Şeker Hastaları İçin Yiyecek Değişim Listesi

Değişim listeleri, enerji ve besin öğeleri eşit olan besinlerin aynı grupta toplanması ile oluşturulmuştur
Her bir grup için, size verilen değişim sayısını geçmemek koşulu ile seçim yapabilirsiniz Seçiminizi yaparken yiyeceğinizi aynı grup içinde, bir diğer yiyecek ile değiştirmeniz gerektiğini unutmayınız

UNLU YİYECEK DEĞİŞİMİ
1 unlu yiyecek değişimi: 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein içerir 68 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Ekmek (Buğday, Çavdar, Yulaf) 1 ince dilim 25
Kepekli ekmek 1 ince dilim 25
Hamburger ekmeği ½ 25
Sandviç ekmeği 1/3 25
Yufka 1/8 25
Galeta 2-3 adet 20
Tuzlu bisküvi 2-3 adet 20
Tuzlu çubuk 10-15 adet 20-25
Etimek 2-3 adet 20
Un (Buğday, pirinç, bezelye) 2 silme çorba kaşığı 15
Tarhana 2 silme çorba kaşığı 15
Pirinç (çiğ, pilav, çorba veya dolmada) 2 silme çorba kaşığı 15
Bulgur (çiğ, pilav, çorba veya dolmada) 2 silme çorba kaşığı 15
Kuskus (çiğ, pilav, çorba veya dolmada) 2 silme çorba kaşığı 15
Erişte – çiğ 3 silme çorba kaşığı 15
Şehriye (çiğ, pilav, çorba veya dolmada) 3 silme çorba kaşığı 15
Makarna- çiğ 3 silme çorba kaşığı 15
Patates- pişmiş 1 orta boy 100
Kestane 2 orta boy 30
Patlamış mısır (yağsız) 1 su bardağı dolusu 20
Haşlanmış mısır ½ adet küçük boy
En iyi seçim: kepekli ekmek, bulgur, makarna (spagetti)



SÜT DEĞİŞİMİ

1 Süt Değişimi: 9 gr karbonhidrat, 6 gr protein, 6 gr yağ içerir 114 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Süt 1 büyük su bardağı 240
Yoğurt 1 büyük su bardağı 240

1 az yağlı süt değişimi: 9 gr karbonhidrat, 6 gr protein, 3 gr yağ içerir 87 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Az yağlı Süt 1 büyük su bardağı 240
Az Yağlı Yoğurt 1 büyük su bardağı 240


ET DEĞİŞİMİ

1 Et Değişimi: 6 gr protein, 5 gr yağ içerir 69 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Köfte (yumurta büyüklüğünde) 1 adet 30
Kıyma 1 köfte kadar 30
Pirzola kemiksiz 1 küçük boy 30
Kuşbaşı et 3-4 küçük parça 30
Biftek 1 cm inceliğinde Avuç içi büyüklüğünde 30
Tavuk eti derili Avuç içi büyüklüğünde 30
Balık eti Avuç içi büyüklüğünde 30-40
Peynir beyaz orta yağlı 1 kibrit kutusu kadar 30
Peynir kaşar ve benzeri 2/3 kibrit kutusu kadar 20-25
Çökelek-lor 1/4 su bardağı kadar 40-45
Yumurta 1 adet 40-50
Sosis 1 adet 40-50
Salam 1 dilim 40-50

En iyi seçim: Tavuk eti derisiz, beyaz peynir, balık eti


SEBZE DEĞİŞİMİ
Koyu yeşil ve turuncu - sarı sebzeler (havuç) A vitamininden zengindir Kuşkonmaz, lahana, Brüksel lahanası, ıspanak ve domates C vitamininden, marul, maydanoz, ıspanak, havuç, enginar gibi sebzeler ise potasyum, folik asit ve posa bakımından zengindir

Sebzeler çiğ olarak veya az su ile pişirilip, pişme suyu ile yenilirse (havuç hariç) serbesttir Sebzeler etli, etsiz ya da salata olarak yenebilir Etli sebze yemeğinin içine yağ konulmamalıdır 1 değişim etli sebze yemeğinin içindeki et miktarına göre et değişiminde azalma yapılmalıdır

1 A grubu Sebze Değişimi: 6 gr karbonhidrat, 1 gr protein içerir 28 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Domates 1 küçük boy 100
Domates suyu 1 büyük su bardağı 240
Çarliston biberi 4 orta boy 100
Yeşil sivri biber 10 orta boy 100
Yeşil dolma biber 2 orta boy 100
Kıvırcık salata 15 küçük yaprak 100
Marul 5-6 yaprak 100
Salatalık 1 orta boy 100
Kırmızı turp 1 orta boy 100
Siyah turp 1 orta boy 100
Maydanoz 1 orta demet 75
Yeşil soğan 3-4 orta boy 75
Kuru soğan 1 orta boy 75
Kereviz 1 küçük boy 100
Kırmızı lahana 1/8 orat boy 100
Lahana 4 çorba kaşığı pişmiş 100
Karnabahar 4 çorba kaşığı pişmiş 100
Taze kabak 4 çorba kaşığı pişmiş 150
Ispanak 4 çorba kaşığı pişmiş 150
Semizotu 4 çorba kaşığı pişmiş 150
Pazı 4 çorba kaşığı pişmiş 150
Yaprak pancar 4 çorba kaşığı pişmiş 100
Ebegümeci 4 çorba kaşığı pişmiş 150
Bamya 4 çorba kaşığı pişmiş 75
Taze fasulye 4 çorba kaşığı pişmiş 150


1 B grubu sebze değişimi: 7 gr karbonhidrat, 2 gr protein içerir 36 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Havuç 1 orta boy 100
Havuç suyu 1/2 büyük su bardağı 120
Şalgam 1 orta boy 150
Bezelye 4 yemek kaşığı pişmiş 100
Pırasa 5 yemek kaşığı 150
Bakla 4 yemek kaşığı 100
Enginar 1 orta boy pişmiş 100
Balkabağı 100
Yer elması 75



KURUBAKLAGİL DEĞİŞİMİ
Bu grup yiyeceklerin özellikle mercimeğin, glisemik indeksi düşüktür Kuru baklagillerden 5-6 çorba kaşığı yediğinizde öğündeki 1 et + 1 ekmek değişiminden azaltmanız gerekir Ayrıca yemek içindeki yağ miktarı 1 tatlı kaşığı (5 gr) olacak şekilde ayarlanmalıdır

1 kurubaklagil değişimi: 13-15 gr karbonhidrat, 6 gr protein içerir 76-84 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Kurufasulye, nohut, mercimek, börülce (çiğ) 3 silme çorba kaşığı 25-30
Kurufasulye, nohut, mercimek, börülce (pişmiş) 5-6 çorba kaşığı 100



MEYVE DEĞİŞİMİ
Taze meyveler A ve C vitamininden ve posadan zengin yiyeceklerdir Muz, portakal, elma, potasyumdan zengindir

Meyveleri, meyve suyu olarak içerek değil, taze olarak ve kabuğu ile yenilebilen meyveleri kabuğu ile tüketmek, posa alınması açısından faydalıdır Posadan zengin meyvelerin, sindirim sisteminden emilimlerinin yavaş olması, kan glikozundaki yükselmelerin daha az olmasına neden olur Ayrıca posa, kendisiyle birlikte alınan yağların emilimini de engellediğinden, kalp-damar hastalıklarının oluşumunu engelleyici etki gösterir

Meyvelerin tadı, içerdikleri asit ve şekerden gelir Meyve olgunlaştıkça şeker miktarları artar Bu nedenle kayısı, şeftali, kavun gibi meyveler olgunlaştıkları dönemde yenilmemelidir

1 meyve değişimi: 10 gr karbonhidrat, 40 kalorilik enerji sağlar


Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Ananas 75
Avokado 1/2 adet 125
Ahududu 1/2 su bardağı 75
Ayva 1/4 orta boy 75
Armut (x) 1 küçük boy 75
Böğürtlen 1/2 su bardağı 75
Çilek 1 su bardağı 125
Dut 1/2 su bardağı 50
Elma (x) 1 küçük boy 80
Erik - kırmızı erik 5 adet 60
Yeşil erik 10 adet 100
Mürdüm eriği (taze) 3-4 adet 50
Greyfurt (x) 1/2 adet 125
İncir (taze) 1 adet 50
Kavun 1 ince dilim 125
Kivi 1 orta boy 100
Karpuz 1 ince dilim 150
Kayısı 1-2 adet 100
Kiraz (x) 15 adet 75
Limon 1 orta boy 100
Mandalina 1 büyük boy 100
Muz 1/2 küçük boy 50
Nar 1/2 adet 75
Portakal 1 orta boy 125
Portakal 1 orta boy 125
Şeftali (x) 1 orta boy 100
Üzüm 15 iri tane 60
Vişne 15 adet 75
Malta eriği (Yeni dünya) 6 adet 60


( X ) İşaretlilerin glisemik indeksi (kan şekerini yükseltme değeri) düşüktür, bu nedenle tercih edilmelidir


YAĞ DEĞİŞİMİ
Yağlar en önemli enerji kaynağımızdır Tereyağ, margarin, krema, mayonez, zeytinyağı, ayçiçek yağı, zeytin bu grupta yer alan yiyeceklerdir

Yağlar, bitkisel ve hayvansal kaynaklardan elde edilirler Bitkisel yağlar, oda sıcaklığında sıvıdır

Yağlar, içindeki yağ asitlerinin özelliklerine göre doymuş, çoklu ve tekli doymamış olarak 3 gruba ayrılırlar Çoklu ve tekli doymamış yağ asitlerini içeren yağlar, kolesterol düzeyinin düşürülmesi için önerilir
Çoklu doymamış yağ asidi içerenler; mısırözü, pamuk, soya ve ayçiçek yağıdır
Tekli doymamış yağ asidi içeren yağ, zeytinyağıdır
Doymuş yağ asidi içeren yağlar ise, tereyağ, et yağı, yumurta sarısındaki yağ ve katı margarinler olarak sıralanabilir

İyi bir kontrol sağlanmazsa şeker hastalığı, kalp damar hastalıklarına zemin hazırlayan bir hastalıktır Besinlerle günlük alınan yağ ve kolestrol miktarının fazlalığı, doymuş yağ asitlerinden zengin katı yağların tüketiminin fazlalığı kalp-damar hastalıklarını artırır Beslenme programınızda, doymuş, tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerini içeren yağlar dengeli bir şekilde yer almalıdır

1 Yağ değişimi : 5 gr yağ, 45 kalorilik enerji sağlar

Doymamış yağ asidi içeren yağlar

Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Zeytinyağı 1 tatlı kaşığı 5
Sıvı yağ (ayçiçek, mısırözü, soya) 1 tatlı kaşığı 5
Zeytin 5 adet 25-30
Yumuşak kahvaltılık yağlar 1 tatlı kaşığı 5
Fındık, fıstık, badem, ceviz 1-2 adet 10
Mayonez 1 tatlı kaşığı 5

Doymuş yağ asidi içeren yağlar

Yiyecek Adı Ortalama Ölçü Miktar (gram)
Katı yağ (tereyağ) 1 tatlı kaşığı 5
Kaymak, krema 1 yemek kaşığı 15
Krem peynir 1 tatlı kaşığı 5

En iyi seçim: Doymamış yağ asidi içeren yağlar


ÖNEMLİ UYARILAR
- Arzu edilen ağırlığınıza ulaşın ve o ağırlığınızı koruyun
- Porsiyon ölçülerinize dikkat edin
- Öğün atlamayın
- Fiziksel aktivitenizi artırın
- Bireylerin günlük besin öğesi ve enerji gereksinimleri farklıdır Diyet uzmanınız; tahıllar, kurubaklagil, sebze, meyve, süt, yoğurt, et ve yağ olarak ayrılan yiyecek guruplarının her birinden ihtiyacınız olan miktarların saptanmasında size yardımcı olacaktır Her bir gruptan önerilen miktarda yemeniz, besin öğesi ve enerji gereksiniminizi karşılayacaktır
- Yeterli ve dengeli beslenmek için her gün 7 porsiyon tahıl grubu, 3 porsiyon et grubu, 2 porsiyon sebze grubu, 3 porsiyon meyve grubu, 2 porsiyon süt grubu ve 2 porsiyon yağ grubu seçebilirsiniz Bu şekilde bir beslenme planı yaklaşık 1200 kalori değerinde enerji sağlar Ancak her bireyin enerji gereksiniminin farklı olduğunu unutmayınız
- Her gün çeşitli besinler tüketin
- Öğünlerinizi her gün düzenli olarak, aynı zamanda tüketin
- Sebze, meyve, kurubaklagil, kepekli ekmek gibi yüksek posalı yiyecekler, kan şekerinizin kontrolünde önemlidir
- Kilo vermek istiyorsanız, öğün atlamayın Öğün atlamak bir sonraki öğünde daha fazla yemenize, böylece daha fazla enerji almanıza neden olur Bu davranış aynı zamanda kan şekerinizi de yükseltir
- Sizin için uygun olan yiyecek tüm aile bireyleri için uygundur Ayrı zamanlarda yemek yemenize ve ayrı yemekler pişirilmesine gerek yoktur
- Kullandığınız tuz ve yağ miktarına dikkat ediniz


alıntı