Ve Kurban Bayramı...

Yeni bir kurban bayramındayız Bu yıl umarım bayram günü kaçan boğaları yakalamaya çalışanları, belediyelerin verdiği yerlerde kurbanları kesmeyen vatandaşların yaşadığı kasap kazalarını, yol kenarlarında vahşice kurbanlıkları kesmeye çalışanları televizyonlarda görmeyiz

Yoksulluk ve yoksunluk sınırında olup da dini vecibeleri yerine getirmek için borçlanarak, kredi kartıyla alınan kurban ne kadar makbuldür bilemem ama geleneksel olarak bu günlerde koyun eti biraz daha fazla tüketilecek, hemen her evde kurban kavurması, sura, bumbar dolması, gömlek pişirilecek Avrupa ülkelerinde yıllık kişi başına kırmızı et tüketiminin 60- 100 kilogram olduğunu, Türkiye’de ise bu rakamın 20 kilogram tüketilen eti her zamankinden daha fazla sofralarımıza konuk edebileceğizKırmızı etler biyolojik değeri yüksek, iyi kalitede protein içeren önemli bir besin kaynağımızdır A, D, B12 vitamini, çinko, demir, fosforun en iyi kaynaklarındandır Etler aynı zamanda kalp sağlığını direkt ilgilendiren kolesterol ve doymuş yağdan zengindir Etin su olmayan kısımları çoğunlukla protein ve yağdan ibaret olduğundan, aynı zamanda enerji kaynağıdırlar 4 temel besin grubunun içinde yer alır ve beslenmemizde önemli yer tutar

Satın alırken, keserken, tüketirken sağlığınızdan olmayın

Kurbanlık hayvan satın alırken;
Kulak küpesi olmayan, çok zayıf, gebe, yeni doğum yapmış, yüksek ateşi olan, çok genç ve etleri olgunlaşmamış, tüyleri karışık ve mat, bakışları ve dış görünümü cansız, pis kokulu, ishal ve burun akıntısı bulunan hayvanların yanı sıra, çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olan hayvanların kesinlikle almayın

Kurban keserken;
Kesim yeri temiz olmalı ve akarsu bulunmalı, kesimi yapan kişi sağlıklı ve temiz olmalı, hayvanları askıya alım sırasında işkence yapılmamalı, kurban atıkları çöp varillerine ve çevreye gelişi güzel atılmamalı, tüketilecek sakatatlar temiz bir şekilde çıkartılmalıdır Toplu kesim yerlerin dışında kesim yapanlar kesim işlemi bittikten sonra artıkları derin çukurlara gömmeli ve üzerinin kireçle örtmelidir

Tüketirken;
Yeni kesilmiş etleri hemen tüketmeyin Bayramda kesilen hayvanın etinin muhakkak dinlendirilmesi gerekir Yeni kesilen hayvan etleri “ölüm sertliği” nedeniyle hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar Bu sebeple etleri kesildikten sonra güneş görmeyen bir yerde 5-6 saat dinlendirdikten sonra buzdolabına koyun Buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada pişirme yöntemiyle tüketmeyi tercih edin Etlerin sindirimi zordur Etin ayrılan kısmının özelliğine uygun pişirme yöntemleri uygulayın Etin parçalarına uygun pişirme teknikleri, et yemeklerinin lezzetini ve kalitesini belirler ve etkiler


But: Butların etleri yağsız ve yumuşak olur Fırında pişirilmeye ve şiş için uygundur

Pirzolalık: sırtındaki ön bölüm bütün olarak sura yapılabilir ya da tek tek ayrılır pirzola ya da kemiksiz pirzola yani külbastı olarak pişirilebilir

Filetoluk: Bu bölümdeki etler ızgara yapımına uygundur

Kol: Bu bölümdeki kasların arasında ince yağ tabakası görülür Bu bölümünden daha çok kuşbaşı et ve kıyma yapılır Köfte ve etli sebze yemeklerine uygundur

Döş: en yağlı bölümüdür Kemiksiz eti çok az olduğundan genellikle kemikli olarak parçalanır ve sebze yemeklerinde, güveç ve baklagil yemeklerinde kullanılır

Gerdan ve baş: Daha çok haşlama ve et suyu çıkarmak için kullanılır

Sakatat: ciğerler, yürek, böbrek, dalak, işkembe, bumbar, şirden, dil, baş, beyin, yumurta sakatat
olarak tanımlanır ve her parçanın kendine has özel yemekleri yapılır

Menü planlarken
Etleri sebzelerle birlikte pişirin veya mutlaka C vitamininden zengin sebze ve salatalarla birlikte tüketin Bu yöntem besin çeşitliliğinin sağlanması açısından doğrudur ve ayrıca C vitamini demirin emilimine olumlu katkı yaparak demirden daha çok yararlanmayı sağlar Etle yapılan yemeklere ayrıca yağ eklemeyin, kendi yağıyla pişirin

Pişirirken
Etleri ızgarada pişirirken, etle ateş arasındaki uzaklığın eti yakmayacak, kömürleşme sağlamayacak şekilde ayarlayın Yüksek ateş, yüzeydeki proteinleri birdenbire katılaştırarak ısının etin iç kısmına ulaşmasını önler Etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açarak etin zengin besin öğelerinden yararlanmanızı olumsuz etkiler Kuru ısıda rengin kahverengine dönüşmesi kanserojen maddelerin oluşmasına ortam hazırlar Etlerin, çiğ veya az pişmiş tüketilmesi, önemli sağlık sorunlarına yol açar

Eti pişirmeden önce marine edin Bu yöntem iyi pişmesini ve lezzetli olmasını sağlar sarımsak, soğan, limon suyu, salça, baharatlar çeşitleri gibi lezzet vericilerin kullanıldığı onlarca değişik et yemeği tarifine ulaşabilirsiniz

Porsiyon miktarını belirlerken
Normal şartlar altında, yetişkin bireyin günlük gereksinimi için 80-90 gram pişmiş kırmızı et yeterlidir Sağlıklı beslenmenin sürdürülebilmesi için önemli olan sadece bayram günlerinde değil yıl boyu haftanın 2-3 günü ortalama bu miktarlarda kırmızı eti satın alıp yiyebilmek önemlidir

80-90 gram pişmiş et; 3 avuç kadar kuşbaşı et, 3 ince dilim biftek, 3 ızgara köfte kadardır 1 köfte büyüklüğünde et ortalama 69 kaloridir Bu etin 45 kalorisi yağdan gelir Yani `’ı yağdır

Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha yüksek olduğu için özellikle kalp-damar, şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olanlar: yağsız veya az yağlı etler tercih etmeli kısıtlı miktarlarda tüketmeli, aşırıya kaçmamalı ve pişirme ilkelerinin göz ardı edilmediğine dikkat etmelidir

Saklarken;
Kesilen etleri korumak ve saklamak sağlığınız açısından çok önemlidir Etleri büyük parçalar olarak değil, birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayırın, buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda sarın ve buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklayın

Çözdürdüğünüz eti hemen pişirin, tekrar dondurmayın Eti oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil, buzdolabının alt bölmesinde çözdürün Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözdürme, oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirirSonuç olarak, et değerli bir besinimizdir Eti çoğu insanımız bayramdan bayrama yese bile günlük beslenme planı değiştirilmemelidir