Yüzellilikler |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yüzellilikler![]() Sevr Antlaşmasını imzalamak üzere Paris Barış Konferansına giden Osmanlı heyetinin İtilaf Devletlerine ait bir savaş gemisinin güvertesinde çekilmiş fotoğrafı Resimde fes giyen Damat Ferit Paşa'nın sağında Şura-yı Devlet Reisi Rıza Tevfik, solunda Maarif Nazırı Bağdatlı Hadi Paşa ve Bern sefiri Reşat Halis yer alıyor Bu dört kişi diğer 150'liklerle birlikte Türk vatandaşlığından çıkarıldılar![]() Yüzellilikler, Türkiye Cumhuriyeti'nden Kurtuluş Savaşı sonrası sürgün edilen ve yeni yönetimin düşman işbilirkçisi ilan ettiği muhalifler listesine dahil olan Türk vatandaşlarının adıdır ![]() İçişleri bakanlığı tarafından oluşturulan ilk liste başlangıçta 600 kişiden oluşmakta idi Ancak Lozan Antlaşması'nın bir maddesinde sürgün edilecek insanların sayısının 150'yi geçmeyecek şeklinde öngörmesi üzerine bu liste ilk önce 300 ardından da 149 kişiye indirilmiştir 150’likler adı verilen ve 23 Nisan 1924 tarihinde Bakanlar Kurulu ve T B M M ’nin oturumunda saptanan bu listeye 1 Haziran 1924 tarihindeki kararla "Köylü Gazetesi" sahibi Refet Bey de eklenerek kesin şekliyle 150 kişi olarak kabul edilmiştir![]() 28 Haziran 1938 tarihinde, 150'liklerin yurda girmelerini engelleyen yasa kaldırılsa da başta Çerkez Ethem olmak üzere pek çok muhalif ve saltanat taraftarı geri dönmemiştir Günümüzde bile bu listenin 600 kişilik hali açıklanmamıştır Yüzellilikler listesi şu şekildedir: Padişah 6 Mehmet Vahdettin'in maiyeti1 Kiraz Hamdi - Yaver-i Has2 Zeki - Hademe-i Hassa Kumandanı3 Kayserili Şaban Ağa - Hazine-i Hassa Müfettişi4 Şükrü - Tütüncübaşı5 Şerkarin Yaver6 Yaverandan Erkan-ı Harp Miralay Tahir7 Seryaver Avni8 Eski Hazine-i Hassa Müdürü ve Defter-i Hakani Emini RefikKuvve-i İnzibatiye'ye dahil kabine üyeleri 9 Ürgüplü Mustafa Sabri Efendi - eski Şeyhülislam10 Ali Rüşdi - eski Adliye Nazırı11 Cemal Artin - eski Ziraat ve Ticaret Nazırı12 Cakacı Hamdi Paşa - eski Bahriye Nazırı13 Rumbeyoğlu Fahrettin - eski Maarif Nazırı14 Kızılhançerli Remzi - eski Ziraat ve Ticaret NazırıSevr Anlaşması'nı imzalayanlar 15 Hadi Paşa - eski Maarif Nazırı16 Rıza Tevfik Bölükbaşı - Şura-yı Devlet eski Reisi17 Reşat Halis - Bern eski sefiriKuvve-i İnzibatiye'ye dahil kabine üyeleri 18 Süleyman Şefik Paşa - Kuva-i İnzibatiye Başkumandanı19 Bulgar Tahsin - Şefik Paşa'nın yaveri, süvari yüzbaşısı20 Miralay Ahmet Refik - Kuvve-i İnzibatiye Erkan-ı Harbiye Reisi21 Tarık Mümtaz - Kuvve-i İnzibatiye Mitralyöz kumandanı ve Damat Ferit Paşa’nın yaveri22 Ali Nadir Paşa - Kuvve-i İnzibatiye Kumandanlarından İzmir Kolordusu Kumandanı23 Kaymakam Fettah- Kuvve-i İnzibatiye mensuplarından ve Nemrut Mustafa Divanı Harp üyesi24 Çopur Hakkı - Kuvve-i İnzibatiye mensuplarındanMülkiye ve Askeriyeden 25 Gümülcineli İsmail - eski Bursa Valisi26 Konyalı Zeynelabidin - ayandan27 Fanizade Mesut - eski Cebelibereket (Osmaniye) Mutasarrıfı28 Miralay Sadık - Hürriyet ve İtilaf Fırkası lideri29 Bedirhani Halil Rahmi - eski Malatya Mutasarrıfı30 Giritli Hüsnü - eski Manisa Mutasarrıfı31 Nemrut Mustafa - eski Divan-ı Harp Reisi32 Hulusi - Uşak Belediye Reisi33 Hain Mustafa - eski Adapazarı Kaymakamı34 Hafız Ahmet - eski Tekirdağ Müftüsü35 Sabit - eski Afyonkarahisar Mutasarrıfı36 Celal Kadri - eski Gaziantep Mutasarrıfı37 Adanalı Zeynelabidin - Hürriyet ve İtilaf Katibi Umumisi38 Vasfi Hoca - Mülga Eski Evkaf Nazırı39 Ali Galip - eski Harput Vali Vekili40 Ömer Fevzi - eski Bursa Müftüsü41 Ahmet Asım - eski İzmir Kadı Müşaviri42 Natık - eski İstanbul Muhafızı43 Adil - eski Dahiliye Nazırı44 Mehmet Ali - eski Dahiliye Nazırı45 Salim Mirimiran - eski Edirne Valisi ve Şehremini Vekili46 Hoca Rasihzade İbrahim - Kütahya’da Yunanlılara Mutasarrıflık etmiştir47 Abdurrahman - Adana’da Fransız işgalinde Vekillik etmiştir48 Ömer Fevzi - eski Şarkikarahisar mebusu49 Adil - Mülazım, işkenceci namıyla maruf50 Refik - Mülazım, işkenceci namıyla maruf51 Şerif - eski Kırkağaç Kaymakamı52 Mahmut Mahir - eski Çanakkale Mutasarrıfı53 Emin - eski İstanbul Merkez Kumandanı54 Sadullah Sami - eski Kilis Kaymakamı55 Osman Nuri - Bolu Mutasarrıfı ve Dahiliye Nezareti eski Dava VekiliÇerkes Ethem ve Avanesi 56 Çerkes Ethem57 Çerkes Reşit Bey - Çerkes Ethem'in kardeşi58 Çerkes Tevfik Bey - Çerkes Ethem'in kardeşi59 Eşref Kuşçubaşı60 Hacı Sami - Eşref Kuşçubaşı'nın kardeşi61 İzmirli Küçük Ethem - yüzbaşı, eski Akhisar kaymakamı62 Düzceli Mehmetoğlu Sami63 Burhaniyeli Halil İbrahim64 Susurluk'tan Demirkapılı Hacı AhmetÇerkes Kongresi'ne murahhas olarak iştirak edenler 65 Hendek kazasının Sümbüllü köyünden Bağ Osman66 İbrahim Hakkı - eski İzmir Mutasarrıfı67 Sait Beraev68 Tahir Berzek69 Adapazarı'nın Harmantepe köyünden Maan Şirin70 Söke Ereğlisi'nin Teke köyünden Kocaömeroğlu Hüseyin71 Adapazarı'nın Talustanbey köyünden Bağ Kamil72 Hamte Ahmet73 Maan Ali74 Kirmastı'nın Karaosman köyünden Harun Reşit75 Eskişehirli Hızır Hoca76 Bigalı Nuri Bey oğlu İsa77 Adapazarı'nın Şahinbey köyünden Lampat Yakup78 Gönen'in Bayramiç köyünden Kumpat Hafız Sait79 Sait - İzmirli davavekili80 Şamlı Ahmet NuriPolisler 81 Tahsin - İstanbul Polis eski Müdürü82 Kemal - İstanbul Polis eski Müdür Muavini83 Ispartalı Kemal - Emniyetiumumiye Müdür Muavini84 Hafız Sait - İstanbul Polis Müdüriyeti Birinci Kısım eski Başmemuru85 Şeref - İstanbul Polis Müdüriyeti Birinci Şube eski müdürü86 Hacı Kemal - Arnavutköy Merkez eski Memuru87 Nedim - Şişli Komiseri88 Fuat - eski İzmir Merkez Memuru, Edirne Polis Müdürü ve Yalova Kaymakamı89 Yolgeçenli Yusuf - Adana’da Polis Memuru90 Sakallı Cemil - Unkapanı Merkez Eski Memuru91 Mazlum - Büyükdere Merkez eski Memuru92 Fuat - Beyoğlu eski İkinci KomiseriGazeteciler 93 Mevlanzade Rıfat - Serbesti Gazetesi sahibi, Hürriyet ve İtilaf üyesi94 Sait Molla - Türkçe İstanbul Gazetesi sahibi95 İzmirli Hafız İsmail - İzmir Müsavat Gazetesi sahibi ve eski muharriri, Darülhikmet üyesi96 Refik Halit Karay - Aydede Gazetesi sahibi ve Posta Telgraf eski Müdür-ü Umumisi97 Bahriyeli Ali Kemal - Bandırma Adalet Gazetesi sahibi98 Neyir Mustafa - Edirne’de Teemin ve Elyevm, Selanik Hakikat Gazetesi sahibi99 Ferit - Köylü Gazetesi eski muharriri100 Refii Cevat Ulunay - Alemdar Gazetesi sahibi101 Pehlivan Kadri - Alemdar Gazetesi sahibi102 Fanizade Ali İlmi - Adana Ferda Gazetesi sahibi103 Trabzonlu Ömer Fevzi - Balıkesir İrşad Gazetesi sahiplerinden104 Hasan Sadık - Halep Doğru Yol Gazetesi sahibi105 İzmirli Refet - Köylü Gazetesi sahibi ve müdürüDiğer şahıslar 106 Tarsuslu Kamilpaşazade Selami107 Tarsuslu Kamilpaşazade Kemal108 Süleymaniyeli Kürt Hakkı109 İbrahim Sabri - Şeyhülislam Mustafa Sabri Hocanın oğlu110 Bursalı Cemil - Fabrikatör111 Çerkes Ragıp - meşhur İngiliz casusu112 Haçinli Kazak Hasan - Fransız işgalinde zabit113 Süngülü Davut - eşkıya reisi114 Binbaşı Çerkes Bekir115 Necip - Fabrikatör Bursalı Cemil’in kayınbiraderi116 Ahmet Hulusi - İzmir eski Umur-u İslamiye Müfettişi117 Uşaklı Madanoğlu Mustafa118 Gönen’in [uzakçı köyünden Yusuf oğlu Remzi119 Gönen’in Bayramiç köyünden Hacı Kasım Oğlu Zühtü120 Gönen’in Balcı köyünden Kocagözün Osman oğlu Şakir121 Gönen’in Muratlar köyünden Koç Mehmet oğlu Koç Ali122 Gönen’in Ayvacık köyünden Mehmet oğlu Aziz123 Gönen’in Keçeler köyünden Bağcılı Ahmet oğlu Osman124 Susurluk Yıldız köyünden Molla Süleyman oğlu İzzet125 Gönen’in Muratlar köyünden Hüseyin oğlu Kazım126 Gönen’in Balcı köyünden Bekir oğlu Arap Mahmut127 Gönen’in Rüstem köyünden Gardiyan Yusuf128 Gönen’in Balcı köyünden Ömer oğlu Eyüp129 Gönen’in Keçeler köyünden Talustan oğlu İbrahim Çavuş130 Gönen’in Balcı köyünden Topallı Şerif oğlu İbrahim131 Gönen’in Keçeler köyünden Topal Ömer oğlu İdris132 Manyas’ın Bolcaağaç köyünden Kurhoğlu İsmail133 Gönen’in Keçeler köyünden Muhtar Hacı oğlu İshak134 Marmara'nın Kayapınar köyünden Yusuf oğlu İshak135 Manyas’ın Kızlık köyünden Ali Bey oğlu Sabit136 Gönen’in Balcı köyünden Veli oğlu Selim137 Gönen’in Çerkes Mahallesi’nden Makinacı Mehmet oğlu Osman138 Manyas'ın Değirmenboğazı köyünden Kadir oğlu Kamil139 Gönen’in Keçidere köyünden Hüseyin oğlu Galip140 Manyas'ın Hacıyakup köyünden Çerkes Sait oğlu Salih141 Manyas’ın Hacıyakup köyünden Maktul Şevket’in biraderi İsmail142 Gönen’in Keçeler köyünden Abdullah oğlu Deli Kasım143 Gönen’in Çerkes Mahallesi’nden Hasan Onbaşı oğlu Kemal144 Manyas’ın Değirmenboğazı köyünden Kadir oğlu Kamil’in biraderi Kazım Efe145 Gönen’in Kızlık köyünden Pallaçoğlu Kemal146 Gönen’in Keçeler köyünden Tuğoğlu MehmetVİKİPEDİ |
|
|
|