07-17-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sivil Mimari Ve Konutlar...
Sivil mimari ve konutlar
Gotik dönemde pek çok şato inşa edilmiş, savaş sanatının gelişmesinebağlı olarak bunlar da zaman içinde değişmiş ve gelişmiştir
Manastır ve hastane yapıları
Manastır kiliseleri dışında kalan manastır yapıları her ne kadar dinseldünyaya ait olsalar da, işlevleri bakımından bunlar sivil mimarlığadaha yakındır Citeaux rahiplerinin manastır kiliseleri XII yy’ınortasından itibaren en karakteristik örnekleri sunar Özellikl FontenayManastır Kilisesi’nde (Cbte-d’Or) rahipler meclisi salonu ve keşişlerodası, bir dizi sütunla birbirinden ayrılan iki sahna bölünmüş tür İzleyen yüzyılda genel yapı değişme miş, ama Pierre de Montreuil’eatfedilen Paris Saint-Martin-des Champs yemekhanesinde olduğu gibimimarlık zarifleşmiştir

Yinede en dikkate değer uygulama, 1203-1228 arasında Mont-Saint-Michel’inkuzey yamacına yapılmış olan, çok katlı, tonozlu, granit yapıdır Manastırların bezemesi de kiliselerinkine paralel olarak gelişmiş ve içavluya bakan pencereler, camları olmadığı halde, tıpkı kiliselerinpencereleri gibi kayıtlı olarak yapılmıştır
Hastanemimarlığı da, özellikle hasta koğuşlarında yeni teknikleri hızlabenimsemiştir Angers’deki Saint-Jean Hastanesi (1170- 1180), şişkintonozları taşıyan ince sütunlarla ayrılmış birçok sahna bölünmüştür Daha sonraları, Tonnerre (XIII yy sonu) ve Beaune (1443’tekurulmuştur) hastanelerinde bu bölümlemeden vazgeçilmiş ve salonlarınahşap kaplamalı, büyük beşik tonozlar la örtülmesi tercih edilmiştin
Özel konutlar ve sivil yapılar
XIII yy başlarında) bugüne kadar korunmuş az sayıdaki özel evler (Gluny,Saint-Giles-du Gard) roman estetiğine sadık kalmıştır Tek tük görülentonozlu salonlar bir yana bırakılırsa, taşıyıcı yapı ahşaptır XIII veXIV yy’ların sivil mimarlığı, daha çok sayıda örnek bulunmasınedeniyle daha iyi tanınmaktadır Bu, Garcassonne’un aşağı kenti (1247)ve özellikle de Aziz Louis tarafından 1241’e doğru inşa ettirilenAigues-Mortes gibi «yeni kentler»in kurulduğu dönemdin Gordes’da veyaProvins’de evler, kırık kemerli pencere dizileri ve sivri kemerliçapraz tonoz örtülü mahzenleriyle günümüze ulaşmıştır Ayrıca,personelin oturduğu hizmet yapılarının gelişmesi büyük kamu yapılarınıninşaasına yol açmıştır: Italya’da Siena Belediye Sarayı (1289-1309),Belçika’da Brugge Belediye Sarayı ve büyük hali ve Ypres BelediyeSarayı (1304-1380, 1915’te yıkılmıştır)
Askeri mimarlıkXIII yy’dan önce gotik estetiği ve tekniklerini benimsememiş, bunlarınkullanımı yalnız mahzenlerin ve kimi salonların tonoz örtüleri ve kirıkkemerli pencereleriyle sınırlı kalmıştır Mimari yapının esasınıbelirleyen, gotik sanatla doğru dan bağlantılı olmayan savunmagerekleridir Çok erken bir tarihte dizi kolonlu, tonozlu salonlarıbenimsemiş olan piskoposluk saraylarının (Meaux, 1150’ye doğru; Sens,1240’a doğru) özel durumu bir yana bırakılırsa, bu türün kentlerdeki endikkate değer uygulamaları XIV yy’dan kalmadır En güzel örnekAvignon’da ki Papalık Sarayı’dır Burada eski bölüm (1335-1342) yinebir ka le gibi ele alınmış, yeni saraysa (1342-1360) aydınlık ve geniş,tonozlu salonianyla görkemli bir konak gibi tasarlanmıştır 
Alevliüslup Avrupa sivil sanatında iyi temsil edilmektedir Taş yapılardışında pek çok hımış ev, gotik dekorları ahşaba uyarlamış vecephelerdeki heykelsi süslemeler çoğalmıştır Ancak elbette bu üslup ençok şatolarda ve zengin konutlarda kendini göstermektedir: Bourges’daJacques-Gnıur Konağı (1448-1453), Ghkteaudun’de Dunois Şatosu(1460-1511), Paris’te Cluny Konağı XV yy’da birçok kamu yapısı dagerçekleştirilmiştir: Louvain Belediye Sarayı (1448-1463), Rouen AdaletSarayı (1499), Venedik’te Ga’ d’Oro (1430’a doğru) ve deniz cephesi1404’te, Piazzetta’ya bakan cephesi yüzyılın ilk yarısında tamamlanmışolan Dükalık Sarayı
Son yıllarda yapılan binaarkeolojisi çalışmaları, özel konutların iç dekorunu yenidenoluşturmaya olanak vermektedir XIII yy’da geometrik bezemeler vekesme taş taklidi duvar örgüsüyle bitlikte birkaç bitkisel öğe tercihedilmiş görünmektedir Dindışı ikonografi, XIV ve XV yy’larda yalnızsenyör konutlarında gelişmiştir Avignon’daki Papalık Sarayı’ndakuşların yeraldığı natüralist bir manzara özel dairelerin duvarlarınısüslemektedir XV yy’dan kalmış kimi örnekler, kahramanlıkdestanlarından alınmış öykülerin varlığını da doğrulamaktadır (Puy-deDkme’daki Saint-Floret Şatosu’nda Tristan ve Iseut) Bu dönemdeşatolarda resimlerin yerini çoğu kez duvar halıları almış ve buhalılarda genellikle senyörlük yaşamından sahneler canlandırılmıştır Aristokratik yaşama tanıklık eden bu örneklerin yanı sıra, resimlidindışı elyazmaları, şövalyelik romanları, tarihi eserler (GraudesCkroniques de Prance) ve antik dönemin edebi eserlerinin kopyalarıgerçekleştirilmiştir
|
|
|