Meditasyon Ve İman

Meditasyon her ne kadar "Uzak Doğu Öğretilerine" dair bir ibadet olarak lanse edilse de gerçekte öyle değildir Eğer ayetlere ve hadislere bakacak olursanız, Cenabı Allah’ın, müminlerin kendisine yaklaşması için bu ibadeti yapmalarını açık bir şekilde söylediğini göreceksiniz Meditasyon, Uzak Doğudan çıkmış olması onun yanlış olduğu manasına gelmez Tarihin bir döneminde onlara açılmış bir konudur, bizlerin bu ibadeti doğru bir şekilde değerlendirip kullanılması gerekir Ancak ne yazık ki, Müslümanların geneli Uzak Doğuya seyahat edip gelen bazı sofuların etkisinden kalarak Meditasyonun en yanlış biçimlerini İslamiyet’in içine zikir ve tefekkür olarak sokmuşlardır ( Rabıta, 3000 - 5000 Allah çekmek, boncuklu tesbihlerle çakraları - letaifleri açmaya çalışmak gibi tamamen Uzak Doğunun yoz zikir ve tefekkür biçimlerinden ithal edilmiş yanlış Meditasyon ve mantra biçimleridir)

O zaman soru şu : “Meditasyonun doğru biçimi nedir?”

Şeyhimiz İbni Teymiyye bu konu hakkında şunları söylüyor :

Tasdik, zikir ve bunu hafızada canlı tutmak, ilmi ve yakîni kemale erdirir

Bu bakımdan ashabı kiramdan olan Ömer b Habib şöyle demiştir:

"Allah'ı zikretmemiz, O'na hamdetmemiz ve O'nu tesbih etmemiz, imanımızın artmasıdır Gaflete düşmemiz, unutup verilen emirlere kulak asmamamız ise, imanın eksilmesidir"

Durum onun dediği gibidir Muaz b Cebel, arkadaşlarına:
"Birlikte oturalım da, bir süre bile olsa iman edelim" derdi
Yüce Allah da şöyle buyurmaktadır:
"Kalblerine bizi anmaktan yana gaflet verdiğimiz, heva ve heveslerine uymuş, işinde haddini aşmış kimselere de itaat etme" (Kehf, 28),
"Sen öğüt verip hatırlat, çünkü öğüt ve hatırlatma mü'minlere faydalıdır" (Zariyat, 55)

Yüce Allah bir başka yerde de şöyle buyurmaktadır:
"Korkan kimse öğüt alacaktır Oldukça bedbaht olan kimse ise ondan kaçınacaktır" (A'la, 10-11)
Diğer taraftan insan daha önce bildiği şeyleri hatırlayıp gereğince amel ettikçe, bundan önce bilmediği şeylerden farklı başka şeylerin bilgisini de elde eder
Allah'ın isimlerinin ve ayetlerinin anlamları konusunda önceden bilmediği şeyleri bilir Nitekim seleften gelen bir rivayette şöyle denilmiştir:
"Her kim bildiği şeylerle amel ederse, Allah ona bilmediklerini de öğretir"
Bu her mü'minin kendi nefsinde tesbit edebildiği bir durumdur
Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğu sahih olarak sabit olmuştur:
"Rabbini zikreden kimseyle Rabbini zikretmeyen kimsenin benzeri, hayat sahibi olan kimseyle ölü kimsenin benzeri gibidir" (Buhârî, Deavât, 67)

Yüce Allah da şöyle buyurmaktadır:

"Ayetleri karşılarında okunduğu zaman da bu onların imanlarını artırır" (Enfal,2)
Çünkü bu ayetler onlara, bundan önce bilmedikleri şeyleri öğretir ve böylelikle bilgilerini artırır Bu ilim gereğince de amellerini artırır Daha önce unuttuklarını hatırlatarak imanlarını artırır Bu hatırlatma sebebiyle de amellerini artırır İşte kulların dıştaki ve içlerindeki tanık oldukları ayetlerde de durum böyledir

Beyan olunur ki, Tirmizi'nin de rivayet ettiği gibi; zikrin en gerçek ve efdali:
"Lâ ilahe illallah" dır
Tirmizi'nin ve diğer muhaddislerin zikrettiği hadis-i şerifşöyledir:
"Zikrin en efdali "la ilahe illallah", duanın en faziletlisi ise "Elhamdülillah" dır" (İbn Mace Edeb: 55; Tirmizi Deavat: 8)
Muvatta ve diğer hadis kitaplarında Ubeydullah oğlu Talha'dan rivayet edildiğine göre, Allah'ın Rasulü şöyle (sav) buyurmuştur:
"Benim ve benden evvel gelen Rasûllerin söylediklerinin en faziletlisi:
"Lâ ilahe illallahu vahdehu lâ şerike lehu lehü'l-mülkü ve lehü'l-hamdü ve huve alâ külli şey'in kadîr"dir" ("Allah (cc)'tan başka ibadete layık hiç bir ilâh yoktur O (birdir) tektir ve (eşi) şeriki yoktur Mülk ve hamd O'nundur O her şeye kadirdir")(Malik, Muvatta, Kurlen: 20)
Her kim zan ve iddia ederse ki bu, avam halkın zikridir, havasın (ileri sûfilerin) zikri müfred isimdir Halbuki bu zamir ismidir Yani, zikir yalnız "Allah" kelimesinden ibarettir derse, bunu söyleyenler, sapıtmış, fahiş bir hataya düşmüş ve yoldan çıkmış olurlar
Bazılarının, Allahu Teâlâ'nın:
"Sen, "Allah" (o kitabı indirdi) de, sonra onları bırak, bâtıl dedikodularında oynaya dursunlar" (En'am: 6/91)
ayetini alıp da iddialarına delil getirmeleri, bunların en açık ve büyük yanılgılarıdır
Çünkü ayetteki "Allah" ismi, istifhamın, yani sorunun ve acabanın cevabındaki emirde zikredilmiştir Ki ayetin evveli:
"Musa'nın nur ve insanlara hidayet olarak getirdiği kitabı kim indirdi?"
şeklindedir Ayetin arka kısmında da "Allah de" denmektedir Böylece yurakıdaki soruya cevap verilmiş olmaktadır Yani, "Musa aleyhisselâmın getirdiği kitabı Allah indirdi de" denmektedir Tek olarak "Allah" demek değildir bu "Allah" ismi (müpteba) başlangıç, haberi de sorunun delalet ettiği cümledir Mesela:
Sana kim geldi? diye sorulduğu zaman, cevaben Zeyd denildiği gibi
Sonra tek bir isim, ister şahıs zamiri, isterse gayb zamiri olsun, tam bir kelam ve mana ifade eden bir cümle değildir Yani, "Allah Allah Allah", "hu hu hu" kelimeleri tam bir anlam ifade eden kelime değildir
Bu çeşit tek kelime ne iman, ne küfür, ne emir, ne nehiy ifade etmez
Bu tarz (çeşit) zikri, selefden ve ashabdan hiç bir kimse yapmamış ve Allah'ın Rasûlü (sav) de yapılmasını söylememiş, meşru kılmamıştır
Bir tek özel ya da sıfat isimini zikretmek, kalbde bir (marifet) bilgi meydana getirmez ve kişiyi faydalı biri yapacak hale sokmaz Sadece kalbe mutlak bir tasavvur verir vebir kımıldama meydanagetirir ki, bu tasavvurun üzerine ne menfi ve ne de müspet hiçbir fikir bina edilmez
(Yani, Allah, Allah, Hu, Hu, deyince, hiçbir mana kasdedilmiş olmaz Fakat, "Lâ ilahe illallah" deyince, "Allah (cc)'tan başka ibadete layık hiç bir ilâh olmadığı" ifade edilmiş olur)
Bizatihi mana ifade etmez, kalbe bir bilgi ve marifet kazandırmaz ise, böyle bir zikir faydasız ve boşuna yapılmış olur
Şeriat ise, bizatihi (tek başına) manalar ifade eden zikirleri meşru saymıştır Başka kelimelerle destekli değil, (sadece) bizzat kendisi bir mana ifade etmesi lazımdır, fayda verecek zikirlerin
Şüphesiz, bu çeşit tek isim, "Allah, Allah; Hu, Hu" zikrine devam edenlerin bazısı çeşitli "ilhada" (dinsizliğe), çeşitli "ittihada" (vahdet-i vücuda, Allah (cc) ile mahlûkatı birleştiren, ikisini aynı şey sayan itikada) düştüler Ki, bazı şeyhlerin söylediği rivayet edilen:
" Nefyi(yok) ile isbat arasında ölmekten korkuyorum" sözleri bu kabilden sözlerdir Yani, "La ilahe illallah" derken, "la ilahe", ( (ibadete layık) hiçbir ilah yoktur) deyip, "illallah" (ancak (ibadete layık) Allah vardır) demeden ölürsem, kafir olarak ölüp giderim diye korkarım denmek istenmektedir Bir başka deyimle işte bu korkudan dolayı, sadece "Allah" "Allah" derim denmeye getiriliyor
İşte böyle bir te'vil sakattır Zira bu sözün korkunç bir hata olduğu apaçıktır Ve asla böyle bir söze iltifat ve itibar edilemez Çünkü ameller, hareketler niyetlere göre olmaktadır
Allah'ın Rasûlü (sav) bir sahih hadisde can çekişmekte olan bir kişiye:
"Lâ ilahe illallah" kelâmı şerifini telkin etmeyi emretmiş ve:
"Bir kimsenin son sözü "La ilahe illallah" olursa, cennete girer" buyurmuştur (Müslim, İman: 53-154)
Eğer bu mübarek cümle zikredilmesi mahzurlu bir cümle olsaydı; o, söylerken her an ölmesi beklenen bir kimseye telkin edilmez, kötü bir şekilde ölmesine meydan verilmez ve bu kelâmın yerine müfred bir isim telkin edilirdi
Özetle: yalnızca (münferid) tek isim olarak, "Allah, Allah; Hu, Hu; Hay, Hay, diye zikretmek sünnetten çok uzak, bid'atın en içinde ve şeytanın dalâletine (sapıklığına) en yakın düşen bir faaliyettir:
Çünkü bir kimse, "ya hu, ya hu"; veya "hu, hu" (Ey O, Ey O; veya O, O,) dediği zaman, bu zamir (O zamiri) ancak kalpten geçen anlama, manaya göre şekil alır Yani kalbinde tasavvur ettiği şeye ait (uygun) olur Kalp ise, bazen iyi düşünür, bazen ise kötü
Füsus sahibi Muhyiddin-i Arabî bir kitap yazarak adını "Kitabu'l-Hu" koymuştur!
Bunlardan bazısı Âli İmran süresindeki yedinci ayet olan "Ve mâ yâ'lemu te'vilehu illallah"ın manasını "Lehu" isminin tevilini Allah (cc)'tan başka kimse bilmez şeklinde tefsir etmiştir Halbuki ayetteki "hu", yukarıda geçen müteşabih ayetlere ait olan zamirdir
Ayetin manası ise, "O müteşabih ayetlerin tevilini(gerçek manasını) Allah (cc)'tan başka kimse bilmez" şeklindedir Her ne kadar bütün müslümanlar, hatta aklı başında bütün insanlar böyle bir iddianın apaçık bir bâtıl olduğunda ittifak etmiş iseler de, yine de bunlardan birisine şöyle dedim:
"Eğer bu, sizin dediğiniz gibi olsaydı,ayeti kerimede "Te'vilehu" diye bitişik yazılmaz da; "Te'vile-hu" diye münferid (ayrı) yazılırdı
Kur'an'da Allah Teala şöyle buyurmaktadır mealen:
"Hem Rabbinin ismini zikret, hem de yalnız O'nu yücelt" (Müzemmil: 73/8)
"Yüce Rabbinin ismini tesbih (tenzih) et"(A'la: 87/1)
""Temizlenen (zekat vererek malını temizleyen) ve rabbinin ismini zikredip de namaz kılan şüphesiz felaha ermiştir" (A'la: 87/14)
"Azim olan Rabbinin ismini tesbih et" (Vakıa: 56/74)
Bunların benzeri ayeti kerimelerde emredilen zikirlerin tek isim olarak (Allah, Allah) gibi yapılması iktiza etmez (gerekmez) Çünkü, Allah Rasulü'nün sünnetinde sabit olmuştur ki:
"Azim olan Rabbinin ismini tesbih et" (Vakıa: 7) ayeti kerimesi nazil olduğu zaman, Allah'ın Rasûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
"Bunu secdenizde yapınız" (Ebu Davud ve Ahmed) diye emir buyurmuştur
Bunun üzerine müslümanlar için rükuda:
"Sübhane rabbiye'l-azim" (azim olan Rabbimi tesbih ve tenzih ederim) secdede:
"Sübhane rabbiye'l-a'lâ" (Yüce olan Rabbimi tesbih ederim) diye zikir ve tesbih eylemek sünnet kılınmıştır
Sahih olan rivayete göre Allah'ın Rasûlü (sav)rükûunda aynen (yukarda zikrettiğimiz tesbihi söylüyordu) "sübhane rabbiye'l-a'lâ" diyordu Bunda bütün müslümanlar ittifak etmişlerdir
Hülâsa; (Demek ki), yüce olan Rabbin ismini tesbih etmek ve Allah (cc)'ın ismini zikretmek emri tek isim olarak, "Allah Allah" şeklinde değil de, tam bir mana ifade eden cümle halinde (yüce rabbimin ismini tesbih ederim) şeklinde tatbik olunmuş ve sünnet kılınmıştır
Nasıl ki bir sahih hadis-i şerifde de Allah'ın Rasûlü şöyle buyurmaktadır:
"Kur'an-ı Kerimden sonra en faziletli kelâm:
"Sübhanallah, vel-hamdülülah ve lâilahe illallahu vallahu ekber (Allah'ı tesbih ve tenzih ederim Hamd Allah'a mahsustur Allah (cc)'tan başka ibadete layık hiç bir ilâh yoktur Allah her şeyden büyüktür) kelâmıdır" (Buhari, iman: 19; Müslim, Edeb: 12; Tirmizi, Deavat: 127; İbn Mace, Edeb: 56; Ahmed: 5/10-11-20-21)
Diğer bir sahih hadis-i şerifde şöyle buyrulmaktadır:
"İki kelime vardır ki, dilde hafif, fakat mizanda, keyfiyette ağır ve Rahman'a göre sevgilidir Bunlar: Sübhanallahu ve bihamdihi, sübhanallahilazim" (Buhari, Deavat: 65; Tevhid: 58; Müslim, Deavat: 31; Tirmizi, Deavat: 59; İbn Mace, Edeb: 56; Ahmed: 2/232)
Başka bir sahih hadisde şöyle buyurulmuştur:
"Her kim günde yüz defa;
"Lâ ilahe illallahu vahdehu lâ şerike lehu, lehü'l-mülkü ve lehu'l-hamdü ve hüve alâ külli şeyin kadir" (Allah (cc)'tan başka ibadete layık hiç bir ilâh yoktur, O birdir, şeriki yoktur; mülk O'nun, hamd O'nundur; O herşeye kadirdir) derse;
Allah o kimseyi o gün şeytanın şerrinden emin kılar, ta akşamlayıncaya kadar, kendi gibi veya kendinden fazla söyleyenden başka hiç kimse o adamdan daha faziletli olamaz" (Buhari, Deavat: 54; Bedil-Halk: 10; Müslim, Zikir: 28; Tirmizi, Deavat: 61)
Başka bir hadisde de şöyle buyurulmuştur:
"Her kim günde yüz kere:
"Subhanallahi ve bihamdihi sübhanallahilazim" (hamd ile Allah'ı tesbih ve tenzih ederim; azim olan Allah noksanlardan münezzehdir) derse o kimselerin hataları silinir isterse deniz köpüğü kadar olsun" (Buhari ve Müslim)
Malik'in (Allah (cc) ondan razı olsun) "Muvatta" isimli hadis kitabında rivayet edilen bir hadisi şerifde Allah'ın Resulü (sav) şöyle buyurmaktadır:
"Ben ve benden önceki nebilerin söylediği en faziletli kelâm:
Lâ ilahe illallahu vahdehu lâ şerike lehu, lehü'l-mülkü ve lehu'l-hamdü ve hüve alâ külli şeyin kadir" kelamıdır"
İbni Mace'nin ve diğerlerinin sahih hadis kitaplarında Allah'ın Rasûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
"Zikrin en efdali ve faziletlisi "lâ ilahe illallah"; duanın en faziletlisi "Elhamdülillah" dır"
Zikir ve dua konusunda bunlara benzer hadis-i şerifler çoktur
Kur'an-ı Kerim'de de birçok ayet-i kerime zikir ve duayı talim ve beyan buyurur Fakat hiç birinde bir tek ismin zikredilmesi gerektiği söylenmemiş böyle bir şey emredilmemiştir Emredilen bütün zikirler ya cümle halinde, veya tek başına bir anlam taşıyan (mana ifade eden) kelâmlardır
Müslümanlara namazlarında, ezanlarında, bayramlarında bir tek ismin zikredilmesi emredilmemiştir Hepsi, söylenmesi gerek bütün kelamlar, (ancak ve ancak tam mana ifade eden cümlelerdir) mutlaka bir anlamı tam olarak ifade etmelidir
Mesela müezzin;
"Allahu ekber Allahu ekber, eşhedü enlâ lâ ilahe illallahu ve eşhedu enne Muhammeden Rasûlüllah" demektedir
Namazda ise;
"Allahu ekber, sübhane rabbiye'l-azîm, sübhane rabbiye'l-alâ, semiallahu li-menhamide, rabbena leke'l-hamd, ettehiyyatü lillahi",
ve hac yapmakta olanın;
"lebbeyk Allahumme lebbeyk" ve diğer ibadetlerimizdeki bütün zikirler hep bir mana ifade eden cümleler halindedir Allah (cc) böyle emretmiştir Hiçbirinde, tek bir ismin veya zamirin zikredilmesi emredilmemiştir
Hülâsa, maksadımız, anlatmak istediğimiz şudur:
Allah (cc)'ı zikretmede şüphesiz meşru kılman kelimeler tam mana ifade eden kelimelerdir Buna kelam ismi verilir (Kelâm, en az iki kelimeden ibaret cümlelerdir)
Bu çeşit zikir; (kalpleri takviye eder ve kalbin sahibine iyi işler yaptırır) Kalblere fayda verir, onunla sevab ve ecir hasıl olur (Böylece insana sevap ve mükafat kazandırır) Kalbleri Allah (cc)'a, marifetine, muhabbetine ve haşyetine çeker,cezbeder (büyüklüğü karşısında boyun eğmeye zorlar)
Bu çeşit zikir ile daha nice yüksek arzular ve büyük maksatlar hasıl olur (Bu çeşit zikirde burada sayıp dökmeye imkan bulamadığımız nice faydalar vardır)
Bu isterse "Allah, Allah" gibi tek isim, isterse "hu, hu" gibi zamir olsun, (üstün önderlerin) hassların ve ariflerin zikri olduğu şöyle dursun, bu çeşit (tek isim veya zamirle yapılan) zikirlerinhiçbir aslı esasıyoktur
Tam aksine bu çeşit zikir, çeşitli dalâlet ve bid'atlara vesile ve vahdet-i vücud ve ilhâd (zındık) ehlinin fasit hallerine ve tasavvurlarına, niyetlerine bir vasıtadır Bunlar hakkındaki fikirlerimiz başka yerlerde beyan edilmiştir (bu kitabın başka satırlarında ifade edilmiştir