Meditasyon

1 Meditasyon

Meditasyonun Amacı :


Meditasyon yapmak sessiz, sakin olmak ve farkındalığı arttırmak için bilinçli bir çaba göstermektir İnançlarınız ne olursa olsun, meditasyon bir başka düzeydeki gerçekliği algılamamızı sağlayabilir Meditasyonu ister bir dua, ister derin düşünce arayışı olarak ya da bilinç arayışı olarak görün, meditasyon kişinin var olma duygusunu hisssetmesini sağlayan bir tür derin ve sessiz gözlem sürecidir Varlığı hissetmekle, insanın içinde ve çevresinde olan bitenlerle yoğun bir biçimde ilişkiye geçmesidir (Peter Kelder, Tibetin Gençlik Pınarı, İkinci Kitap)



Temel yöntemler :


Bununla birlikte, en genel anlamda ele alınırsa, başlıca iki çeşit meditasyon yöntemi vardır:


1- Konsantrasyon yöntemi:


Dikkatin tek bir noktada toplanmasına dayanır Zihnin konsantre olduğu bu nokta, soyut bir düşünce, bir mandala, bir yantra (bir geometrik biçim), bir koan (bilmecemsi Zen soruları), bir mantra (bir ses, sözcük, cümle veya şarkı), bir mum alevi, solunum kontrolü veya bir başka şey olabilir Konsantre olunan şey hangi düşünce ya da hangi konuysa, dış uyaranlardan etkilenmemeyi becererek ve zihne girmeye çalışan konu-dışı fikirleri geri göndererek o konu üzerinde derin ve ayrıntılı bir biçimde ve zorlanmadan düşünmek söz konusudur Bununla birlikte konuyla ilgili bilinmesi gerekli noktalar varsa, bunların zihinde biçimlenmesine izin verilir Bu şekilde, tek konudan ilham alınarak yeni şeyler öğrenilebilir Düşünce kendi konusunun dışına kaçmak eğilimini gösterir göstermez, derhal müdahale edilerek, sükunetle, ilk konuya yeniden dönülür Esas olan, konuyla ilgili yeni sezgileri alabilmektir, henüz bilinmeyen hakikat ve kavramların zihin alanında yer bulabilmelerini sağlamaktır


Meditasyon sırasında gözlerin kapalı bulunmasının daha iyi sonuç verdiği bilinmektedir Bir ses, bir sözcük, bir cümle veya bir şarkı biçimindeki mantraların tekrarının, özellikle meditasyonun sürekliliğini sağlayan monoton bir uyaran olması bakımından yararı bulunmaktadır Ayrıca, kimilerine göre, bazı mantralar ses titreşimleri yoluyla yaratılan birtakım tesirlerle de meditasyoncuya yararlı olmaktadırlar Mantralar dinlere göre ve bir üstadın öğrencisi hakkındaki kişisel belirlemelerine göre değişirler Meditasyoncu, düşünürken aklına başka şeyler gelirse, sükunetle mantrasını tekrar eder ve ana konuya geri döner Kısaca, meditasyonda mantra bir anahtar gibi kullanılır


2- "Bilinç ayrışması" olarak adlandırılan ikinci yöntem ise, ne olup bittiğini tarafsız bir gözlemle izleme yöntemi olarak açıklanabilir Bu yöntemin en tanınmış şekli Zen'deki zazen uygulamasıdır Bu ikinci yöntemin Uzakdoğu'da kullanılan bir başka biçimi de şöyle açıklanır: Önceden kararlaştırılmış, konsantre olunacak herhangi bir konu yoktur, zihnin düşüncesiz kalması, boş tutulması gerekir Meditasyon ilerledikçe zihni boş tutabilme süresi de uzar Bu boşluk sırasında zihne ilham gelmesi söz konusu olur Zihne gelen tesir bazen ruhsal tekâmül düzeyi yüksek varlıklardan gelir Zihnin sükunetle boş bırakılmasının amacı içte sezgisel olarak belirebilecek bu tesirlere yer ayırmaktır Bu tür sezgiler insana diğer zamanlarda da gelmekle birlikte, meditasyon halinde daha kolay, daha açık, daha güçlü ve daha özgün halde gelirler



Meditasyon’un Doğulu ve Batılı tarafından yorumlanma farkı Meditasyon günümüzde aşağı yukarı her ülkede uygulanmaktaysa da kökeni ve en yaygın uygulandığı yer Doğu’dur Doğu’da özellikle mistisizm bünyesinde yer alan meditasyona bazıları mistik meditasyon adını verir Doğu’daki mistik meditasyon genellikle inzivaya çekilmenin, çileciliğin, sıkı perhiz gibi sert disiplin uygulamalarının bulunduğu ortamlarda söz konusu olmakta ve uzun süren periyotlar halinde yapılmaktayken, Batı’da meditasyon genellikle günlük yaşamın bir parçası olarak ele alınmakta ve günde bir ya da iki kez, yaklaşık yarımşar saatlik süreyle yapılmaktadır Batılılar, meditasyonu genellikle şifa, streslerden kurtulma, rahatlama, yaratıcılık, başarı, psişik güçlerini geliştirme, ilişki, kendine güven duyma gibi amaçlarla yaparlar Meditasyonun Batı’daki yaygın biçimi Hinduizm ve Budizm kökenli tekniklerden türetilmiş olup Batı’da 1960'lardan itibaren popülerlik kazanmıştır



Dinsel sistemlerde meditasyon


Budist meditasyon üçlü bir eğitim sistemi içermektedir: Bu üç aşama arınma (sila), konsantrasyon (samadhi) ve idrak etme (punna) olarak adlandırılır Öğrenci, işe arınmayla başlar; sıkı bir çileci disiplini izler ve ardından, duyumsal algılarının az çok farkında olmasına rağmen, dış uyaranların düşüncesini etkilemesine izin vermeme becerisini öğrenir Bu beceriyi kazanabilmiş olmaya "zihinsel olgunluk" (sati) denir

Taoist meditasyonda solunum kontrolüne daha çok önem verilir ve meditasyon birtakım aşamalara erişebilme ustalığı olarak kabul edilir En ileri aşama, soluk alıp vermenin söz konusu olmadığı, "cenin solunumu" diye adlandırılan aşamadır Nabzın durduğu bu noktada meditasyoncu Taoist meditasyonun en aydınlık biçimi ve son hedefi olduğu belirtilen "Büyük Sükunet" haliyle şuuru "aşar"

Tibet'in spiritüel eğitim yolunda, meditasyon, algılayarak bilgi edinme (okuma, çalışma ve okunanları dinleme), kontamplasyon ve meditasyon biçiminde üç adımlı bir sistemin üçüncü adımıdır Öğrenci çaba harcayarak bilgi edindikten sonra, öğrendikleri hakkında kontamplasyon yapar ve bunlardan çıkardığı özetleri şuuruna aktarır Bir başka deyişle, önce çaba harcayarak bilgiyi öğrenme, sonra kontamplasyon yoluyla bilgiyi gözlemleme ve inceleme ve nihayet bunları yüksek şuurda özümleme şeklinde üç aşamalı bir spiritüel öğrenim söz konusudur

Zen meditasyonunda amaç, kişinin, ruhsal deneyimlerle, öz varlığına ve yüksek şuuruna erişmesidir Konsantrasyon objesi, iki temel zen sisteminden birinde, koan denilen, yanıtı aranan, şiir biçimindeki bilmecelerdir

Meditasyon uygulamalarına çeşitli biçimler altında, Sufilik ve Musevilik'te de rastlanır

Hintli mistik Osho meditasyona çok büyük bir katkı yaparak dinamik meditasyon tekniklerini oluşturmuştur Modern insanın yaşadığı dinamik ve çok boyutlu hayat ve onun ritmi meditasyonun geleneksel yöntemleriyle günümüz insanı tarafından uygulanmasını zorlaştırmaktadır Bu nedenle Osho Batının terapi yöntemlerinden esinlenerek ve onları meditasyona entegre ederek meditayson tekniğine Buda'dan beri en büyük katkıyı yapmıştır

"Transandantal Meditasyon" (TM) denilen sistem ise, Hintli Maharishi Mahesh Yogi tarafından geliştirilmiş, kişisel mantra’ların kullanıldığı bir meditasyon sistemi olup, 1960'lı ve 70'li yıllarda Batı’da geniş bir izleyici kitlesi edinmiştir


Yoga'da Meditasyon


Eklenti 3150

Meditasyon düşüncesiz farkındalık konumudur O konumdayken dikkatinizi geçmişe ya da geleceğe, yani gerçekten uzağa götürecek hiçbir düşünce yoktur Kişi düşünmediğinde dikkati sadece şu anı deneyimler Şu an tek gerçektir çünkü orada ne bitmiş olan geçmiş vardır ne de gelecek Fakat meditasyon uyku ya da trans konumu değildir çünkü meditasyon'da kişi kendi yaşadığı deneyimlerin tamamen farkındadır Ve o saf farkındalık konumunda kişi içindeki sonsuz huzur, neşe ve sevgi kaynağı olan ruhunu hissetmeye başlar Meditasyon konumunda kişinin dikkati sürekli yedinci çakranın -- Sahasrara'nın -- yer aldığı başın üstündedir Yoga burada gerçekleşir Yani kişinin Kundalinisinin her yanı saran Kosmos'un gücüyle birleşmesi Bu da başın üstünde serin bir esinti olarak hissedilebilir Hafiflik ve barış konumunu hissetmeye başladığınızda sadece gözlerinizi kapatın ve düşüncelerinizi seyredin Düşüncelerinizi kontrol etmeye ya da onları durdurmaya çalışmayın Kundalininiz yükseldiğinde ve alnınızın hizasındaki altıncı chakradan geçtiğinde düşünceleriniz kendiliğinden duracak ve siz kolayca düşüncesiz farkındalık konumuna, yani meditasyon konumuna gireceksiniz Fakat bu sadece Kundalininiz uyandıktan, yani aydınlanmanızı aldıktan sonra mümkün olur


Meditasyon, yoganın temel taşlarından biridir Yoga ile ulaşılacak, evrenle birleşip bütünleşme haline meditasyon uygulaması olmadan gelmek mümkün değildir Bu meditatif hal aslında pek çok dinin pratikleri içinde yerini bulmuş bir uygulamadır Örneğin, İslam Sufizminde benzer uygulamalara sıklıkla rastlanmaktadır ki, en bilinen örnek “sema” meditatif hal sağlanmadan uygulamada devamlılığın kolay kolay gerçekleşmeyeceği bir çalışmadır Yogada uygulanan mantraları, yani kutsal sözleri tekrarlayarak gerçekleştirilen meditasyonun sufizmdeki karşılığı “zikir”dir Uygulamada solunuma ya da sema veya duaya odaklanma gibi farklılıklar olsa da, meditatif hale geçildiğinde karşılaşılan fizyolojik değişimler aynıdır Bunu yanında her iki meditasyon esnasında da kişilerin neşeli, güçlü duygular, zamansızlık hissi, farkındalıkta artış, zihinsel dinçlik, iyi olma hissi ve genel gevşeme hissettiklerini ifade ettikleri görülmektedir


Meditasyon, uygulayıcısı tarafından kendi kendine ve kendi içsel varoluşunda keşfedilecek nihai noktayı hedefler Bu ise konsantrasyonun (dhrana) ötesinde bir haldir (dhyana) ve konsantrasyonun devamlılığı sonucunda oluşan düşüncesiz kalma ile başlar Dolayısıyla bu kendine kendine ulaşılması gereken hal için şüphesiz çok çeşitli yöntem ve teknikler gelişmiştir Bunlardan sık rastlanılanları belli bir objeye konsantre olunarak, solunma konsantre olunarak, belli bir mantranın(kutsal sözün) tekrarı ile, düzenli ses, müzik ya da tınıların dinlenmesi ile vb şekilde gerçekleştirilen meditasyonlardır


Taoizmde Meditasyon


Eklenti 3151


Taoist meditasyon uygulaması Çi'nin beden kanallarında dolaştırılmasını içerir Küçük Döngü meditasyonu veya Işığın Döndürülmesi meditasyonunda nefes ile çi'nin bedenin arka ve ön yüzlerinde döndürülmesi amaçlanır




Budizm'de Meditasyon



Eklenti 3152



Farklı kutsal figürlerin toplandığı bir Tibet Budist MandalaTibet Budizminde Meditasyon: Tibet Budizminin genel pratiklerinde olduğu gibi meditasyon uygulamalarında da Tanrı, Tanrıça gibi kutsal imgeler ve mantra denilen kutsal kelime ve ifadeler kullanılır Örneğin Tanrıça Arya Tara üzerine yapılan meditasyonda Arya Tara'nın görüntüsü hayal edilir Mantra tekrarlarıyla birlikte Tara'nın sağ elinin yaptığı mudrada baş ve işaret parmaklarının oluşturduğu daire üzerine yoğunlaşılır ve bu noktadan kutsal bir ışık hüzmesinin çıktığı hayal edilir Arya Tara'nın tebessüm ettiği ve daha sonra tam bir ışık olup kişinin bedeninin içine çekilip yok olduğu hayal edilir Tibet Budizminde kişi Guru'su üzerine de meditasyon yapmaktadır Bu tip bir meditasyon örneklerinden birinde kişinin başının üzerinde farklı renklerde lotüs çiçeği ve üzerinde manevi rehberini vajra pozisyonunda oturur şekilde hayal etmesi istenir Gurusuna çeşitli yakarılar sunan kişi gurusunun başının tepesinden beyaz bir ışık hüzmesinin çıktığını ve kendi başının tepe noktasından girerek kendisini tüm fiziksel olumsuzluklardan arındırdığını hayal eder Daha sonra gurunun boğazından çıkan kırmızı ışığın kendisine geldiğini ve sözlerindeki olumsuzluklardan arındırdığını, kalbinden çıkan mavi ışığın kendi kalbine girerek tüm zihinsel engellerden arındırdığını ve en son gurunun bedenin her noktasından çıkan çeşitli renklerdeki ışıkların kendi bedenine girerek bedenini, sözünü, zihnini arındırdığını hayal eder


Kabbalada Meditasyon :


Kabbalada Tanrı'nın isimleri, sıfatları, simgeleri, Tevrattan ifadeler, İbranice harfler, bilgelik ağacı, kullanılarak meditasyon yapılır Örneğin Kabalacı birlik anlamına gelen Echad kelimesini uzatarak söyler ve özellikle son harfi vurgulayarak düşüncesini onun üzerine yoğunlaştırır




Tasavvufta Meditasyon



Eklenti 3153



Mevlevilerin Sema ritüeliTasavvufta meditasyon çeşitli şekillerde gerçekleştirilir Bazı tarikatlarda meditasyon, mürşit denilen manevi rehberin fiziksel görüntüsü ve ondaki ilahi ışığı imajine etmekle bazı tarikatlarda zikir esnasında zikirde kullanılan kelimelerin ışıklı bir şekilde hayal edilmesiyle, bazı tarikatlarda murakabe adı altında kalp üzerine dikkati yoğunlaştırmakla gerçekleştirilir Tasavvuf öğretisine göre zikir, sema, murakabe, rabıta ile yapılan tefekkür pratikleri manevi kılavuzun (mürşit) rehberliği altında ve seyr-i süluk denilen sufi ezoterik yoluna inisiye olan salik tarafından gerçekleştirilmelidir Belirli pratikler için halvet denilen yalnızlığa çekilmek, öncesinde veya pratik esnasında oruçlu olmak vs gibi şartlar aranabilmekte, pratikler esnasında karşılaşılan durumlar için kılavuza danışılması ve onun önerilerine uygun olarak çalışmanın devam ettirilmesi istenebilmektedir



Meditasyonun faydaları



Meditasyonun pozitif etkileri hakkında yazmadan önce, aslında en büyük pozitif etkinin meditasyonun kendisi olduğunu belirtmemiz gerekir Bu da, kişinin meditasyonda hissettiği neşe konumu o kadar derin ve tatimin edicidir ki, kişi herhangi bir başka etkiye bakmaz, kişi sadece kendi iyiliği için meditasyon yapar Ancak, aynı zamanda, meditasyonun yaşamımızın her alanında pozitif bir etkisi vardır Nedeni, meditasyon yapan bir kişinin sübtil sistemi (Çakraları ve enerji kanalları) temizlenir ve dengeye gelir ve böylece bütün yaşam dengeye gelir ve mutluluk ve huzurla dolar Meditasyonun en basit etkisi, sağlığın düzelmesidir Ancak burada, meditasyonun bir tedavi tekniği olmadığını ya da alternatif tıp olmadığını vurgulamak önemlidir Her şey çok basittir: sağlıklı olmak için, kişi sağlıklı bir yaşam sürmelidir Ancak, "sağlıklı yaşam" sadece uygun fiziksel koşullar demek değildir, daha derin anlamda çakraları temiz tutmaya yardım eden bir yaşam şeklidir Ve meditasyonun yaptığı kesinlikle budur Çakralar bir kez temiz olduğu zaman, baktıkları kontrol ettikleri organlara yeterli enerjiyi sağlarlar Ve böylece, organlar sağlıklı hale gelir ve fiziksel rahatsızlıklar kaybolur Tedavi edilemez diye düşünülen hastalıkların sadece birkaç ay içinde tedavi edilmesine sıkça rastlanır Aslında, bunda mucizevi bir şey yoktur: meditasyon ve içgözlem (bunlar Sahaja Yoga'nın iki temel yaklaşımıdır) yoluyla kendimizi düzeltirken, açgözlülük, ihtiras, öfke, vb gibi düşmalarımızdan da kurtuluruz Çakraların dilinde, bu, çakralarımızın temizlendiği anlamına gelir Ve, sonuç olarak, kişi fiziksel, akılsal ve duygusal olarakta sağlıklı hale gelir


Meditasyonun diğer bir pozitif etkiside, günlük hayatımıza getirdiği dengedir O denge sonucu, kişi ne iş yaparsa yapsın, onu daha iyi yapar ve daha çaba harcar Böylece, kişi işte daha başarılı olur Ve bu başarı çok sıkı ya da çok fazla çalışarak değil ancak işi daha iyi yaparak kazanılır Düzenli olarak meditasyon yapan kişi, işinden neşe duyar ve bu, kendinizi tüketmeden başarılı olursunuz Benzer şekilde, ailemiz ve sosyal ilişkilerimizde gelişir çünkü meditasyon yapan bir kişi diğerlerinde hatalar bulmak yerine kendine bakma davranışını kazanır Dahada fazlası, böyle bir kişi, diğerlerine karşı daha pozitif bir davranış içinde olur ve onlarla tartışmak yerine insanlara yardım eder


Meditasyon bütün çakraların açılmasına ve temizlenmesine yardım ettikçe, onların esas kaliteleri kendilerini göstermeye başlarlar Böylece, kişi, masum, yaratıcı, cömert, korkusuz, sevgi dolu ve affedici hale gelir Biz hepimiz bu kalitelere sahip olmamız gerektiğini biliyoruz ancak onlar vaaz vermekle ya da kitaplar okuyarak geliştirilemezler Çakraların temizlenmesi kendi içimizde yer alması gereken gerçek bir süreçtir Ve, meditasyon sırasında olanda kesinlikle budur Bu çalışma, kişi meditasyon yaparken yedinci çakraya-Sahasrara'ya yükselen Kundalini enerjisi tarafından yapılır Sadece Kundalini yükselip altıncı çakrayı-Agnya'yı geçerken, kişi düşüncelerin üzerinde meditasyon demek olan düşüncesiz farkındalık konumunun içindedir



Meditasyon üzerine araştırmalar



Meditasyonun hem zihinsel bir aktivite hem de bu aktivitenin ardından ulaşılan bir “bilinç hali” olduğu 1970’lerde yapılan çalışmalarda ortaya koyulmuştur Yapılan çalışmalarda meditasyon yapanlarda tıpta mevcut olan uyku, uyanıklık ve rüya bilinç düzeylerinden farklı bir dördüncü bilinç düzeyi gözlenmiştir


Yapılan bir başka araştırma da ise meditasyonun beyin dalgaları üzerinde etkileri araştırılmıştır Buna göre denekler üç grupta toplanmış, ilk grubu meditasyon yaparak kutsal kitaplarda ifade edilen kriterleri sahip olanlar, ikinci grubu meditasyon yaparak kendi bilinçlerinde gelişme gözleyenler ve üçüncü grubu ise hayatlarında meditasyonu hiç denemeyen denekler oluşturmuştur Meditasyon esnasında beyin dalgaları ölçülen deneklerden elde edilen sonuçlar göstermiştir ki bilinçte rahatlamış/medite olmuş düzeye erişen her denekte beyinlerinin ön loblarında (frontal lobe) alfa dalgalarının yükseldiği gözlenmiştir


Budist rahipler üzerinde yapılan bir çalışmadaki bulgular, düzenli meditasyon yapan bu rahiplerin dikkat, hafıza, öğrenme ve bilinç algısı gibi zihinsel süreçlerin dahil olduğu “gama dalgası” aktivitelerinde daha gelişmiş olduklarını göstermiştir