Ermeni İsyanları (1.Dünya Savaşı)...

I Dünya Savaşında Ermeni İsyanları Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri (partisian gerilla müfrezeleri) ile karşı faliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir

1914-1918 yılları arasında ayaklanmalar sonucunda halklar arasında çıkan çatışmalarda Doğu Anadolu ve Kafkasya’dan 1,200,000 Müslüman göçmen durumuna düşmüş1,000,000 Kafkasya Müslümanlarından Anadoluya gelen 130000 sivil hayatını kaybetmiştir[1] Yolda salgın hastalık, açlık, sefalet ve Ermeni çeteleri yüzünden kırılanlar tahmini olarak eklendiğinde ölü miktarı 2,5–3 milyon Müslüman Türk arasında değişmektedir

Önceler

Louise Nalbandian'a göre, bütün dünyada, Fransız İhtilali'nden sonra belirginleşen milliyetçilik hareketleri Osmanlı İmparatorluğu'nda etkisini gösterir Bunun sonucu olarak, önce Sırplar, Rumlar, Araplar ve sonra Arnavutlar kendi milli toplumunu devlet olarak kurmak için hem birbirleriyle hem de Osmanlı Devleti ile fikren ve fiilen çatışmaya girdi 19 yy'dan 20 yy'a geçildiği yıllarda Rumalr Sırplar, Bulgarlar Balkan Savaşları'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu'ndan siyasi olarak tamamen ayrıldılar Müslüman olmayan topluluklardan, fiziki olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun Türkiye topraklarına yakın olmaları nedeniyle, yalnızca Ermeniler bu anlamda bağımsız olamadılar Ermeniler gelişen milliyetçilik hareketlerinin etkisinde bağımsızlıklarını kazanmak için Hınçak ve Taşnak milli teşkilatlarını kurdu Bu teşkilatların yöntemleri ve amacı önce Müslümanlarla Ermenileri birbirine düşürmek, isyan çıkarmak ve böylece Avrupa devletlerini silahlı müdahaleye zorlayarak, onların müdahalesi ve yardımı ile Doğu Anadolu'da Ermeni Devleti kurmaktı

Amacı

4 Aralık 1918 da Paris Barış Konferansı'na önerilen Ermeni Devleti

Osmanlı devleti Doğu Anadoludan başlayarak Kafkaslara uzanan Kafkas Cephesindeki amacı 93 Harbi'nden beri Rusya’nın elinde olan Kars, Ardahan, Artvin ve Batum illerini geri almak dıAyrıca Rusları bu cepheye güç transferi yapmak zorunda bırakarak Almanların Doğu Cephesi'ndeki hareketlerini hafifletmek amacı gütmüşdüErmeni İsyanları 3 Ordunun bir bölümünü Ruslara karşı kullanmak yerine iç sorunlara ayırmasına ve Rusların bu cephede hareketlerini hafifletmesine yardımcı olmuşdur

Ermeni Ulusal Hareketi, Ermeni devrimci hareketi veya Ermeni ulusal kurtuluş hareketi olarak bilinen Ermeni milliyetçiliğini savunan Ermenilerin tarihte kurulmuş olan Ermeni devletlerinin kapsadığı bölgelerde, bunlar Doğu Anadolu ve Kafkasya'da, yeniden bir Ermeni devleti kurma amacıdır Osmanlı İmparatorluğu'nda milliyetçilik duygularının yükselişiyle ilk olarak Yunan hareketinden başlayarak diğer grupların katılmasıyla genişlerken, doğuran faktörler açısından Ermeni ulusal hareketi Yunan ulusal hareketine, diğer etnik gruplardan daha benzer şekilde gelişmiştirErmeni sorununa Avrupalı güçlerin katılımı Ermeni ulusal kurtuluş ideolojisini Ermeniler arasında bastırılmış haklar fikri üzerinde sağlamış ve Ermeni ulusal kimliğinin dönüşümünü "Ermeni halkının özgürlüğü (freedom)" yönünde etkilemiştir

I Dünya Savaşı öncesi Ermeni isyanları

1780 Zeytun Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu yönetimine karşı ilk silahlı isyanında bulunmuştur

Armenekan Partisi 1885 yılında 1880 yılında kurulan Ermeni Yurttaşlar Birliği adlı gizli bir Ermeni derneğinin de kurucusu olan Ermeni Mıgırdiç Portakalyan tarafından Van merkez olmak üzere kurulmuştur Bu organizasyon "Kan dökmeden hürriyet elde edilemez" sloganını benimsemiş ve ihtilal yolu ile bağımsız Ermeni devletini kurmayı amaçlamışdırZaman içinde öne çıkan Taşnak ve Hınçak Komiteleri bu organizasyondan eleman transferi yapmışdır

Ermeni Devrimci Federasyonu (Tashnagtsutiun, Taşnaksutyun) Ermeni radikal milliyetçi Ermeni bağımsızlığını sağlamak amacıyla 1890'da kurulan örgüt 1894'te Federasyon Diyarbakır'a bağlı Sason'da Osmanlı yönetimine karşı silahlı bir direniş örgütledi 1895'te aynı amaçla Van kentinde bir ayaklanma düzenlendi 26 Ağustos 1896'da Papken Siyuni önderliğinde bir grup fedai İstanbul'da Osmanlı Bankası'nı basarak dünya kamuoyunun ilgisini çekmeyi denediler Bu olaylar sayesinde daha önceden etkin olan Hınçak ve Armenakan gibi örgütleri kenara iterek Ermeni ulusal hareketinin önderliğini ele geçirdi 21 Temmuz 1905 Yıldız suikast teşebbüsü II Abdülhamit'e karşı günü Ermeni sempatizanı Belçikalı Edward Jorris önderliğinde Taşnak örgütü tarafından Cuma selamlığından önce Yıldız Camii önünde düzenlenen suikast girişiminde bulunmuştur

Güçler

Ermenilerden el yapımı kartuşları

Şehir çarpışmasında binalar arasında siper almış Ermeni fedaileri

Osmanlı Devleti Doğu Anadolu bölgesiyle sorumlu olan Üçüncü Orduyu bulundurmaktaydı Kasım ayında Osmanlı devleti savaşa girince Osmanlı Jandarma birimlerinin (yerel güvenlik aygıtı) komutasında el değişimine gitti Yerel güvenlik birimlerinin yönetim ve kontrolü daha önce Valilerin altında iken askeri yönetime geçti Bölgede bulunan jandarma birimleri buna Van Jandarma bölümü ve yedek süvari tümeni dahil olmak üzere Üçüncü Ordu ya bağlandı

Ermeni Ulusal Hareketi veya Ermeni devrimci hareketi ve Ermeni ulusal kurtuluş hareketi nin parçası olan Taşnak, Armenakan, Hınçak altında Ermeni milisleri (çeteleri, fedaileri veya gönüllüleri (Kamavor)) olarak bilinen ailelerinin terk ederek "gerilla birlikleri" oluşturmuşlardır Bu küçük ve gizli birlikler Osmanlının düzenli ordusuna cephede ve cephe gerisinde yıpratma savaşı taktiği uygulamışlardır Ayrıca bu dömende Ermeni Gönüllü Tugayları Rus Kafkas Ordusuna destek vermiş (detachment birimleri olarak) ve bu güçler Osmanlı devletine karşı savaşmışlardır

I Dünya Savaşı

Kafkaslarda Düzensiz Atlı birlik

1913 baharında, Ermeni siyasi örgütlerinin mektupları (yazışmaları) ele geçirilir Bu yazışmalarda Osmanlı İmparatorluğu'nun artık yaklaşan savaşta tarafsız kalamayacağı, bu durumda Ermenilerin endişeleri ve olası seçenekleri dile getirilmektedirBu belgelerde Taşnaklar Ruslardan silah talep eder

28 Temmuz-14 Ağustos tarihleri arasında Erzurum'da Taşnakların liderliğinde bir kongre düzenlenmiş ve İttihat ve Terakki özel bir heyet göndermiştirKongrenin amacı Ermenilerin olası savaş çıktığında takınacakları tavrın kararlaştırılmasıydıOsmanlı devletinde hükümet olan İttihat ve Terakki önemli isimlerinden Naci Bey ve Bahattin Şakir'i bu kongreye yollarİttihat ve Terakki Ermenilerden bazı taleplerde bulunurİsteklerin başında Ermenilerin savaş çıkması durumunda sadık kalacağına dair söz vermesiRuslara karşı savaşacak Ermeni askerleri ikinci istektiRusya'da Ermenilerin cephe gerisinde Osmalılara yardım etmesi bulunmaktaydı Ermenilerin cevabı ise Osmanlı Ermenilerin Osmanlı Devletine sadık olduklarını ama İttihat ve Terakki hükûmetinden bağımsız hareket edecekleri, çünkü aynı görüşde olmadıkları yönündeydi Kafkaslardaki ayaklanma teklifini kabul edemeyeceklerini, çünkü Rusya’daki Ermenilerin Rusya’ya sadık olduklarını ilettilerBahattin Şakir “Ama bu ihanettir” diye bağırdı Hovannisian'a göre Taşnaklar Osmanlı vatandaşları olarak vatan savunmasında üzerine düşeni yapma kararı almıştırAskeri tarihçi Erikson bu toplantı sonrası İttihat ve Terakki partisinin Osmanlı Ermenilerin güçlü ve detaylı planlarla Rusya ile bağlantıda olduklarını ve amaçlarının Osmanlı İmparatorluğu'ndan bölgeyi ayırmak olduğu sonucuna vardı Esat Uras'a göre Taşnaklar ayaklanma kararını gizlice almıştır ve Taşnakların bu ayaklanma kararı daha sonra Osmanlı Devletinin Tehcir Kanununu çıkarmasına yol açacaktır

1914'ün Ağustos ayında Rus Kafkas Ordusu'nda Ermeni Gönüllü Tugayları kurulduTiflis'te Ağustos boyunca bir Ermeni temsilciler meclisi toplandı Rus Çarı II Nikolay Rusya altında bir özerk Ermenistan kurulmasını önerdiÇar Osmanlı'da bulunan (Batı Ermenistan vilayetleri diye adlandırılan) altı vilayetin yanı sıra iki Rus Ermeni iline özerklik sözü verdiBir Çarlık dışişleri bakanı Rusya'nın gerçek amacını "Biz Ermenistan (topraklarını) istiyoruz, (but without) ama Ermeniler olmadan" sözüyle dile getirdiErmeni Milli Konseyi, Rusya'nın ortakları olan Fransa ve İngiltere'ye de bu konuda güvendiği için Çar II Nikolay'ın teklifini kabul etti[19] Rusya'da yaşayan Ermeniler bu ülkeye olan askerlik zorunlulukları dolayısıyla Rusya'nın savaşa girmesinden sonra Rusya'nın Avrupa Cephesindeki birliklerine gönderilmişti "Gönüllü" birliklerin oluşturulmasında hizmet zorunluluğu olmayan veya Rusya'da yaşamayan Ermenilerden yararlanılmıştır Ermeni General Andranik Toros Ozanyan bu birliklerin genel komutanı idi Osmanlı Temsilciler Meclisi üyesi Garegin Pastermadjian (Karekin Pastırmacıyan) gibi komutanları vardır Ermeni kaynakları yüzbinleri bulan bu askerlerin dünyanın değişik ülkelerinden geldiklerini söylemektedir Osmanlı kaynakları bu askerlerin Osmanlı'da ayaklanan Ermeni nüfusundan oluştuğunu savunmaktadır Ermeni Gönüllü Tugaylarının Rus kuvvetlerinin katıldığı başarılarda küçük sayılamayacak ölçüde etkili olmuş olmalarında karşılarındaki düşmana karşı kararlı mücadele etmek için gerçek teşvikleri olması, bölgenin yerlileri olduklarından iklim ve coğrafi koşullara alışık, yol ve dağ yollarını bilmeleri etkendir

17 Ağustos Zeytun İsyanı, Zeytun Fedai Alayı kurularak çıkarılan isyandırBu isyanda Zeytun'da 100 kişi ölmüştürİsyan 30 Ağustos'ta sona ermiştir

1914

4 Ermeni Tümeni Sarıkamışa doğru ilerleyen güçleri Barduz Geçidinde karşılamış ve bu gücün cephedeki yerine geçikmesine sebep olmuştur

1 Kasım'da Osmanlı Devleti Rusya'ya karşı savaşa girmiştir Ruslar sınırı Bergmann Atağı ile geçti Rusların bu atağı sadece güney omuzu boyunca Ermeni Gönüllü Tugaylarının etkili olduğunu yerlerde Karaköse ve Doğubeyazıt'ı almasıyla bitti Doğubeyazıt Osmanlının Van ilinin kuzey komşusu idi

Aralık ayında Rus Çarı 2 Nicholas, Kafkasya Cephesi'ni ziyaret etti Tiflis'ten Ermeni Ulusal Bürosu başkanı Alexander Khatisyan (1918'de Ermeni devletinin Dışilişkiler Bakanı) ve Ermeni Kilisesi Başına (Patriak) hitaben:

Ermeniler, şanlı Rus Ordusu saflarına girmek için aceleyle tüm ülkelerden, Rus Ordusuna hizmet etmek için geldiler Bayraklarımızı serbestçe Çanakkale ve Boğaz içinde sallayalım, buranın halkları Ermeni olacaktır Haydi yeni bir yaşam için diriliş ve Türkiye'de İsa'ya inanan Ermeni halkı
—Nicholas II of Russia

Aralık, Sarıkamış Harekâtında Ermeni Gönüllü Tugaylarının Rus kuvvetlerinin başarısında onemli etkileri olmuştur Kıritik zamanlarda Osmanlı cephe hareketlerine meydan okudular: "Osmanlının gecikmesi Sarıkamış etrafında Rus Kafkasya Ordusuna yeterli kuvvet konumlandırmak için zaman kazandırmıştır"

1915
Ocak - Nisan

1915, Hasankaledeki çatışmalardan kaçan Müslim mülteci

Aram Manougian Van İsyanında yönetici idi ve General Yudeniç şehre geldiğinde Batı Ermeni Yönetimi valisi olarak atadı

Osmanlıların bütün Doğu Anadolu bölgesinde güvenliği sağlamak için yeterli güçleri yoktu 1 ve 2 Ordulardan 3 Orduya gelen takviyeler bir bölüğü geçmemekteydi Gelibolu daha aktif çatışmalar başlamadan Osmanlı kaynaklarını eritmeye başlamışdı

3 Ordu cephe gerisi ayaklanmalarla uğraşıyordu 27 Şubat Adilcevaz’daki Ermeniler 30 kadar Siirtli askerin Arin köyünde geceyi geçirmelerine silahla karşı çıktılarÇıkan çatışmada Van'ın Erciş’teki jandarma müfrezesi ile karşılık verildiÇatışma sonucunda Adilcevaz'daki bu Ermeni güçleri yelkenli gemilerle Van Gölü’ne açılarak kurtuldular27 Şubat itibariyle Osmanlı ordusundaki Ermeniler silahsızlandırılıp cephe gerisi birimlere aktarıldı

Osmanlı Devleti, herhangi bir önleme başvurmadan önce[kaynak belirtilmeli] Ermeni Patriği, Ermeni milletvekilleri ve Ermeni cemaatinin ileri gelenlerine "Ermenilerin Müslümanları arkadan vurmaya ve katletmeye devam etmeleri halinde gerekli önlemleri alacağını" bildirmiştir Ancak, olaylar durmak yerine giderek yoğunlaşınca, Osmanlı Hükûmeti ordunun birçok cephede savaş halinde bulunması nedeniyle cephe gerisini de emniyete alma çabası içine girmiştir

15 Mart Van Mahmudiye kaymakamı Ermenilerin Mahmudiye'de Müslümanlarını toplu halde katlederek camileri kendi atlarini barındırmak üzere kullanıma aldığını (ahıra çevirmişlerdir) İstanbula telegramla rapor etmiştirAyrıca Van ili Saray kazası Kavlik (Keçikayası), Heretil (Kapıköy), Şezuhane, Yamanyurt, Belecek ve Özalp kazası Perâkal (Boyaldı) köylerindeki katliamlarla ilgili tutanak s:Ermeni faaliyetleri - Tutanak (Mahmûdî köylerindeki katliamlar - 15 Mart 1915) dökümünde öğrencilere zorla Hristiyanlık kabul ettirilmek istendiği ayrıca Perâkal’de Nezu Hatun gördüklerin den etkilenerek delirdiği yazılmışdır

25 Mart'ta, Van valisi Cevdet Bey Rusların Van'ı işgalini kolaylaştırmak için Ermeni yerli güçlerin hazırlık içinde bulunduklarını ve bunun koodineli birşekilde birden isyan edeceklerini bildirmiştir25 Mart Zeytun İsyanınında Maraş Jandarma Bölük Komutanı Süleyman Efendi komutasında askerî birlik çarpışma sonucunda Süleyman Efendi dahil, askerlerden 8 kişiyi öldürüp, 26 kişiyi de yaralamışlardı Zeytun Ermeni milisleri çevredeki halktan yardım gördüklerinden dolayı yakalanamaz

18 Nisan Bitlis Bitlis ili içindeki Ermeni vatandaşlarının çıkardıkları olaylar Bitlis ili dahilinde düşük sıcaklıkda Ocak 1915 başlasada merkezdeki çatışmalar zamanı göz önüne alınırsa 18 Nisan 1915 kabul edilmektedir

15 Nisan'da önce Van ilinin kuzeyinde ve nisbeten yoğun olduğu ilçelerinde, 17 Nisan'da Şatak'ta (Çatak), 20 Nisan'da Van'ın merkezinde büyük bir ayaklanma başlatmışlardır20 Nisan günü Van kentinde ayaklanma başladı Ermeni isyancıları 300 tüfek ve 1000 tabanca ile 1500 gönüllü Ermeni ile 30000'i bulan Ermeni Vanlılar ve 15000 Ermeni mültecinin korunmasını üstlenmiş Van Valisi’nin daha önceki yardım çağrılarınana Bitlis’te bulunan Kâzım Bey komutasındaki birkaç tabur Van’a gönderildi General Yudeniç onlara destek olmak için üç haftadan fazla süren çatışmalardan sonra döndü Käthe Ehrhold Van'daki ayaklanmada Ermeni köylülerini korudu General Yudeniç saldırı planlamasında Van şehrine bir bölük ayırdı Bu askerler General Trukhin'in komutası altında olan Baykal Kazakları ve bir Ermeni gönüllü tugayından oluşmaktaydı Osmanlı güçleri ile çatışsan Ermeni halkı rahatlatmak için bir kanat oldu Bölgede Osmanlı memurlara suikast ve jandarmalar şehit edilmiş; karakollar ve Müslüman yerleşim birimleri saldırıya uğramış; devlet binalar yakılmıldır Van jandarma tümeninin bir kısmı ile bir takım aşiretler Ermenilere karşı savaştılarsa da ayaklanmayı bastıramamışlardır Çatışmalar Van bölgesine yayılmıştır Ermeni olmayan Hiristiyan Nasturiler Çölemerik'de ayaklanmışlardır

24 Nisan, tarihinde Dahiliye Nezaretince, o zaman Dahiliye Nazırı olan Mehmed Talat Paşa, Ermeni Komite merkezlerinin kapatılması, elebaşılarının tutuklanması ve her türlü belgelerine el konulması kararı alındı Bu karar bütün vilayetlere iletildi Bu karar üzerine devlet aleyhine faaliyette bulunmak suçundan İstanbul'dan baçlayarak diğer merkezlerdeki Ermeni liderler tutuklanmışdır

Mayıs - Ağustos

20 Nisan, Van isyanında Ermenilerin savunma hattı

Van Şehrinin çatışmalardan sonraki hali

Haziran, Urfa isyanınından bir grup Fedayi21 Mayıs'ta General Yudeniç Van şehrine geldi

Şehir ve kalenin anahtarları Ermeniler tarafından kendisine sunuldu Rus Çarı, 18 Mayıs'ta Van'ın Rus ve Ermenilerin güşlerinin kontrolünde olmasından dolayı "Van halkına fedakarlıkları dolayısıyla teşekkür ettiğini" ve Rus İçişleri Bakanı Sazanof ise "Bu başarıda bölge halkına teşekkür" eden beyannamesi yayınlanmışdır Ermeni gazeteleri ve bazı batılı gazeteler; Osmanlı ya karşı başarılarını büyük bir sevinçle manşetlerine çıkarmışlardır Bu hükümetin başına Van Valisi olarak Aram Manougian atandı Van ili elinde tutan Rusya, karşı savaşa bu derece parlak bir biçimde katılmış olan Ermeni unsurunu memnun etmek için Aram Manuguan Van işyanının başından beri silaha sarılmış ve bu grupların başına olan yeni kurulan yönetime vali yaptıGeneral Yudeniç daha önce kurulan Ermeni geçici hükümetini Rusya adına onadı Van güvene alınca General Yudeniç mücadeleye yaz boyunca Van Gölü'nün batısında devam etti3 Ordunun Haziran itibari ile
Van isyanına ayırdığı birimler
Van Jandarma Bölüğü 2,500
36 Bölük 5,400
1 Öncül Güç 7,500
Bağdat Tümeni 560
Toplam 15,960

3 Ordu'nun Haziran itibari ile Van isyanına ayırdığı birimler 15,960 3 Ordu bu yılın sonbaharında 60000 askeri varVan İsyanı Osmanlının bu cephede Ruslar ilerlerken güçlerinin %25 bağlamışdır

Musa Dağ İsyanı İskenderun Bölgesi Samandağ Bucağına bağlı yedi Ermeni köyü halkının Musa Dağı'nada toplanmış bu durumda yolların kontrol altına alındığı halde İskenderun kıyılarında bulunan bir Fransız harp gemisinin Ermeni milisleri ve diğerleri gemiye aldıkları olay

27 Mayıs tarihinde "Tehcir Kanunu" olarak bilinen asıl adı "Savaş zamanında hükümet uygulamalarına karşı gelenler için asker tarafından uygulanacak önlemler hakkında geçici kanun" kabul edilmiştir Erzurum, Van ve Bitlis vilayetlerinde bulunan Ermenilerin, Musul'un güney kısmı, Zor ve Urfa sancağına; Adana, Halep, Maraş civarında bulunan Ermeniler ise Suriye'nin doğu kısmı ile Halep'in doğu ve güneydoğusuna nakledilmesi planlanmıştır

6 Haziran'da Arapkir Ermenileri tehcir edildiler Fırat kıyısında Arapkir’den çıkan kervanlar kurşunlandılar 7 Haziran'da Erzincan ve Akn şehirlerinde, 10 Haziran'da Mardin şehrinde, 11 Haziran'da Khotochur şehrinde, 14 Haziran'da Erzurum'da, tehcir başladı

15 Haziran'da Şebinkarahisar İsyanı Sivaslı Murat (Hamparsum Boyacıyan) adında bir Ermeni çete reisi, 500 kadar adamıyla Şebinkarahisar'ı basmış, Kafkas Cephesi'nin ana ikmal yolu buradan geçtiği için Osmanlı ordusunun ikmal ve geri hizmetleri aksayacak, Rus ordusunun ileri harekâtı kolaylaşacaktı[34] Hızla şehirdekilerin çoğunu dışarı sürdüler ve şehri Osmanlı askerlerine karşı kale yaptılar Birkaç Müslüman öldürüldü Ancak, Osmanlı birlikleri kaleye saldırdı Müslüman köylüler silahlanarak Şebinkarahisar yakınlarındaki kırsalda Ermeni milislerini öldürdü

22 Haziran'da Kayseri'de, 26 Haziran'da Harput, Trabzon, Merzifon ve Samsun'da, 24 Haziran'da Şebinkarahisar'da tehcir başladı

1916, Erzurum olayları sonucu Alvar köyünden Müslim mülteci

30 Mart'ta başlayan Mart Olaylarında Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetleri çatışmalar sırasında Azeri sivillere yönelik katliam raporlanmış, Azeri ve diğer müslüman halk mensuplarından 3000 ila 12000 kişinin öldürüldüğü aktarılmıştır

Sonrası
Nemesis Harekâtı

1920'de Ermeni Devrimci Federasyonu gizli bir operasyon planlayarak bir suikast grubu oluşturmuştur[36] Plan ve operasyonu yürütme ile görevlendirilen Shahan Natalie ve Soghomon Tehlirian'dır[36] Soghomon Tehlirian 24 Nisan 1915 tarihinde Dahiliye Nezareti'nce, o zaman Dahiliye Nazırı olan Mehmed Talat Paşa'nın Ermeni Komite merkezlerinin kapatılması ve elebaşılarının tutuklanması kararında tutuklananlar arasındadır[kaynak belirtilmeli] Bu birim 1920-1922 yıllarında aralarında Azerbaycan ve Osmanlı Ermenilerindan Osmanlılar yanında olan siyasi ve askeri kişileri öldürdü[36] Soghomon Tehlirian 1921 yılında Mehmed Talat Paşa'yı öldürecektir

Kültürel

Iğdır Soykırım Anıtı, Iğdır

Iğdır Soykırım Anıtı ve Müzesi 1915-1920 tarihleri arasında bölgede yaşayan Ermenilerin Türklere karşı uyguladığı saldırıları, soykırım iddiasını sembolize etmektedir ve ilgili belgeler bulundurulmaktadır Her ay 4000 civarında ziyaretçi müzeyi gezmektedir