07-16-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı'nın Valide Sultanları
Ayşe Hafsa Sultan
Ayşe Hafsa Sultan (1479-1534) Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi, Valide Sultan ve Yavuz Sultan Selim'in eşidir
Ayşe Hafsa Sultan Kanuni Sultan Süleyman 1520 yılında tahta çıkınca Valide Sultan oldu 14 yıl Valide Sultan kaldı Her ne kadar Valide Sultan'lık dönemi Kanuni'nin çok etki sahibi eşi Hürrem Sultan'ın zamanına rast gelmişse de Kanuni'nin annesine sık sık danıştığı ve fikirlerine önem verdiği bilinmektedir 1534 yılında oğlunun saltanatı sırasında öldü İstanbul'daki Sultan Selim Camii'ndeki türbeye gömüldü
Hürrem Sultan
Hürrem Sultan, (1506 - 1558) Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi ve Osmanlı tarihinde önemli roller oynamış bir sultandır Bir Osmanlı padişahıyla nikahla evlenmiş tek kadın olarak bilinir Leh asıllı Yahudi bir ailede doğan Hürrem Sultan'ın asıl adı Roxelanne'dı (Alexandra Lisowska) Güzelliği nedeniyle küçük yaşta 1520 tarihinde bugünkü Ukrayna sınırları içinde bulunan Rohatyn şehrinden kaçırılmıştır (Bölge 1184-1939 yılları arasında Polonya Kırallığı sınırları içersinde bulunuyordu ) Daha sonra Kırım Hanı tarafından Osmanlı sarayına sunulan Hürrem Sultan, sarayda özel bir eğitim gördü Dişiliği, zekası ve becerisi ile padişahın dikkatini çekmeyi bildi Harem kadınları ve saray ileri gelenleri arasında da kendine yer edindi
Hürrem Sultan saraya geldiğinde Kanuni'nin cariyelerinden biri olan Mahidevran Sultan'dan Mustafa isimli bir oğlu vardı Mustafa zamanla çok sevilen bir şehzade haline geldi Mustafa'nın Kanuni'den sonra padişah olmasına kesin gözüyle bakılıyordu Bu da Mahidevran Sultan'ın Valide Sultan olacağı anlamına geliyordu Oysa Hürrem Sultan her bakımdan Mahidevran Sultan'ın önüne geçti ve Kanuni'nin güven ve sevgisini kazanarak onun nikahlı eşi oldu Bazı kaynaklar çeşitli entrikalar uygulayarak 16 yüzyıl Osmanlı tarihini olumsuz yönde etkilediği iddia ederler Kızı Mihrimah Sultan'ı Vezir-i Azam Rüstem Paşa ile evlendirerek Vezir-i Azam'la bir ittifak oluşturdu Kanuni, yeniçeriler tarafından çok sevilen oğlu Mustafa'yı kendisini tahttan indirmeyi planladığı inancıyla öldürttü Hürrem Sultan'ın Kanuni'yi bu kararda etkilediği inancı yaygındır Şehzade Mustafa'nın öldürülmesinden sonra Mahidevran Sultan iyice gözden düştü Yaşamının büyük bir bölümünü fakir olarak oğlunun mezarının bulunduğu Bursa'da geçirdi Ancak Hürrem Sultan'ın ölmesinden sonra Hürrem Sultan'ın oğlu padişah II Selim Mahidevran Sultan'a maaş bağlattı ve oğlu Mustafa'nın türbesini yaptırttı
Devlet yönetiminde etkili olan Hürrem Sultan, İran savaşını destekledi Ruslar ve Lehlerle barış içinde yaşanılmasını sağladı Bu dönemde Ruslar Kazan ve Astrahan Hanlıklarına hakim olup doğuya doğru yayılmaya başladılar Tüm bunlara rağmen, eşi Kanuni Sultan Süleyman'dan önce 52 yaşındayken öldü ve oğlu II Selim'in tahta çıkışını göremedi Cenazesi İstanbul'da Süleymaniye Camii haziresindeki Hürrem Sultan Türbesi'ne gömüldü
Nurbanu Sultan
Nurbanu Sultan (1525-1587) Osmanlı padişahı III Murat'ın annesi, Valide Sultan ve II Selim'in eşidir
1520lerde henüz 10 yaşlarında bile değilken Osmanlı korsanları tarafından kaçırılmış ve İstanbul'da dönemin en ünlü ticaret merkezi olan Peradaki köle tacirlerinden birine satılmıştı Tam adı ve kaçırıldığı ülke kesin olarak bilinmemekle birlikte Osmanlı kaynaklarında Yahudi bir ailenin çocuğu olduğundan bahsedilirken bazı tarihçiler onun Venedikli olduğunu iddia ederler
Onlu yaşların başındaki bu küçük kız bir saray görevlisi tarafından hizmetli yetiştirmek maksadıyla satın alınır Henüz çok küçük yaşta kendisini sarayda bulan kız saraydaki diğer hizmetçiler gibi eğitimden geçirilir Bu eğitimlerden biri sırasında dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Haseki Hürrem Sultan'ın dikkatini çeker Bu zayıf çelimsiz kız zekasıyla Hürrem'i çok etkiler ve Hürrem Sultan tarafından Manisa sancağına eğitime yollanır Birkaç yıl sonra Hürrem Manisa sancağını ziyareti sırasında sarayın bahçesinde gezerken uzun boylu hafif balık etli ve mükemmel gözlere sahip bir kız görür kızın güzelliği hürremi o kadar etkiler ki Haseki Sultan uzun süre kendine gelemez hemen yanına çağırdığı kızın uzun yıllar önce İstanbul'dan yolladığı o kız olduğunu öğrenince çok sevinir O andan itibaren Hürrem Sultan'ın aklında tek bir düşümce vardır bu kız mutlaka oğullarından biriyle evlenmelidir Hürrem kızın geleceğinden o kadar emindir ki onun adını "Nurbanu" koyar yani tanrının ışığını saçan kraliçe
Hürrem'in dediği olur Nurbanu Hürremin oğlu Şehzade Selim ile evlenir Fakat Selim Nurbanu'yu ilk defa evlendikleri gün görmesine karşın ona büyük bir aşkla bağlanır Selim'in Nurbanu için yazdığı şiirler divan edebiyatının en güzel eserleri arasında gösterilir Selim'in nurbanu için dediği gibi 'önümden geçip giderken ayağının bastığı yerler bir gül bahçesine dönüşüyor ve sana seslendiğimde bana baktığın zaman sanki zaman duruyor' Bunu takip eden yıllarda olmayacak olur ve Selim'in tüm kardeşlerinin ölmesiyle Selim önce Kanuni'nin varisi sonra da Osmanlı imparatoru olur, Nurbanu da bir kraliçe Sarı Selim'in hayatına ilerleyen yıllarda pek çok kadın girsede hiç biri Nurbanu'nun Selim üzerindeki etkisini kıramaz Selim ve Nurbanu'nun oğlu Murat Selim'in ölümüyle Osmanlı padişahı olur ve Nurbanu hayatına valide sultan olarak devam ederken Hürrem'den sonra uzun yıllar Osmanlı imparatorluğunu kapı arkasından yönetir Yaşlılığında oğlunun karısı Safiye Sultan ile haremde girdiği hakimiyet mücadelesiyle adından söz ettirir Safiye Sultan'ın dediği gibi 'Nurbanu'yu ilk defa kırklı yaşlarının ortasında görmüştüm ama ilerlemiş yaşına rağmen benim o ana ve bugüne kadar gördüğüm en güzel kadındı'
Nurbanu Sultan 1587 yılında oğlunun saltanatı sırasında öldü Cenazesi İstanbul Ayasofya Camii'nde II Selim Türbesine gömüldü
Devlet Hatun
Devlet Hatun, (ölümü 1411) Osmanlı padişahı I Mehmet'in annesi ve Yıldırım Bayezid'in eşi
Germiyanoğulları hükümdarı Şah Çelebi'nin kızı, II Yakup Bey'in kız kardeşidir
Kütahya civarında hüküm sürmüş Germiyanoğulları Beyliği hükümdarı ve kurucusu Yakup bin Ali Şirin 1341 yılında ölmesinden sonra yerine oğlu Mehmet Bey, onun da ölümünden sonra 1361'de büyük oğlu Süleymanşah (Şah Çelebi) hükümdar oldu Osmanlılar'la ilk ilişkiler Şah Çelebi zamanında kuruldu Şah Çelebi, Karamanoğulları'nın istilasından korkarak Osmanlılar'la uyuşmuş, kızı Devlet Hatun'u I Murad'ın oğlu Yıldırım Bayezid'e vermiş, çeyiz olarak da Kütahya ile beraber Simav, Emet, Tavşanlı kazalarını Osmanlılar'a bırakmıştı
Devlet Hatun, Fetret Devrinde öldü Oğlunun padişahlığını göremedi Cenazesi Bursa'da yapılan Devlet Hatun Türbesine gömüldü
|
|
|