Aktif Taşıma Nedir - Aktif Taşıma Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

Maddelerin alınması ve atılması sırasında ATP harcanıyor ve enzimler kullanılıyorsa,bu olaylara aktif taşıma denir

1 Küçük moleküllerin Aktif Geçişi

Difüzyonla alınabilecek kadar küçük olan maddeler yoğunluk farkı yoksa,bu yolla hücre içine alınamazBu durumda hücre maddeleri enerji harcayarak iç ortama alabilir

Moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama doğru taşındığı bu madde alışverişi olayına aktif taşıma denirAktif taşımayla madde alışverişi hem hücre içine doğru hem de hücre dışına doğru gerçekleşebilir

Aktif taşıma olayı sadece canlı hücrelerde gerçekleşebilirÇünkü bu olay sırasında hücre zarında bulunan enzimler kullanılır ve enerji harcanırBu olay sırasında kullanılan enerji solunum sırasında üretilen ATP den sağlanır

Aktif taşıma sayesinde iki ortam arasındaki yoğunluk farkı korunabilirÖrneğin Nitella isimli bir yosun türü bulunduğu ortama göre 1000 kat daha fazla Na iyonu taşıyabilir

2 Büyük Moleküllerin Aktif Geçişi

Aktif Taşıma Olayları: Hücre ihtiyacı olan maddeyi dış ortamdan yoğunluk farkından
yararlanarak ulaşamadığı veya fazla olan gereksiz maddeyi atacak ortam sağlayamadığı
zaman kendi metabolik enerjisini kullanarak, ATP harcayarak madde alışverişini
gerçekleştirir Hücreye madde alımına endositoz, madde atımına ise ekzositoz denir

Endositoz: Pinositoz ve fagositoz olmak üzere 2'ye ayrılır Kesecikler oluşturularak yapılır

Pinositoz: Sıvı maddelerin aktif taşıma yoluyla alınmasıdır Hücre membranında küçük içe

çöküşler olur Bu çöküntülere sıvı alındıktan sonra veziküller hücre yüzeyinden ayrılır ve
sitoplazma içerisine hareket eder

Fagositoz: Pinositoza benzer biçimde katı partikülün hücre içine alınmasıdır Makrofajlar ve lökositler gibi hücre tipleri artık madde, bakteri, yabancı maddeleri yok etmek için fagositoz yaparlar Burada madde yine çöküntüyle alınarak vakuol oluşturulur ve daha sonra,kullanılmak üzere gerekli yere hareket eder

Pinositozifüzyonla alınamayan büyük sıvı moleküllerin hücre içine alınmasıdırBu olayda fagositozda olduğu gibi yalancı ayak oluşturarak besinler hücre içine alınamazÇünkü sıvı molekül yalancı ayakla sarılamazBu nedenle Yalancı ayak yerine hücre zarında çöküntü şeklinde pinositoz cebi oluşturulurOluşturulan cep hücre içine doğru boğumlanarak besinin içeri alınması sağlanmış olur

Ekzositoz: Zarla çevrili bir yapının plazma membranı ile kaynaşarak membranın bütünü
bozulmadan hücre dışına maddenin boşaltımıdır Ekzokrin, pankreas, süt ve tükrük
Bezleri gibi örneklerde salgı yapıcı hücrelerden biriken maddeler bu şekilde dışarı boşaltılır

Sitoplazma:İçerisinde organelleri, bazı maddeleri, taşıyıcıları bulunduran akışkan ui su
olan sıvı yapıdır

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Aktif Taşıma Nedir - Aktif Taşıma Hakkında Bilgi Maddelerin alınması ve atılması sırasında ATP harcanıyor ve enzimler kullanılıyorsa,bu olaylara aktif taşıma denir 1 Küçük moleküllerin Aktif Geçişi Difüzyonla alınabilecek kadar küçük olan maddeler yoğunluk farkı yoksa,bu yolla hücre içine alınamazBu durumda hücre maddeleri enerji harcayarak iç ortama alabilir Moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama doğru taşındığı bu madde alışverişi olayına aktif taşıma denirAktif taşımayla madde alışverişi hem hücre içine doğru hem de hücre dışına doğru gerçekleşebilir Aktif taşıma olayı sadece canlı hücrelerde gerçekleşebilirÇünkü bu olay sırasında hücre zarında bulunan enzimler kullanılır ve enerji harcanırBu olay sırasında kullanılan enerji solunum sırasında üretilen ATP den sağlanır Aktif taşıma sayesinde iki ortam arasındaki yoğunluk farkı korunabilirÖrneğin Nitella isimli bir yosun türü bulunduğu ortama göre 1000 kat daha fazla Na iyonu taşıyabilir 2 Büyük Moleküllerin Aktif Geçişi Aktif Taşıma Olayları: Hücre ihtiyacı olan maddeyi dış ortamdan yoğunluk farkından yararlanarak ulaşamadığı veya fazla olan gereksiz maddeyi atacak ortam sağlayamadığı zaman kendi metabolik enerjisini kullanarak, ATP harcayarak madde alışverişini gerçekleştirir Hücreye madde alımına endositoz, madde atımına ise ekzositoz denir Endositoz: Pinositoz ve fagositoz olmak üzere 2'ye ayrılır Kesecikler oluşturularak yapılır Pinositoz: Sıvı maddelerin aktif taşıma yoluyla alınmasıdır Hücre membranında küçük içe çöküşler olur Bu çöküntülere sıvı alındıktan sonra veziküller hücre yüzeyinden ayrılır ve sitoplazma içerisine hareket eder Fagositoz: Pinositoza benzer biçimde katı partikülün hücre içine alınmasıdır Makrofajlar ve lökositler gibi hücre tipleri artık madde, bakteri, yabancı maddeleri yok etmek için fagositoz yaparlar Burada madde yine çöküntüyle alınarak vakuol oluşturulur ve daha sonra,kullanılmak üzere gerekli yere hareket eder Pinositozifüzyonla alınamayan büyük sıvı moleküllerin hücre içine alınmasıdırBu olayda fagositozda olduğu gibi yalancı ayak oluşturarak besinler hücre içine alınamazÇünkü sıvı molekül yalancı ayakla sarılamazBu nedenle Yalancı ayak yerine hücre zarında çöküntü şeklinde pinositoz cebi oluşturulurOluşturulan cep hücre içine doğru boğumlanarak besinin içeri alınması sağlanmış olur Ekzositoz: Zarla çevrili bir yapının plazma membranı ile kaynaşarak membranın bütünü bozulmadan hücre dışına maddenin boşaltımıdır Ekzokrin, pankreas, süt ve tükrük Bezleri gibi örneklerde salgı yapıcı hücrelerden biriken maddeler bu şekilde dışarı boşaltılır Sitoplazma:İçerisinde organelleri, bazı maddeleri, taşıyıcıları bulunduran akışkan ui su olan sıvı yapıdır