Genetigin Dünyada Ki Ve Türkiyede Ki Geilişimi...

Dünyada hayatın başladığı kabul edilen 46 milyar yıl önce, DNA(deoksiribonükleikasit) yaşamın hücresel metabolik aktivasyonlarını ortaya koyan genetik yapı olarak hizmet etmiştir "Gen" terimi 1900 yıllara kadar kullanılmamasına rağmen genin fonksiyonu ile olan araştırma 1800 lü yıllarda başlamıştır Gregor Mendel, Avusturyalı din adamı, manastırının bahçesinde yıllarca çalıştı, farklı bezelye varyetelerini melezlemiştir Dikkatli kayıtlar tutarak, melezlerin döllerini saymış, bezelye şekli, çiçek rengi, bitki yüksekliği gibi özelliklere bakarak genlerin fenotipik ekspressiyonunu incelemiştir Dikkatli gözlem, doğru kayıt tutarak verileri dikkatlice analiz yapmış ve her bir bitkinin erkek ve dişi ebeveynlerinin döllerine kalıtım üniteleri veya faktörlerin varlığı teorisini ortaya koymuştur 1884 yılında Mendel öldüğü zaman çalışmasının değerini kimse bilmiyordu Mendel'in bulduğu faktör veya kalıtım ünitelerini gen olduğu 1900 yıllara kadar anlaşılamadı


Aynı dönem içerisinde, 1809-1882, İngiliz Charles Darwin, fizikçi ve biyoloji uzmanı Erasmuz Darwin'in torunu, biyolojik bilimlerde önemli ilerlemelere neden olan bilgileri topluyordu Darwin tıp ve din konusunu çalıştı Cambridge'den mezun olduktan sonra kariyerini geliştirmek istiyordu Darwin bitki ve hayvanlar üzerinde çalıştı, örnekler topladı ve yaşayan canlıların özelliklerine göre çizdi Bu çalışmayla güney amerika kıyılarında Galapagos Adaları üzerindeki çalışmayla ünlü oldu


Darwin bu arada birçok fosil topladı ve bugünkü türlerin varlığını ortaya koyan hayvanların fosillerini buldu Her adayı ziyaret edip türlerin karakterler yönünden varyasyon ortaya koyduğunu tespit etmiştir İspinozlarda örneğin gaga şekli ve gaga uzunluğu güney amerika kıyılarında yaşayan türlerle adalarda yaşayan türlerin ayrılmasında yardımcı olmuştur


Darwin, çalışmalarında ortaya çıkan son türlerin öncekilerden meydana gelmesi hakkındaki teorilerini belirtti Darwin aynı zamanda doğada oluşan seçici işlemi savundu Buna göre güçlü özelliklere sahip türler canlı kalmaya daha çok meyilli idi Darwin'in çalışmalarına başlangıçta cevaplar negatif idi özellikle dini liderler özellikle dünya üzerinde yaşamın ortaya çıkması yorumu hakkındaki bu fikirlerden büyük üzüntü duydular Bununla beraber bu iki çalışma genetik ve evolusyon hakkındaki biyolojik teorilerine öncülük etmişlerdir


Dünyada Genetiğin Gelişimi


1900 yıllarda Mendelin çalışmalarının yeniden keşfinden sonra genin doğası hakkında büyük bir bilgi patlama olmuştur Biyoloji alanında çalışan bilim adamları, hücredeki çekirdek ve kromozomun önemi üzerinde durdular Çünkü gözlemlerde, kromozomlar yumurta ve polen/spermi oluşturmak üzere mayoz esnasında sayısını yarıya indiriyor ve sadece bölünme sırasında görülüyordu Bu sebeple DNA moleküllerinin nasıl faaliyete geçerek organizmaları ürettiklerini anlamak için birçok çaba sarf edildi Amerikalı James Watson ve İngiliz Francis Crick birkaç biyolog araştırmacıyla 1953 yılında DNA nın çift heliks yapısını incelediler DNA kavramı yaşamın geleneksel dili olduğu bakterilerde, mantarlarda, bitki ve hayvanlarda yapılan çalışmalarla ortaya konuldu Yaşayan organizmalar arasında yer alan bu ilişki biyoteknoloji ve genetik mühendislik biliminin gelişimine neden olmuştur Mühendislik teknolojisi, bitki ve hayvanları geliştirmek için yaşayan diğer organizmaları ve canlıların kısımlarını kullanmıştır 1970 yıllarında, araştırmacılar DNA'nın bir canlıdan kesilerek diğer canlıya yerleştirebileceklerini böylece rekombinant DNA teknolojisini buldular Bu şekilde insülin, hormon, interferon ve TPA (doku plasminogen aktifleştirici) gibi ilaçları tıp dünyasına sundular İnsan gen terapisi yöntemiyle genleri hasarlı olan veya eksik olan fertlere gen nakli gerçekleştirilmiştir Üreme teknolojisinin gelişimiyle üremenin artırılmasına çalışılmıştır İnsan üreme teknolojiyle uğraşan araştırmacılar insan embriyosunu in vitro koşullarda elde etti ve daha sonra kullanılmak üzere dondurdular Anne ebeveynler kendilerine ait olmayan genetik döller vermişlerdir 1993 de, l, George Üniversitesinde çalışmakta olan Dr Robert Stillman ve Jerry Hall insan embiryosunu klonladı ve 6 gün bunları yaşatmayı başardı


Klonlama ya da genetik olarak benzer organizmanın üretimi ilk kez havuç bitkisinde başarılmıştır Klonlama işleminde havuç kök hücreleri yeni bitki oluşturmak üzere kullanılmıştır Bitki klonlama teknolojisindeki bu başarılar 1952 de kurbağalardaki klonlamaya kadar devam etmiştir 1970 lerde fare, 1973 de sığır ve 1979 da koyun klonlaması olmuştur Bu çalışmalar, hızlı çoğalan iyi bir sürü daha iyi süt üretimi amacıyla insanlık yararına gerçekleştirilmiştir Gen teknolojisiyle biyoteknolojideki ilerlemeler zararlılara ve soğuğa dayanıklı bitki türleri, daha çok üreyebilen ve gelişkin çiftlik hayvanları üretimine başarılı olmuştur Genetik olarak farklı domates türleri, rafta kalma süresi uzun olan varyetelerin gelişmesini sağlamıştır1990 yıllarında Amerikada daha da ileri gidilerek İnsan Genom Projesi gündeme getirilmiş ve insan genlerinin tüm haritasının yapılması planlanmıştır Bu projenin yaklaşık değeri yılda 200 milyon dolar olup 2005 yılında bitirilmesi planlanmaktadır Cystic fibrosis, orak şekilli hücre anemisi ve Huntingon's chorea gibi birçok hastalık için DNA kodları kromozomlarda yer alan özel bölgelerde kodlanmış olduğu bu sayede bulunmuştur


Bununla beraber biyoteknolojinin hızlı gelişimi beraberinde birçok problemide ortaya koymuştur Bilimsel tartışmalar ahlaki ve geleneksel sorular yeni gelişmelerle ortaya çıkmıştır Bu nedenle genetik bilimi konusunda herkesin bilgiye ihtiyacı bulunmaktadır


Dünyada Genetiğin Tarihi;


1858 yılında Charles Darwin - Alfred Russel Wallace doğal seleksiyon teorisini ortaya koydular ve çevreye iyi uyum gösteren populasyonların yaşadığını ve özelliklerini nesillerine aktardıklarını belirttiler


1856 Charles Darwin, Türlerin Orijin adlı eserini yayınladı


1866 Gregor Mendel bezelye bitkilerinde faktörlerin aklıtımı üzerine araştırmlarını yayınladı


1900 de Carl Correns Hugo de Vries Erich von Tschermak Mendelin prensiblerini bağımsız olarak keşfetti ve doğruladı Modern genetiğin başlangıcını yaptı


1902 Walter Sutton Mndel ve citoloji arasındaki ilişkileri ortaya koydu, kalıtım ve hücre morfolojisi arasındaki boşluğu kapattı


1905 Nettie Stevens Edmund Wilson bağımsız olarak Cinsiyet kromozomlarını buldu XX'i dişi XY'i erkek olarak değerlendirdi


1908 Archibald Garrod, insanda enzim eksikliğinden meydana gelen doğum hastalıklarının metabolizmasını çalıştı


1910 Thomas Hunt Morgan, ilk kez meyve sineği Drosophila melanogaster'de cinsiyete bağlı kalıtım olan beyaz göz rengini araştırdı Bu araştırma linkage (bağlantı) olayını içeren gen teorisini geliştirdi


1927 Hermann J Muller, X-ışınlarını kullanarak Drosophila da suni mutasyonların oluştuğunu buldu


1928 Fred Griffith Diplococcus'larda R ve S nesillerine bilinmeyen yapıların olduğu keşfetti


1931 Harriet B Creighton Barbara McClintock mısırda krossing overın sitolojik aknıtlarını gösterdi


1941 George Beadle Edward Tatum, ışınlanmış ekmek küfünde, Neurospora, bir enzim tarafından kontrol edilen genin faaliyetini ifade etti


1944 Oswald Avery, Colin Macleod ve Maclyn McCarty, Griffith'in denemelerinde transfer olan yapının DNA olduğunu ortaya koydu


1945 Max Delbruck, 26 yıl ard arda Cold Spring Hardour'da fajlar üzerinde kurs verdi Bu kurd moleküler biyolojide iki generasyonu içeren ilk kursdu


1948'lerde Barbara McClintock mısırda renk varyasyonunu açıklayan ilk transposable elementleri keşfetti


1950'de Erwin Chargaff Canlılardan elde edilen DNA örneklerinde Adenin-Timin ve Guanin-Sitozin arasındaki 1:1 oranını keşfetti


1951 yılında Rosalin Franklin DNA nın X ışınlı ilk fotoğrafını çekti


1952 'de Martha Chase Alfred Hershey 35S fajlarını işaretledi ve DNA yı 32P ile işaretliyerek kalıtım molekülünü buldu


1953 Francis Crick, James Watson DNA molekülünün üç boyutlu yapısını çözdü


1958 yılında Matthew Meselson, Frank Stahl azot izotoplarını kullanarak semi konservatid replikasyonu kanıtladı


1958 Arthur Kornberg, E coli'de DNA polimerazı saflaştırdı ve test tüpünde ilk enzimi elde etti


1966 Marshall Nirenberg, H Gobind KhoranaLed, Genetik kodu deşifre etti ve 20 amino asit için RNA kodonlarını buldu


1970 Hamilton Smith & Kent Wilcox, ilk restriksiyon enzimini izole etti, Hind II Bu DNA bölgesini özel bir bölgeden kesmektedir


1972 Paul Berg & Herb Boyer, ilk rekombinant molekülleri üretti


1973 Joseph Sambrook Led, Agarose jel elektroforesisde DNA yı ethidium Bromid ile boyayarak gösterdi


1973 Annie Chang Stanley Cohen, rekombinant DNA molekülünü oluşturdu ve E Colide replike etti


1975 Rekombinant DNA deneylerinin düzenlenmesi hakkında rehberin sunulması California, Asimolar Uluslar arası Toplantı


1977 Fred Sanger, DNA dizilişi için zincir terminasyon metodunu (dideoxy) geliştirdi


1977 Tıp alanında önemli ilaçların üretildiği ilk rekombinant DNA metodlarının kullanıldığı genetik mühendisliği şirketi kuruldu (Genentech)


1978 Rekombinant DNA teknolojisi ile üretilen ilk insan hormonu somatostatin elde edildi


1981 Üç farklı bağımsız araştırma ekibi insan ongene lerini keşfetti (kanser genleri)


1983 James Gusella kan örneklerini topladı Huntington's hastalığını kontrol eden genin kromozom 4 üzerinde olduğunu keşfetti


1985 Kary B Mullis, Polimeraz zinzir reaksiyonunu tanımlayan araştırmasını yayınladı (PCR)


1988 İnsan Genom projesi başladı İnsan kromzomlarının DNA dizilişinin tanımlanması hedef alındı


1989 Alec Jeffreys, DNA parmak izi terimini tanıttı ve DNA polimorfizm, ile ailesel, göç ve cinayet vakalarında kullandı


1989 Francis Collins & Lap Chee Tsui Cystiz Fibrosis hastalığına neden olan ckromosom 7 üzerindeki CFTR regulatör proteinin genetik kodunu tanımladı


1990 İlk gen yer değiştirme gerçekleşti Normal ADA geninin RNA kopyası retrovirüs vasıtasıyla 4 yaşındaki bir kıs çoçuğunun T hücrelerine nakledildi Bu uygulamada bağışıklık sistemi çalışmaya başladı


1993 Flavr Savr, domatestleri raf ömrünü uzatmak için genetik olarak modifiye etti


1996 Iwan Wilmut, çekirdek transferi ilk genetik kopyalama gerçekleştirildi


Genetiğin Tarihinde Klasik Araştırmalar:


Gregor Mendel'in Deneyleri


Gregor Mendel (1866), "Experiments on Plant Hybrids," Trans by Eva Sherwood, in The Origin of Genetics, Curt Stern and Eva Sherwood, eds (W H Freeman and Co, 1966), pp 1-48


Keşifler


Hugo De Vries (1900), "The Law of Segregation of Hybrids," Trans by Eva Sherwood, in The Origin of Genetics, Curt Stern and Eva Sherwood, eds (W H Freeman and Co, 1966), pp 107-118


Mendel Araştırmaları


William Bateson (1901), "Problems of Heredity as a Subject for Horticultural Investigation," Journal of the Royal Horticultural Society 25: 54-61



Biyometri


W F R Weldon (1895) "Remarks on Variation in Animals and Plants," Proceedings of the Royal Society 57:


G Udny Yule (1905), Mendel's Laws and Their Probable Relations to Intra-Racial Heredity," New Phytologist 1: 226-7


Genotip & Fenotip


W Johannsen (1911), "The Genotype Conception of Heredity," The American Naturalist 95: 129-159


Eugenler


Charles Davenport (1912), "The Inheretance of Physical and Mental Traits of Man and Their Application to Eugenics" in Heredity and Eugenics W Castle, ed University of Chicago Press


William Castle (1930) "Race Mixture and Physical Disharmonies," Science, ns 71: 603-606


Kalıtımın Kromozom Teorisi


T H Morgan (1910) "Sex Limited Inheritance in Drosophila," Science 32: 120-122


A H Sturtevant (1917) "Genetic Factors Affecting the Strength of Linkage in Drosophila," Proceedings of the National Academy of Science 3: 555-558


Sitogenetik


Harriet B Creighton and Barbara McClintock (1931), "A Correlation of Cytological and Genetical Crossing-Over in Zea mays," Proceedings of the National Academy of Sciences 17: 492-497


T S Painter (1934), "A New Method for the Study of Chromosome Aberrations and the Plotting o Chromosome Maps in Drosophila melanogaster," Genetics 19: 175-188


Mutasyon


H J Muller (1927) "Artificial Transmutation of the Gene," Science 66: 84-87


Evolasyon Genetiği


Theodosius Dobzhansky (1937), Genetics and the Origins of Species, excerpts Columbia University Press


G Turesson, (1922) "The Genotypical Response of Plant Species to the Habitat," Hereditas 3: 211-350


Bitki ve Hayvan Islahı


George Shull (1909) "A Pure Line Method of Corn Breeding," Report of the American Breeders Association 5: 51-59


İnsan Genetiği


J Neel (1949) "The Inheritance of Sickle Cell Anemia," Science 110: 64-66


L Hogben (1932) "The Genetic Analysis of Familial Traits," Journal of Genetics 25: 97-112


Populasyon Genetiği


Sewall Wright (1931) "Evolution in Mendelian Populations," Genetics 16: 97-159


J B S Haldane (1954) "The Cost of Natural Selection," Journal of Genetics 55: 511-524


Gelişim Genetiği


S Gluecksohn-Schoenheimer (1940) "The effect of an early lethal (t*) in the house mouse," Genetics 25: 391-400


C Waddington (1975) "Genetic Assimilation," reprinted in The Evolution of an Evolutionist Cornell University Press


Biyokimyasal Genetik


G W Beadle and E L Tatum (1941), "Genetic Control of Biochemical Reactions in Neurospora," Proceedings of the National Academy of Sciences 27: 499-506


Arthur Pardee, Francois Jacob, and Jacques Monod (1959) "The Genetic Control and Ctyoplasmic Expression of "Inducibility" in the Synthesis of beta-galactosidase by E coli," Journal of Molecular Biology 1: 165-178


Genetik İnce Yapı


Raffel, D and H J Muller 1940 "Position Effect and Gene Divisibility Considered in Connection with Three Strikingly Similar Scute Mutations," Genetics 25: 541-583


Seymour Benzer (1955) "Fine Structure of a Region of Bacteriophage," Proceedings of the National Academy of Sciences 41: 344-354


Barbara McClintock (1956) "Controlling Elements and the Gene," Cold Spring Harbor Symposia on Quantitative Biology 21: 197-216


Moleküler Genetik


O Avery, C MacLeod, and M McCarty (1944), "Studies on the Chemical Nature of the Substance Inducing Transformation of Pneumococcal Types I," Journal of Experimental Medicine 79: 137-158


James Watson and Francis Crick (1953), "A Structure for Deoxyribonucleic Acid," Nature 737-738


M Meselsohn and F Stahl (1958) "The Replication of DNA," Cold Spring Harbor Symposia for Quantitative Biology 23: 9-12


M Nirenberg and Philip Leder (1964) "RNA Codewords and Protein Synthesis," Science 145: 1399-1407



Türkiye'de Genetiğin Gelişimi;


Genetik bilimi, Türkiye'de gelişimi oldukça yenidir Çalışmalar, 1950 yıllarında sonra sitogenetik, biyometri, populasyon genetiği, mutasyon genetiği alanında başlamıştır !978 yıllarında gentik sahasında çalışanlar biraraya gelmek için faaliyetlerde bulunmuşlar ancak faaliyet devam etmemiştir Çalışmalar TÜBİTAK desteğiyle sürmekte olup, Üniversitelerde dış ülkelere görevlendirilen elemanların 1985 yıllarından sonra dönerek yeni teknikleri uygulamalarıyla sitegenetik & moleküler genetik sahasında ilerlemeler olmuştur Bu arada Üniversiteler kendi bünyelerinde merkez laboratuvarları kurma yoluna gitmişlerdir İstanbul Üniversitesinde BİYOGEM ve Atatürk Üniversitesindeki Biyoteknoloji Merkezi buna örnektir Son zamanlarda RFLP, RAPD, PCR, in-situ melezleme, ısozyme, PAGE gibi metodlar DNA ve proteinler üzerinde uygulanmaktadır Çalışmalarda yeni tekniklerin bulunmasından ziyade metodların pratiğe uygulanması ağırlık kazanmıştır Çeşitli alanlarda yapılan çalışmalar eldeki bilgilere göre aşağıda tarih, isim ve konu sırasına göre sınıflandırılmıştır


Genetik Sahasında Yapılan araştırmalar;


Sitogenetik


1965 Şehabettin Elçi, Agropyron türlerinde karyotip analizleri


1966 Şehabettin Elçi, Mitoz kromozom analizlerinde yeni bir metod


1974 Sevim Sağsöz, Tetraploid bitkilerin elde edilmeleri


1974 Emiroğlu, Ü Tütünlerde haploidlerin eldesi, mayoz bölünme ve karyotip analizleri


1977 Emine Bilge, M Topaktaş, N Gözükırmızı, M Kocaoğlu Arapa' da Deneysel mutasyonların eldesi


1977 HR Ekingen, Triticumda 3D kromozomların eşlenme üzerine etkileri


1982 Sevim Sağsöz, İngiliz çiminde ploidi derecesi, tohum tutma ve stoma uzunluğu ilişkileri


1983 Sevim Sağsöz, tetraploid ingiliz çimlerinde mayoz bölünme ve seleksiyon kriterleri


1995 Gülşen Ökten, insan kromozomlarında karyotip analizi


1995 Neriman Gözükırmızı, Bitkilerde karyotip analizleri


1996 Nurten Kara, tıbbi bitki olan yabani soğan kromozomlarının karyotipi


1996 A Okumuş, mayozda eşlenmesnin genetik kontrolü ve karyotip analizleri


Moleküler Genetik


1996 Sebahattin Özcan, Tütünde Gen transferi


1996 Gürel, F, Arı, Ş & Gözükırmızı, N Arpada varyasyonun RAPD ve moleküler marker kullanılarak tanımı


1998 A Altınalan & Numan Özcan, Rekombinat DNA tekniğiyle ±-amilaz geni aktarılan suşların probiotik geliştirilmesi


1998 A Okumuş & M Akif Çam, Koyunlarda DNA ekstraksiyonu


1998 A Okumuş, M Olfaz & M Akif Çam, Koyun melezlerinde hemoglobin lokusunun genetik kontrolü


1998 T Oğraş, E Arıcan & N Gözükırmızı, Transgenik tütünde intron dizilerinin değerlendirilmesi


Gelişim Genetiği


1996 Sebahattin Özcan, Tütünde doku kültürü


1998 Serhat Papuççuoğlu, Sema Birler, Serhat Alkan, Mithat Evecen, Kamuran İleri; Hayvanlarda İn vitro fertilizasyon


1998 Betül Bürün, Tütünde somatik embriyogenesis ve ploidi düzeyleri


Biyokimyasal Genetik


1993 Asal, S, Kocabaş, Elmacı, C Tavul ve bıldırcınlarda yumurta akı proteinlerinde genetik polimorfizm


1994 Dayıoğlu, H Tüzemen, N, Yanar, M Atatürk Üniversitesi Ziraat İşletmesinde yetiştirilen çeşitli sığır ırklarında transferrin polimorfizmi üzerine araştırmalar



1994 Gürkan, M ve Soysal, Mİ Edirne ili ve yöresinde yetiştirilen boz step, siyah alaca ve siyah-alaca x boz step melez sığırların kalıtsal polimorfik Hb ve Tf tipleri bakımından genetik değeri


1996 Abdülkerim Bedir, İnsan genomunda AP-PCR uygulamaları


1996 Sekin, S, İbrahim Demir, Biyokimyasal markerların genotip tayininde kullanılması


1996 Baş, S, Ülker, H, Vanlı, Y ve Karaca, O Van yöresi karakaş kuzularında transferrin polimorfizmi


1996 Çelik, A ve Pekel, E Türkiye koyun populasyonunun hemoglobin (Hb) ve transferrin (Tf) poliformizmi bakımından genetik yapısı


1998 Sevinç Asal & Meltem İ Erdinç, Süt proteinlerinde genetik polimorfizm


1998 Ramazan Yılmaz, E Yüksel & K Erdoğan, Erinaceus populasyonlarında enzimatik karşılaştırmalar


Populasyon Genetiği


1953 Hüseyin Gökçora, Melez Mısır populasyonunda genetik çalışmalar


1960 Hüseyin Gökçora, Kendilenmiş döllerin kıymetlendirilmesi


1973 F İncekara, MB Yıldırım & ME Tuğay, Buğday populasyonunda karakterlerin kalıtımı


1973 Doğrul, F Memleketimizde yetiştirilen yerli ve yabancı saf ve melez sığır ırkı kanlarında beta-globulin ve hemoglobin varyasyonları


1977 H Bostancıoğlu, Arpa üzerine genetik çalışmalar


1977 Emiroğlu, ŞH, G Yazıcıoğlu, ZM Turan Gossypolsuz pamuk ıslahı


1979 Emin Ekiz, Ayçiçeğinde kendileme depresyonu


1985 Doğrul, F Koyunlarda hem ve tf proteinlerinin dağılımı


1989 Asal, S Koyunlarda tf polimofizmi tespiti


1992 İhsan Soysal & Haskırış, H Türkgeldi koyun populasyonlarında kan proteinleri yönünden genetik yapısı


1998 İhsan Soysal & Alparslan A Ülkü, Keçi populasyonunda kan proteinleri ve Na,K seviyelerinin genetik yapısı


1998 Gamze Umulu, Japon bıldırcınlarında beyaz renk kalıtımı


Kantitatif Genetik


1961 Erdoğan Pekel, Akkaraman Koyun Islahında kantitatif genetik çalışmaları


1993 Soysal, MI ve Kaman, N Acıpayam koyun populasyonunun bazı kalıtsal polimorfik kan proteinleri tarafından genetik yapısı ve bu karakterler ile çeşitli verim özellikleri arasındaki ilişkiler


1994 Vanlı, Y ve Baş, S Atatürk Üniversitesi koyun sürülerinde beta-globulin (Transferrin) polimosfizminin genetiği ve kantitatif karakterlerle bağlantısı 2 fenotipik analizler


1995 Şekerden, Ö, Doğrul, F Erdem, H ve Altuntaş, Simental sığırlarda serum transferrin ve hemoglobin tipleriyle gelişim özelliği arasındaki ilişkiler


Mutasyon Genetiği


1969 Didar Eser, Avena sativa'da röntgen ışınları ve anöploid değerler


1980 Metin B Yıldırım Buğday mutant populasyonunda seleksion çalışmaları


1998 Haydar Karayaka, gen mutasyonlarının tespiti


Biyometri


1967 Şaban Karataş, Genetik ve Fenotipik Korelasyonların tahmin metodları


1996 H Okut, Y Akbaş & A Taşdelen Blue ve Blup tahminlarinde outliner seçimi


1998 Oya Akın & Tahsin Kesici, Tribolium populasyonunda genetik parametreler


1998 Sinan Aydoğan & Tahsin Kesici, Kalıtım derecesi tahmininde eklemeli olmayan etkiler


1998 Zahide Kocabaş, Tahsin Kesici & Ayhan Eliçin, Kanonik korelasyonun hayvan ıslahınd uygulaması