Çocuklarimizin Güvenini Artiralim

Çocugun sosyal gelismesi sürecinde gelistirdigi kisilik, en yakin çevresi yani anne-baba, kardesler ve ev içinde yasayan diger aile üyeleriyle yakindan iliskilidir Bu çevrenin çocuga gösterdigi olumlu ve olumsuz tepkiler, çocugun kisiliginin gelismesinde önemli rol oynar Söyle ki söylediklerine aldiris edilmeyen, fikrini belirtmeyen veya belirttigi zaman sürekli elestiriler alan ya da sürekli düzeltilen çocuk haliyle suskun, içine kapanik ve güvensiz veya huysuz ve saldirgan olabilir Buna karsilik, söyledikleri çok önemli olmasa da dinlenen, önemsenen, fikrini belirtmesine müsaade edilen; fikri çok geçerli olmasa da duyulan, sürekli elestiriye ugramayan çocuk ise daha güvenli, daha sosyal ve daha saglikli bir kisilik gelistirir

Çocugun güvenini artirmada önemli olan bes etken vardir:

1) Çocugun kendini ifade etmesine müsaade etmek, onu dinlemek, fikri önemli olmasa da dikkate almak, yani çocugu duymak

2) Çocuktan yasi, kapasitesi disinda davranislar beklememek (Örnegin, misafirlikte iki saat hiç kimildamadan uslu uslu oturmasini veya üç yasindaki bir çocugun üstünü hiç kirletmeden yemek yemesini ya da 7 yasindaki bir çocugun düzenli, bes vakit namaz kilmasini beklemek gibi)

3) Çocugun bazi küçük sorumluluklar yüklenmek isteyecegini bilip bunlari basarmasina müsaade etmek ve imkan saglamak

4) Çocugun çabasini övmek ve yüreklendirmek

5) Çocugun basarisizliklarini kisiligiyle bagdastirmamak, basarisizliklari birer ögrenme ögesi olarak görebilmesine yardimci olmak

Anne ve baba, çocugun yasaminda kendine davranis modeli olarak seçtigi ilk örneklerdir Çocuk her yaptiginda anne ve babasini taklit eder Söyle ki, anne baba saygisiz davraniyorsa, çocuk da iliskilerinde saygisiz olur, anne baba sürekli elestirici ise, çocuk da bir sey begenmeyen, huysuz bir kisi olmaya yönelir Ancak davranislari hosgörü, yasi çerçevesinde anlayisla kabul edilen çocuklar, kendilerini ve kisiliklerini daha rahat ifade edebildiklerinden, daha huzurlu ve güvenli bir kisilik gelistirirler

Çocugun güvenini artirmak ve kisiligini gelistirmek için ev içinde yapilabilecek basit yaklasimlari içeren bir arastirma özellikle su ilkeler üzerinde kurulmustur:

1Anne-babalar çocuklarin ilk ve en önemli ögretmenleridir Anne-babalar çocuklarda gelisen davranislarin temel örnekleridir Dolayisiyla çocuk bir görevin nasil yapildigini açikça görürse veya bir kisi ona gösterirse iyi ögrenir

2Kisi bir öz tanitimla dünyaya gelmez Öz tanitim önemli kisilerle olusan iletisim ve deneyimlerle olusur

3Çocuk deger ve basari hisleri duyabilmelidir Çocuk ögrenmedigi davranislarda basari gösteremez Ancak basarisizliklarina ragmen kendini olumlu bir kisi olarak algilayabilmeli yani sevildigini, kabul edildigini bilmeli ve basarisizliklarini kisiligi ile baglantili olmadan birer ögrenme ögesi olarak görebilmelidir

Anne-babalar yönlendirmelerle çocuklarda becerilerin gelismesine yardimci olanaklar olusturabilirler Çocuk deger ve önemini anne-babasinin kendisine gösterdigi sözlü ve sözsüz sevgi ifadelerinden anlar

4Yüreklendirme çocugun kendini degerli algilayabilmesi için çok önemlidir Yüreklendirme çocugun olumlu taraflarina dikkatini yöneltmekle baslar Çocugun davranislarinin olumlu yönlerini dile getirir, çocuga güveni belirtir Yüreklendirme, mükemmellik ve basari isteyecegine, çaba ve ilerlemeleri takdir eder Yüreklendirme, çocugu kendi oldugu için ve oldugu gibi kabul etme ve deger vermedir (Söyle olsaydin daha çok kabul ederdim, demek degildir)

Bu konuda unutulmamasi gereken çocuklarin ancak tekrarla ögrenebildikleridir Çocuklarin ögrenebilmeleri ve basarili olabilmeleri için tekrar sarttir Iste birkaç örnek:

Oyuncaklarini toplamak:

a) Örnekleme: Yapilmasi gerekeni örnekleyin ve olumlu bir öz tanitim ifadesi kullanin Anne veya baba çocukla birlikte oyuncaklari toplayacaklar Önce hangi oyuncaklari nereye koydugunuzu sözel olarak açiklayin: "Simdi büyük arabalari büyük kutuya koyacagim Kalemleri de kalem kutusuna yerlestirecegim Her seyi yerinde bulmak hosuma gidiyor Ben oyuncaklari güzel ayirip yerlestirmeyi biliyorum"

b) Yönlendirme: Çocuga ne yapmasi gerektigini açiklayin: "Simdi senin siran Küpleri küp kutusuna yerlestir Tamam Güzel oldu Simdi de kitaplarini kitapliga koy Oldu"

c) Yüreklendirme: Çocugu yüreklendiren olumlu ifadeler kullanin: "Oyuncaklarini gerçekten güzel topluyorsun Bu sekilde oyuncaklarini toplamaya devam etmen çok iyi oldu Hiç yorulmadim, her seyi yerinde görmek ne güzel oluyor" gibi

Baska bir örnek: Sevgi ifadelerini bulma oyunu

aÖrnekleme: Yapilmasi gerekeni açiklayin ve olumlu bir öz tanitim ifadesi kullanin: "Gel seninle 'seni seviyorum, çünkü' oyunu oynayalim Ben basliyorum: "Seni seviyorum çünkü gülümserken gözlerinin içi parliyor"

bYönlendirme: Çocuga ne yapmasi gerektigini açiklayin ve basarili olmasina yardimci olun: "Simdi senin siran Beni niçin sevdigini söyleyeceksin Sonra da ben sana baska bir nedenle seni sevdigimi söyleyecegim" Çocuk: "Seni seviyorum çünkü benimle oynuyorsun" Anne: "Seni seviyorum, çünkü"

cYüreklendirme: Çocugu yüreklendiren olumlu ifadeler kullanin: "Beni sevdigini söyleyince çok mutlu oluyorum", "Beni nedeniyle sevdigini söylemen çok hosuma gidiyor"

Ayni yöntemlerle yapilabilecek alistirma ve güven artirici oyunlar söyle olabilir: Masa hazirlama, çiçekleri sulama, çoraplari katlama, çekmeceleri düzeltme, resimlere bakarak hikaye anlatma, yatak toplama, bakkaldan alis veris yapma vb Bu gibi basit islere katkida bulunan çocugun el becerileri gelistigi gibi, kendine güveni de artar Bunlarin yaninda basarmanin ve aile büyügü tarafindan yüreklendirilip begenilmenin verdigi haz da çocugun kisiliginin gelismesine ve sorumluluk almasina yardimci olur

çok güzel bir konu
özellikle ;
basarisizliklarina ragmen kendini olumlu bir kisi olarak algilayabilmeli yani sevildigini, kabul edildigini bilmeli ve basarisizliklarini kisiligi ile baglantili olmadan birer ögrenme ögesi olarak görebilmelidir
bu çok önemli bence, çocuk sevilmeyi bir şarta bağlı olarak görmemeli

güven arttırmada en önemli şeyse, ilk basamak olarak ,çocuğun kendine güvenini kırmamak, çünkü zaten kendilerine doğal olarak bir güven besliyorlar arttırmayı beceremiyorsak en azından zarar vermeyelim

ve onu başkalarıyla karşılaştırmamak gerek , bu da kişiliğine oldukça zararlı