D Vitamini Düzeyi Yüksek Olanlar Daha Rahat Soluk Alıp Veriyorlar

D vitamini düzeyi yüksek olanlar daha rahat soluk alıp veriyorlar


09


D vitamini düzeyi yüksek olanlar daha rahat soluk alıp veriyorlar

2D vitamini ve nefesçoğu kişi D vitamininin sadece kemik için gerekli olduğunu zanneder Halbuki beyin, kalp, mide, pankreas, aktive T ve B lenfositler, prostat, meme, kolon, deri ve eşey bezleri gibi kemikteki mineral metabolizmesı ile doğrudan ilişkisi olmayan organlarda da D vitamini reseptörleri vardır Bültenimizdeki D vitamini ve hastalıklar dosyasında da belirtildiği gibi sadece kemik hastalığından (raşitizm ya da osteomalasi) korunacak kadar D vitamini almak yeterli değildir Daha hafif D vitamini yetersizliklerinde de romatoid artrit, mültipl skleroz, depresyon, şizofreni tip I diabet, obezite, konjenital anomali, anemi, otoimmün hastalıklar, immün yetersizlik, kalp yetersizliği ve çeşitli kanserler (yirmiye yakın) çok sayıda hastalık görülmektedir Geçen ay (aralık 2005) ünlü solunum hastalıkları dergisi Chestte yayınlanan bir araştırmada D vitaminin önemli bir fonksiyonu daha keşfedildi (1) Araştırmaya göre D vitamini düzeyi düşük olanlarda akciğer fonksiyon testleri de bozuk olmakta Bu ilginç araştırmanın sonuçlarını ve editörümüz Prof Dr Ahmet Aydının konu hakkındaki yorumunu mutlaka okuyun


Yaş, boy ve cinsiyet solunum fonksiyonlarını etkileyen en önemli faktörlerdir(23) Sigara ise akciğer fonksiyonlarını azaltan en önemli faktörlerin başında gelmektedir (4,5) Diyetin de solunum fonksiyonlarını etkilediği bilinmektedir Fazla meyve yiyenlerin solunum işlevlerinin az yiyenlerden daha iyi olduğu gösterilmiştir (6-9) Buna paralel olarak C vitamini, E vitamini, beta-karoten (A vitamini öncüsü) ve selenyum gibi antiosidan ve magnezyum gibi minerallerin az alınmasının akciğer işlevlerini azalttığı ve hava yolu reaktivitesini (uyarılganlığını) arttırdığı da belirtilmektedir (9-14) D vitamini eksikliğinin de akciğer fonksiyonlarını etkilemesi mümkündür D vitamininin en aktif formu olan 1,25-dihidroksi D vitamini solunum fonksiyonları üzerine etkileri şunlardır; matriks metalloproteinazlarını , fibroblast üremesini engelleyerek ve kollajen sentezini etkilemek ve akciğer dokusunun yeniden modellenmesini sağlamak (15, 16) Bu nedenle bu çalışmada solunum fonksiyonları ile kandaki D vitamini düzeyi arasındaki ilişki araştırılmıştır Veriler 1988-1994 yıları arasında ABDde yapılan üçüncü Ulusal Sağlık ve Beslenme sürveyans Araştırmasından (Third National Health and Nutrition Examination Survey) alınmıştır Araştırma yaşları 20nin üzerinde olan 14,091 sağlıklı kişinin üzerinde yapılmıştır Bütün deneklerin solunum fonksiyonları ile kandaki D vitamini düzeyleri ölçülmüştür Hastalar üç gruba ayrılmışlardır;25 hidroksi D vitamini düzeyi 857 nmol/Lnin üzerinde olanlar25 hidroksi D vitami düzeyi 404 nmol/Lnin altında olanlar25 hidroksi D vitami düzeyi 404 nmol/L-857 nmol/L arasında olanlar
Solunum fonksiyonlarını ölçmek aşağıdaki iki parametre kullanılmıştır
FEV1: (forse ekspiratuvar hacim) Bir saniyede soluk verirken çıkartılan hava hacmi
FVC: (forse vital kapasite) Derin bir nefes ile alınan hava hacmiYaş, boy, vücut-kütle endeksi, cinsiyet ve sigara hikayesi gibi faktörler ayarlandıktan sonra su sonuçlara varılmıştır En düşük D vitamini grubu ile en yükseği arasındaki fark forse ekspiratuvar hacimde 126 mL ve forse vital kapasitede 172 mL olmuştur Başka bir deyişle D vitamini düzeyi düşük olanların hem soluk alma ve hem de soluk verme kapasiteleri D vitamini düzeyi yüksek olanlara göre daha yüksek bulunmuştur Aradaki fark istatistiksel açıdan ileri derecede manalıdır (p<00001) Yani aradaki farkın tesadüfe bağlı olma ihtimali 1:10000den de düşüktür En düşük D vitamini grubu ile en yükseği arasındaki farkFEV1126 mlFVC172 mlBu çalışmanın ilginç sonuç da sigarayı bırakmış fakat D vitamini yüksek olan kişilerin solunum fonksiyonlarının hiç sigara içmemiş fakat D vitamini düzeyi düşük kişilerden daha iyi olmasıdır Halen sigara içenlerde ise D vitamini düzeyi ne olursa olsun en düşük solunum fonksiyonları gözlenmiştir Sonuç olarak bu bulgular D vitamini düzeyi yüksek olan kişilerin daha rahat nefes alıp daha rahat nefes verebildiklerini göstermektedir Prof Dr Ahmet Aydının yorumu çoğu kişi D vitamininin sadece kemik için gerekli olduğunu zanneder Halbuki beyin, kalp, mide, pankreas, aktive T ve B lenfositler, prostat, meme, kolon, deri ve gonadlar gibi kemikteki mineral metabolizması ile doğrudan ilişkisi olmayan organlarda da D vitamini reseptörleri vardır Bültenimizdeki D vitamini ve hastalıklar dosyasında da belirtildiği gibi sadece kemik hastalığından (raşitizm ya da osteomalazi) korunacak kadar D vitamini almak yeterli değildir Daha hafif D vitamini yetersizliklerinde de romatoid artrit, mültipl skleroz, depresyon, şizofreni tip I diabet, obezite, konjenital anomali, anemi, otoimmün hastalıklar, immün yetersizlik, kalp yetersizliği ve çeşitli kanserler (yirmiye yakın) çok sayıda hastalık görülmektedir (17) Yapılan araştırmalara göre bütün Dünyada olduğu gibi Türkiyede de yaygın bir D vitamini yetersizliği vardır özellikle kadınlardaki oranlar %80lerin üzerine çıkmaktadır (18-24) Bunun başlıca nedeni çarpık kentleşme, dini nedenle örtünme ve üşütme korkusuyla kapalı giysiler giyme sonucu yetersiz güneşlenmedir Aşağıdaki tabloda kan seviyelerine göre D vitamini yetersizliğinin dereceleri görülmektedir Her laboratuvarın kendine ait ayrı bir değerlendirmesi olsa da gerçek yetersizliği anlamak için aşağıdaki tablo referans olarak alınmalıdır Tablo 1 D vitamini yetersizliğinin dereceleri (25nmol/L= 1ng/mL)Yetersizliğin derecesi25(OH) D vitaminiParathormon (PTH)
Ağır D vitamini yetersizliği
Orta D vitamini yetersizliği
Marjinal D vitamini yetersizliği
Gizli D vitamini yetersizliği
Normal

<125 nmol/L
<25 nmol/L
25-40 nmol/L
40-100 nmol/L
100-250 nmol/L

Yüksek (++++)
Yüksek (+++)
Yüksek (++)
Yüksek (+)
Normal
25 nmol/L ile 100nmol/L arasındaki değerler düşük olmasına rağmen bariz kemik hastalığına neden olmamaktadır Bu durum mevcut tehlikenin göz ardı edilmesine neden olmaktadır çünkü kemik hastalığı şekilde de görüldüğü gibi buzdağının sadece görünen kısmıdır Buz dağının görünmeyen bölümünde ise çok sayıda hastalık vardır Bugün anlattığımız araştırma ile buna solunum yolu hastalıkları da katılmıştır Ne yapmalı?Sadece rahitisten ya da osteomalasiden korunacak kadar minimal dozda D vitamini almak yetmezSağlıklı olmak için optimal dozda D vitamini almak gerekmektedir Optimal 25(OH) D vitamini düzeyleri 100 nmol/Lnin (40 ng/mLnin) üzerindedirYeteri kadar güneşlenenlerde takviyeye gerek yok (Sadece eller ve yüz açık ise: günde en az 30 dakika)Yeteri kadar güneşlenmeyenlerde 2000 İü/gün (D vit 3 damla: günde 15 damla) güvenli bir dozdur (çocuklar için 1000 İü/gün) Ciddi hastalığı olanlar daha sıkı takip edilmeli D vitamini düzeyi 100-250 nmol/L (40-100 ng/mL) arasında tutulmalıdır


09