Devinim Hızı İle Rekor Kıran Yıldız |
07-17-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Devinim Hızı İle Rekor Kıran YıldızDevinim Hızı İle Rekor Kıran Yıldız Kendi çevresindeki bir turunu saniyede 1000 defa tamamlayan, yeni bulunan bir yıldız bilinen en hızlı devinen yıldızları geride bıraktı Nötron yıldızları sadece karadelikler ile karşılaştırılabilecek yoğunluklara kadar çökebilen, yakıtını tüketmiş yıldızların cesetleridir Güneş kütlesine eşdeğer maddeyi yanlızca şehir boyutlarındaki bir küreye sıkıştırabilir sonuçda indirgene indirgene ortaya çıkan şey, bir çay kaşığını dolduracak kadar miktarı, dünyada milyonlarca ton çekecek olan tamamen nötronlardan oluşmuş sıkışık bir yığındır Nötron yıldızlarına muazzam hızlarını kazandıran süreç ise aynen dönmekte olan bir patencinin kollarını vücuduna toplarken hızlandığı gibi, çapı daha geniş olan yıldızın çökerken tüm momentumunu daha tıknaz nötron yıldızına aktararak dönüşünü hızlandırmasıdır Ufak boyutlu ama muazzam nötron yıldızının eşinden soyarak çaldığı madde nötron yıldızına burgaçlar halinde yağarken her saniye eklenen madde katmanı, bir termonükleer patlama yaratır ve X-ışını salımı tetikler Avrupa Uzay Ajansı ESA 'nın Integral gözlem uydusunu kullanan araştırmacılar, bu x-ışınımını izleyerek XTE J1739-285 olarak kataloglanan nötron yıldızının devinim hızını ölçtüler Ortaya çıkarılan sonuç saniyede 1122 tur olarak hesaplandı ki daha önce bilinen, saniyede 760 tur atan yıldızdan oldukça fazlaydı ESA 'da görevli bilim adamı Erik Kuulkers 'e göre "bu tam bir sürpriz" dir fakat bu yeni hız rekorunu kanıtlamak için daha fazla gözlem gerekiyor Erik Kuulkers, "Bulgularımız gerçek olduğuna inandığımızın da ötesindedir, açıkçası daha fazla gözleme ihtiyacımız var ve aynı sinyali yeniden yakalarsak, herkez buna inanacaktır" diyor Bir yıldız için üst devinim hızı limiti bellidir yıldız Ne kadar hızlı dönerlerse dönsün bir noktadan sonra dağılacaktır Fakat astronomların gerçekte iç yapısını tam olarak bilemedikleri nötron yıldızları için birşeyler söylemeleri kolay değil Kuulkers , " eğer bu devinim hızlarına yakın hızlarda dönen daha fazla yıldız saptayabilirsek o zaman belki iç yapıları hakkında birşeyler çıkarabiliriz" diyor Geçen sene astronomlar kendi çevresinde saniyede 950 tur atan bir karadelik yakaladılar güneşle karşılaştırabilmek adına güneşin kendi çevresinde tam bir turunu ekvatorunda 36 günde tamamladığını söylemek yeterli olur |
|