Zap Suyu...

Zap Suyu, Büyük Zap Suyu, Süryanice de Zovo 'eloyo/Zava 'Ellaya ve Kürtçe de (Çemi Zé) olarak da bilinir, Doğu Anadolu Bölgesi'nden doğup Türkiye sınırları dışında Dicle Nehri'ne ulaşan akarsu Bazı yeni kaynak ve haritalarda Çığlı Suyu adıyla geçer Türkiye sınırları içindeki uzunluğu 426 km'dir Van Doğusu Dağlarından Mengene Dağı (3,412 m) ve İran sınırı yakınındaki Haravil (Yiğit) Dağı (3,468 m) yamaçlarından inen suların birleşmesiyle oluşur Başkale vadisinde geçerken aldığı bazı derelerle büyürEn büyük beslemesi Karasu(Avareş)Hakkari-Van, Yüksekova(Gever)-Başkale(Elbak), Örmeta(Xirabe)-Kwunin(Yamaç) sırası ile il, ilçe ve köy sınırlarını belirler Güneydoğudan gelen ve Yüksekova'nın sularını toplayan Nehil Çayını aldan önce Mendéni çayı ile buluşup sonra Hakkari kentinin yakınından geçer Toroslar'ın oldukça genişlemiş bir kesimini oluşturan Hakkari Dağlarını çok dar ve derin boğazlarla yararak aşarÇukurca'nın batısında Türkiye sınırları dışına çıkar Irak topraklarında önce güneydoğu, sonra da güneybatı yönünde akar ve Musul'un 40 km kadar güneyinde Dicle Nehrine kavuşur

Türkiye sınırları içindeki çığırı 12695 km'lik bir alanın sularını toplar Yağmur, kar ve buzul sularıyla beslendiğinden ilkbaharda ve yaz başlarında kabaran suları kışın azalır Ortalama debisi 86,5 m³/sn'dir

Dicle Nehrinin Türkiye sınırları dışındaki kollarından biri de Küçük Zap Suyu olarak anılır İran'ın batı kesiminden doğan bu akarsu, daha sonra Irak'a geçer ve Kerkük'ün batısında Dicle Irmağına katılır Küçük Zap Suyunun geçtiği alanlar önemli petrol üretim bölgeleridir