Allerjinin Sebepleri Nelerdir?

Allerjik Hastalıklara Sebep Olan Allerjenler Nelerdir? Allerjik hastalıklara sebep olan allerjenler çok çeşitlidir Havada bulunan polenler, küf mantar sporları, ev tozu akarları, hayvan tüy ve deri döküntüleri gibi allerjenler, toplumda toz olarak bilinen allerjenlerdir ve solunum yollarında allerji yaparlar Besin maddeleri, yumurta, buğday, süt, fındık, fıstık gibi kuru yemişler, meyveler ve kabuklu deniz mahsülleri de ağız yolu ile vücudumuza girerek genellikle deride ve barsaklarda allerji yaparlar İlaçlarla olan allerji her organda görülebilir Bazı bitkiler ve kimyasal maddeler de derimize dokunduklarında temas allerjilerine sebep olurlar

Polenler Polenler (çiçek tozları) bitkilerin fertilizasyonu için gerekli olan yaklaşık 2-50 mikron çapında yuvarlak veya oval şeklinde çok defa sarı renkli germ hücreleridir Polenlerin hepsi allerji yapmaz Çiçek tozları deyince bazı hastalarımız evde büyüttükleri salon bitkilerinin, karanfil, gül gibi renkli ve kokulu çiçeklerin polenlerinin allerji meydana getirdiğini sanarlar Oysa bu tür bitkilerin polenleri genellikle böcekler ile taşındığından, ağır ve yapışkandırlar ve havada yaygın bulunmazlar Ancak hava ile yayılma özelliği olan, rüzgarla taşınabilen, hafif ve yapışkan olmayan polenlerin bazıları allerjik reaksiyonlara neden olabilirler



Bu tür polenler daha çok çevremizde yaygın olarak bulunan çayır, ot ve bazı ağaçların polenleridir Bu bitkilerin tek bir polen torbasından milyonlarca polen havaya yayılmakta ve rüzgarlar aracılığıle 300-400 km uzaklara taşınabilmektedir Bu sebeple çevremizdeki ufak bir bölgede bulunan ağaçların veya otların temizlenmesiyle bu polenlerden kurtulunması söz konusu değildir Rüzgar aracılığı ile taşınan polenlerin cins ve miktarı iklim şartlarına bağlıdır Bol yağışlı mevsimlerde havadaki polen miktarlarında da artış olur Dolayısıyla bu iklim koşullarının neticesindeki havadaki polen miktarına bağlı olarak kişinin şikayetleri de seneden seneye farklı olmakta dır Allerjiye sebep olan bitkilerin tür ve cinsleri de o bölgenin iklim şartlarına göre bölgeden bölgeye ve memleketten memlekete değişmektedir Memleketimizde de çeşitli iklim bölgeleri olduğu için bölgeden bölgeye tabii flora adı verilen bitkilerin tür ve cinsleri de farklıdır Bölgeden bölgeye, mevsimlere göre farklı bitki örtüsü olmakla birlikte bazı bitkiler özellikle çayır türleri tüm dünyada yaygın olarak bulunur

Küf Mantar Sporları Küf cinsleri ev içinde organik maddeler ve tabiatta bitkiler ve hayvanlar üzerinde yaşarlar Uygun hava şartlarında kendiliğinden çoğalırlar Ev hanımları mantarları, yemeklerin küflenmesiyle, bekletilen ekmeğin, peynirin, meyva ve sebzelerin üzerinde görebilirler Ancak mantar sporları 3-5 mikron büyüklüğünde olup polenlerden daha küçüktür Küf mantar sporları havaya yayılarak genellikle allerjik nezle ve bronşiel astmaya sebep olabilirler Mantar sporları evde rutubetli yerlerde bol miktarda bulunur ve allerjisi olan kişilerde yıl boyunca rahatsızlık meydana getirir Küf mantarlarının binlerce cinsi mevcuttur Bu küf mantarlarının hepsi allerjenik değildir Bazı küf mantarları faydalı olup enfeksiyonları tedavi ettiğimiz *****illin ve diğer antibiotikleri meydana getirirken, bazıları da şiddetli zehirli maddeler çıkarır, diğerleri bitki hastalıklarına sebep olmaktadırlar Küf mantarları çoğalmalarını havaya yaydıkları sporlar ile yaparlar Sporlardan çıkan filizlere misellium adı verilir Bunlar çoğaldıkları yerlerde yeşil, sarı, kahverengi veya siyah renkler oluştururlar



Mantarlar dünyada en hızlı büyüyen ve çoğalan canlılarıdır Küf mantar sporları polenlerin aksine hem çok miktarda spor havaya yayarlar hem de kışın karla örtülü günler dışında bütün sene boyunca çevremizde bulunurlar Yağmur, havanın ısı ve rutubet miktarı mantarların çoğalmasında etkili faktörlerdir Birçok mantar sporları nın havada bulunması havanın ısı ve nisbi nemine bağlı olarak mevsimden mevsime değişirken, bazan bu değişme gece gündüz arasında bile olmaktadır Bazı mantar cinsleri büyümeleri için bahar aylarını tercih ederken diğerleri yazın çok sıcak ve rutubetli günlerinde çoğalmaktadır



Örneğin Monilia grubu mantarlar çağalmaları için ilkbahar aylarını Alternaria ve Hormodendrum cinsi küflerde yaz aylarını tercih etmektedir Pullularia çayır ve meyva yaprakları üstünde çoğaldıkları için kış ayları hariç her mevsimde bol miktarda her yerde bulunmaktadır Mantarlar bilhassa ev içindeki organik eşyalar üstünde çağaldıklarından çok eşyalı ve çöplü ortamlarda fazla ve hızlı çoğalırlar Mantarların en çok sevdikleri ortamlardan biri de deniz kenarlarında bulunan yazlık evlerdir Haftalar hatta aylarca kapalı kalan bu evlere girildiğinde burnumuza gelen küf kokusu bu sporların ev içinde artarak havaya yayılmasından ileri gelmektedir

Ev Tozu Akarları Ev tozu içinde allerjik hastalıklara sebep olabilen pek çok allerjen olmasına rağmen bunların en önemlisi ev tozu akarlarıdır Akarlar (Dermatophagoides pteronyssinus) evlerimizin bilhassa yatak odalarımızın, yatak, yastık ve yorganlarımızın doğal sakinleridir Ancak mikroskop ile görülebilen 30-40 mikron büyüklüğünde böcek şekinde hayvancıklardır Bunlar en çok rutubetli ve sıcak ortamda bulunan yastık, yatak ve elyaflı mobilyalar içinde yaşar ve çoğalırlar Dişi akarlar bir defada 25-50 yumurta bırakır Bu yumurtalardan çıkan akarlar 3 haftada erişkin durumuna gelebilir Akarların belli başlı besinleri insan deri döküntüleri teşkil ederken su ihtiyaçlarını da hava içindeki rutubetten alırlar Bu hayvancıkların canlılarından başka ölmüş ve parçalanmış doku parçaları ve dışkıları da allerjendirler Her akarın günde 20-25 defa dışkı bıraktığı saptanmıştır

Hayvan Tüy ve Deri Döküntüleri



Evlerde beslediğimiz evcil hayvanların deri döküntüleri ve tüyleri de sıklıkla allerjik hastalıkların nedeni olabilirler Bu sebeple allerjik kimselerin evlerinde kedi, köpek, kuş gibi evcil hayvan beslenmesi sakıncalıdır Bu hayvanların diğer vücut salgıları ve dışkıları da allerjen etki yapabilmektedir



Kuştüyü yastıklar zamanla ufalanıp toz haline geldikçe solunum sistemine girmesi daha kolaylaşmaktadır Ayrıca bunlar mantar, bakteri ve evtozu akarları için uygun üreme vasatlarıdır Kediler köpeklere nazaran daha çok allerjeniktirler



Kedilerin tüyleri, tükrük ve deri döküntüleri de allerjenik maddeler içerirler Hayvan allerjenleri evlerin koltuklarından elbiselere yapışarak başka yerlere taşınabilirler Bu sebeple kediler evden uzaklaştırıldıktan sonra evdeki halı veya eşyaların çok iyi temizlenmesi hatta mümkünse değiştirilmesi gerekir

Besinler



Besin maddeleri bazı kimselerde ürtiker veya solunum yolu allerjik hastalıkları ortaya çıkarabilirler Bu allerjik hastalıklar basit bir bulantı, kusma olabildiği gibi anaflaktik şok gibi çok ciddi sonuçlar da doğurabilir



Allerjiye en sık sebep olan besinler, kabuklu deniz ürünleri, balık, fındık, fıstık, yumurta ve inek sütüdür Bunun dışında birçok besinler de değişik allerjik hastalıklara sebep olabilir Saf ve tabii besinlerin ortaya çıkardığı allerjik reaksiyonları suni besin maddelerin hazırlanmasında renk veya lezzet vermesi için konan çeşitli kimyasal katkı maddelerinin allerjileri ile karıştırmamak gerekirBu tür suni boyalı gıda maddeleri içeren besinler çok sık olarak allerjik hastalıklara neden olduğundan allerjik şikayetleri olan kişiler yememelidir

Diğer Allerjenler



Bu sayılan allerjenlerden başka böcekler bilhassa arı sokmaları, başta *****ilin olmak üzere diğer birçok ilaçlar zaman zaman allerjik reaksiyonlara neden olabilirler İlaç allerjilerinde sadece *****ilin, sulfamitler ve insulin için tedavi vardır, diğer ilaç allerjilerinde çözüm o ilacın bir daha alınmamasıdır Arı allerjilerinde ise aşı tedavisi ile %100 olumlu sonuç alınmaktadır

Kaynak: cocukkbb