Benliğinize Ayna Tutmaya Var Mısınız?

Doğduğumuz andan itibaren, eğer ormana terk edilmiş vahşi bir çocuk değilsek, çevremizde hep insanlar var

İnsanların sosyal hayvan olduklarını ileri süren sosyal psikologlar, onlara elbette hakaret etmeye çalışmıyorlar Sosyal ortamların, kitlelerin, grupların ve kişiler ile etkileşim içinde olmanın ne kadar önemli olduğunun altını çizmeye çalışıyorlar Doğduğumuz andan itibaren, eğer ormana terk edilmiş vahşi bir çocuk değilsek, çevremizde hep insanlar var Her zaman ister istemez, sözlü veya sözsüz iletişim halindeyiz Bir çok farklı gruba dahil oluyor, değişik çevrelere giriyor ve her ortamda etkileşim içinde oluyoruz Yalnız olduğunu düşünen, son derece izole yaşayan bir insan bile “benlik” duygusunu bu iletişim ve etkileşimlerden oluşturuyor

Aslında iletişim teorisinin temel aksiyomlarının birinden söz ediyoruz: Eğer kişi bir ilişki içindeyse iletişim kurmadan edemez Yani hiçbir şey söylemeden tavana baksa bile, “söylediklerin beni ilgilendirmiyor” demiş olur En azından öyle demiş gibi algılanabilir İnsanlar bazen sahneye çıkar, sözlü veya sözsüz olarak mesajlarını iletirler Bazen de seyirciyle birliktedirler Olanları izleyerek, tepkileri ve geri bildirimiyle oyunu etkiler, şekillendirir ve oyunun devamına neden olurlar Bu koreografi ile oluşur kişinin benliği Üstelik bunun farkında da değildir Ona sorsanız, “ben buyum işte, ben hep böyleydim” diyebilir Sen nasıl birisin?
Bu sorunun cevabını kişi nasıl bulur?

Oturup düşünmüş olabilir ya da hiçbir şekilde buna kafa patlatmamış olabilir Ama elbette bir cevabı vardır ve kim olursa olsun bu cevap bir değer taşır Kendini tanıma, aydınlanma, iç yolculuğa çıkıp kendini keşfetmenin önemi hep vurgulanır Bu oldukça zor ve çaba gerektiren bir arayıştır Fakat bundan daha kolay olarak insan tek bir şey yapabilir Aynaya bakar Bu ayna, duvarda asılı olan değil her gün her etkileşimde başka kişilerin ona tuttuğu aynadır Amerikalı hümanist sosyolog Charles Cooley bu “ayna benlik” kavramını ilk ortaya atan kişidir

Ona göre “ayna benlik” kavramında üç önemli unsur var:

1 - Başkalarına nasıl göründüğümüzü kafamızda canlandırırız

2 - Bu canlandırdığımız görüntünün başkaları tarafından nasıl yargılandığını canlandırırız

3 - Bu canlandırdığımız yargılar ile benliğimizi oluştururuz

Bu şekilde hakkımızdaki düşüncelerimiz aslında başkalarının bizim hakkımızda ne düşündüklerini düşünmemiz ile oluşmuş olur Böylece mesele; “Senin gözünde ne isem, ben oyum” şeklinde formüle edilir Tabii ki bu tek bir kişinin yargısı hakkındaki düşüncemizden oluşmuyor

Hayat boyu karşılaştığımız ve özellikle çocukluk döneminden itibaren algıladığımız her tepki ile oluşan bir benlik duygusu bu Özellikle çocukluk dönemi dedim çünkü kişinin kimlik oluşturması ve benlik duygusu bu dönemlerde oturmaya başlıyor Hemen altını çizmek gerekiyor: Burada sözü edilen; başkalarının mutlak ve gerçek yargısı değil algıladığımız tepkilerden bizim vardığımız yargılar ya da yorumlar

Bir şey anlatırken birinin gülmesi, kişinin “ben komik birisiyim” düşüncesini içleştirmesine yol açarken, başka bir kişiye “ben yeterince zeki değilim, komik oluyorum” düşüncesini çağrıştırabilir Bir kişi kendini iyi hissederken diğeri hayat boyu zeki olmadığı düşüncesinin verdiği özgüven sorunuyla boğuşup durabilir İşin daha da kötü tarafı; artık içselleştirdiği bu düşünce ile çevresinde bu düşünceyi çağrıştıran ne hareket ve etken varsa onu algılamaya başlar Algıdaki seçicilik ile cımbızla çeker gibi zaman geçtikçe aptal olduğuna dair “kanıtlar” artar Sonuçta çoğu insan bu şekilde hayatını sürdürür durur ve belki de asla sebebini sorgulamaz Kendimizle ilgili inançlarımız, ne yazık ki, “gerçeklere” ve “doğrulara” dönüşür

Bu bağlamda aslında kendimiz hakkında oluşturduğumuz düşüncelerin bazen yanlış yargılar, yanlış anlaşılmalar ve doğru olmayan inançlardan oluştuğunu görebiliriz Yani kendimize dair bütün düşüncelerimiz aslında birer illüzyon mu demek oluyor? Hayır, yalnızca benliğimizin algılamalarımız ve yorumlarımızla oluştuğunu ve bunun dışında da bir anlamı olmadığını söylemiş oluyoruz

(Alıntıdır)