Göz Sağlığı Ve Beslenme

Göz Sağlığı ve Beslenme

• A vitamini
• Karotenoidler
• Lutein – Zeaksantin
• C Vitamini
• Çinko
• Riboflavin
• Sarı Nokta Hastalığı
• Yaban mersini , Mısır ,Ispanak

Göz Sağlığı ve beslenme
Beslenme, insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini vücuduna alıp kullanabilmesidir İnsanların gereksinimi olan bu besin öğeleri: Proteinler, yağlar, karbonhidratlar, mineraller, vitaminler ve sudur

Kişinin gözünün karanlık ortama adaptasyonu özellikle de A vitaminini yeterli olması ile yakından ilişkilidir A vitamini yetersizliğinde keratomalasi, kseroz, Bitot Lekesi ve Kseroftalmi oluşabilirken, riboflavin yetersizliği korneada damarlanma, konjonktivit, fotofobi, gözlerde yanma ve kaşınmaya neden olabilmektedir

Pridoksin ( B6 Vitamini ) yetersizliğinde angular blefarit ve konjonktivit oluşur Esansiyel olan amino asitler, C vitamini ve niasin, lenslerinin sağlığını ve bütünlüğünü korurlar Son yıllarda n-3 yağ asitlerinden dekozahegzaenoik (DHA) asidin de retinada önemli miktarlarda bulunduğu tespit edilmiştir

Yaşlılarda diyete antioksidan vitaminlerin (Vitamin E, C ve Beta Karoten) ilave edilmesi yaşlılığa bağlı katarakt riskini azalttığı bildirilmektedir

A vitamini
Gözlerimizin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardım eder Gelişmekte olan ülkelerde A vitamini yetersizliği, çocukluk çağında körlüğün en önemli sebeplerinden biridir

A vitamini yetersizliğinde gözün üç bölümü etkilenir; retina, konjontiva ve kornea Retinadaki rod hücreleri A vitamini yetersizliğine karşı hassastır Dolayısıyla görme etkilenir Yetersizliğin devamı konjonktiva ve korneada kuruluğa “ kserosiz” neden olur Konjonktival kuruma “ Bitot lekesi” ile beraber görülürAntioksidan vitamin olan A vitamininin yeterli alımı katarakt riskini azaltır

Organizmamız A vitaminini mutlaka göz sağlığımız amaçlı beslenme kaynaklı almalıdır Kaynaklarında; hayvansal kaynaklı karaciğer, balık yağı, yumurta başta gelmektedir

Karotenoidler
Sarıdan kırmızıya renk veren yağda eriyen pigmentlerdir Genellikle lipid materyalde klorofil ile birlikte bulunur Kayısı, kantolop kavunu, mango, havuç, kırmızı ve yeşil biber ve tatlı patates ile birlikte koyu yeşil renkli olmalarına rağmen brokoli, marul ve ıspanak gibi sebzelerde karoten içermektedirlerBu sebzelerin bileşimindeki sarı ve turuncu renkli karoten, yapraklardaki klorofilin koyu yeşil rengi tarafından baskılanır

Dünyadaki tüm bitkilerin bileşimde 500’den fazla karotenoid olduğu bilinmektedir Bunlardan besinlerde bulunan 50 tanesi A vitaminine çevrilebilmektedir Sebze ve meyvelerde bulunan karotenoidlerden sadece birkaç tanesi analiz edilebilmiştir Bunlar alfa karoten, beta karoten, gama karoten, laykopen, lutein ve zeaksantindir

Majör bir karoten olan laykopen, domates ve ürünlerinde, pembe greyfurt ve karpuzda esas olarak bulunur Bunun dışında kuru kayısı, palmiye yağı ve kuşburnu püresinde de bulunmaktadır Bütün karotenler arasında oksijen ile en yüksek doyma oranına sahiptir ve plazma seviyesi ? karotenden daha yüksektirLaykopenin besin şeklinde tüketimi sadece kataraktın değil aynı zamanda diğer hastalıkların da başlangıcı ve ilerlemesinde koruyucu etki gösterir

Lutein – Zeaksantin
A vitamini aktivitesi göstermeyen karotenoidlerdir Vücutta en yoğun bulundukları dokular, gözle ilgili dokulardır Retina ve makülada 500 kat fazla bulunurlar Karaciğer dokuları, adrenal, adipoz pankreas ve böbrek diğer bulundukları dokulardır

Lutein ve Zeaksantin güçlü antioksidan etki göstererek;

Retina ve makulada yüksek frekanslı ışığa bağlı olarak oksidasyon fazladır Lutein ve zeaksantin retina ve makülada ışığa bağlı oksidasyonu azaltır

• Yaşa Bağlı Maküler Dejenerasyon (AMD) riskini azaltır
• Diğer retina dejenerasyonları riskini azaltır

Diyetle alınan Lutein ve Zeaksantinin x’i sebzelerden gelmektedir Ispanak (30 gramı 3659 mg lutein ve zeaksantin), semizotu, brokoli, mısır gibi sarı renkli sebzeler, portakal, kavun ve bu bitkisel kaynaklarla beslenen hayvanların ürünlerinde bulunur( yumurta sarısı )

C Vitamini
C vitamini bir antioksidan olarak B karoten ve E vitamini ile benzer yolları izleyerek vücudumuzu zararlı maddelerden korur C vitamininin en önemli farkı vücut sıvılarında serbest radikallere karşı savaşmasıdır Yağ dokusunda aynı etkiyi göstermez fakat suda çözünebildiği için vücudumuzda farklı bölgelere koruyucu etki gösterebilme yeteneğine sahip olmaktadır

Kaynakları genellikle yeşil sebzeler turunçgiller, çilek, domates, kuşburnu gibi yiyecekler olarak sıralanabilmektedir

Çinko
Çinko bir çok enzimin kofaktörüdür ve retina konsantrasyonunun içinde bulunur Retinadaki rolü tam olarak açıklanmamıştır, belki de Superoksit dismutaz ve katalazın kofaktörü olan çinkonun antioksidan fonksiyonuyla ilgili olabileceği belirtilmiştir
Çinko karanlığa adaptasyonda, kemik metobalizmasında, oksijen transportunda ve serbest radikal hasarına karşı korumada görev almaktadır

Riboflavin
Aynı zamanda B2 vitamini olarak da adlandırılan, suda eriyen B kompleks vitaminlerden biridir Işığa çok hassastır Işık temasında vitamin özelliğini kaybeder Riboflavin gözün ve derinin sağlığı için çok önemli bir vitamindir Yetmezliğinde gözde yanma ve kaşınma, ışığa hassasiyet, korneada vaskülarizasyon (damarlanma), yaygın seboreik dermatit, keylozis ve glossit oluşur

Riboflavinin en zengin kaynakları; et, süt, ve yumurta gibi hayvansal protein kaynağı yiyeceklerdir Yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve maya da iyi kaynakları arasında yer almaktadır

Sarı nokta hastalığında beslenme
Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı (makula dejeneransı), ileri yaşta görme kaybına en sık yol açan hastalıklardan biri Gözün retina (sinir) tabakasındaki sarı nokta, net görmemizi sağlayan bölge Bu bölgedeki problemler, görmenin kaybına yol açıyor

Sarı nokta hastalığının nedenleri arasında, yaşlanma, beslenme , sigara ve yüksek tansiyon yer alıyor

Gıdalara ek olarak alınan bazı vitamin ve minerallerin, sarı nokta hastalığınn ilerlemesini yavaşlattığı ispatlandı Sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatıcı etkiye sahip formulasyon şöyle:

C vitamini 500 mg
E vitamini 400 IU
Beta-karoten 15 mg
Çinko oksit 80 mg
Kuprik oksit 2 mg

Bu bileşim, ileri evrede yaşa bağlı sarı nokta hastalığı geliştirme azaltıyor

Yaban mersini , Mısır ,Ispanak

Yaban mersini,

Bitkisel ilaçlar arasında özellikle göz fonksiyonlarını desteklediği düşünülen Bilberry (Vaccinum myrtillus) meyveleri antosiyaninler ve flavonoitler gibi fenolik bileşikler bakımından zengin Ayrıca A vitamini aktivitesine sahip karotenoitler taşıyor Bilhassa Uzakdoğu ve İngiltere'de gece görüşünü kuvvetlendirdiğine inanılıyor İnanılıyor diyoruz, çünkü bu konudaki çalışmalar net bir sonuç ortaya koyamıyor Ufak çapta bazı çalışmalar ile ileri sürülen etkinlik bilimsel çalışmalar ile gözlenememiş Ancak konuya bilimsel açıdan yaklaşıldığında, bu tip bir olumlu etkinin tespit edilebilmesi oldukça zor görülüyor Yani net bir şekilde etkili veya etkisiz diye sonuç çıkarmak pek mümkün değil Bazı kaynaklarda İkinci Dünya Savaşı'nda gece bombalamaya çıkan İngiliz pilotlarının, infra-red görüş olanaklarının bulunmadığı o dönemlerde, gece hedefi iyi görebilmek için bilberry kullandıkları bilgisi yer alıyor Yapılan çalışmalar bitkinin meyvelerinin, zengin antosiyanin ve karotenoit içeriği nedeniyle, kuvvetli antioksidan etkisi bulunduğunu ortaya koyuyor

Mısır
Zeaksantin adlı bir bitkisel bileşim içerirBu madde yaşa bağlı olarak gelişen görme bozukluklarını azaltır

Ispanak
Antioksidan özelliği taşıyan A vitaminine dönüşen betakaroten içerir Sağlıklı gözler için gereklidir Katarakt ve diğer göz tabakalarının bozulmasına karşı lutein maddesi de içerirPişirdikten sonra hemen tüketin; beklemesi halinde içindeki yararlı maddeler toksik maddelere dönüşebilir