Rokoko...

Rokoko bir üslup değildir Çünkü mimariyi kapsamaz Yalnız bir dekorasyonanlayışı olarak kalmıştır 1720-1760 yıllarında yaygınlaşmış olan busüs anlayışı, Avrupa’nın merkezi idare olarak en zengin ve müsrifolduğu bir dönemi kapsar Bu çağda Avrupa’da birçok karşıt görüşlerçarpışıyordu Rokoko sanatını tutan merkezi yönetimin asilleri, neşelibir zarafeti, aşk hayatının heyecanını konu edinen biçimlendirmeyiseviyorlardı Asiller yanında gittikçe gelişmeğe başlayan ve çalışmairadesini herşeyden üstün tutan bir burjuva vardı Burjuva titiz birdisipline, akla ve keşfe önem veriyordu Bunlarla birlikte akla önemveren Deist’ler (Deisme—yaradancılık) ve ateistler de vardı Ayrıcamistik bir dindarlık da gittikçe yayılıyordu Çağ bu fikirlere paralelolarak, Voltaire’in hür düşüncesini, Bach’ın dini müziğini, Watteau’nunaşk bayramlarıyla ilgili resimlerini, Magnascos’un insana korku verenkeşiş resimlerini, porselenden çıplak kadın heykellerini,Gainsborough’un tablolarındaki İngiliz leydilerinin kibar ve zarifhareketlerini benimsiyor, paylaşıyordu

Herne kadar Rokoko, bir süsleme anlayışını anlatıyorsa da, özellikleFransa’da başka adlar altında tanınmakta ve Louis üslup olarakgösterilmektedir Hatta bundan önceki sanatı da, XIV Louis üslubu adıaltında sanat tarihine geçmiştir Bunun gibi “Régence” devri denilendöneme, XV Louis Üslubu (1723-1774) denir Sonra XVI Louis Üslubu(1774-1 792) ve Napolyon döneminin “Empire” sanatı gelir

XIVLouis zamanındaki süslemede, özellikle tavan dekorasyonunda bir akantusyaprağı kompozisyonu hüküm sürer Bu, Yüksek-barok’a paralel dalgalıbir hareketin heyecanını yansıtır Regence döneminde kalabalık, dalgalısüsleme zayıflar, ve soyut şeritler bunların yerlerini alırlar XVLouis döneminde ise, bütün bu unsurlar yerine “rocaille” denilen yenibir öğe ortaya çıkar Bu öğe, palmiye’den çıkmış ve sonra üç boyutlubiçimde midye kabuğuna dönüşmüştür

Rocaisözcüğünün (Fransızca “roc” kaya) bahçelerde yapılan sun’i mağaralaraatfen türetilmiş olduğu sanılmaktadır Bu anlamda XVI LOUİS üslubunda kullanılmıştır Alman Rokoko’su da, bu rocaille motifini benimsemiştirAncak buna çiçekler, hayvanlar, Çinvart unsurlar katarak, bütünduvarları kaplamışlardır Böylece bütün düzenler, sistemler dağılmış vemantıksız bir süs ihtirası, bütün aklı ölçüleri ve mimari espriyiyıkmıştır

Rokoko’nun resimle ilgili olan özellikleri ise, Barok’un ağır, kitleli, dev resimlerine karşılık, zarif, dalgalı, neşeli ve küçük figürlerle ilgilidir

Zarifhareketli danslara uygun menuett ve gawotte’lar’a katılan çiftler,aşıkane kadınca bir havayı yaratıyorlardı Artık Barok’un muhteşemsalonlarındaki büyük balolar değil, özel hayatın, kırlardaki başbaşa,aşkla ilgili anlar, tercih ediliyordu Kırların yalnızlığı seviliyordu

Barok’unsaray ihtişamından, kırın yalnızlığına dönüşte, XIV Louis’nin ölümüile devleti idare eden Regent Philipp d’Orleans’ın saraya aşk hayatınısokmasının büyük rolü vardı Rokoko döneminde, sosyete hayatında kimiilginç değişiklikler de görülür Buna, sanat tarihçisi Hildebrandt dadeğiniyor Şöyle ki, XIV Louis döneminde çağ, erkekçe ve kahramancaidi Rokoko’da ise kadınca bir ifade dikkati çekiyor Fransızihtilalinden sonra Napolyon döneminde ise, gene erkekçe ve kahramancabir ifade önem kazanıyor 1720-1750 yılları arası kadınlar her şeyehakimdirler XV Louis’nin sarayında, asiller arasında metres tutmakmoda halinde idi ve bu metresler her şeye hakim durumdaydılar

XVLouis’nin metresi de ünlü Marquise de Pompadour idi Zarafet, bayramlarve serüven, resim sanatının başlıca konularıdır Watteau, Boucher veFragonard Rokoko ressamlarıdır Bütün bu sanatçılar aşık çiftlerinkırlarda, kuş sesleri arasında, gizli köşelerdeki aşklarınıresimlemişlerdir Bu çağın ahlaki çöküntüyü, çapkınlıkları şiddetleyermişlerdir Herhalde her çağda insanlar birbirlerini sevmişler, aşıkolmuşlardır Ancak bu dönemde aşk, ilk kez sanatın konusu olmuşturÜnlü Fransız politikacısı ve din adamı Tayllerand : “Yalnız 1789’danönce yaşayan insan, hayatın ne olduğunu bilir” diyordu Bu hayatın birdiğer anlamı, “Apres nous le déluge” “bizden sonra tufan” idi Zevk vehayatın tadını çıkarma, esas idi ve hiçbir dönemde böyle bir şeygörülmemişti İşte bu hayatın gerekli süsünü Rokoko sanatçılarıyapıyordu Duvarlar, tavanlar, bahçeler, eğlenceyi, sevişmeyi, zevki,kışkırtan bir renkliliğe bürünüyordu