Burun Kanaması Deyip Geçmeyin

Her yıl toplumun yaklaşık %5-10unda aktif bir burun kanaması meydana gelmekte ve burun kanamaları Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi hekimlerinin sık karşılaştığı acil durumlardan birisidir Yaş ve cinsiyet ayrımı yapmaksızın tüm insanlarda görülen burun kanamaları ile ilgili Hisar Intercontinental Hospital uzmanlarından Op Dr Tayfun Apuhan şu bilgileri verdi:
Burun kanamaları, birkaç damla gibi kısa süren kanamalardan, bol ve uzun süren kanamalara kadar geniş bir yelpaze içerisinde olabilir Ciddi burun kanamaları ise solunum yolunu etkilemesi, tansiyon düşmesi ve kalp krizine yol açabilen hipoksi gibi ölümcül sonuçlar nedeniyle hafife alınmamalıdır Burun kanamaları ön ve arka burun kanamaları olarak iki sınıfta ele alınır Ön burun kanamaları burun ön kısmından gelen kanamalardır Ayakta duran ya da oturan kişide burun deliğinden akan kanama şeklinde kendini gösterir Arka burun kanamaları burun arkasından olan kanamalardır Kanama genizden boğaza doğrudur Otururken veya ayakta dururken bile kanama boğaza doğru olur Hasta sırt üstü yattığında ön kanama bile olsa her iki yönde kanama olabilecektir Arka burun kanamaları kaynağın saptanmasındaki zorluk ve sıklıkla başka tıbbi sorunların eşlik etmesi nedeniyle hemen hekim tedavisi gerektiren ciddi durumlardandır
Hisar Intercontinental Hospitaldan Op Dr Tayfun Apuhan burun kanamalarının nedenleri ve tedavisi ile ilgili sorularımızı yanıtladı
Burun kanamasının nedenleri nelerdir?
Burun, oldukça yoğun ve yüzeyel damarlar içeren bir organdır Özellikle burun boşluğunu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı burna gelen damarların oldukça yüzeysel olduğu bir bölümdür Özellikle çocuklarda bu bölgede en hafif travmada bile kanama gerçekleşebilir Ayrıca kuru hava veya kış aylarında görülen kabuklanmalar da sıklıkla kanamaya neden olmaktadır
Lokal nedenler:
Burnun normal fizyolojisini bozarak damar hasarına ve kanamaya neden olurlar
Burun içi iltihapları
Buruna gelen darbeler
Burun karıştırmaları
Buruna sokulan yabancı cisimler
Burun içi ve sinüs tümörleri
Burun kemik kıkırdak eğriliği (septum deviasyonu)
Alerjik nedenler
Mevsimsel nedenler
Damarsal hastalıklar (Anevrizma gibi)
Ağır egzersizler
Sistemik nedenler:
Yüksek tansiyon
Kan hastalıkları (Kanama-pıhtılaşma bozuklukları, lösemi vs)
Barsak parazitleri
Hormonal bozukluklar
İdiopatik nedenler (Ayrıntılı incelemelere rağmen olguların % 10unda neden bulunamaz)
Burun kanaması varsa neler yapılmalı?
Burun ucundaki yumuşak kısmı başparmağınızla diğer iki parmağınız arasına alınız
Burnu parmakla sıkıştırılmış olarak yüzünüze doğru bastırın
Başınızı kalbinizden daha yüksek tutmaya dikkat ediniz
Baş öne meyilli ve dik olarak oturunuz, beş dakika böyle bekleyiniz
Burun ve yanağınıza buz tatbik ediniz (Bir plastik torba içine buz doldurarak)
Tansiyon kontrolü yapınız
Kanama durduktan sonra tekrar kanama gerçekleşmemesi için neler yapılmalı?
Sümkürmemeye dikkat ediniz
Yerden ağır bir şey kaldırmak ya da buna benzer zorlayıcı hareketler yapmayınız
Başınızı mutlaka göğsünüzden daha yukarda tutmaya çalışınız
Arka burun kanamalarının tanınması oldukça önemlidir Bu kanama tipi bir uzmanın takibini gerektirmektedir
Kanama durmuyor veya yeniden kanamaya eğilim gösteriyorsa,
Kanama nedeniyle yorgunluk ve halsizlik hissediliyorsa,
Kanamanız burun önüne kanamadan çok boğaz arkasına doğru oluyorsa Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına başvurunuz
Özellikle şiddetli burun kanamalarında genellikle ilk yapılan iş, sebebine bakılmaksızın kanamanın durdurulmasıdır Kanama durdurulduktan sonra sebebi konusunda bazı araştırmalar yapılmalıdır Sebebin araştırılmasında yapılması gereken ilk şey hastanın muayenesidir Birçok kez muayene ile sebep anlaşılır Şüphelenilen sebebe göre hekim tarafından ayrıntılı tetkikler yapılır
Burun kanamaları nasıl tedavi edilir?
Birçok burun kanaması kendiliğinden ya da hastanın burun ucunu tutması ve soğuk uygulaması ile durur Ancak bu şekilde durmayan kanamalar doktor müdahalesini gerektirir Hastaya yapılan müdahaleler esnasında hastanın rahatlatılması önemli yer tutar Özellikle yüksek tansiyonlu hastalarda daha da önem kazanır
Kanamayı durdurmak için yapılabilecek müdahaleler şunlardır:
İlaç tedavisi
Kimyasal koterizasyon: Ucunda gümüş nitrat tomurcuğu olan bir çubukla kimyasal koterizasyon yapılabilir Ancak kan hastalığı olan hastalarda etkili değildir
Elektrokoterizasyon: Bu yöntem günümüzde endoskopik görüntü ile uygulanmaktadır
Tampon konulması: Kanama diatezi olmaksızın koterizasyona yanıt vermeyen inatçı burun kanamalarında kanama odağına sponjel veya surgicel gibi lokal etkili ajanlar kullanılabilir Bununla kontrol edilemeyen kanamalarda ön veya arka burun tamponu uygulanabilir Tampon olarak antibiyotikli kremler sürülmüş ve ortasında hastanın nefes almasını sağlayacak hava yolunun bulunduğu tamponlar daha uygundur
Damarların bağlanması: Bu işlem bir ameliyattır ve hastanın hayatını tehdit edecek şiddette olan ve tampon konmasıyla durmayan kanamalarda kullanılır Kanamanın yerine göre belirlenen damar bazen sinüs içinden bazen de boyun açılarak bağlanır
Tanısal veya tedavi amaçlı anjiyografi veya embolizasyon yapılabilir
Tekrarlayan burun kanamalarında, kanama noktasının ve altında yatan nedenin bulunması tedavi şeklini belirleyen ana unsurdur
Op Dr Tayfun Apuhan
Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi
Hisar Intercontinental Hospital