Çocuklarda Şizofreni...

Çoğunlukla gençlik yıllarının başında ortaya çıkan ve kişinin düşünce sistemini bozarak hem kendisinin hem de yakınlarının yaşamını zorlaştıran bir akıl hastalığı olan şizofreni çocuklarda da görülür mü?

Şizofreni nedir?

Şizofreni, düşünme, duygu ve davranışlarda bozukluklarla giden, insanın içe kapanarak, kendine özgü bir dünyada yaşadığı, gerçeklerden ve insanlar arası ilişkilerden uzaklaştığı bir beyin hastalığıdır

Çocuklarda görülen şizofreni hastalığının özellikleri nelerdir?

Çocuklarda şizofreni semptomları 12 yaşından önce nadir olarak ortaya çıkarken, özellikle ergenlik çağında görülme riski artar

Şizofren çocuk ve ergenlerin davranışları yetişkin şizofrenlerden farklı olabilir Hastalık aniden başlayabileceği gibi, özellikle çocuk ve ergenlerde başlangıcı yavaş yavaş, sinsi şekilde olabilmektedir

Şizofreni tedavi edilebilir bir hastalık olmakla beraber, hastaların önemli bir kısmında hastalık tamamen ortadan kalkmayabilir

Şizofrenin nörolojik gelişimsel kökenleri olduğuna dair birçok kanıt mevcuttur Hastalığın kesin nedeni bilinmese de, ailede şizofren birinin olmasının hastalığa yakalanma riskini artırdığı bilinmektedir Biyolojik ve genetik yatkınlığı olan kişilerde hastalık toplumsal ve çevresel olayların da etkisiyle ortaya çıkar

Hastalığın başlamasına ilişkin yanlış inanışlar vardır Çoğunlukla halk arasında kişinin yaşadığı bir travma veya aşırı stresin şizofreniye yol açtığı zannedilir Oysa yaşanan stresler tek başına hastalığa neden olmaz, sadece biyolojik yatkınlığı olan kişilerde hastalığın ortaya çıkmasına neden olurlar Ailenin davranışlarının ise kişileri şizofren yapmadığı ama bozukluğun ortaya çıkmasında veya kötüleşmesinde rol oynadığı düşünülmektedir

Şizofrenik çocukların çoğunda psikotik semptomların (halüsinasyonlar, hezeyanlar ve düzensiz düşünce yapısı) görülmesinden çok önce dil ve diğer fonksiyonların gelişiminde gecikmeler görüşmektedir

Dil ve konuşma gecikmesi, IQ düşüklüğü, dikkat kapasitesinde ve bilgi işleme fonksiyonunda eksiklikler gibi beynin frontal lob fonksiyonlarında bozukluklar erken çocukluk yaş başlangıçlı şizofrenide sık görülmektedir

Yaşamın ilk yıllarında bu çocuklarda yaygın gelişimsel bozukluk semptomları (sallanma, garip vücut duruşları ve el çırpma) görülebilmektedir

Yetişkinlikte ortaya çıkan şizofreni vakalarının çocukluk çağında evlerinde yapılan kamera çekimlerinde motor gelişiminde dengesizlik de gözlenmiştir

Hastalığın asıl psikotik semptomları ise çoğunlukla yedi yaşında veya daha sonra ortaya çıkmaktadır

Hastalığın ilk belirtileri nelerdir?

Hastalığın erken dönemdeki belirtileri şunlardır:

Ø Hayal ile gerçeği ayırmada zorlanma

Ø Gerçekte olmayan şeyler görme ve sesler duyma

Ø Karmaşık düşünüş tarzı

Ø Canlı ve garip düşünce ve fikirler

Ø Ruh durumunda aşırı değişken yapı

Ø Tuhaf davranış özellikleri

Ø Kronolojik yaşına göre daha küçükmüş gibi davranma

Ø Aşırı kaygı ve korku dolu olma

Ø Televizyon ya da filmleri gerçeklikle karıştırma

Ø Arkadaş edinme ve arkadaşlıkları sürdürme konusunda ciddi sorunlar

Şizofreni hastası çocukların davranışları zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir Bazı hastalarda aniden ortaya çıkabileceği gibi çoğu hastada sinsice yavaş yavaş gelişir

Yavaş seyir gösteren şizofrenide başlangıçta dikkat toplama güçlüğü, çevreye ilgiyi kaybetme, içine kapanma, kendine bakımda azalma gibi belirgin olmayan belirtiler görülebilir

Hastalık ortaya çıktıktan sonra hangi belirtiler görülür?

Bu başlangıç belirtilerinin ardından birkaç ay veya yıl içinde de tüm belirtileri ile hastalık ortaya çıkar

ØHastalar sıklıkla garip davranışlar ve konuşmalar sergilerler

ØGerçekte olmayan sesler işitmeye ve hayaller görmeye başlarlar

ØGenel olarak çevreye ilgisizlik vardır Konuşmada dağınıklık, kendine özgü anlamı olan kelimelerle, içerik olarak garip gelen konuşmalar, anlamsızlıklar, mantıksızlıklar olabilir

ØDuygularda azalma, tepkisizlik, dışa vurumda sorunlar olur

ØHareketlerde de bazı değişiklikler gözlenebilir, durgunluktan aşırı hareketliliğe giden bozukluklar olabilir

ØBazen sadece garip yüz hareketleri, tekrarlayan bazı hareketler, bazen de saldırgan davranışlar gözlenebilir

ØDikkat toplama güçlüğü vardır, hastalar bir konuya odaklanamazlar Çocuklar garip korku ve fikirlerden bahsetmeye başlayabilir

ØAnne-babalarına yapışmaya veya anlamsız şeyler söylemeye başlayabilirler

ØBaşkaları ile ilişki kurmaktan hoşlanan çocuklar utanmaya ve içine kapanmaya başlayabilir ve başka kişilere kendi dünyasında yaşıyor izlenimi verebilir

Nasıl tedavi edilir?
Erken teşhis ve ilaç tedavisi önemlidir Yukarıda sayılan sorun ve belirtileri sergileyen çocuklar kapsamlı bir değerlendirmeden geçirilmelidir

Bu çocuklara çeşitli uzmanların dahil olabileceği özel tedavi programının uygulanması gerekebilir Genellikle ilaç tedavisi, bireysel terapi, aile terapisi ve özel programların (okul, faaliyetler) bir kombinasyonunun uygulanması gerekli olur

Psikiyatrik ilaçlar tespit edilen semptom ve sorunların çoğunun üstesinden gelinmesinde yararlı olur

Çocuğunda yukarıda sayılan belirtileri gözlemleyen anne-babaların çocukluk çağı şizofrenisini değerlendirme, teşhis ve tedavi etme konusunda eğitim almış çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanlarına başvurmaları gereklidir