Kapadokya Halk Kültürü

Dilin Kullanımında Farklılaşmalar ve Yerel Ağızlar Kapadokya yöresi dil ve anlatım bakımından İç Anadolu Bölgesi'nin özelliklerini taşır Yerel ağız, gelişme sürecinde geçirilen yönetsel ve toplumsal değişimlerden, bunların etnik yapıda doğurduğu karışımdan izler taşır Halkın kullandığı dil, kurallı Türkçe'den bölgesel ağız olarak farklılaşır Ses bilgisi (fonetik) bakımından, halkın kullandığı dilde temel ünlü (vokal), ünsüz (konsonat) seslerin, farklı vurgu ve tonlamalarından k aynaklanan çeşitleri bulunmaktadır Dolayısıyla halk dilinde 20 ünlü, 43 ünsüz harf tespit edilmiştir

Yörede dil benzeşmesi güçlüdür Yapılarının özelliği itibarıyla ses benzeşmesine uymayan kimi ekler de yerel ağızda dil benzeşmesinin etkisinde kalır Örneğin, var-ıhan (var iken), doku-han (dokurken) "İdi, imiş, ise, ki" ekleri de benzeşmeye uğrarlar "İle" edatının ses değişmesi ve hece kaymasıyla oluşmuş "ına, inan, nan" gibi bir bölümü ya da tümü ekleşmiş türleri de ses benzeşmesine uymuştur Örneğin, şonun-ına (şunun ile), dam-ınan (dam ile) Yerel ağızda ünlü değişimleri ünsüzlerin ünlülere etkisiyle oluşur

Kalın ünlülerin incelmesi, ince ünlülerin kalınlaşması, düz ünlülerin yuvarlaklaşması, yuvarlak ünlülerin düzleşmesi, geniş ünlülerin daralması, dar ünlülerin genişlemesi şeklinde gerçekleşen değişmeler yaşanır Örneğin, serhoş (sarhoş), goley (kolay), temam (tamam), urat (rahat), övel (evvel), mötüre (metre), melmekat (memleket), ihdiyar (ihtiyar) gibi K/g değişimi en bilinen ünsüz değişimidir ve yörede yaygındır

Ünsüzler yönünden görülen başlıca değişimlere örnekler şunlardır: K/ğ değişimine örnek: Nağadar (ne kadar); K/h değişimine örnek: Yahar (yakar), çıhar (çıkar), bahacan (bakacaksın); Ç/ş değişimine örnek: ileşberlik (rençberlik), ağaşlar (ağaçlar); R/l değişimine örnek: Gali (gayrı), belaber (beraber); R/n değişimine örnek: Teknar (tekrar), soğna (sonra); V/ğ değişimine örnek: Duğar (duvar), cuğap (cevap) Akınlamak (sevdalanmak), çılgısız (şımarık), alamaç (alev), endek (aşağı, adi), koğşak (yumuşak), navrat (surat, yüz) vb ifadeler yöreye özgü örneklerdir

Ancak son zamanlarda tüm yöresel ağızlarda yaşanan anonim yapıdaki kelime üretiminin kısırlaşması süreci bu yörede de yaşanmaktadır Yöresel ifadelerin anonim kullanımları yok olmaya başlamıştır Yöresel Edebiyat XI yüzyıldan itibaren bölgeye yerleşmeye başlayan Türkmenler, Kapadokya'da kültürel yaşamı, özellikle de edebiyatı önemli ölçüde etkilemişlerdir Edebi ürünler halk şiiri ve efsanelerdir Yörede halk şiirinin Bektaşi geleneğinin bir türevi olduğu söylense de bu henüz kanıtlanabilmiş değildir

Kapadokya'da XX Yüzyılda yaşamış olan halk ozanları Aşık Yahya (Sertbakan) ve Aşık Şuayip Şahin'dir Türk halk müziği sanatçısı Refik Başaran da bölgede yetişmiş, Türkiye'nin tanınmış simalarından biridir Yöresel efsaneler arasında en önemlisi Hacı Bektaş-ı Veli'ye ilişkin efsanelerdir Hacıbektaş ilçesinin etrafında bulunan bütün tarihi yapılar için efsaneler mevcuttur Başka bir efsane yeraltı şehirleri ve peribacalarına ilişkindir Avcılar Kasabası da adını peribacaları efsanesinden alır Yeraltı şehirlerinde devlerin yaşadığı anlatılır, birbirine açılan odaların kapılarındaki değirmentaşı büyüklüğündeki sürgüler bunun kanıtı olarak görülür Başka bir efsane de Özkonak'ta Belha Manastın'na adını veren Belha Efsanesi'dir

Geleneksel Müzik ve Halk Oyunları Uzun ve kırık hava grubunda yer alan türküler yöreye özgü türkülerdir Uzun hava grubunda yer alan türküler çoğunluktadır Bu türküler herhangi bir enstrüman eşliğinde söylenebildiği gibi salt sözlerle de ifade edilebilmektedir Kırık hava grubundaki türküler ise daha çok düğünler, oturak alemleri gibi eğlence ortamlarının müziğidir

Yörede türkülere eşlik eden enstrümanlar bağlama, zilli maşa, tef, klarnet, davul, zurna, kaval ve cümbüştür Geleneksel halk oyunları sınıflandırmasında Kapadokya, Türkiye coğrafyasında Halay grubunda yer alır Halay karakteristiğinde sergilenen oyunlar ağırlama, üçayak, şenola, cezayir, düzleme, hoş bilezik, leblebi, temurağa, ayvadibi, reyhan ve naridir

Kapadokya Yöresel Yemekleri
Kapadokya mutfağı yörede yetişen ürünler etrafında gelişmiş bir mutfaktır Bu coğrafyada tarımsal ürünlerin çok çeşitli olmaması mutfağı ve beslenme alışkanlıklarını etkilemiştir Yemeklerde kullanılan malzemeler ağırlıklı olarak yörede yetişen patates, mercimek, kabak, buğday, nohut, fasulye gibi ürünlerden oluşmaktadır Aynı zamanda pekmezin yaygın kullanıldığı görülmektedir Tahıl (un) ve etten oluşan yemek çeşitleri yöre halkının damak zevkine uygun düşmektedir

Büyük yerleşimlerin bir bölümünde, kırsal kesimin tümünde kışlık yiyecekler yazdan hazırlanır Hazırlıklardan en önemlisi bulgur kaynatmadır Bulgurun hazırlanışı kullanım biçimine göre iki türlüdür Soku denilen büyük taş dibeklerde dövülerek kabuğu çıkarılan nispeten iri taneli bulgura "düğü", ince kırılmış bulgura "pıtpıtı" denir Diğer hazırlıklar pekmez yapımı, şıra kaynatma, meyve-sebze kurutmadır Meyvelerin ince dilimlere ayrılıp kurutulmasına "kak" adı verilir Bunlar kışın komposto vb yapımında kullanılır Başka bir hazırlık, turşu ve yufka ekmek yapımıdır Üzüm ve pezek denen pazı, özgün turşu türleridir Küplere doldurulan üzümlerin üzerine şıra konarak bozulması önlenir Yufka ekmek yapımı, yardımlaşmaya ihtiyaç duyulan bir hazırlıktır

Kadınlar bir araya gelip her gün bir ailenin ekmeğini hazırlarlar Geleneksel mutfakta işler iki mekân içinde yürütülür Birincisi tandır ve ocağın bulunduğu mekân, ikincisi malzemelerin bulunduğu kayıt damı (kiler)dır71 Yemek yapımında kullanılan araç gereçler arasında topraktan yapılmış çömlek ve tandır ikilisinin ayrıcalıklı bir yeri vardır Yöresel yemeklerden en önemlileri düğü çorbası, sütlü çorba, ağpakla, nohutlu yahni, kayısı dolması, gendirme, dıvıl ayva dolması ve dolaz'dır

Patatesli Ekmek
Malzemeler
Un, Patates, Maya, Peynir Suyu, Tuz

Yapılışı
Köyde mahalle arasında bulunan fırınlarda köylüler ekmek ihtiyaçlarını karşılarlar Ekmekleri bu fırınlarda patates ve peynir suyu katılarak yapılan hamurları pişirerek elde ederler Pişirilen ekmekler tazeliklerini bir hafta ile 1 aya kadar korurlar Pişirilirken bir hafta hatta iki hafta yetecek kadar ekmek pişirilir Kış aylarında bir aya kadar çıkabilir

Bu fırınlarda saman yakılır Kadınlar bir görev paylaşımı yaparak bir kaç aile birden yardımlaşarak ekmeklerini pişirirler Patates bir tencerede haşlanarak pişirilir Ezilerek suyuyla birlikte süzgeçten geçirilir kabuğu ve posası süzgeçte kalır Hazırlanan patates özü, un, peynir suyu, maya, tuz karıştırılarak yoğrulur ve hamur yapılır Hamur kabarana kadar beklenir Ekmek şekli verilerek kızgın taş fırınlara konarak pişirilir

Şepe Malzemeler
Patatesli Ekmek hamuru, Kıkırdak, Kuru Soğan, Domates, Yeşil Biber, Tuz, kara ve kırmızı toz biber

Yapılışı
Kuru soğan, domates, yeşil biber çok ince kıyılır Kıkırdak baharat ve tuzu bunlarla birlikte katılarak karıştırılır ve iç harcı elde edilir Patatesli ekmek yapımında anlatıldığı gibi hazırlanan hamur uzun pide şeklinde açılır hazırlanan iç harcı üzerine konur ve kenarlarından kapatılır ve taş fırına sürülerek pişirilir Şepe aynı şekilde peynirli olarak da yapılabilir Peynirli şepede harç olarak çömlek peyniri veya çökelek ve kıyılmış maydanoz kullanılır İstenirse harcın içine 1 adet yumurtada katılır Şepelerin iyi kızarması için üzerine ayran sürülür

Sütlü Çorba Malzemeler
1 Su Bardağı Yarma, 2 Su bardağı Süt, 1 Yemek kaşığı, Siyah kuru üzüm, Tuz, Su

Yapılışı
Yarma,kuru üzüm çok az tuz atarak suda kaynatılarak pişirilirYarmalar piştikten sonra süt dökülür ve süt kaynayana kadar kaynatma işlemine devam edilir Sıcak olarak servis yapılır

Zerdali Çorbası Malzemeler
2 Su Bardağı yarma, 0,5 kg çekirdekli kuru kayısı, 1 yemek kaşığı kuru siyah üzüm, 1 çay bardağı pekmez

Yapılışı
Yarma ayıklanıp yıkanır ve bir tencerede su içinde kaynatılır Kaynamaya başladıktan sonra pekmez, kayısı ve kuru üzüm ilave edilir Orta ateşte pişirilir ve soğumaya bırakılır sıcak ve soğuk olarak servis yapılabilir

Ayranlı Çorba Malzemeler
1 su bardağı yarma, 1 kg yoğurt, Tuz

Yapılışı
Yarma tencerede su, tuz ile haşlanarak pişirilir Yoğurt özenerek ayran yapılır Pişen yarma soğumaya bırakılır Soğuyunca ayranı ilave edilir Soğuk olarak servis yapılır

Tarhana Malzemeler
Yarma, Ayran, Süzme Yoğurt

Yapılışı
Yarma ile ayran karıştırılarak pişirilir Pişirilen yarma soğumaya bırakılır Soğuyan yarma süzme yoğurt ile yoğrulur Kandil simidine yakın şekilde halkalar yapılır ve temiz bir bez üzerine serilerek kurutulur Kışlık erzak olarak yapılan tarhananın çorbası yapılmak istendiği zaman 10-12 saat öncesi suya konarak ıslatılır ve sonra çorbası yapılır

Bulgur Köftesi Malzemeler
1 kg köftelik kıyma, 2 su bardağı ince bulgur, 2 adet yumurta, 2 orta boy soğan, Maydanoz, Tuz, karabiber, pul biber, kimyon, 1 Yemek kaşığı un, 1 yemek kaşığı margarin, 1 yemek kaşığı salça

Köftelerin hazırlanışı
Kıyma, yumurta, bulgur, 1 adet rendelenmiş soğanı ve baharatlar 1 fincan su ile karıştırılıp yoğrulur Bulgur ile kıyma kıvamına geldiğinde misket şeklinde yuvarlanır Köftelerin dağılmaması için bir yemek kaşığı un harca ilave edilir

Pişirme
Yağ ile soğan bir tencerede soğan pembeleşinceye kadar kavrulur salçası ilave edilir Su konur ve kaynatılır Su kaynayınca hazırlanan köfteler suya atılır ve 20 dakika orta ateşte pişirilir

Sac Kayganası Malzemeler
5 Adet Yumurta, 2 Su bardağı süt veya yoğurt, Alabildiği kadar Un, Pekmez veya Toz Şeker

Yapılışı
Süt yumurta, un ve maya akıcılığını kaybetmeyecek şekilde yani krep hamuru gibi yoğrulur Kızgın sıcak sacın üzerine yemek kaşığı ile alınan hamur dökülür bir tarafı
kızaran hamur çevrilerek diğer tarafı da kızartılır Pekmeze veya toz şekere banılarak yenilir

Tandırda Kuru Fasulye Malzemeler
2 Su bardağı Kuru fasulye, 2 adet Kuru Soğan, 1 yemek kaşığı salça, 1 yemek kaşığı tereyağı, Kaburga veya Kemikli Et, Pul biber, Tuz

Yapılışı
Fasulye bir tencerede ayıkladıktan sonra haşlanır Soğan yağ ile kavrulur; salçası ilave edilir Topraktan yapılan çömleğe fasulye, soğan, kaburga, Tuz ve biber konur Üzerine Suyu ilave edilir Çömleğin ağzı kapatılır Saman ile yakılarak harlanmış tandıra közlerin arasına bırakılır Tandırın ağzı kapatılır 4-6 saat sonra tandırdan çıkarılır

Bamya Malzemeler
100 gr çiçek bamya, 2 Adet Soğan, 250 gr kuşbaşı et, 1 yemek kaşığı salça, 1 tatlı kaşığı acı biber salçası, 1 yemek kaşığı margarin, Tuz, Yarım Limon

Yapılışı
İpe dizili olan kuru bamya bir tencerede 2-3 dakika haşlanır Suyu süzülür ve ipi çıkarılır Bir tencerede yağ, soğan ve eti kavrulur, salçalar ve tuz ilave edilir Et dana, koyun, tavuk veya hindi eti olabilir Su ilave edilip haşlanıp temizlenen bamya üzerine konur ve orta ateşte 30-35 dakika pişirilir Ateşten indirilince yarım limonun suyu üzerine dökülür

Çiçek Dolması Malzemeler
Taze Kabak Çiçeği, Kalın Bulgur, Yarma, 1 Kaşık Domates Salçası, 2-4 Adet soğan, 2 kaşık Tereyağı, Sarımsaklı Yoğurt, Tuz, Baharat

Yapılışı
Sabah güneş çıkmadan kabaksız erkek kabak çiçekleri bir sepete toplanır Çiçeğin yeşil kenar yaprakları ayıklanır Hazırlanan iç çiçeğin içine yaprağıyla sarılabilecek kadar doldurulur ve sarılır Bir toprak güveç kabına (Ekecik) dizilir Bir su bardağı su dökülür ve ocağın üzerinde kısık ateşte 25-30 dakika pişirilir Üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek sıcak servis yapılır

İçin Hazırlanışı
Bir tencerede yağ ve soğan pembeleşinceye kadar kavrulur Salçası ilave edilir Bulgur, yarma konur Tuzu baharatı atılır Yarım bardak su ile 3-5 dakika pişirilir

Kesme Mantı Mantının Hazırlanışı
Malzeme
Un,Su,Tuz
5 kg un için 1 kg tuz atılır su ile sert kıvama gelene kadar yoğrulur Yoğrulan hamur kıvamına gelmesi için bez arasına alınarak çiğnenir ve bekletilir Bezeler yapılır Unlanarak leğenlere dizilir Oklava ile kalın olarak açılır (2mm) Uzunlamasına şerit

Malzeme
Mantı, Sarımsaklı Yoğurt, Kıymalı sos

Mantı Pişirilmesi
Bir tencerede su kaynatılır Suyun içine mantı konur Pişene kadar kaynatılır Süzülür ve soğuk suyla bir kez yıkanır Sarımsaklı yoğurt karıştırılarak yenilir İstenirse kıymalı salçalı sos yapılarak üzerine dökülür

Mantı Çorbası Malzeme Su,Tuz,Salça,Nane, Mantı
Ayrıca hazırlanan mantının çorbası da yapılır Bir tencerede 1 yemek kaşığı yağ 1 yemek kaşığı nane, 1 yemek kaşığı salça konur ve kavrulur 1 Litre su dökülür 1 su bardağı mantı salınır ve kaynatılır Sıcak sıcak içilir halinde kesilen hamur daha sonra üst üste konur ve kare şeklinde kesilir (2-3mm) Kesilen bu mantılar Temiz bir beze serilerek güneşte kurutulur Kaplara doldurularak serin yerde muhafaza edilir Yapılan mantıdan yoğurtlu mantı ve çorba yapılır

Kesme Makarna Malzemeler
Un, Yumurta, Su,Tuz

Yapılışı
Her ev tüketebileceği kadar makarna yapmak için un kullanır 10 litre Suyun aldığı kadar una 30 yumurta ve 1 kg ma yakın tuz katılır Kasabada bu kadar makarna için bir testi makarna kesimi denir Hamur sert kıvama gelene kadar yoğrulur ve bir bez arasına sarılarak üzerine basarak ezilir Hamur istenilen kıvama gelince yumruk büyüklüğünde yumaklar(beze) yapılır 1-2 saat dinlendirilir Bu beziler kalın yufka olarak açılır Bıçaklarla önce şerit halinde kesilen bu hamurlar istenilen büyüklükte kesilir Kesilen makarnalar yapışmaması için unlanır ve gölgede serilen savanların üzerine yayılarak kurutulur Küplere doldurulur ve serin yerde saklanır

Makarnanın Pişirilişi
Bir tencereye su konulur ve kaynatılır Kaynayan suyun içine makarna salınır Piştikten sonra süzülür Eritilen tereyağı ve çömlek peyniri katılarak karıştırılır ve servis yapılır Kavrulmuş kabak çekirdeği çekilerek kabak çekirdeği de üzerine ekilerek servis yapılabilir Kabak çekirdeği güzel bir koku ve lezzet verir

Erişte Malzeme
Kesme mantının hamuru ile birlikte veya aynı yöntemle ayrı olarak eriştenin hamuru yapılır

Yapılışı
Kurutulan erişteler daha sonra tepsilere konularak bir fırında kavrulur Şeritler halinde kesilen hamurlar temiz ve kalın urgan gerilerek yapılan güneş altındaki ipe unlayarak serilir ve kurutulur

Düğü Pilavı Malzemeler
1 yemek kaşığı tereyağı veya margarin, 2 adet soğan, 1 yemek kaşığı salça, 2 su bardağı ince bulgur(düğü), Tuz, 2,5 Su bardağı su

Yapılışı
Yağ ile Soğan bir tavada soğan pembeleşinceye kadar kavrulur Salçası ilave edilir Suyu ilave edilerek kaynatılır Su kaynamaya başladığında düğü ( kalın bulgur ) dökülür tuzu atılır 15-20 dakika orta ateşte pişirilir Sıcak sıcak servis yapılır

Keşkek Malzemeler
Yarma, Kalın Bulgur, Taze Kemikli Et, 2 Kaşık Domates Salçası, 2 Adet soğan, 1 Fincan Kuru Nohut

Yapılışı
Bu yemekte tandırda yavaş ateş ile pişirilen bir yemektir Tandır yakılır ve iyice kızan tandırın içine ; Salça, kıyılmış kuru soğan, kemikli et ve nohut bir çömleğe koyarak konulur ve 2 saat kaynatılarak pişirilir Daha sonra bulgurlar ilave edilerek bir-iki saat daha pişirilir Sıcak sıcak servis yapılır

Kuru Kuymak Malzemeler
5 kg süt

Yapılışı
Saman ateşi ile iyice kızdırılmış tandırın üzerine kapatılan bir tepsi içine pişirilip kaynatılmış süt köpürtülerek dökülür Tandırda kor halindeki saman ateşinin üzerinde 1-2 saat bekletilir Bir bıçak ile tepsinin üzerinde kaymak tutan sütün kaymağı kenarlarından kesilir İnce bir oklava ile ortasından takılır ve ikiye katlanarak kaldırılır Kalbur üzerine konularak yarım ay şeklindeki kaymak gölgede kurutulur

Servis
Kurutulan kaymak bal sürülerek veya ılık su ile hafif ıslatılan kaymağın üzerine toz şekerden hazırlanan koyu şerbet dökülerek servis yapılır

Palize Malzemeler
2 Su Bardağı Pekmez, 3 Su Bardağı Su, 3 Yemek Kaşığı Un, 1 Yemek kaşığı Tereyağı

Yapılışı
Pekmez su ve un ateş üzerinde pelte kıvamına gelene kadar karıştırılarak pişirilir Sonra soğumaya bırakılır

Dolaz Malzemeleri
250 gr Taze Kaymak, 4-5 yumurta, 1,5 bardak süt, Yeteri Kadar Un, 2 çorba Kaşığı Tereyağı

Yapılışı
Kaymak süt ve yumurta karıştırılarak çırpılır Tavaya tereyağı koyup ateşe konur Yağa hazırlanan karışım dökülür ve dağılana kavrulur Üzerine pekmez dökülerek ,şeker atılarak veya sade olarak yenebilir

İpindi Malzemeler
1 kg Süt, 1 Adet Yumurta, 1 Su bardağı Un, 1 Su bardağı Toz şeker

Yapılışı
Süt, un, yumurta çırpılarak hafif ateşte pişirilir Koyulaşınca şekeri ilave edilir 2-3 dakika tekrar kaynatılır ve kaselere dökülerek soğumaya bırakılır

Düğü Tatlısı Malzemeler
2 Su bardağı Pekmez, 1 Su bardağı Dûğü (kalın bulgur), 2 Yemek kaşığı tere yağı, 1 Su bardağı su

Yapılışı
Pekmez ve su karıştırılır Kaynatılır Kaynamaya başladığında bulgur salınır koyu kıvama gelene kadar kaynatılır Sonra soğumaya bırakılır Üzerine eritilmiş tere yağı dökülür ve servis yapılır

Burma Baklava Malzemeler
1Kg Toz Şeker, 1 kg un, 150-200 gr Tereyağı, 200 gr çekilmiş iç ceviz, 2 yumurta, Unun alabildiği kadar Süt

Yapılışı
Un, yumurta süt katılarak kulak memesi kıvamına gelene kadar yoğrulur Yumurta büyüklüğünde yumrulara bölünen hamur ince bir oklava ile incecik açılarak yufka haline getirilir Yufkanın üzerine ceviz atılarak oklavaya sarılır İki baş tarafından tutularak ortaya doğru büzülür Büzdükten sonra oklavadan çıkarılarak 3-4 parçaya bıçakla kesilerek bölünür Tepsiye kenarından başlanarak içe doğru dizilir Fırına vermeden 1 tavada tereyağı eritilir ve üzerine dökerek hamur ıslatılır Fırına verilen hamur üzeri kızarana kadar pişirilir Bir kapta kaynatılarak 1 kg şeker eritilir ve baklavanın üzerine dökülür Şeker sıcak ise baklava soğuk olmalıdır Baklava sıcak ise şerbetin soğuk dökülmesi gerekir

Kenar Tatlısı Malzemeler
1 kg Un, şeker veya pekmez, 200 gr tereyağı, Süt, 2 yumurta

Yapılışı
Un Yumurta sütle karıştırılarak kulak memesi kıvamına gelene kadar yoğrulur Yumurta büyüklüğünde yumrular yapılarak ince bir oklava ile incecik açılarak yufka yapılır Yufkalar büzüştürerek toplanır Lenger denilen ağzı yayvan tepsinin ortasından başlanarak kıvrım kıvrım helezon şeklinde tepsiye yerleştirilir Fırına vermeden önce tavada eritilen yağ ile hamur ıslatılır ve fırına sürülür Üzeri kızarana kadar pişirilir İki türlü servis yapılır ya şeker şerbeti dökülerek yenilir Yada bir kaba konan pekmeze batırılarak yenilir

Kabak Reçeli (Tatlısı) Malzemeler
Kara Kabak, Üzüm şırası, Kireç Kaymağı

Yapılışı
Bazı yörelerde şeker şerbetiyle aynı yöntemle yapılan bu yiyeceğe kabak tatlısı da denir Kara kabak iki parmak eninde çubuk şeklinde doğranır Kireç kaymağı karıştırılmış kireçli suda 10-12 saat bekletilir Kireçli sudan çıkarılan kabaklar; süzülüp iyice yıkanır Üzümler çiğnenerek elde edilen şıra çalı, saman ile yakılan ateşin üzerine konan leğenlere dökülür ve kaynatılmaya başlanır Şıra pekmez olmaya başladığı anda kabaklar içine atılır Koyulaşıncaya kadar kaynatılır Ateşten indirilir ve küplere konularak serin yerde muhafaza edilir 3-5 ay boyunca afiyetle yenir

Sütlaç Malzemeler
1 kg Süt, 1 Su bardağı pirinç, 2 Su bardağı toz şeker, Tuz

Yapılışı
Pirinç ayıklanır Bir tencerede yıkanır ve 20-25 dakika 1 litre su içinde pişirilir Pişen pirincin üzerine şeker ve daha önce kaynatılmış süt ile çok az tuz ilave edilir Ateşin üzerinde 10-15 dakika daha pişirilir koyu kıvama geldiğinde kaselere dökülür ve soğumaya bırakılır

Sütlü İncir Tatlısı Malzemeler
2 kg Süt, 1 kg Kuru İncir

Yapılışı
İncirler yıkanıp temizlenir Bir tepsiye dizilir Süt bir tencerede kaynatılır Kaynayan süt sıcak sıcak incirlerin üzerine dökülür Tepsi kapatılır Üzerine kalın bir bez örtülerek 5-6 saat bekletilir

Üzüm Hoşafı Malzemeler
Siyah kuru Üzüm, Toz Şeker

Yapılışı
Üzümün çöpleri temizlenir Bol suda bir kaç kez yıkanır Tencereye konur Su doldurulur Orta ateşte üzümler şişene kadar kaynatılır Kaynamaya başladığı zaman şekeri ilave edilir ve karıştırılır Soğuk olarak servis yapılır

Üzüm Turşusu Malzemeler
5 kg Üzüm, 2 Su bardağı Toz Şeker, 5 gr Turşu tozu ( benzuat desot )

Yapılışı
Şeker Su ve toz ile karıştırılır ve bir küpe konur Üzerine yıkanan yaş üzümler konulur Ağzı kapatılıp 1-2 ay bekletilir yemeğin yanında değil komposto gibi yemek üzerine yenilir Üzüm olarak parmak üzümü, veya sert kabuklu bir başka üzüm konulur Turşu tozu olmadığı zamanlarda kök hardal bitkisi denen bir bitkini tohumları 1 bez içerisine sarılarak turşunun üzerine konulurmuş

Karpuz Turşusu Malzemeler
Tam Olgunlaşmamış Küçük Karpuz, 1-2 Salkım Üzüm koruğu 1-2 kg üzüm sirkesi ,Su, tuz

Yapılışı
Çekirdeği sertleşmemiş küçük ham karpuzlar toplanır Kurulacak küpün büyüklüğüne göre sirke ve korular ayarlanır Karpuzlar bir bıçakla 1 yerinden delinir Tuzlu sirkeli suya arasına üzüm korukları da atarak küpe doldurulur 1-2 aya kadar turşu döner ve yenmeye başlanır

Çömlek Peyniri Malzemeler
Süt, Yoğurt Suyu, Tuz

Yapılışı
Süt bir küçük kazanda kaynatılır Yüzü kaymak tutmaya başladığı ana yoğurt suyu dökülür Yoğurt suyu sütü mayalar ve peynir haline dönüştürür Bu peynir bez torbalara dökülür sıkılır ağzı bağlanır ve iki taş arasına konularak bir gün bekletilir Bu İşlemle yapılan beş altı parça peynir biriktiğinde; bir leğene elle ufalanır tuzu atılır ve yoğrulur

Yoğrulan peynir dibine tuz konulan çömleğin içine bastıra bastıra sıkıca mümkün olduğu kadar boşluk bırakmadan doldurulur Doldurulan bu çömleğin ağzı bir bez ile bağlanır ve bez çömlekle birlikte iyice ıslatılır Serin ambarlarda ( Genelde yeraltı kentine bağlantısı olan kayadan oyma doğal ambarlar ) eşilen bir çukura ağzı aşağı gelecek şekilde gömülür ve üzeri toprakla iyice kapatılır Su ile çamur olana kadar sulanır Bu sulama işlemi 15 günde bir tekrarlanır 4 ay ile 1 yıl arasında gömülü kalan peynir çıkarılır Açılır ve ağız kısmı atılır Diğer kısımları yemek üzere mutfağa konur