Dengeli Ve Sağlıklı Beslenme Prensipleri

Dengeli ve Sağlıklı Beslenme Prensipleri


Yaklaşmakta olan yaz günleri pek çok kişiyi “kilo verme” düşüncesine itiyor Etiler Memorial Polikliniği İç Hastalıkları Bölümü'nden Uz Dr Murat Görgülü, kilo verirken yapılan hatalardan uzaklaşmak için dengeli ve sağlıklı beslenmenin bir yaşam biçimi olarak benimsenmesinin doğru olacağını belirterek konuyla ilgili ayrıntılı bilgi verdi



Dengeli ve sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri: İnsanlar dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda artık daha bilinçli davranmaya başladı Bu konuda doğru hareket etmek isteyen herkes, öncelikle bu konularda dikkatli olmalı;



Alınan besinlerin içerik ve oranları fizyolojik olmalı

Alınan enerji miktarına dikkat edilmeli

Öğünler sık ve az olarak alınmalı

Protein ve karbonhidrat oranlarına dikkat edilmeli

Yağ sınırlamasına önem vermeli

Taze meyve ve sebze tüketimi artırılmalı

Enerji kaynağı olarak dengeli tahıl ürünleri tüketilmeli

Şeker ve tatlı tüketimi azaltılmalı

Su ve sıvı besin alımına dikkat edilmeli

Besinler, uygun saklanmalı ve uygun pişirilmeli

Düzenli egzersiz yapılmalı



Bu maddeler tek tek incelenecek olursa;

Alınan besinlerin içerik ve oranları: Beslenirken fizyolojik besin piramidine mümkün olduğunca uymak gerekmektedir Kalp ve beyin gibi yaşamsal organların ve kasların ana enerji kaynağı glikoz olduğu için, normal sağlıklı beslemede de, diyabetik durumda da, diğer metabolik rahatsızlıklar da besin içeriğinin % 50-60 kadarı karbonhidratlardan alınmalıdır Başlıca karbonhidrat kaynakları; baklagiller, tahıllar, meyveler, sebzeler ve şekerli besinlerdir

Günlük kalori gereksinimimizin % 15 kadarını da proteinlerden alınmalıdır Protein insan vücudunda birçok yapının temel taşıdır Sağlıklı kas iskelet yapısı ve hormonal durum için mutlaka belli oranda tüketilmelidir Et, balık, tavuk, yumurta ve baklagiller başlıca protein kaynağıdır

Günlük kalorinin %15 kadarı da yağlarda alınmalıdır, ancak bunun içinde doymuş katı yağ oranı mümkün olduğunca az olmalıdır Hayvansal besinler zaten bir miktar yağ içerir, ek olarak 1-2 tatlı kaşığı zeytinyağı tüketimi önerilebilir Sıvı yağlar e vitamini ve içerdikleri Omega 3 ve 6 yağları içinde önemlidir

Alınan kalori miktarı önemlidir: Alınan her fazla kalori, yağa dönüşerek vücutta depolanır ve birçok metabolik hastalığın oluşmasına neden olur Alınacak kalori vücut kitle indeksi ve günlük aktiviteye göre hesaplanmalıdır

Öğünler: Öğünler uygun içerikte sık sıkı az az alınmalıdır 3 ana öğün yerine 6 kez ufak öğün şeklinde beslenilmeli, besinler iyice çiğnenerek ve yavaş yavaş yenmelidir

Protein ve karbonhidratlar: Her öğünde karbonhidrat ve protein dengeli olarak alınmalıdır

Yağlar: Özellikle katı doymuş yağ oranları % 7'nin altına düşürülmelidir Hayvansal besinlerde zaten bir miktar yağ olduğu için bu besinlere ekstra yağ konulmamalıdır

Enerji kaynağı: Enerji olarak kullanılacak kalori alımında taze meyve ve sebze tüketimine dikkat edilmelidir Böylece vitamin ve posa alımı da sağlanmış olur Tahıl ürünleri de belli oranda öğünlerde yer almalıdır Hem kan şekerinin düzenlenmesi hem de doyma hissi oluşması açısından önemlidirler Özellikle kepekli ve az rafine tahıllar tüketilmelidir

Şeker ve tatlı tüketimi: Basit şeker ve şekerli ürünler günlük kalori içinde mümkün olduğunca azaltılmalıdır Basit şekerler hem kan şekerini hızla yükseltir, hem de fazla kalori nedeniyle şişmanlamaya neden olur

Su ve sıvı besinler: Günlük su ve sıvı tüketimi hem sindirimin düzenli olması hem de fizyolojik olayların düzgün oluşması için önemlidir İnsan vücudundaki bir çok biyokimyasal reaksiyon su ile gerçekleşir

Besinleri saklama ve pişirme yöntemleri: Besin maddelerinin tazeliklerini, lezzetini korumak için saklama ve pişirme tekniklerine dikkat etmek gerekmektedir Ayrıca uygun pişirilmeyen besinlerin vitamin ve protein değerleri de azalır

Egzersiz:İnsan vücudunun sağlam kalması ve ideal kilo için düzenli egzersiz çok önemlidir Özellikle yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi izotonik karakterde ve birden fazla kas grubunun çalıştığı egzersizler hem enerji harcama hem de vücudun direnç kazanması yönünden önemlidir



Unutulmamalıdır ki; hem egzersiz programları hem de düzgün beslenme açısından doktor ve diyetisyen desteği almak uygun bir program yapmak açısından her zaman faydalıdır






İç Hastalıkları Kategorisindeki Sağlık Rehberi Girişleri




Kaynak: Memorial Hastanesi