Ben Dili...

Ben dili veya mesjı bir kalıp halinde verilecek olsa Duygu+etki=Ben Mesajı şeklinde açıklanır Ben dili iletişimde ödül, övgü ve ceza yönteminin olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmak amacıyla sunulmuş bir alternatiftir Ben dilinde duygu ve düşünce açıklandıktan sonra duygunun üzerimizdeki etkisi de açıklanır

ÖRN:
Durum; Ana baba bir konuda tartışırken içerideki odadan çocuğun yüksek sesle müzik dinleyip konuşmayı engellemesi
Sen dilini seçen ebeveyn: Müziği hemen kapat Sen çok düşüncesiz davranan bir sorumsuzsun
Bu şekilde sen mesajını alan genç karşıt tepki gösterecektir Empatiden yoksun olacak bu tepkide iletişimde engel yaşanıp, genç direnecektir
Ben dilini seçen ebeveyn: Annenle konuşmamız gereken çok önemli bir konu var Müziğin sesini bu kadar açtığın zaman birbirimizi anlayamıyoruz ve engellendikçe gerçekten kızıyorum (Kızgınlığın gerçek nedenleri açıklanmış, yetişkinlerinde duyguları olduğunun anlaşılması çocuğa anlatılmıştır)

İletişimde ödül, övgü, cezanın iletişimi nasıl engellediğine ilişkin örnekler verecek olursak:
Bugün hiç sesiniz çıkmıyor, aferin hep böyle olun diyen bir öğretmenin açıklamasının altında her zaman gürültücü ve huzur bozucusunuz gizli mesajı yatmaktadır Ya da genelde iyi olmayıp da o gün arabayı güzel kullanan bir genç kıza annesinin bugün çok dikkatliydin seninle gurur duydum ifadesinin altında gencin anlayacağı, ne yani başka zaman kötü mü kullanıyorum gizli mesajı hissedilir Örneklerde de anlatıldığı gibi sık kullanılan övgü mesajları iletişimi engelleyebilmektedir Belki bir an için çözüm olsa da sürekliliği yoktur Yine bu şekilde ödül sorumluluk kazanma yetersizliği ve öz güven eksikliğine neden olabileceği gibi cezada direnç göstermeye , inatlaşmaya bağımlı kişilik tipi oluşturmaya neden olur

Ben dilindeyse;
Durum: Anne evi temizlemektedir Çocuk sürekli elektrik süpürgesinin fişini prizden çekmektedir
Sen dili: Ne zaman adam olacaksın, geri zekalı
Ben dili: Fişi prizden çektikçe hem zamanımı boşa harcamış olduğumdan sinirleniyorum hem de sana bir şey olacak diye endişelenip, üzülüyorum

Kaynak: Üstün DÖKMEN (İletişim Çatışmaları ve Empati)

Günlük hayatımızda empati kadar gerekli bir konuyu biraz daha açarsak ;

İletişimde “Ben Dili”

İletişimde “Ben Dili” çocuğunuzla konuşurken kendinizi ona açmanızı sağlar Böylece o davranışlarından sizin nasıl etkilendiğinizi anlar Sosyal ilişkilerimizde de şu duruma çok sık rastlanır

Çevremizdeki birinin, eşimizin ya da çocuğumuzun yaptığı bir davranıştan rahatsız oluruz ve bunu ya kendi içimizde kızarak ya da karşıdaki kişiye küserek çözmeye çalışırız Ve büyük bir ihtimalle karşımızdaki kişi bizim neye kızdığımızın ya da kırıldığımızın farkında bile olmadan yaşamaya devam eder Bu duruma daha da kızar birden onun şaşkın bakışları içinde bağırır çağırırız

İşte “Ben Dili” iletişimdeki bu gibi sorunları ortadan kaldırır Çocuğunuz sizi rahtsız eden bir davranışta mı bulundu Bu durumda iki tepki verebilirsiniz
1Oğlum sen rahat durmaz mısın? Evi yeni toparladım ama… (Böyle bir cevapta çocuk şu düşünceyi geliştirir “Annem evi yeni toparlamış O yüzden şimdilik oturayım kızgınlığı geçsin biraz sonra nede olsa dağıtırım” Oysa bunun yerine kendi hislerinizi açsanız çocuğunuz sizi anlamaya çalışacaktır)

2Canım ya ben evi toplarken biliyorsun ki çok yoruluyorum Oysa şimdi görüyorum ki benim temizlerken saatlerimi verdiğim yeri bir dakika da kirletmişin Bu durum beni gerçekten üzdü ( bu cevaptan sonra sizi anlayacak ve dağıttığı yeri kendisi toparlamaya başlayacaktır Tabi böyle bir durumda sorumluluğu mutlaka ona verin Sizin gibi temizleyemese de bu yaptığı şeylerin sorumluluğunu alması gerektiğini öğrenecektir)

Alaaddin DEBGİCİ
Psikolojik Danışman