Mesleki Eğitim

Meslek, insanlara yararlı mal ya da hizmet üretmek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, belli bir eğitimle kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, kuralları toplumca belirlenmiş etkinlikler bütünüdür

MESLEKİ EĞİTİM

Mesleki eğitim; toplumsal hayatın her alanında ihtiyaç duyulan mesleklerde kalifiye teknik elemanlar yetiştirilmesi için gerekli bilgi ve becerilerin verildiği eğitimdir

Mesleki eğitimin amacı, toplumun hedefleri ve iş çevrelerinin talepleri doğrultusunda bireylere belirli bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve uygulama yeterliliklerinin kazandırılmasıdır

MESLEKİ EĞİTİMİN TÜRKİYE’DEKİ YERİ

2005 yılında AB içinde yapılan bir araştırmada velilere "zorunlu eğitimi tamamlamış öğrenciye, genel mi, meslek eğitimi mi tavsiye edersiniz?" sorusu yöneltiliyor İngiltere, Fransa, Finlandiya, Hollanda gibi gelişmiş ülkelerde yaşayanlar yüzde 70 gibi büyük bir çoğunlukla mesleki eğitim derken bu oran Türkiye’de çok aşağılarda kalmaktadır

İş piyasasına girenlerin çoğunun mesleki bir eğitimi yok Mesleki eğitim almayan kişiyi piyasada yetiştirmek de oldukça zor Yani sadece genel lise eğitimi almış insanlar işgücü verimliliğini arttıramıyor

Üniversite mezunlarının çoğu hayallerini kurdukları işlerde çalışamamaktadırlar Memuriyete geçenler ve güçlü şirketlerde işe girenler üniversiteden mezun olanların mutlu azınlığını oluşturuyor

Türkiye 10 yıllık perspektif içinde AB’ye tam üye olacaksa, ekonomide güçlü ve yapısal bir dönüşüm gerçekleştirmek zorunda Bu dönüşümün temelinde de verimlilik ve katma değeri yüksek ürünler üretmek ve ihraç etmek yatıyor

Bu hedefe ulaşabilmenin en önemli ön koşullarından biri, vasıflı işgücü

MESLEKİ EĞİTİMİN ÖNEMİ

Ülkelerin gelişmesinde ve kalkınmasında sanayileşmenin temel unsuru olan bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarına sahip yüksek verimi gerçekleştirecek kalifiye insan gücünün yetiştirilmesi gerekmektedir Kalifiye elemanların bilgi ve becerisi, ekonomik başarının temelidir Meslek eğitimi özellikle iki amaca yöneliktir Bir tarafta genç insanlara başarılı bir meslek yolu hazırlamak, diğer yandan ekonomiye vasıflı eleman yetiştirmektir Günümüzde, hızlı teknolojik değişme ve dünya düzeyindeki yapılaşma değişiminde Mesleki Teknik Eğitimin öneminin çok büyük olduğu herkes tarafından bilinen ve söylenen gerçektir

Geleceğimizin teminatı olan gençlerimizin ilgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirecek, gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlanmasında ve Ülkemizin kalkınmasında en önemli unsur haline gelmesinde Mesleki Eğitimin önemi çok büyüktür

Bilim ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak hızla gelişen endüstrimizin ihtiyaç duyduğu teknik insan gücünün yetiştirilmesi amacıyla Endüstriyel Teknik Öğretim Okulları eğitim ve öğretim vermektedir

Meslek Seçimi Nedir, Neden Önemlidir?

İnsan hayatının en önemli dönüm noktalarından birisi olan meslek seçimi insanın yaşam biçiminin de seçilmesi demektir

Bireyin gelecekteki yaşam tarzının belirlenmesinde dönüm noktası olan mesleki tercihini yaparken doğru ve isabetli karar vermesi gerekmektedir Çalışmanın tüm hayatımızdaki yerini göz önüne aldığımızda çalışma hayatımızın kalitesinin ve çalışma adına yaptığımız faaliyetlerin bireysel mutluluğumuza doğrudan etkisi vardır Dolayısıyla çalışma hayatında ve özel hayatımızda mutlu olmanın, iyi bir kariyer elde etmenin ilk adımı da kişiliğimize uygun meslek seçiminden geçer

Mevcut durumu incelediğimizde kendine uygun meslek seçmiş olan bireylerin toplumda işlerini severek yaptığını, mesleğinde ilerlediğini böylece hem coşkulu hem mutlu hem de verimli olarak yaşamlarını sürdürmekte olduğunu görmekteyiz

Buna karşılık seçtikleri meslek, yetenek ve ilgilerine uymayan kimselerin çalışmaya karşı isteksiz, işe devamsız, verimi düşük yeniliklere direnen ve her zaman mesleklerini değiştirme gayreti içinde olduklarını görmekteyiz Bu da hem çalışan, hem de işveren tarafından çalışma hayatında istenmeyen bir durumdur Bunun için meslek seçmek hayat biçimini seçmek demektir Öyleyse gerçekçi ve doğru seçim yapmak zorundasınız

• Ben neler yapabilirim? (Bireyin yeteneklerinin belirlenmesi)
• Ben neleri yapmaktan hoşlanırım? (İlgi alanlarının belirlenmesi)
• Karakterim nasıl? (Kişilik özelliklerinin belirlenmesi )
• Ben ne istiyorum? (İş değerlerinin belirlenmesi)
• İlgi duyulan mesleklerin incelenmesi
» Meslek mensuplarının yaptığı temel faaliyetler,
» Çalışma ortamı,
» Çalışma koşulları,
» Çalışanlarda aranılan nitelikler,
» Mesleğe hazırlanma,
» İlk işe giriş,
» Meslekte ilerleme,
» Kazanç,
» İş bulma olanağı ve mesleğin geleceği,
» Mesleğin gerektirdiği nitelikler vb

Birey kendi özellikleri ile mesleğin özelliklerini eşleştirerek kararını oluşturabilir Üzerinde durulacak temel nokta “Bireyin kendini olmak istediği gibi değil olduğu gibi” objektif olarak tanıması ve ilgi duyduğu mesleği de olumlu, olumsuz özellikleriyle tanımasıdır “Ben ne kadar çok kazanabilirim?” yerine “Ben hangi işi en iyi şekilde yapabilirim?”, “Hangi ortamlarda ve koşullarda çalışmaktan mutlu olurum?” sorusuna cevap vermesi ve hayattaki mutluluğu yakalamak için ilk adımı doğru atması önemlidir

insanın kendini bişeylerle büyütmesi çok güzelben şimdi bide halkegitimin kursalrına katılıyom geçen seneden yaratmak süper bişeyykimsenin aklına gelmez balinaları yatak örtüsüne dizayn ettim kalplerele felan süper bişey olduhocam bana dönüp işimi elimden alıcan demezmibi işi severek yapmak üretmek insanın kendine öz güvenini fazlalaştırıyobide işsizlik varmış sen o aklı kullan neler önüne geliyo
teşekkürler güzel bi paylaşım

MESLEKİ EĞİTİMİN AMACI

1 Çıraklık yaşında olup okul sistemi dışında bulunan gençlere temel meslek eğitimi vermek ve bunları işe yerleştirmek
2 Çıraklık sistemine girecek gençlerin uygun meslek seçimine rehberlik yapmak
3 14 - 18 yaş gurubunda olup geleceğini bir işyerinde çalışarak kurmaya çalışın gençlere çıraklık sistemi yoluyla meslek eğitimi vermek
4 İş hayatı içinde bulunup 14 - 18 yaş grubunda olan gençleri eğitim süresince sosyal güvenlik şemsiyesi altına almak
5 Ülke genelinde çeşitli mesleklerde kalfalık ve ustalık standardını belirlemek
6 iş yerlerinde öğrenilemeyen iş ve işlemleri ders araç ve gereçleriyle zenginleştirilmiş laboratuar atölyelerde öğretmek
7 Kalfa ve ustaların meslek kurslarıyla mesleklerinde gelişmelerini sağlamak
8 Ustaların işyerlerinde çırak öğrencilere sanatlarını daha iyi öğretmelerini sağlamak amacıyla USTA ÖĞRETİCİLİK kurslarıyla gelişmelerini sağlamak
9 İş hayatında çalışma disiplinini sağlamak
10 Eğitim kurumlarıyla iş hayatı arasında işbirliği geliştirmek iş hayatının belirli bir düzene bağlanmasına katkı sağlamak
11 Yapılan işlerin teknolojisinin kalitesinin ve veriminin yükselmesini sağlamak

SİSTEMİN İŞYERİNE SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR

1 Öğrencinin sosyal güvencesi S:S:K Primleri Devlet tarafından ödenir, (İşletmeler SSK primlerini kendileri dahi ödeseler yine öğrenci yaşındaki kişileri eğitim merkezlerine göndermek zorundadırlar)
2 Damga vergisi ödenmez,
3 Gelir vergisi ödenmez,
4 Vergi iadesi ödenmez,
5 Konut edindirme fonu ödemez,
6 Zorunlu tasarruf ödenmez,
7 Kıdem tazminatı ödenmez,
8 Verilen ücret gider gösterilebilir,
9 Öğrenciler işçi sayısına dahil edilmez

SİSTEMİN ÖĞRENCİYE SAĞLADIĞI İMKANLAR

1 Kıdem tazminatı ödenmez,
2 Sigortadan yararlanır, (Her türlü tedavi (Acil olanlar hariç) SS K’ya ait bir sağlık kuruluşunda yapılacaktır)
3 Mesleki teknik bilgi kazanır
4 Öğrencilik haklarından yararlanır, (İndirimli Seyahat Kartı, Askerlik Tecili vb)
5 Yetki ehliyeti devlet adına tescil edilmiş olur, 3303 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre 19 yaşından gün almamış gençler, kapsamda bulunan Meslek dallarından birinde bilgi ve beceri kazanarak Kalfalık Belgesini almak üzere sözleşme yapmak suretiyle haftada bir gün Mesleki Eğitim Merkezlerinde (Büyük İşletmeler gerekli koşulları oluştururlarsa kendi düzenledikleri yerlerde eğitim verilebilir) diğer günler işyerlerinde Pratik Eğitim görerek öğrencilik haklarından yararlanırlar

ÇIRAKLIK

ÇIRAK

Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştiren ve öğrencilik haklarından yararlanan kişiye denir

ÇIRAK OLMAK İSTEYENLERDE ARANAN ŞARTLAR

1 İlköğretim okulu mezunu olmak,
2 14 Yaşını doldurmuş, 19 Yaşından gün almamış olmak, ( 19 Yaşından Büyüklerde Kayıt Olabilir )
3 Bünyesi ve sağlık durumu, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak
4 Eğitim görmek istediği meslekte , bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak

ÇIRAKLIK EĞİTİMİ

Kurumlarda yapılan teorik eğitim ile işletmelerde yapılan pratik eğitimin bütünlüğü içerisinde bireyleri bir mesleğe hazırlayan, mesleklerinde gelişmelerine olanak sağlayan ve belgeye götüren eğitimi kapsar

Çıraklık Eğitimine Giriş İçin Sözleşme Yapılması;

İşveren ile çırak ve velisi tarafından imzalanan 4 suret matbu çıraklık sözleşmesi, işyerinin kayıtlı bulunduğu meslek kuruluşuna onaylattıktan sonra Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlüğüne teslim eder
Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlüğü gerekli kayıt ve onay işlemlerini tamamladıktan sonra sözleşmenin 1'er suretini işverene, ilgili meslek kuruluşuna ve öğrenci velisine teslim eder Sözleşme ve kayıt işlemleri her yıl, yıllık çalışma takviminde belirtilmekle beraber genel olarak Temmuz-Ağustos-Eylül ve Şubat aylarında yapılır

Çıraklara Uygulanan Teorik Eğitim

Çıraklık dönemi mesleğin temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı dönemdir 14 yaşını tamamlamış ve 19 yaşından gün almamış olan gençler çırak olarak eğitime devam ederler Bu eğitim çıraklık sisteminin özünü teşkil etmektedir Çırakların devam ettiği eğitim süresi 2 ile 3 yıldır
Bu eğitimin sonunda ise mesleğine göre 2 ile 3 yıllık Çıraklık Eğitimi süresince gördüğü derslerden ilk sınav döneminde KALFALIK sınavına girerler Kalfalık sınavında başarılı olanlara KALFALIK BELGESİ verilir
Çıraklar eğitim süresince haftada 1 gün ( 10 Ders saati ) teorik eğitim görmek üzere çıraklık eğitimi merkezlerine devam ederler
507 Sayılı Esnaf ve Sanatkârları Kanununa tabi işyerlerinde çalışan çırak yaşındaki gençlerin çıraklık sözleşmesi yapmadan çalışmaları yasaklanmıştır Bu sebeple çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmış il ve meslek dallarında çalışan gençlerin çıraklık eğitimi görmesi zorunludur
Çıraklık döneminde uygulanan haftalık ders dağıtımı mesleklere göre farklılık göstermesine rağmen, genel olarak aşağıdaki gibidir Genel Bilgi Dersleri bütün meslek dallarında ortak olarak uygulanmaktadır

KALFALIK

KALFA

Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişiye denir( 3308 sayılı kanun-Madde 3/e)

KALFALIK BELGESİ NİÇİN GEREKLİDİR?

3308 sayılı kanun'un 17 maddesi gereğince kalfalık hakkını elde edenlere kalfalık belgesi verilir Kalfalık belgesi bulunmayanlar kalfa unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar Bu belgeye sahip olanlar, kalfalık unvanı kullanılmayan işyerlerinde dengi ,işlerde çalıştırılırlar
507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamındaki işyerlerinde çalışarak kalfa olanlar en az bir yıl o işyerinde çalışırlar
Bu sürenin sonunda işyerini değiştirmek isteyen kalfaya üç ay önce başvurmak kaydıyla, o işyeri çıkma izni verir Çıkma izni olmadan başka işyerleri kalfayı işe alamazlarKalfaların işten ayrılmalarını gerektiren hususlar yönetmelikle belirlenir

KALFALIK BELGESİ NEREDEN ALINIR?

Kalfalık belgesi bu ad altında Türkiye'de Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezleri tarafından verilir
Belge almak isteyen kişiler bu merkezlere başvuruda bulunurlar Kanun ve yönetmeliklere göre kişi doğrudan kalfalık sınavına alınır veya kalfalık belgesi verilir

KİMLER KALFALIK BELGESİ ALABİLİR?

Bir meslekte kalfalık belgesi verilebilmesi için kişinin çalıştığı mesleğin o ilde 3308 sayılı kanunun uygulama kapsamında olması gerekirKanun kapsamında olmayan meslek dallarında Kalfalık ve Ustalık belgesi verme yetkisi ilgili meslek odalarındadır
Kapsamdaki herhangi bir meslek dalında, 2-3 yıl mesleki eğitim merkezlerinde eğitim görerek mezun olanlar kalfalık sınavlarına alınırlar
Mesleğin kanun kapsamına yeni alındığı tarihte bir işyerinde çalışıp 18 yaşını doldurmuş olanlar doğrudan, 16 yaşını doldurmuş olanlar intibak eğitimine katılarak kalfalık sınavlarına alınırlar

3308 sayılı kanun-GEÇİCİ MADDE 1-Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;
a) Bakanlıkça tespit edilen meslek dallarında çalışmakta olup, bakanlıkça ilan edilecek tarihten itibaren üç ay içerisinde müracaat edenlerden;
1 18 yaşını doldurmuş olanlar doğrudan,
2 16 yaşını doldurmuş olanlar kapsam ve süreleri Bakanlıkça belirlenecek eğitime tabi tutulduktan sonra,kalfalık sınavına alınırlar Sınavlarda başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir
Mesleğinin; ilde kapsama alındığı tarihten sonra uyum(intibak) eğitimine başvuruda bulunup EK-3 form ile uyum eğitimi süresinin en az iki katı kadar süreyle mesleğinde çalışmış olduklarını sosyal güvenlik kuruluşlarından veya iş yerinden belgelendirenler, doğrudan kalfalık sınavlarına alınırlar
Elektrik tesisatçılığı 3 sınıf yetki belgesi olanlar denklik yaptırmak sureti ile doğrudan kalfalık belgesi alırlar
Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihten önce ilgili meslek odasının verdiği TESK kalfalık belgeleri denklik işlemleri gereğince birebir değiştirilir Ancak bu durumda olanlardan TESK kalfalık belgesinde Milli Eğitim Bakanlığı komisyon üyesi imzası bulunmayan ve ilgili odanın kayıt defterinde bulunmayanların belgesi birebir değiştirilmez
Yurt dışından alınmış olan kalfalık veya kalfalık belgesine eşdeğer olan belgeler yine denklik işlemleri gereğince değerlendirilir
2089 sayılı kanuna göre alınmış olan kalfalık belgeleri birebir değiştirilir
Herhangi bir meslekte alınmış olan kurs belgeleri denklik işlemlerine göre değerlendirilir
Yukarıdaki şartlar dışında kalan kişiler kalfalık belgesi almak istediklerinde; Mesleklerindeki çalışmışlıkları denklik işlemlerine göre değerlendirilir Bu gibilerden Mesleki (Çıraklık) eğitim sürelerinin iki katı kadar çalışmışlık ve bu çalışmışlıklarının 06011998 tarihinden sonraki yıllarına ait primlerin herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan belgelendirmesi istenir Kanun kapsamına 06011998 tarihinden sonra alınan meslek dallarında ise kapsama alındıktan sonraki yıllara ait primlerin belgelendirilmesi istenir
Çalışma sürelerinin hiç birine askerlik süreleri dahil edilmez

KALFALIK SINAVLARI NASIL YAPILMAKTADIR?

Kalfalık sınavına giriş belgesini alan adayların sınav için hazırlık işlemleri bitmiş olur
Kalfalık sınavları Şubat-Haziran ve Eylül dönemlerinde yapılmaktadır
Kalfalık Sınav tarihi ve listeleri sınav ayından en geç bir hafta önce merkezimizde ilan edilir ve ilgili meslek odalarına gönderilir Kalfalık Sınav Tarihleri Web Sitemizde de ilan edilmektedir
Adayların sınavları Yazılı ve Uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşur Yazılı bölümde adaylar genel bilgi dersleri ve meslek derslerinden sorumlu tutulur Uygulama bölümünde ise Mesleki Uygulama (Pratik) dersinden sorumlu tutulur
Sınavlar 2 Alan ve meslek bilgisi öğretmeni, 1 Sanayi veya Ticaret Odası temsilcisi, 2 ilgili meslek odası temsilcisinden oluşan komisyon tarafından yapılır
Sınavlarda başarılı olmanın öncelikli şartı sınavlara katılmaktır Herhangi bir dersten sınava girmeyen aday o dersten başarısız olur ve bir sonraki döneme kalır
Sınavlarda 5'lik not sistemi uygulanır ( 0-geçersiz, 1-zayıf, 2-geçer, 3-orta, 4-iyi, 5-pekiyi)* Sınava giren adayların sonuçları tüm mesleklerin sınavlarının bitimini takip eden 15 gün içinde merkezimizde ilan edilir ve ilgili meslek odalarına gönderilir Kalfalık Sınav sonuçları ayrıca sitemizde yayınlanmaktadır
Başarılı olan adaylara kalfalık belgesi düzenlenir Belgeler düzenlendiğinde adaylara posta yolu ile ve sitemiz aracılığı ile duyurulur
Başarısız olan adaylar bir sonraki dönem sadece başarısız oldukları derslerden sınavlara tekrar girerler
Adayların 12 dönem ( 4 yıl) sınavlara girme hakkı vardır Bu süre içerisinde sınavı kazanamayan veya sınavlara girmeyen adaylar haklarını kaybederler (Askerlik, hastane, hapishane vb özür durumlarında geçen sınav hakları bu durumu belgelendirmeleri kaydı ile iade edilir)
Kalfalık belgesini alan adaylar durumlarına göre ustalık eğitimine katılmak, ustalık sınavına girmek veya tekrar denklik işlemleri için başvuruda bulunabilirler

KALFALIK SINAVLARINDA ORTALAMADAN GEÇME ŞARTLARI

Ortalamaya girecek dersler:
1- Meslek Matematiği
2- Toplam Kalite Yönetimi
3- İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik
Diğer dersler ortalamaya girmez
Ortalamadan geçmek için sınava girme şartı aranır

Bir kişinin ortalamaya girebilmesi için ;

Matematik, Toplam Kalite Yönetimi ve İşletme Bilgisi Koop Derslerinin dışındaki derslerden geçer not en az iki ( -2- ) alınması, Pratik Eğitim dersinden de en az üç ( -3- ) alınması gerekmektedir
Bu durumdaki kişilerin Yukarıdaki üç dersin herhangi birinden veya hepsinden sınavdan zayıf ( -0- ve -1- ) almaları halinde ders ortalamalarına bakılır Bunun içinde bütün ders notları toplanır ve ders sayısına bölünür Derslerin ortalaması en az -2- ise bu kişiler ortalamadan geçer

USTALIK

USTA

Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişi( 3308 sayılı kanun-Madde 3/f)

Ustalık belgesi niçin gereklidir?

3308 sayılı kanun- Madde 30- (Değişik: 29/06/2001-4702 K/18 md) Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirBu Kanun kapsamına alınan il ve mesleklerde; belediyeler ve işyeri açma izni vermeye yetkili diğer kurum ve kuruluşlar işyeri açacaklardan, meslek odaları ise işyeri sahibi olarak üye kaydı yaptıracaklardan, ustalık belgesi istemek zorundadırBu işyerlerinde alanında meslekî eğitim almış olanlar istihdam edilir İstihdam edilenlerin almaları gereken eğitimin seviyesi, türü ile halen çalışanların durumu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenirİşyeri sahipleri veya o işyerinde çalışan ustalık belgesi sahipleri, ustalık belgelerini işyerlerine asarUstalık belgesi sahibi olanlar bu haklarını on sekiz yaşını tamamlayana kadar kullanamazTeknik lise mezunları veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan, mesleklerinde bağımsız İşyeri Açma Belgesi verilir
3308 sayılı kanun-Madde 28- c) Kalfalık yeterliğini kazanmış olup mesleklerinde en az beş yıl çalışmış olanlar ustalık sınavlarına doğrudan katılabilirlerBu sınavları başarı ile tamamlayanlara ustalık belgesi verilir Ustalık belgesi bulunmayanlar usta unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar

Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği Madde 293- Kanunun; 30 uncu maddesine aykırı olarak ustalık belgesi olmadan açılan iş yerleri, durumun öğrenilmesinden itibaren il meslekî eğitim kurulu ile ilgili makamların başvurusu üzerine mahallin mülkî amirince yedi gün içinde kapatılır

Ustalık belgesi nasıl alınır ?

Ustalık belgesi bu ad altında Türkiye'de Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezleri tarafından verilir
Belge almak isteyen kişiler bu merkezlere başvuruda bulunurlarKanun ve yönetmeliklere göre kişi doğrudan ustalık sınavına alınır veya ustalık belgesi verilir

Kimler ustalık sınavına girebilir veya ustalık belgesi alabilir ?

Bir meslekte ustalık belgesi verilebilmesi için kişinin çalıştığı mesleğin o ilde 3308 sayılı kanunun uygulama kapsamında olması gerekirKanun kapsamında olmayan meslek dallarında Kalfalık ve Ustalık belgesi verme yetkisi ilgili meslek odalarındadırAncak meslek lisesi mezunu olarak doğrudan ustalık belgesi almak için başvuruda bulunanlar Türkiye'de herhangi bir ilde bu mesleğin kanun kapsamında olması halinde ustalık belgesi alabilir veya ustalık sınavlarına girebilirler
3308 sayılı Mesleki Eğitim kanunun geçici 9 maddesi gereği 10temmuz 2001 tarihinden önce ustalık belgesi olmadığı hâlde iş yeri açmış olanlar tamamlama eğitimine katılacaktır Eğitim sonunda başarılı olanlar ustalık belgesi verilir
Kalfalık belgesini aldıktan 3308 sayılı kanun'un 28/b maddesi gereğince ustalık eğitimine katılanlar, ustalık eğitimi çalışma süresi kadar çalıştıktan sonra ustalık sınavına katılırlar
Kalfalık belgesi almış olup, kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde en az beş yıl çalışmış olanlar 3308 sayılı kanun'un 28-c maddesi gereği ustalık sınavlarına doğrudan katılabilirler ( 06011998 tarihinden önce kanun kapsamına alınan meslek dalları için 06011998 tarihinden bu güne kadar olan bölümlerine ait çalışma sürelerinin ayrıca sosyal güvenlik kuruluşundan belgelendirilmesi istenir 06011998 tarihinden sonra kanun kapsamına alınan meslek dalları için kanun kapsamına alındıkları tarihten bu güne kadar olan bölümlerinin sosyal güvenlik kuruluşlarından belgelendirilmesi istenir)
Mesleğin ilde kanun kapsamına alındığı tarihte kalfalık belgesine veya kalfalık belgesine denk bir belgeye sahip olanlardan 22 yaşını doldurmuş olanlar, başvuru süreleri içinde başvurmaları halinde doğrudan ustalık sınavlarına alınırlar
3308 sayılı kanun'un geçici 1 maddesine göre doğrudan kalfalık sınavına katılarak belge almış olanlar;
a) Çıraklık eğitimi süresi 2 yıl olan mesleklerde çalışanlar 7 yıl,
b) Çıraklık eğitimi süresi 3 yıl olan mesleklerde çalışanlar 8 yıl,
c) Çıraklık eğitimi süresi 4 yıl olan mesleklerde çalışanlar 9 yılmeslekleri ile ilgili işlerde çalıştıklarını EK-3 Formu ile belgelendirdiklerinde, kalfalık belgesini almaya hak kazandıkları dönemden sonra açılacak ilk ustalık sınavına alınırlar

Kanun'un Geçici 1 inci maddesinden yararlanıp doğrudan kalfalık sınavına giren ve başarılı olarak ustalık sınavına başvuranların, yukarıda belirtilen süreler kadar mesleği ile ilgili bir işte çalıştığını, iş yerinden veya sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden alacakları belge ile belgelendirmeleri gerekir 6/1/1998 tarihinden önce çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan mesleklerde, 6/1/1998 tarihinden sonrasına ait hizmetlerin sosyal güvenlik kuruluşlarından birine primlerin yatırılmış olduğunun belgelendirilmesi istenir Bu durumda olanların başvurduğu ilde, mesleğinin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarih ile 6/1/1998 tarihi arasında 18 yaşını tamamladığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınır 6/1/1998 tarihinde veya sonrası bir tarihte çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan mesleklerde, mesleğin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarihten sonrasına ait olan hizmetlerin sosyal güvenlik kuruluşlarından birine primlerin yatırılmış olduğunun belgelendirilmesi istenir

En az 3 yıllık bir mesleki teknik eğitim veren lise ve dengi okullardan 1985-1986 öğretim yılından sonra mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılırlar Önceki mezunlar doğrudan ustalık belgesi alır (Elektrik tesisatçılığı 2 sınıf yetki belgesi de bu kapsamda değerlendirilir Elektrik tesisatçılığı 1 sınıf yetki belgesi sahiplerine doğrudan ustalık belgesi verilir Astsubay sınıf okulları mezunları ilgili genelge de dikkate alınarak bu kapsamda değerlendirilir)
Mesleğinin, ilde kanun kapsamına alındığı tarihte, iş yeri sahibi olup fiilen usta olarak çalışanlar; Bakanlıkça duyurulan tarihlerde ilgili merkez müdürlüğü'ne EK-4 form ile mesleğinin o ilde Kanun kapsamına alındığı tarihte iş yeri sahibi olduğunu vergi dairesinden ve bu meslekte fiilen usta olarak çalıştığını bağlı olduğu meslekî kuruluştan onaylattırarak başvurduklarında kendilerine doğrudan ustalık belgesi verilir
Elektrik Tesisatçılığı meslek dalında ustalık belgesi alacak iş yeri sahiplerinden ayrıca "Elektrik Tesisatçılığı Kalfalık Belgesi" veya en az "Elektrik Tesisatçılığı Üçüncü Sınıf Yetki Belgesi" istenir
Yürürlükten kaldırılmış bulunan 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu'nun Geçici 4 üncü maddesi hükmüne göre ustalık belgesi almış olanların bu belgeleri, Kanun'un Geçici 3 üncü maddesine göre geçerli sayıldığından bunlara ayrıca iş yeri sahibi olarak aynı meslek dalında ustalık belgesi verilmez
Mesleğinin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarihte iş yeri sahibi olup bu iş yerinde fiilen usta durumunda çalıştığını belgelendirmiş olanlardan öğrenim belgesi olmayanlar, diplomalarını alıncaya kadar geçerli olmak üzere, "Mesleğini Devam Ettirme Belgesi" düzenlenir (EK-5)
*En az 4 yıllık eğitim veren mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanlara, meslek lisesini bitirdikten sonra alanı ile ilgili bölümde ön lisans eğitimi alanlara ve 4 yıllık fakülte mezunu olanlara doğrudan işyeri açma belgesi verilir Ön lisans eğitimi alanlardan lise mezunu olanlar 1 yıl çalışmışlık belgelendirerek işyeri açma belgesi alır İşyeri açma belgesi ustalık belgesi ile aynı yetki ve sorumluluklara sahiptir
* Bunların dışında kalan veya yurt dışından alınmış olan belgeler denklik işlemlerine tabiidir
* Ustalık belgesi sahibi olan kişiler bağımsız işyeri açabilirler
* Ustalık belgesine sahip olan kişiler yanlarında çırak çalıştırabilmek için Usta öğreticilik belgesi almak zorundadırlar
* Çalışmışlık sürelerinin hiç birine askerlik süreleri dahil edilemez
* Zorunlu sebeplerden dolayı ( Yurt dışında bulunanlar,Askerlik görevini yapmakta olanlar,Göz altında bulunan veya mahkûm olanlar,Tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan alınmış hastalık raporu bulunanlar,Etkileri bu süreyi dolduracak kadar doğal afete maruz kalanlar) geçici 1 madde gereği verilen sürelerde haklarını kullanamayanlar zorunlu sebebin ortadan kalkmasından itibaren 90 gün içinde bu haklarını kullanabilirler
* 2089 sayılı kanuna göre ustalık belgesi alanları belgelerinin geçerliliği devam ettiğinden yeniden belge düzenlenmez

Ustalık sınavlarına başvuruda hangi belgeler istenir ?

Ortak belgeler ;
a) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,
b) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,
c) Dört adet vesikalık fotoğraf,
d) Sağlık ve fizikî durumunun mesleğinin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu
Yukarıdaki belgelere ek olarak ;
* 3308 sayılı kanun'un 9 maddesi gereği tamamlama eğitimine katılacak olanlar EK-1 formu,
* Mesleki teknik ortaöğretim okulu mezunu, yüksek okul mezunu, fakülte mezunu olarak doğrudan belge alacak olanlar durumlarını belirtir dilekçe,
* Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte kalfalık belgesi veya denk belgeye sahip olup 22 yaşını doldurmuş olanlar Ek-2 formu
* Ustalık eğitimine katılarak çalışma süresini tamamlayanlar Ek-3 formu ve kalfalık belgesi,
* Kalfalık belgesi aldıktan sonra 5 yıl çalışanlar, kanun'un geçici maddesi gereği doğrudan kalfalık sınavına katılarak belge alanlar EK-3 formu ,kalfalık belgesi ve sosyal güvenlik kuruluşlarının birinden alınmış belge,
* Lise sonrası ön lisans mezunlarından 1 yıllık çalışmışlık belgesi ve sosyal güvenlik kuruluşlarından birinden bu yıla ait primleri gösterir belge,
* Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte işyeri sahibi olarak doğrudan ustalık belgesi almak isteyenlerden EK-4 formu,
* İşyeri sahibi olarak Elektrik tesisatçılığı meslek dalında doğrudan ustalık belgesi alacaklardan kalfalık belgesi veya 3 sınıf yetki belgesi ayrıca istenir

Ustalık sınavları nasıl yapılmaktadır ?

* Ustalık sınavına giriş belgesini alan adayların sınav için hazırlık işlemleri bitmiş olur
* Ustalık sınavları Şubat-Haziran ve Eylül dönemlerinde yapılmaktadır
* Sınav tarihi ve listeleri sınav ayından en geç bir hafta önce merkezimizde ilan edilir ve ilgili meslek odalarına gönderilir Ayrıca sitemizde de ilan edilmektedir
* Adayların sınavları Yazılı ve Uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşur Yazılı bölümde adaylar genel bilgi dersleri ve meslek derslerinden sorumlu tutulur Uygulama bölümünde ise Mesleki Uygulama (Pratik) dersinden sorumlu tutulur
*Sınavlar 2 Alan ve meslek bilgisi öğretmeni, 1 Sanayi veya Ticaret Odası temsilcisi, 2 ilgili meslek odası temsilcisinden oluşan komisyon tarafından yapılır
* Sınavlarda başarılı olmanın öncelikli şartı sınavlara katılmaktır Herhangi bir dersten sınava girmeyen aday o dersten başarısız olur ve bir sonraki döneme kalır
* Sınavlarda 5'lik not sistemi uygulanır ( 0-geçersiz, 1-zayıf, 2-geçer, 3-orta, 4-iyi, 5-pekiyi)
* Sınava giren adayların sonuçları tüm mesleklerin sınavlarının bitimini takip eden 15 gün içinde merkezimizde ilan edilir ve ilgili meslek odalarına gönderilir Sınav sonuçları ayrıca sitemizde yayınlanmaktadır
* Başarılı olan adaylara ustalık belgesi düzenlenir Belgeler düzenlendiğinde adaylara posta yolu ile ve sitemiz aracılığı ile duyurulur
* Başarısız olan adaylar bir sonraki dönem sadece başarısız oldukları derslerden sınavlara tekrar girerler
* Adayların 12 dönem ( 4 yıl) sınavlara girme hakkı vardır Bu süre içerisinde sınavı kazanamayan veya sınavlara girmeyen adaylar haklarını kaybederler (Askerlik,hastane, hapishane vb özür durumlarında geçen sınav hakları bu durumu belgelendirmeleri kaydı ile iade edilir)
* Ustalık belgesini alan adaylar Usta öğreticilik kursu için başvuruda bulunabilirler