarda sıvı ya da su tüketilmesi ile ağrı artabilirUPJ darlığı nasıl teşhis edilir? Kesin tanıda kullanılan yöntemler nelerdir?Takiplerde sıklıkla kullanılmasına rağmen, ultrasonografi UPJ darlığının teşhisinde tek başına tanı koyducu değildir Ultrasonografide sadece böbrekteki havuzda genişleme yani hidronefroz ve böbrek parankim dokusunun yapısı ve kalınlığı görüntülenirKesin teşhis amacıyla, mutlaka idrarın böbrekten idrar kanalına akışının fonksiyonel olarak değerlendirildiği bir yöntem kullanılmalıdır Klasik olarak yapılan bu değerlendirmelerden birisi IVP adı verilen intravenöz pyelografi (ilaçlı böbrek filmi) dir Burada idrarın pelvisten yeteri kadar atılamaması nedeniyle genişlemiş pelvis görülürIVP'de röntgen ışınlarının gösterdiği opak madde damar içine enjekte edilir ve bu madde böbrekten süzülür Bu maddenin idrarla atılması sırasında çekilen filmlerle böbrek fonksiyonu, böbrek toplama sistemleri ve mesane değerlendirilir IVP'de UPJ darlığı gösterilse bile kesin tanıdaidrar sökücülü DTPA sintigrafi (diüretikli renogram) yapılmalıdır Bu sadece kesin tanı için değil, ameliyat sonrası iyileşmenin takibinde de önemlidir Diüretikli renogram ile damardan verilen radyoaktif madde böbrekten süzülürken, iki böbrekteki fonksiyon ve drenaj ayrı ayrı ölçülür ve değerlendirilir Bu değerlendirmede hem sağ hem de sol böbrek için bir drenaj eğrisi elde edilir UPJ darlığı olan eğride boşalma olmaz ve giderek artan bir eğri vardır Bu yükselen eğri UPJ darlığının kesin tanısında görülmelidirÖzellikle UPJ darlığına neden olan küçük damar varlığı özellikle ne tür ameliyat yapılmasına kadar verilmesinde önem taşır Özellikle darlığa neden olan ya da zaten varolan darlığın şiddetini daha da arttıran çaprazlayan damar varlığı söz konusu ise, özellikle idrar kanalının içinden kesme ile yapılan ameliyatların (endopyelotomi, aşağıya bakınız) başarısı düşüktür Bunlarda mutlaka darlığın çıkarıldığı ve damarın etkisinden uzaklaştırılan ameliyat tipleri (pyeloplasti, aşağıya bakınız) tercih edilmelidir Bu nedenle özellikle çapraz damar varlığını ortaya koymada 3 yöntem kullanılabilir Anjiografi, UPJ darlığında çaprazlayan damar hakkında çok net bilgi verir ancak kasıktaki damardan böbrek damarına uzanan bir kateter sokmak gerektiğinden girişmsel bir tanı yöntemidir Bu nedenle zamanımızda genellike ilk planda tercih edilmezÇapraz damar varlığını değerlendiren ve zamanımızda daha sıklıkla kullanılan iki yöntem, sırasıyla, BT (biligisayarlı tomografi) anjio ya da Doppler ultrasonografi olarak söylenebilir
Özellikle son yıllarda kullanılmaya başlayan ve özellikle radyasyona maruz kalınmaması gibi bir avantaja sahip olan MRI (manyetik rezonans görüntüleme) ile elde edilen MRI ürografi tetkiki ile hem böbrek sistemleri ve UPJ darlığı ile aynı anda çapraz damar varlığı da aynı anda değerlendirilebilirUPJ darlığında uygulanancerrahi tedavi yöntemleriTedavi yöntemleri hakkında bilgi verilmeden önce bilinmesi gereken nokta,18 aylık ve daha ufaklarda UPJ'deki kötü idrar geçişine bağlı durumun geçici olabileceği ve kendiliğinden düzelebileceği mutlaka akılda tutulmalıdırAncak darlık durumlarında ve bu darlığın yarattığı böbrek hasarında, 18 aylıktan ufak olsa bile cerrahi tedavi şansı kaçınılmaz olabilirBazı bebekler ya da çocuklar ilk aşamada saptanan şiddetli UPJ darlığına rağmen hızla aylar içinde düzelebilirken, bazılarında iyileşme olmaz ya da daha da kötüleşmeye gitmeye başlar Bu nedenle bu yaş dönemindeki çocuklarda çok yakından takibi mutlaka gereklidir Aile bu konuda bilinçlendirilmelidir BU takip genellikle periyodik ultrasonografi ile böbrek pelvisindeki genişlemenin (hidronefroz) derecesinin ölçümü şeklinde yapılmaktadırUPJ darlığı kesin tanısı konulmuş ve zamanla iyileşme ihtimali düşünülmeyen hastalarda cerrahi tedavi gereklidirKlasik UPJ darlığı ameliyatı, açık cerrahi ile dar olan UPJ bölümünün çıkartılması ve üreterin pelvise (böbrek havuzu) yeniden ağızlaştırılmasıdır Bu ameliyata Dismembered Pyeloplasti” denilmektedir Açık pyeloplasti ameliyatı diğer böbrek ameliyatlarındaki gibi kaburgaların altında sağda ya da solda göreceli olarak diğer kapalı cerrahi tedavi yöntemlerine göre daha büyük bir cerrahi kesiyi gerektirmektedir Ortalama 2-3 saat süren bir ameliyat olup, başarı şansı %95 civarındadır Ameliyat sonrasında hastanede kalış süresi hastanın yaşına ve yerleştirilen drenaj borularının tipine bağlıdırSon yıllarda gündeme gelen laparoskopik cerrahi tekniği ile pyeloplasti ameliyatları da, laparoskopik olarak gerçekleştirilmektedir Açık pyeloplasti ameliyatındaki cerrahi işlem aynen yapılır ancak bu uygulamada hastaya büyük bir cerrahi kesi yapılmaz, sadece 3 ya da 4 ufak delikten vücut içine girilerek ameliyat yapılır Bu tekinikle yapılan pyeloplasti ameliyatına Laparoskopik Pyeloplasti” denilmektedir Benzer þekilde yaklaşık ameliyat süresi 2-3 saat olup, başarı şansı %95 ve üzerindedir Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi 1 yada 2 gündürYapılan bilimsel incelemelerde ameliyat başarısı açısından laparoskopik ve açık cerrahi teknik arasında fark yoktur Ancak laparoskopik ameliyatlarda açık cerrahiye göre bazı avantajlar söz konusudurLaparoskopik Pyeloplasti”nin en önemli avantajları,açık cerrahideki gibi büyük bir cerrahi kesi gerektirmez, ufak deliklerden yapılır
daha büyük ve net görüntü altında ameliyat gerçekleştirilir
ameliyat sonrası, açık cerrahiye göre, ağrı daha azdır
ameliyat sonrası hastanede kalış süresi daha kısadır
daha kısa sürede ve hızlı iyileşme sağlanır
açık cerrahiye göre daha iyi bir kozmetik görünüm vardır
çapraz damar varlığı net olarak ortaya konur ve tedavi edilir
büyütmeli görüntü( yaklaşık 10 kat daha büyük görüntü altında) ağzılaştırma yapılır İdrar kanalı içinden endoskop ile Endoskopik Kesi” ya da Endopyelotomi” adı verilen diğer bir cerrahi tedavi yaklaşımı idrar kanalına girerek içeriden dar olan kısmın kapalı sistem ufak bir kesici ile kesilmesidir Bu tedavi idrar kanalı içinden yapıldığından hastanın günlük aktiviteye dönmesi oldukça kısa sürede olmaktadır Ancak Endopyelotomi” başarısını etkileyen bazı faktörler vardır Başarıyı etkileyen bu faktörler bu teknikin kullanımında da sınırlı kalınmasına neden olmaktadırEndoskopik kesi ile uygulanan Endopyelotomi” tedavisinde basarıyı etkileyen faktörler başlıca 4 tanedirÇapraz damar varlığı, çapraz damar varlığında bu tedavi başarısı çok azalmaktadır
Böbrekteki hidronefroz (şişme) derecesi
Darlık uzunluğu
Böbrek fonksiyonu
Bu faktörlerin birisi ya da birkaçı var olduğunda endoskopik kesi adı verilen Endopyelotomi yaklaşımının başarısı düşmektedirBöbrekte aşırı şişme veya UPJ darlığı seviyesinde çaprazlayan damar varsa ilk cerrahi tercih mutlaka Laparoskopik Pyeloplasti” olmalıdır


İdrarda kanama 'kanser' habercisi


İdrarda kan görülmesi


Beş kadından birinin derdi: Sistit


Sünnet idrar yolları enfeksiyonunu önlüyor!


İdrar sıklığının artması hastalık belirtisi



Sık İdrara Gitme, Üriner Günlük, Pelvik Taban Kas Egzersizleri Uygulanış Şekli, İdrar Kesesinin Fonksiyon Bozukluğu, Üretral Darlık ve Üreterohidronefroz, Üro-Genital Atrofi ve Sendrom, Adrenal (Böbreküstü Bezi) Tümörler, Nörojenik Mesane Disfonksiyonları, Miksiyon (İşeme Bozuklukları), Veziko-Üreteral Reflü, Posterior Üretral Valv, Antenatal Hidronefroz, Hipospadyas (Hipospadias), Çocuk ve İnmemiş Testis